Беріліс механикасы. Негізгі сипаттамалары мен параметрлері.

Дріс. Такырып: Шынжырлы берілістер

Цепные передачи (Chain trains)

 

арастырылатын сратар:

1. Жалпы мліметтер. рекет принципі.

2. Шынжырлар жне жлдызшалар конструкциясы.

3. Беріліс механикасы. Негізгі сипаттамалары мен параметрлері.

4. Берілісті жмыса абілеттілігі жне есептеу дісі.

 

Жалпы мліметтер. рекет принципі.

Шынжырлы берілісті кинематикалы схемасы 8.1- суретте келтірілген. Ол шынжыр жне жлдызшаны ілінісуне негізделген. Беріліс жетекші 2 жне жетектегі 3 жлдызшалары з ара жетекті шынжыр 1 аралы байланысан. Жмыс шарттары бірдей боланда белдікті беріліске араанда ілінісу принципі жне болат шынжырды жоары беріктігінен шынжыр арылы лкен жктеме беру ммкін (біра тісті доалатан кем), сонымен атар сыранау жне тайанатауды жотыынан берліс атынасы траты.

 

 

Берілісті артышылытары:

1. лкен жктеме беру ммкіндігі.

2. Беріліс атынасыны тратылыы.

3. Шынжыр контурында бір жетекші жне бірнеше жетектегі жлдызшалардан бар болуы ммкін (8.2- сурет), яни бір шынжырмен бірнеше біліктерді озалыса келтіре алады.

4. Тісті берілістермен салыстыранда шынжырлы берілістер лкен араашытыа озалыс бере алады ( 8 м).

5.Белдікті берілістермен салыстыранда шынжырлы берілістерді габариті кіші жне білікке тсетін жкетеме аз

6. лкен уат бере алады ( кВт-а дейін).

 

Берілісті кемшіліктері:

1. Шынжыр озалысыны біралыпсыздыы.

2. лкен жылдадытарда шуды бар болуы.

3. Топсалары тозуынан шынжырды заруы, сол себепті керу рылыларыны ажеттілігі.

4. Пайдалануда ктімді ажет етеді (майлау, реттеу).

олдану салалары: ауыл шаруашылы, клік жне химиялы машинажасауда, станок жасауда, таукен жабдытарында жне ктеру-тсіру рылыларында кеінен таралан.

 

Шынжырлар жне жлдызшалар конструкциясы.

 

Шынжыр.

Шынжырлар жетекті, жк жне тарту болып блінеді. Кеінен тараланы жетекті шынжырлар.

азіргі жетекті шынжырларды негізгі типтері роликті (аунашалы) (roller), втулкалы (тлкелі)(bush) жне тісті (gear) шынжырлар болады. Оларды параметрлері стандарталан жне мамандандырылан заводтарды жасалады. Шынжырларды негізгі сипаттамалары адам, ені жне ирату жктемесі болады.

Роликті шынжыр.

Роликті шынжырлар бір- , екі- , ш- жне трт атралы болуы ммкін (8.3- сурет)

р бір буын екі тілімнен (пластинка) жасалан, яни білікше сырты буына пресстелген, ал тлке ішкі буына пресстелген. Тлке мен с топса рып, шынжырды иілгіштігін амтамасыз етеді.

 

 

Беріліс механикасы. Негізгі сипаттамалары мен параметрлері.

 

1. уат, [Вт]

 

– шеберлік кш, Н;

– шеберлік жылдамды, м/с.

 

2. Шынжыр жылдамдыы (м/с) жне жлдызшаны айналу жиілігі (мин^-1)

 

 

– жлдызшаны айналу жиілігі, мин^-1;

– жлдызшаны тістер саны;

– шынжырды адамы, мм.

Шынжырды жылдамдыы мен жлдызшаны айналу жиілігімен жетекті тозуы, шу шыаруы жне динамикалы жктемелер байланысан. Кеінен тараланы жай жретін жне орта жылдамдыты берілістер м/с жне мин^-1.

3. Берілс атынасы

 

 

4. Беріліс п..к.

Шынжырлы берілісте шыындар шынжыр топсасындаы, жлдызшы тістеріндегі жне тіректердегі йкеліс шыындарынан трады. Орташа п..к. .

5. саралы ара ашыты

саралы ара ашытыты минималь жлдызшылар арасындаы ммкіндік саылаумен шектеледі (30¸50 мм)

 

, – жеткеші жне жетектегі жлдызшаларды сырты (десі) диаметрлері.

Тжірибеде шынжырды шыдамдылыын ойлап саралы ара ашытыты

алу сынылады.

 

Шынжырды буындар саны

 

 

 

сарала ара ашытыты наты мні