Ретикулофиброзды сйек тіні.

Ретикулофиброзды сйек тіні негізінде рытарда кездеседі. Ересектерде оны бассйектеріні тігістерінде, сіірлерді сйектерге бекитін жерлерінде кездестіруге болады. Ондаы коллаген талшытарыны ретсіз орналасып, салыстырмалы аз лкейту кезінде байалатын жуан шуматар тзеді. Ретикулофиброзды сйек тінні негізгі затында сопаша пішінді лакуналар орналасан. Лакуналар остеоциттер орналасан анастомоз ратын каналдардардан ралады. рескел талшыты тінні сырты сйек абымен апталан.

Ретикулофиброзды тін:


  1. Коллаген талшытары;

  2. Остеоциттер.

 


Пластинкалы сйек тіні.

Пластинкалы сйек тіні – ересек адам организімінде ке таралан сйек тініні трі. Ол сйек пластинкаларынан трады. Сйек пластинкаларыны зындыы мен алыдыы бірнеше микрометрден жздеген микрометрге дейін болады. Пластинкалар фибриллалардан тразы. Орталы блігінде фирриллалар бойлай, ал периферия бойында клдене орналасады. Бір плпстиканы сйектері баса пластинкалара да тіп, сйекті бірыай негізін тзеді. Сонымен атар р пластинканы зінде ана перпендикулярлы орналасатын арнайы фибриллалар мен талшытар болады, сондытан абыршаты сйек тіні те берік болады. абыршаты сйек тінінен азадаы сйекті тыыз кеуекті заты тзіледі.

Пластинкалы сйек тіні:


  1. Сйек пластинкалары;

  2. Остеоциттер;

  3. Остеоцит аралшаларыны жанасулары;

  4. Коллаген талшытары;

 


Сйекті физиологиялы жне жарааттанудан кейінгі регенерациясы.

Сйек тініні физиологиялы регенерациясы – периостты, эндостты жне остеон каналындаы остеогенді жасушаларды есебіне жретін те баяу процесс. Сйек тініні жарааттанудан кейінгі регенерациясы сынан сйекті штары бір-біріне атысты ыыспаан жадайда жасы жреді. Сйекті тзілуі тура емес остеогенез бойынша жреді. Остеобласттар сйекті растырана дейін, остеокласттар сйек штары арасында кішкентай саылау тзеді. Осы биологиялы задылыа байланысты травматологтар сйек регенерациясы барысында біртіндеп сйек зартатын аппараттар олданады.
Сйек рылысыны айта алыптасуына сер ететін факторлар.

Сйек тінінде мір бойы сырты жне ішкі ортаны ртрлі факторларына байланысты бір-бірімен тыыз байланысты бзылу мен жаару процестері жріп отырады. Остеондарды айта рылуы біріншілік остеондарды бзылуы салдарынан жреді. Остеокласттар серінен остеонны пластинкалары бзылып, оны орнында уыс пайда болады. Бл процесс резорбция деп аталады. уыстаы антамыр айналасында остеобласттар пайда болып, жаа плпстинкаларды алыптасуы жреді.

Сйек рылысыны айта алыптасуына сер ететін факторларды ішінде ерекше орынды пьезоэлектрлік эффект алады. Сйек пластинкасыны иілген жерлерінде дес жне ойыс жатары арасында белгілі бір потенциалдар айырымы пайда болады. Дес жаы – о, ойыс жаы – тері зарядталады. Теріс зарядталан бетінде немі остеобласттарды активтеліп, аппозициональды сйек тзілу процесі теді. О зарядталан бетінде остеокласттар атысатын резорбция былысы байалады. Нлдік потенциал сйек тініне физикалы кш тсірмеу остеокласттарды ызметін жоарылатып, сйекті тздарды шыарылуына сер етеді.

Сйек тініні рылысына витаминдер (С, А, Д), аланша, аланша маы жне таы да баса эндокринді бездерді гормондары сер етеді.

Балаларда А витамині жетіспеушілігі кезінде сйектерді суі тотайды. Д витаминіні авитаминозы балаларда рахит ауруына шалдытырады. Е алдымен остеогенез бзылады: ая-ол сйектеріні, бассйекті жне кеуде сйегіні деформациясы, тіс жаруды кешеуілдеуі байалады. Ересектерде авитаминоз кариес пен остеомаляцияа (сйекті жмсаруы нтижесінде исаюы), ал арт кісілерде остеопороз (остеосинтезді бзылуына байланысты сйек тініні тыыздыыны тмендеуі) байалады. Сйекті бейорганикалы матриксіні бзылуы Д витаминіні тапшылыы сйек тінінен кальцийді шайылуыны кшеюімен жне бйрек каналдарында кальций реабсорбциясыны бзылуымен тсіндіріледі. Д витаминін шамадан тыс олдану сйекті деминералдануына, оларды сыныштыына келеді. андаы кальций млшері артады.

аланша безіні гормоны – кальцитонин – сйекте оны тіндерінен кальцийді шыуын лсіретіп, сйек тінін бзатын остеокласттар ызметін тежеп, сйек тінін тзетін остеобласттар ызметін белсендіреді. Сйек рамындаы фосфор ышылы тздарыны дегейін тмендетеді. аланша маы безі гормоны – паратгормон – сйекте саталан кальцийді ана шыарады. Соан сйкес сйектен кері сіуді баса німдері босатылады. Паратгормонны аталан сері негізінен остеобласттарды бзатын ферменттері бар, оны байланыстарынан кальцийді жмылдыратын жасушаларды белсендіру абілетіне байланысты. Паратгормон остеобласттарды рылыс рдістерін тежейді. Паратгормонны бл серлері бірігіп, кальций мен фосфорды сйектен шыуына, тіпті ондаы белокты рамысты алыпты жадайдан бзылуына алып келеді. Гормон млшерден арты болса, сйекте бос кеістік пайда болады, яни остеопороз дамиды.