Температураны жартылай ткізгішті транзисторлармен лшеу

Терможп температураны лшеуге олданылады. Егер терможпты бір днекерленген жерін лшенетін температурасы t1ортаа ойылса, ал баса днекерленген жерді температурасын траты етіп алса f(t0) = const, онда

ЕАВ = (t1, t0)=f(t1) - f(t0)= f1(t1). (4.6)

 

Соы рнек температураны терможп кмегімен лшеуге негізделген.

 

Сонымен, терможпты кіріс шамасы – жмысшы днекерленген жерді температурасы t1, ал шыыс шамасы – жмысшы емес днекерленген жерді температурасын t0 ата траты стаанда дамытып отыратын термоЭК.

Температура лшейтін терможп пен лшеуішті бірігуінен ралан ралдар жылуэлектрлік пирометр деп аталады.

лшеуішті (сілтеуішті) терможп тізбегіне осу екі схема бойынша жргізіледі (4.11, б жнев-сурет), лшеуішті терможп тізбегіне осу термоЭК мнін згертпес шін лшеуішті термоэлектрдтармен байланысан жері бірдей температураа ие болуы керек.

 

4.11-сурет. Жылуэлектрлік трлендіргіштер

 

Масштабты трлендіргіштер. Амперметрді лшеу шектігін кеейту. Шунтты осылу слбасы. Шунт кедергісін анытау формуласын тжырымдау

Масштабты деп лшенетін шаманы мнін белгілі бір сан ретінде згертуге арналан лшеуіш трлендіргіштерді айтамыз. Масштабты трлендіргіштерге: шунттар, кернеу блгіштер, ток жне кернеу трансформаторлары жатады. Егер лшенетін ток I аспапты жылжымалы блігіні толы ауытуы шін ажетті токты Іасп шамасынан лкен болса, онда алан токтарды ткізу шін лшеу механизміне шунтты параллель жалайды. І=Іасп+Іш Шунтты кедергісін Rш есептеу шін параллель жаланан кездегі токтарды таралуын арастырамыз: Іасп×Ra=І×(Ra×Rш)÷Ra+Rш Осы рнектен Rш мнін табамыз: Rш=Ra÷n-1 n=I÷Iасп шунттау коэффициенті. Масштабты деп лшенетін шаманы мнін белгілі бір сан ретінде згертуге арналан лшеуіш трлендіргіштерді айтамыз. Масштабты трлендіргіштерге: шунттар, кернеу блгіштер, ток жне кернеу трансформаторлары жатады. Вольтметрді лшеу шектігін кеейту шін , оан тізбектей жаланатын осымша резисторларды олданады. осымша кедергіні мнін анытау шін келесі шартты олданады: барлы элементтер тізбектей жаланан кезде тізбек бойынан бір ана І ток теді:

Uv/(Rішкі+Rос)=U1/(Rішкі+Rос+Rос1)

Rос1=R1(U1-Uv)/Uv=Rv(m-1)
m=U1/Uv-блгіш коэффициенті.

       
   

 


Іасп

 

RШ

ІШ


лшеу механизміні шунтпен осылу схемасы

23) Потенциометрлік осылу слбасын жалайтын лшеуіштер ыпалыны азаюы. Потенциометр (компенсатор) – компенсациялы діспен электрлік озалтыш кшті, кернеуді жне онымен функционалды байланысан шамаларды лшеуге арналан салыстыру аспабы. Потенциометрді траты тока арналан трі болады. Онда лшенетін шама нормалды элемент электрлік озалтыш кш салыстырылады. Потенциометрді айнымалы тока арналан трі де болады. Онда лшенетін кернеу лшем мен фаза бойынша белгілі бір реттелетін кернеулермен теестіріледі. Потенциометрді лшеу длдігі жоары болады: траты токты лшегенде ателік %-ды жзден немесе мынан бір блігін райды, ал айнымалы токты лшегенде онны блігін райды. Потенциометрлік лшегіш трлендіргіштер немесе датчик шыыс кернеу шамасы токты ажыратушы байланыс орналасуына туелді болатын айнымалы электрлік кедергіні бейнелейді. Потенциометрлік датчиктер механикалы орын ауыстыруды электр сигналына трлендіру шін таайындайды. Датчикті негізгі блігі реостат, оны кедергісі зекше бойында сыритын тиекті орын ауыстыруы кезінде згереді. орек кернеуі осы ораманы жылжымайтын тйіндері арылы реостатты барлы орамына беріледі. Тиекті орын ауыстыруына пропорционал шыыс кернеу жылжымайтын тйіндерді бірінен жне жылжымалы тиектен алынып тасталынады. Электротехникада осылысты мндай сызбасы потенциометрлік немесе кернеу блгішті сызбасы деп аталады.

 

Пироэлектрлік Т

олданылуы: рт жне кзет сигнализация детектрлері, озалыс детектрлерінде, ойыншытарда, температура лшеуде.

Мндай Т температура серінен болан поляризация кезінде пайда болады. Нтижесінде 11.12-суретінде крсетілгендей, электр рісінде электр заряды пайда болады.

11.12-сурет

Пироэлектрлік коэффициент поляризация згерісіні температураа туелділігін анытайды. Кейбір материалдарды пироэлектрлік коэффициенті 11.1-кестеде келтірілген.

11.1-кесте. Кейбір материалдарды пироэлектрлік коэффициенті.