Электрлік емес шамаларды электрлік лшеу ралдарымен лшеу ерекшеліктері

49) Пьезоэлектрлік трлендіргіш — рекеті пьезоэлектрлік эффектіге негізделген электр энергиясын механикалы энергияа (жне керісінше) трлендіргіш. Пьезоэлектрлік трлендіргіш негізін топтара біріккен, зара электрлік жне механикалы трде байланысан бірнеше пьезоэлементтер райды.Оны асиеттері Пьезоэлектрлік трлендіргішке ажетті пішін жасауа, тербелістерді оптималды трін тадап, ол арылы трлендіруді жоары тиімділігін амтамасыз етуге ммкіндік береді.Пьезоэлектрлік трлендіргіш гидроакустикада, УД техникада, медицинада, лазерлік техникада жне т.б. олданылады. Сыйымдылыты Т негізгі параметрлері мен сипаттамалары.Сыйымдылы датчиктер деп параметрлік типті трлендіргіштерді айтамыз. Сыйымдылы трлендіргіштерді жмысы кіріс бірліктерді конденсатор сыйымдылыыны згерісіне трлендіруге негізделген. Жалпы, конденсатор С сыйымдылы ткізгіштігіні электродтары арасындаы саылау геометриялы G кезінде ткізгіштігіні нім болып табылады: C = G. С = F (X) - конверсиялы функциясы ыдысты датчик. Сыйымдылы датчиктерді саны кп. Олар Диэлектрик таспа алыдыы дегейін, айналдыру озалысын, ысымын лшеу шін ызмет етеді. Сйы жне сусымалы материалдарды дегейін лшеу кезінде цилиндрлік немесе жазы конденсаторлар, дегейімен сипатталатын жне сйы, ошаулау жне ауаны диэлектрлік траты байланысты, оны сыйымдылыы пайдаланылады. диэлектрлік таспа алыдыы лшеу электродтар арасына созады. (Бірнеше мкм ге дейін) шаын ыысуды жне тез згеретін кштерді дл лшеу лшеу шін дифференциалды сыйымдылы ысым таратышы олданылады. Артышылытары: жоары сезімталды, арапайым рылымы, ешандай шу, инерциялдыымен, зін-зі жылыту болмауы, лшемдері жобалау кзараса, жеіл салмаы, жылдам процестерді лшеу абілеті, табиат трлі сипаттамаларын алу ммкіндігімен аныталады. Кемшіліктері: кшейткіш орнату ажеттілігі, уе алшатыты орау ажеттілігі мият тот бастыратын ылал, ша мен ттінді оралуа тиіс.Пьезоэлектрлі трлендіргіштерді артышылытарына: рылыны арапайымдылыы, салыстырмалы арзан баасы, кішігірім лшемдері жатады, ал кемшіліктеріне-оршаан орта температурасы мен ылалдыыны оны параметрлеріне лкен сер етуі жне салыстырмалы аз сезімталдыы жатады. Пьезоэлектрлік трлендіргіштер трт баытта олданылады: 1)удеуді,кушті,ысымды лшейтін аспаптарда; 2)жылулы радияцияда; 3)біралыпты аспаптарда; 4)бір уаытта тзу жне кері пьезоэффекттерде олданылатын трлендіргіштерді;

50) Талшыты оптикалы датчиктер- соы лгідегі талышыты оптикалы датчиктер барлыын лшеуге ммкіндік береді. М/с ысым, температура, ара ашытыты, кеістіктегі орнын, айналу жылдамдыын, сызыты орын ауыстыруды жылдамдыын, деуді, тербеілісті, массаны, клемді, деформацияны, сыну, кресеткішін, электірлік рісті, магнит рісін, газды концентрациясын, радициялы сулелерді клемін. Талшыты оптикалы датчиктерді оптикалы талшыты олдануына байланысты екіге блуге болады 1-ші оптикалы талшыар жіберу желісі ретінде 2-ші датчикте сезгіш элемент ретінде байланыс жйесіндегі датчиктерде бір модальді оптикалы талшытар олданылады. Ал сенсорлы датчиктерде кп модалдьді оптикалы датчиктер олданылады. Бл датчиктер оптикалы сулеленуді электірлік сигналдара трлендіруге негізделген абылданан оптикалы сулеленуді арындылыына жне толын зындыына байланысты бл датчиктерді кмегімен жарыты жарытылыын заттарды температурасын оптикалы сулеленуді спектірлік рылымын жне т.б шамаларды тіркеуге болады.