Лекция таырыбы. Отанды тарихты оытуда лкетану жне айматы материалдарды пайдалану

Білім беру жйесіндегі бгінгі кндегі згерістер Отан тарихын оу мен оытуда оытуды ылыми жне дістемелік дегейін ктеруді талап етеді. Туан жері мен еліні, халыны ткен мірі мен бгінгі тіршілігін лкетану пні арылы оытып йрету жеке тланы дамуына септігін тігізіп азастанды патриотизмді алыптастырады.

Мндаы лкетану жне айматы материалды оу рдісінде олданудаы басты масат:

1.зіні туан лкесі жайлы білімді тере мегерту жне дамыту арылы Отан тарихын оып йрену; Оушыларда туан лкеге деген адір-рметті оята отырып, сол арылы туып скен лкеге, Отана деген сйіспеншілікті алыптастыру;

2.Оушы зіндік іс-рекет жасай білуіні натылы міндеттерін анытау, білу приоритетті масат етіп ою;

3.Жаа білім алу процесін жандандырып жне трлендіруге абілетті танымды абілетін дамыту;

Рухани дниесі бай, интеллект дегейі жоары, білімді де білікті тланы алыптастыру.

рине келесідей оушылардан мынадай нтижелер ктіледі:

-з Отанын сйетін, оны тарихын, тілін, дет-рпын рметтейтін тла трбиеленеді.

-Оушыларды туан лкеге деген адір-рметін оята отырып, сол арылы туып-скен лкеге, Отана деген сйіспеншілік алыптастырады.

-Отан тарихыны рамы ретінде лке тарихын зерттеуді йренеді.

-Оушыларда оршаан ортаны баылай алу білігі алыптасады, оларды кнделікті ажетті істерге атысу абілеті дамиды.

Ерте дние тарихын оытанда пайдаланатын кейбір дістер:

Сабатын масатын анытау: Мысалы, таырып ола дуіріндегі азастан.

Дамытушылы: Оушыларды дадысын, танымын, сйлеу мдениетін, ойлау абілетін дамыту.

Трбиелік: Отана деген сйіспеншілікке, адамгершілікке, азаматтыа трбиелеу.

Крнекілігі: Интерактивті тата карта, слайд, тірек-сызбалар, тест тапсырмалары, трлі ескерткіш-суреттері.

Сабатын типі: Жаа материалды игерту жне здігінен оып йрену сабаы.

Сабатын трі: Аралас саба.

Сабатын тілу дісі: тсіндірмелі діс, сра-жауап, жпты жмыс.

Ауызша сратара жауап алу - Кім жылдам? Кім тапыр? Венн диаграммасын толтыру, сз жмба «ола дуірі».

Орта асырлар кезіндегі азастан тарихыны негізгі мселелерін оытанда мынаан кіл аудару керек. аза еліні жріп ткен жолын саралай отырып, орта асырлар кезіндегі азастан мдениетіні дамуы мен лемдік ркениетте алатын орны, сондай-а мдениетті ркендеуі туралы тсінік беру. Оушыларды сабаа ызыушылыын арттыра отырып танымды кзарастарын алыптастыру.

Оушыларды Отанды сюге, мдениеттілікке жне имандылы трбие беру. Сыныпты екі топа бліп, саба ткізуге болады. р топа сратар беріледі. Блиц-мониторинг. Кесте арылы беріледі.

Негізгі дебиеттер: [3, 10, 11, 28]

осымша дебиеттер: [1, 4, 11]

Лекция таырыбы. Тарих сабаында деректер мен жаттарды, мражай жне мерзімді басылым материалдарын олдану

Маман-тарихшылардаярлау ісінде тарихи деректерді маызы ерекше. Сондытан, тарих сабаында таырыпа байланысты деректерді, архивтік жаттарды, мражай материалдарын пайдалана отырып, тарихты объективтік трыдан тсіндіру, дістеме ылымыны басты міндеті. Тарих сабаында апарат ралдыраны материалдарын жне крнекіліктін р трін пайдалану тарихи таырыпты ашуа кмектеседі. Крнекі туралы ымдарды жалпы сипаты мен анытамасы ылыми трде тжырымдалан. Олар: крнекі рал – наты объектіні, затты немесе былыстарды трлендірілген формасы, моделі; крнекі рал – таным ралы. Таным процессінде наты заттарды, блыстарды, оларды табии жне оамды мір сру жадайын елестетуге ммкіндік жасайды; оу міндеттерін тиімді шешуге баыттала арастырылан кез-келген затты немесе идеялы модель крнекі рал бола алады.

Негізгі дебиеттер: [3, 4, 10, 28]

осымша дебиеттер: [6, 12, 13, 19]

 

Лекция таырыбы. азастандаы білім беру тжырымдамасы жне мектептерде тарих пнінен білім беру мселесі жніндегі нормативті жаттар

Білім беруді дамыту тжырымдамасы (бдан рі – Тжырымдама) мемлекеттік туелсіздікті алыптастыру мен ныайтуды, елді прогресшіл дамуыны негізін райтын азастан Республикасыны білім беру жйесін дамытуды масаттары мен міндеттерін, рылымы мен мазмнын жне негізгі стратегиялы баыттарын айындайтын ылыми-теориялы, діснамалы жат болып табылады. Тжырымдама азастан Республикасыны Конституциясына, «Білім туралы» азастан Республикасыны Заына, «ылым туралы» азастан Республикасыны Заына, «азастан-2030» стратегиясына, «азастанны 2015 жыла дейінгі индустриалды-инновациялы даму стратегиясына», «Білім» мемлекеттік бадарламасына, Баланы ытары туралы конвенцияа, Техникалы жне ксіптік білім беру жніндегі конвенцияа, Еуропа аймаындаы жоары білімге атысты біліктілікті тану туралы Лиссабон конвенциясына, Жоары білім жніндегі бкіл дниежзілік конференцияны декларациясына, Болоньядаы Еуропа елдері білім министрлері кеесіні, Туелсіз мемлекеттер достастыына атысушы мемлекеттер білім министрлеріні жне ТМД-а атысушы мемлекеттерді білім беру саласындаы ынтыматастыы жніндегі кеесіні, Еуразия Экономикалы оамдастыыны Интеграциялы комитетіні жанындаы білім, ылыми дрежелер мен ататар туралы жаттарды зара тану жне оларды баламалылыы жніндегі кеесті конференцияларыны сынымдарына сйкес зірленді.

Дербес даму жолына тскен азастан Республикасыны мектептері алдында да зор міндеттер тр. Оны е бастысы- елді жас азаматтарына азіргі заман талабына сай білім,трбие беру, оларды жан-жаты дамуына жадай жасау. 1992 жылы азастан Республикасыны «Білім туралы» заы абылданды. Туелсіздік нтижеснде абылданан осы за еліміздегі тарихи білім беру рылымын дербес, лтты дегейде арастыруа негіз алады. 1995 жылы Стратзбург аласында Европа Кеесі тарихты оытуды арнайы бадарламасын рды. Бадарлама ш негізгі баытты амтиды: жаа бадарлама жне стандарт дайындау; дниежзі жне лтты тарих бойынша оулы жазып жне басып шыару; тарих пні малімін дайындау жне біліктілігін ктеру жйесін жетілдіру. 1995 жылы Р тарихи сананы алыптастыру тжырымдамасы абылданды.

Негізгі дебиеттер: [3, 10, 33, 34]

осымша дебиеттер: [10, 11, 15, 16, 22]

 

Лекция таырыбы. азастандаы білім беру тжырымдамасы. азастандаы тарих пнін оытуды алыптасуы жне дамуы

Тарихтан белгілі, Кеес кіметі орнааннан кейін мектептерде тарих пнін оытуда ата марксизм идеялары басшылыа алынып, мектепті тапты, партиялы болуы басты идеологиялы станым ретінде аралып келді. Тарих пнінен жаа оулытар болмаандытан, салыстырмалы трде бан дейін туірлеу делініп келген Виппер, Коваленский оулытары айта басылды. Оларды пайдалананда Н.К.Крупскаяны, А.В.Луначарскийді, М.Н.Покровскийді тарихты коммунистік рухта оыту жніндегі айтан, жазан нсаулары басшылыа алынды.

1921 жылдан бастап тарих пні мектепті оу жоспарынан дербес пн ретінде шыарылып, оны материалдары «оамтану» пніні рамына енгізілді. Оны бадарламасы мен оулытарында азаматты тариха, тарихи айраткерлерге, тарихи оиалара орын млде аз берілді. Мны зі оушыларды тарихтан жйелі, тиянаты білім алуына, оларда тарихи сананы ойдаыдай алыптасуына кедергі келтірді.

Белгілі діскер Тотай Трлыл азастан тарихын оыту дістемесіні даму, алыптасу тарихын шартты трде 4 кезеге бліп арастыруды сынады, олар мынадай:

1-КЕЗЕ.Ы.Алтынсарин заманынан 1917 жыла дейінгі аралы. Мнда кейінгі кезедерде осы курсты, пнні оыту дістемесіні біртіндеп алыптасуына осы алашы дуірде андай теориялы, педагогикалы, ылыми-дістемелік жне тжірибелік негіздер жасалды деген сауала жауап беріледі;

2-КЕЗЕ.1917-1959 жылдар аралыын амтиды. азастан мектептерінде тарихты оыту дістемесі, соны рамында азастан тарихы материалдарын оыту дістемесіні іргетасы алана бастаан кезе;

3-КЕЗЕ.1960-1990 жылдарды бас кезі. Бл кезеде азастан тарихы мектепті оу жоспарына енгізілді. Білім мазмны аныталып, бадарламалары мен оулытары, дістемелік ралдары жасалды, арнайы курса айналды, дістемесіні негізі аланан кез.

4-КЕЗЕ. Кеестік дуірді ыдырауымен басталады. азастан тарихыны мектепті оу жоспарына дербес пн болып енгізілуіне байланысты, оны оыту дістемесіні брыныдан да жетіле тсіп, бгінде дербес пн дістемесі ретінде алыптасып, жааша дами бастады.

«Методика» ежелгі грек тілінен аударанда «таным дісі» жне «зерттеу жолы» деген екі маынаны білдіреді. діс- бл андайда бір масата жету жолы. Тарихты оыту методикасы- бл тарихты оыту дісі мен мазмныны міндеті туралы педагогикалы ылым. Ол тарихты оыту сапасын жоарлату шін тарихты оыту процессіні задылыын зерттейді.

азастан мектептерінде ХХ . 20-30 жылдары тарихты оыту жайлары. азастан мектептерінде 40-жылдар мен 50-жылдарды басында оыту мселелері. 50-жылдарды соы мен 60-жылдарды басында аза СО тарихыны жаа оулытары мен бадарламалары. аза СО тарихын оыту дістемесі одан рі жетілдіру. азастан тарихын оыту дістемесін ылыми негізінде теориялы жне дістемелік зерттеулерді енгізуде діскер-тарихшылар жаа дербес пн «азастан тарихы» курсын енгізуге байланысты оыту дістемесіндегі згерістер. Сра жне жоспар дісі, зертханалы, драмалау, рефераттау, т.б. дістер. ХХ асырдын аяы-ХХІ асырды басындаы озы дістемелер.

Негізгі дебиеттер: [26, 33, 34]

осымша дебиеттер: [10, 20, 21,]