Жерге орналастыру, жер мониторингі мен кадастры.

Жерге орналастыру жер атынастарын реттеуге, жерді тымды пайдалану мен орауды йымдастыруа баытталан азастан Республикасы жер задарыны саталуын амтамасыз ету жніндегі іс-шаралар жйесі болып табылады.

Жерге орналастыру мыналарды амтиды жне амтамасыз етеді:

1) ландшафты-экологиялы кзарас негізінде жерге орналастыруды, жерді айматара блуді республикалы, облысты жне айматы схемаларын (жобаларын) жне жер ресурстарын пайдалану, жасарту жне орау бадарламаларын зірлеу;

2) олданыстаы жер пайдалануды алыптастыру жне ретке келтіру жніндегі шаруашылыаралы жерге орналастыру жобаларын жасауды, белгілі бір жерде жер учаскелерін бліп беру мен шекарасын белгілеуді, жер учаскесіне меншік ыына жне жер пайдалану ыына жаттар жасауды;

3) белгілі бір жерде елді мекендерді шекарасын (шегін) анытау мен белгілеуді, оларды жер-шаруашылы орналастыру жобаларын жасауды;

4) белгілі бір жерде кімшілік-ауматы рылымдарды, ерекше оралатын табии ауматарды жне жерді пайдалану мен орауды ерекше шарттары бар баса да жер учаскелеріні шекарасын белгілеуде;

5) жерге орналастыру, блінген жерді жаырту мен жаа жерді игеру жобаларын, сондай-а жерді пайдалану мен орауа байланысты баса да жобалар зірлеуді;

6) жерді тгендеу ісін жргізуді, пайдаланылмай жатан, тымды пайдаланылмай жрген немесе нысаналы масатында пайдаланылмай отыран жерді анытауды;

7) топографиялы-геодезиялы, картографиялы, топыраты зерттеу, геоботаникалы жне баса да зерттеу мен іздестіру жмыстарын жргізуді;

8) жер ресурстарыны жай-кйі мен пайдаланылуыны таырыпты карталары мен атластарын жасауды.

Жерге орналастыру атарушы органдарды шешімі бойынша не жер учаскелеріні мдделі меншік иелеріні немесе жер пайдаланушыларды тінімі бойынша, сондай-а жер ресурстарын басару жніндегі ауматы органдарды бастамасы бойынша жргізіледі.

Жерге орналастыруды негізгі міндеттері болып мыналар табылады:

- жерлерді тымды пайдалану мен орауды жоспарлау жне йымдастыру;

- жер ресурстарын Р-ы табии жадайларды кешенді баылау жйесінде зерттеу;

- ылыми-зерттеу жне тжірибелік-конструкторлы жмыстарды орындау, жерге орналастыру, жер кадастры, жер маниторингі жне жер-баалаушылы жмыстары бойынша ылыми-зерттеу бадарламаларды, дістерді, сыныстар мен нсаулар жасау;

- шекараларда кімшілік-ауматы рылымдарды, меншік иелеріні, жер пайдаланушыларды жер учаселерін орнытыра жне бікете отырып жерге орналастыру жне тиісті материалдар мен жаттарды рсімдеу, меншікке немесе жер пайдалануа берілген жерлерді пайдалану шарттары мен режимін белгілеуге байланысты сыныстар жасау;

- табии ландшафтарды жасартуа жне жетілдіруге, жерлерді орауа, топыраты нарлыын сатау мен арттыруа, жаа ауыл шаруашылыы алаптарын игеруге жне олда бар алаптарды жадайларын жасартуа, жерлерді эрозиядан жне дефляциядан, селден, су басудан, раудан, оыстанудан, кейінгі тзданудан, шлденуден, химиялы, радиоактивтік жне дірістік алдытардан ластанудан жне баса да кері былыстардан орауа баытталан шараларды даярлау;

- жерлерді саны, сапасы туралы апаратты дайындау;

- жер-баалаушылы жмыстарын жне ауыл шаруашылыы алаптарын аул шаруашылыын жргізумен байланысты емес масаттарда пайдалану шін алып ою кезінде ауыл шаруашылыы дірісіні шыындарын анытау;

- жерді айматара блу.

Р Жер кодексіні 151-бабына сйкес жерге орналастыру процесі мынадай кезендерді амтиды:

- жерге орналастыру ісін жргізуді бастау;

- дайынды жмыстары;

- жерге орналастыру болжамдарын, схемаларын, бадарламалары мен жобаларын зірлеу;

- жерге орналастыру жаттамасын арау, келісі жне бекіту;

- жерге орналастыру жобасын орындау.

Мемлекеттік жер кадастры Р-ны мемлекеттік кадастырлар жйесіні рамдас блігі болып табылады жне жер ресурстарын басару жніндегі орталы укілетті орган здеріне атысты аланда мемлекеттік басару органы болып табылатын, мамандандырылан республикалы мемлекеттік ксіпорындар Р-ны бкіл аумаында бірыай жйе бойынша жргізеді.

Мемлекеттік жер кадастырыны мліметтері мемлекеттік апаратты ресурс болып табылады.

Мемлекеттік жер кадастры аэрофототопографиялы, фотограмметриялы, кадастырлы суретке тсіруді, жобалау-іздестіру, картографиялы жне баалау жмыстарын, топыраты зерттеу, геоботаникалы жне баса да зерттеулер мен іздестірулер, жер мониторингін, жерді млшерлік жне сапалы есепке алу жек мемлекеттікжер кадастрын жргізуге байланысты баса да жмыстар атару арылы жргізеді. Мемлекеттік жне жер кадастрыны деректері жерді пайдалану мен орауды жоспарлау кезінде, жерге орналастыруды жргізу, шаруашылы ызметті баалау жне жерді пайдалану мен орауа байланысты баса да іс-шараларды жзеге асыру кезеніде, сондай-а жерді біріай мемлекеттік тізілімін алыптастыру, ыты жне баса кадастрларды жргізу, жер шін тлем млшерін айындау, жылжымайтын млік рамындаы жер учаскелеріні нын жне табии ресурстар рамындаы жерді нын есепке алу шін негіз болып табылады.

Мемлекеттік жмыс кадастры мынадай жмыс трлерін амтиды:

1) жер учаскелеріні кадастрлы ісін алыптастыруды;

2) жерді млшері мен сапасын есепке алу;

3) жер учаскелеріні меншік иелері мен жер пайдаланушыларды, сондай-а жер ыы атынастарыны баса да субъектілерін есепке алуды;

4) мемлекеттік тіркеу масаты шін жер учаскелерін есепке алуды;

5) жерді мемлекеттік кадастрлы баалау мен топыраты баалауды;

6) жер учаскелері мен оларды субъектілері туралы деректер банкін, сондай-а баса да жер-кадастрлы апаратты ааз бетінде жне электронды трде жинатауды, деу мен жргізуді;

7) мемлекеттік жер кадастрыны автоматтандырылан апаратты жйесін ру мен жргізуді;

8) жер-кадастр карталарын, оны ішінде цифрлы карталарды дайындау мен жргізуді;

9) жер-кадастр кітабы мен біріай мемлекеттік жер тізілімін жргізуді;

10) жер учаскелеріне ыты куландыратын жаттарды дайындауды.

Жер мониторингі болып жатан згерістерді уаытылы анытау, оларды баалау, одан рі дамуын болжау жне кері сері бар процестерді болдырмау мен оны зардаптарын жою жонінде сыныстар зірлеу масатында жргізілетін жер орыны саплы жне млшерлік жай-кйін базарлы, жедел, мерзімді байау жйесін білдіреді.

Жер мониторингі оршаан табии ортаны жай-кйі мониторингіні рамдас блігі жне сонымен бір мезгілде баса да табии ортаа мониторинг жргізу шін база болып табылады.

Жер мониторингіні міндеттері болып мыналар табылады:

1) жерді жай-кйіні згерістерін уаытылы анытау, оларды баалау, болжам жасау жне кері сері бар процестерді болдырмау мен зардаптарын жою жонінде сыныстар зірлеу;

2) мемлекеттік жер кадастрын жргізуді, жерге орналастыруды, жерді пайдалану мен орауды баылауды жне жер ресурстарын мемлекеттік басаруды зге де функцияларын апаратты амтамасыз ету.

Жер мониторингіні жерді сипаттарына сйкес келетін ішкі жйелері болады. Ауматы амтуына арай республикалы, айматы не жергілікті жер маниторингі жзеге асырылады.