Кестені жаласы.

Ескерту* - нормативтер БДД сыныстарына сйкес абылданан.

Ауыз суды органолептикалы асиеттері 4.9-кестеде крсетілген біратар крсеткіштер (иісі, дмі, тсі, лайлылыы) бойынша, сол сияты, 4.5 жне 4.7 – кестелерде крсетілген, суды органолептикалы асиеттеріне сер ететін заттарды (темір, марганец, мыс, сульфаттар, хлоридтер, т.б.) млшері бойынша бааланады.

Ауыз суда кзге крінетін судаы азалар мен су бетінде абыршы болмауы керек.

Жоарыда аталан барлы талаптар (4.3-4.9–кестелер) орталытандырылан шаруашылы-ауыз сумен амтамасыз ететін жйелер арылы берілетін ауыз суа ойылады. Бл су трындарды ауыз су жне трмысты масатта олдануда, азы-тлік шикізат німдерін деу рдістерінде жне тама німдері ндірістерінде, оларды сатау жне сатуда, сол сияты, сапалы ауыз су олдануды ажет ететін німдер ндірістерінде пайдаланылады.

Ескерту* - жашада крсетілген лшем бірліктері сол территориядаы сумен жабдытау жніндегі наты жйеге арналан елді мекенні санитарлы-эпидемиологиялы жадайын жне су дайындауда олданылан технологияны баалау негізінде абылданан мемлекеттік бас санитарлы дрігерді аулысымен бекітіледі.

Алайда, азастанны кптеген ауылды елді мекендерінде ауыз су жне шаруашылы ажеттіліктері шін трындар орталытандырылмаан (жергілікті) сумен амтамасыз ететін су кздеріні суын пайдаланады.

Санитарлы-эпидемиологиялы нормалар мен ережелерге (Р ДМ 13.05.2005 ж.) сйкес, трындар топтарын жне шаруашылы-трмысты нысандарды орталытандырылмаан шаруашылы-ауыз сумен жабдытау шін су алатын рылыстара арнайы жабдытарды (тарату жйелері жо ымалар, шахталы жне бырлы дытар, бастауларды каптаждары) орнату арылы жер асты сулары олданылуы тиіс.

ыма – жер астылы суларды жерді бетіне шыаруа арналан ондыры.

дытарды е кп таралан трлеріні бірі – жер бетінен жоары тратын ды блігінен (ды аузы), опаннан жне су абылдайтын блігінен тратын,пішінідгелек немесе трт брышты шахта тріндегі, шахталы ды болып табылады. Шахталы дытарды, суды бірінші су ттыш ысымсыз горизонттан алатын етіп, орнату керек.

дыты аузы жер бетінен 0,7-0,8 метрден кем емес биік болу тиіс жне оны апаы немесе темірбетоннан жасалан, люгі (люк) бар, жабындысы болуы керек. дыты аузы стігі жаынан шатырмен жабылуы тиіс немесе будкаа (кркеге) орналастырылады. ды аузы периметр бойына, тередігі 2 м жне ені 1 м, езілген жне тыыздалан балшыпен немесе ою сазды топырапен бекітіледі (балшыты лып). дыты айналасына тас, кірпіш, бетон немесе асфальттан, радиусы 2 м-ден кем емес, дытан 0,1 м еістете, тсеніш салуды сынады. Аынды сулар дытан шет жаа тосауылдайтын ары арылы аызылуы тиіс.

дыты абыралары алы жне суа тсі шыпайтын, дыты жер бетіндегі аынды сулардан жне топыраты жоары абаттарында орналасан жер асты суларынан ошаулайтын, материалмен (бетон немесе темірбетон саиналары, тас, кірпіш, ааш) апталуы керек. Грунтты ктерілуіні жне суды лайлануыны алдын алу шін, дыты тбіне кері сзгі салынуы керек.

Шахталы дытардан суды жоары ктеру шін, рылымы р трлі сорылар (ол соры немесе электрлі) олданылады. дыа, бір немесе екі ол стаышы бар, шыыр (ворот), дгелегі бар, бір немесе екі шелекке арналан жне шелек орнатылан ол шыырларды да орнатуа рсат етіледі.

Шахталы дытардан баса, жергілікті жерлерді сумен жабдытауда бырлы дытар да олданылады. бырлы ды - бл да жер асты суларын алуа арналан рылыс, біра ол, абыралары айналдыра бырлармен оршалан. тік, цилиндр трізді ттік болып табылады.

бырлы дытар, су ткізбейтін жыныстармен жер бетіндегі ластаушыларды енуінен жасы оралан, сондытан санитарлы трыдан олайлыра болатын, топыраты тере абаттарындаы суларды алуа ммкіндік береді. бырлы дыты аузы жерді бетінен 0,8-1,0 метрге дейін биік, саылаусыз жабы болуы керек, аптамасы жне шелек ілетін ілмегі бар, су аызылатын быры болуы тиіс. быр аузыны конструкциясы, ттіктер арасындаы жне оларды артындаы кеістіктеріне жер бетінен аан суларды жне ластаушыларды туіне ммкіндік бермейтін, дыты толы герметизациялануын амтамасыз етеді.

Кейде сумен аматамасыз ету шін бастау (бла) суларын да олданады. Бастау сулары бл масатта сирек олданылады, себебі оларды оры те аз. Бастау суларын жинау шін каптаж (стаыш) орнатылады, ол жер асты суларыны жер бетіне здігінен шыатын кздерінде суды трлі масаттара пайдалану шін жерді бетіне шыаруын амтамасыз ететін инженерлік-техникалы рылыс (ааштан, кірпіштен немесе бетоннан жасалан жабы камера) болып табылады. Яни, каптаж, бастау суларын жер бетіндегі лас аынды сулардан оралан, белгілі бір су орын жасайды .

дытар мен бастау каптаждарын орнату шін, дретхана, сйы алдытарды жинайтын шырлар, тыайтыштар мен улы химикаттарды оймалары, нерксіп йымдары, канализация рылыстары, ескі, пайдаланылмайтын дытар жне мал оралары сияты, ластаушы немесе ластаушы болуы ммкін кздерден, грунт сулары аысы бойымен 50 метрден кем емес ашытыта жоары орналасан, ластанбаан учаскелер тадалып алынуы тиіс. Бл су алатын рылыстарды тасын сулары басатын, ойпат, батпатанан жерлерде, жер кшкіні болатын жне топыраты баса да деформация трлеріне шырайтын жерлерде; клік арынды жретін жолдара 30 метрден жаын орындара орналастыруа рсат етілмейді. дытар трын йлерден 100 метрден арты ашытыта орналаспауы керек.

Су алатын рылыстарды жабдытауда азастан Республикасында олдануа рсат етілген шаруашылы-ауыз су амтамасыз ету жйесіне арналан материалдар (сзгілер, ораныш торлар, сорыларды блшектері жне т.б.), реагенттер жне аз габаритті тазарту рылылар олданылуы тиіс.

Санитарлы-эпидемиологиялы талаптара сйкес орталытандырылмаан сумен амтамасыз ету жйесіні суы (дытарды жне бастау каптаждарыны суы) зіні рамына жне асиеттеріне байланысты 4.10. – кестеде крсетілген нормативтерге сай болуы керек.