Сурет. Клдене су тндырышты сызбасы.

1-аынды суларды аып келуіне арналан быр; 2,4 – бір алыпты аыс жасауа аранлаан табалдыры; 3- май мен кбікті май дыына жіберетін быры; 5- тндырыш тбіне тнан лайды жинайтын ырыш; 6- млдірленген суды шыатын жері; 7- арты суды аызуа арналан быр; 8-лайа арналан алта.

 

Ткерілген конус трізді, тбі бар, цилиндр формалы тік су тндырыштарда аынды сулар рылысты орталы блігіндегі быр арылы беріледі. Шаылыстратын алана дейін жетіп, суларды аыны зіні баытын тік баыттан клдене баыта, ал содан кейін тік жоары арай аатын баыта згертеді. Араласан блшектерді тнбаа тсуі, сйыты жоары арай ктерілуі кезінде жреді. Ал, пайда болан жаа лайды содан со, тнбаны анаэробты ашу рдісі жретін, арнайы рылыстарда – метантенктерде залалсыздандырады. Тнбаны ашу рдісі жзеге асатын тндырыштар аынды сулар клемі аз боланда, шаын канализацияда олданылады. Оларды арасында септиктер мен екі ярусты тндырыштар кеінен таралан. Септик тулігіне клемі 25 м³ дейінгі аынды суларды тазарту шін олданылады. Септік, темір-бетоннан жасалан резервуар трінде болады (5.3-сурет), ол арылы аынды сулар, ондыры ішінде 2,5-3 тулік бойы болып, те баяу аып теді, соан байланысты септикті сиымдылыы аынды суларды туліктік клемінен ш еседен тмен болмауы керек.

Септик арылы ткен кезде, тіпті органикалы заттарды са жне жеіл араласан блшектері жне гельминттерді жмырталары да, су тбіне шгеді. Резервуар тбіне отыран тнба анаэробты ыдырау рдісіне шырайды. рдісті арынды жруіне аынды суды бетінде пайда болатын жне жылуды таралуына кедергі болатын араласан блшектерден тзілген абыша себеп болады. Септик имаратты ішкі канализациясыны тік баана быры арылы желдетіледі. Ыдырауа тскен тнбаны бір жыл ішінде 1-2 рет ассенизациялы машинаны кмегімен шыарады, оны кептіріп, тыайтыш ретінде пайдаланады.

Біра, гельминттерді жмырталары тнбада здеріні тіршілік абілетін сатап алатынын ескерген жн.

 

Сурет. Септик

1 – жуынды шыры; 2- шырды бетон абыралары; 3 - иленген саз балшы; 4 - шыр аузыны екі абатты апаы; 5- шырды темір-бетонды жабындысы; 6- су аатын быр; 7 - санитарлы ралдар; 8 - ас йден шыатын ауа сорып кететін каналдар; 9 – жуынды шырдан шыатын желдету каналы; 10- дефлектор.

 

Септик арылы ткен суды биологиялы тазарту шін кбінесе жер астында сзетін аладарын пайдаланады, ол шін жерге, 0,5-1,8 м тередікке суландыратын бырлар салынады, солар арылы топыраа септикте тазартылан аынды су келіп тседі.

Екі ярусты тндырыштарда (5.4 -сурет) аынды сйы, науамен тндырышты жоары ярусы болып табылатын, тнба отыратын науалара тседі. Оларды тбінде бкіл зына бойына саылаулары бар, олар арылы тнбаа тскен аынды суа араласан блшектер екінші, тменгі – лай жиналатын (септикалы камера) яруса тседі, бл жерде тнбаны ашу рдісі жреді. Тнба отыратын науадаы саылауларды тменгі жиектері бір-бірін 15 см-ге жауып трады, осыан байланысты су аызатын науадаы млдірленген суды тменгі камерада тзілетін шіру німдерімен ластануыны алдын алалды. Тндыру рдісін ыдырау рдісінен блуді арасында, ашу кезінде тзілген газдар септиктегі сияты аынды сйытыты ластамай, тндырышты абырасын бойлай отырып, атмосфералы ауаа блінеді. Шіріген тнба, быр арылы сырта шыарылады.