Ауруханалардаы орану режимін йымдастыру.

Емдеу мекемелеріндегі орану режимі, науастарды ауруханада болуы шін олайлы гигиеналы жадайлар жасаумен амтамасыз етіледі:

· Ауруды жасына, сыратына, жалпы жадайына жне т.б байланысты олайлы микроклимат жасаумен;

· Ауа ортасыны сапасын жасы етумен;

· Блмеде жеткілікті инсоляция табии жне жасанды жары дегейін жасаумен;

· Таза химиялы жне биологиялы ластаушы заттар жо ауамен,блмені жасы санитарлы жадайымен;

· р трлі тітіркендіргіштерді (шуды, психологиялы факторларды жне т.б.) жоюмен немесе сер ету арындылыын тмендетумен;

· Тыныш жне олайлы, эстетикалы жаынан намды жадай жасаумен;

· Таза ауада, ккжелектер зонасында болуымен;

· Рационалды жне ауіпсіз таматану йымдастырумен;

· Аурухана ішінде инфекция жу ммкіншілігін тмендетумен;

Емдеу мекемелеріні з жмысын алыпты атаратынын сипаттайтын осы жадайларды йымдастыру, кбінде аурухананы техникалы жне санитарлы-техникалы жабдыталуына: жарытандырылуына, жылытылуына, ауа алмасуына, кондиционерлеуге, сумен амтамасыз етілуіне, канализацияа, алдытарды жоюа жне т.б. байланысты болып келеді.

Жарытану туралы жоарыда айтылды. Ауруханаларды жылыту шін негізінен, орталытандырылан сумен жылыту жйесі олданылады. Жылу тасымалдаушы ретінде тек ана су олдануа рсат етіледі, баса сйытарды олдануа тыйым салынады. ыздыратын рал ызметін блмені сырты абырасында, терезелерді астында орнатылан радиаторлар (конвекциялы жылыту) немесе бетон панельдер (сулелік жылыту) атарады. ыздыратын ралды температурасы 85ºС аспауы керек. Ауаны ызуы біркелкі амтамасыз етіліп жне зиянды заттармен ластанбауы керек. Панельді жылыту операция жне реанимация залдарында, операция залыны алдындаы, наркозды, йелдер босанатын блмелерде, кйік ауруларымен жне иммунитеті тмен науастара арналан палаталарда жне басаларда орнатылады. Панельді жылыту ауруларды азасынан сулелену арылы оршаан ортаа жылу берілуіні азаюына, ауаны тменірек температурасы кезінде олайлы жылу жадайын амтамасыз етуге ммкіндік береді. Мысалы, операциялы столда жартылай киімсіз жатан науас блмені суы абырасымен терезесіне сулелендіру арылы жылу береді. Егер, панельдік-сулелену жолымен жылытылатын болса, блмені жылы абыралары, мндай жылу жоалту тріне кедергі жасайды жне блмедегі ауаны температурасын жоарылатуды ажеті болмайды, оны жоары мні, науас пен медицина ызметкеріне олайсыз сер етуі ммкін.

Ауруханаларда желдетуді олайлы микроклимат жадайын жне блме ауасыны бактериалды, химиялы ластану дегейін тмендету масатында олданады. Аурухана имараттары, жпалы аурулар блімінен басасы, механикалы оздырышы бар желдету трімен жабдыталады, мнда ауа рбір абата, секцияа жне баса блмелерге з алдына блек механикалы оздырышы бар, енбелі желдету жйелерімен беріледі, ал сормалы желдету гравитациялы оздырышы бар, з алдына жеке каналдармен іске асырылады. Енбелі-сормалы желдету, ауа райыны жадайына байланыссыз блмелерде йымдастырылан ауа алмасуын амтамасыз етеді.

Операциялы залдан баса барлы блмелерде, жасанды желдету трінен баса, терезелер, желкздер, фрамугалар арылы амтамасыз етілетін табии желдету трі де болуы тиіс. 1 адама есептелген, енетін ауаны клемі саатына 80 м³.болуы ажет.

Ауа алмасуын йымдастыру кезінде «лас» блмелерден «таза» блмелерге арай ауа аынын болдырмау керек. Ластанан ауа баспалда-лифт жйесінен палата секцияларына ену ммкіншілігін болдырмау шін, оларды арасындаы бейтарап зонада, ауа ысымы амтамасыз етілуі тиіс, ал палата секциясына кіретін жері з алдына, жасанды ауаны сорып кететін желдеткіші бар шлюзбен жабдыталан. Ауа ысымы бар шлюз операциялы блокты алдына да орнатылады. Операциялы залды зінде де, ауа ысымы жасалады, яни ауа аымы операциялы блмеден асындаы блмелерге, одан длізге арай жреді.

Ауаны кондиционерлеуді маызы те зор, ол операциялы, наркозды, йелдер босанатын блмелерде, операциядан кейінгі палаталарда, арынды емдеу палаталарында, реанимация залында, терісінде кйігі бар науастарды палатасында, жаа туан, шала туан жне жараат алан балалар палаталарында арастырылады. Кондиционерлеу арылы берілетін ауа бактерицидтік фильтрлерде тазартылуы тиіс, ал ауа алмасу есесі жоары болуы керек (10.2.-кесте).

Жаз уаыттарында ауаны кондиционерлеу, жылы жне ысты климатты аудандарда ажет, йткені, блмені атты ызуы науастара олайсыз сер етуімен бірге ауруды аымын нашарлатып, сыратынан тез айыып кетуіне кедергі болады. Шала туан балаларды палатасындаы ауаны кондиционерлеу, оларды дене массасыны жасы осылуына, аурушадыыны, лім-жітіміні тмендеуіне ыпал етеді. Кондиционерленген ауаны операциядан кейінгі палаталара операция жасааннан со, бірінші кндері беру, науастарды операциядан кейінгі кезеіні жасы туіне о сер етеді. Ауасы кондиционерленетін блмелерде реттелетін температура (18-25°С), 55-60% салыстырмалы ылалдылыы, 0,15 м/сек.-тан аспайтын ауаны озалу жылдамдыы амтамасыз етілуі тиіс.

Механикалы оздырышы бар желдету трін рентгенологиялы, физиотерапиялы кабинеттерде, сумен емдейтін, кір жуатын блмелерде, ас блоктарында, патологиялы-анатомиялы блімдерде йымдастыру міндетті трде болып табылады.

Операциялы, йелдер босанатын залдарды, арынды емдеу, реанимация палаталарыны, ем-шара жне аурухананы баса блмелеріні ауасындаы, азот оксидтері, диоксидтері сияты химиялы заттарды, ампициллинні, бензилпенициллинні, оксациллинні, стрептомицинні, тетрациклинні, аминазинні, аммиакты, бензолды, диэтил эфиріні, озонны, сынапты, орасынны, фторотанны, формальдегидті жне басаларды млшері баылауа алынады. Оларды концентрациясы ШРЕК-тен аспауы керек.

Барлы жаадан салынып жатан жне жмыс істеп тран ауруханалар, су тасымалдайтын бырлармен, канализациямен, ысты сумен жабдыталуы ажет. Апат жадайлары болуын алдын ала ойлап, ерекше санитарлы-гигиеналы жне эпидемияа арсы тртіпті ажет ететін блмелерде, суды ыздыру шін электрлік рылылар орнатылады. Сумен амтамасыз ету кзі ретінде артезиан ысын немесе баса дебиті жеткілікті жер асты су кзін пайдаланады.

Ауруханалардан шыан аынды суларды зарарсыздандыруа жне жоюа айрыша кіл блінуі ажет, себебі, суаттарды ауруханалардан шыан аынды сумен ластануы, халы арасында эпидемиялы ршулерге кеп соаны туралы кп жадайлар жазылан.

Жпалы аурулар блімі жо, соматикалы ауруханаларды аынды суларын алдын ала деусіз алалы канализацияа жіберуге болады. Жалпы канализациясы жо елді мекендерде, ауруханалар салу кезінде аынды суларды механикалы (тндырыш) жне биологиялы (биосзгілер) тазартудан ткізгеннен кейін, хлорлау арылы зарарсыздандыратын, жергілікті тазарту рылыстарын алдын ала арастыру керек. Егер аурухана шаын болса, аынды суларды жер астындаы сзу аладарында тазартан дрыс.

Эпидемиялы трыдан ауіптілеуі, жпалы аурулар бліміні (ауруханасыны) аынды сулары. Осыан байланысты, ішек инфекциясы бар науастарды биосубстраттарын жалпы ауруханалы канализацияа аызу алдында дрет ыдысында дезинфекциялайды. Біра, ауруларды шыарындыларын орталытандырмай, жеке-жеке зарарсыздандыру, барлы жадайда тиімді бола бермейді, себебі, ол ызметкерді жмысты жауапкершілікпен орындауына байланысты. Ауруды оздырыштары тек ана адамдарды шыарындыларымен тспейді, сонымен атар, олар ол жуыштардан, ванналардан, душтардан жне басалардан шыан аынды суларды рамында да кездеседі. Сондытан, жпалы аурулар ауруханасыны аынды суларын орталытандырылан трде аурухана жанындаы жергілікті тазарту рылыстарында зарарсыздандырады. Аурухананы атты алдытары те ауіпті. Тулігіне бір тсекке есептегенде, орта есеппен 0,8-0,9 кг алдытар жиналады. Аурухана алдытарын эпидемиологиялы, токсикологиялы жне радиациялы ауіпсіздік дрежесі бойынша 5 класса бледі, осыан байланысты оларды жинау, уаытша сатау, кету жне залалсыздандыру сратары шешіледі.

А класынажататын алдытар, ауіпті емес, йткені олар биологиялы сйытармен, науастарды шыарындыларымен жне жпалы аурулары бар адамдармен байланыста болмайды. Бл жпалы аурулар, тері-венерологиялы, жне фтизиатриялы блімдерден баса, барлы блімдерден шыан таам алдытары, улы емес алдытар, сыпырындылар, рылысты жарамсыз алдытары, ааз жне басалар. Оларды апаы бар оыс жинаыштара жинап, босааннан кейін, жуып, дезинфекция жасайды.

Аурухананы ауласындаы оыс тастауыштар мен урналардаы оыстарды кн сайын, атты трмысты алдытара полигондарда, детте, олданылатын дістермен залалсыздандырады.

Б класынажататын алдытар, потенциалды инфекцияланан болып табылады. Бан жпалы аурулар бліміні барлы алдытары, оны ішінде таам алдытары, патанатомиялы алдытар, ауруларды шыарындыларымен, анымен ластанан материалдар мен рал-жабдытар, операция жасаан уаытта алып тастаан мшелер мен тіндер жне басалар жатады.

В класынааса ауіпті инфекциялармен ауыратын аурулармен жанасуда болан материалдар, жоары патогенді микроазалармен жмыс істейтін зертхананы алдытары, туберкулездік жне микологиялы блімдерді алдытары жатады. Б жне В классына жататын алдытарды алдымен зарарсыздандырады, содан со бір рет олданатын герметикалы буып-тйетін ыдыса салып, аурухана аумаында орналасан оыс жаатын пештерде немесе лкен орталытандырылан – оыс жаатын зауыттарда жне алалы крематорияларда жаып жібереді. Г класына жататын алдытар – бл, мерзімі тіп кеткен дрілік заттар, дрілік жне диагностикалы препараттарды алдытары, цитостатиктер, аспаптар мен жабдытар жне т.б. Оларды бір рет олданатын ыдыстара салып, талаптара сйкес залалсыздандырады. Д класына белсендік алдытар жатады, оларды жинау, сатау, жою жне кму санитарлы ережелерге сйкес жргізіледі.