Бап. Осы Зада пайдаланылатын негiзгi ымдар

Авторлы ы жне сабатас ытар туралы

азастан Республикасыны 1996 жылы 10 маусымдаы N 6-I Заы

I ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

Бап. Реттелетiн мселелер

Осы За санаткерлiк меншiк саласында ылым, дебиет жне нер туындыларын (авторлы ы), ойылымдарды, орындаушылыты, фонограммаларды, эфирлiк жне кабельдiк хабар тарату йымдарыны хабарларын (сабатас ытар) жасауа жне пайдалануа байланысты туындайтын атынастары реттейдi.

бап. Осы Зада пайдаланылатын негiзгi ымдар

Осы Зада мынадай негізгі ымдар пайдаланылады:
1) автор- шыармашылы ебегімен ылым, дебиет, нер туындысын жасаан жеке тла;
2) авторлы ы - авторды жеке мліктік емес жне мліктік ытары;
3) авторлы ыты жне сабатас ытарды орауды техникалы ралы - туындылара немесе сабатас ытар объектілеріне ол жеткізуді баылайтын, автор, сабатас ытар иесі немесе зге де айрыша ытар иесі туындылара немесе сабатас ытар объектілеріне атысты рсат етпеген іс-рекеттерді жзеге асыруды болызбайтын не шектейтін техникалы (бадарламалы-техникалы) рылы немесе оны компоненттері;
4) авторлы ы жне (немесе) сабатас ытар объектiсiнi контрафактiлiк данасы – жасалуы, таратылуы немесе згедей пайдаланылуы осы Заны ережелерiне не азастан Республикасы ратификациялаан халыаралы шарттарды нормаларына орай авторлы ыты жне (немесе) сабатас ытарды бзылуына кеп соатын туындыны, жазылан орындаушылыты, фонограмманы, эфирлiк жне кбiлдiк хабар тарату йымдары хабарыны данасы. ы иеленушiнi рсатынсыз ытарды басару туралы апараты жойылан немесе згертiлген не авторлы ы пен сабатас ытарды орауды техникалы ралдарын айналып туге ммкiндiк беретiн засыз пайдаланылатын рылыларды кмегiмен жасалан авторлы ы жне (немесе) сабатас ытар объектiлерi де контрафактiлiк болып танылады;
5) авторлы шарт – нысанасы бір немесе бірнеше авторлы ы объектілерін пайдалануа мліктік ытарды беру болып табылатын шарт. Авторлы шарт лицензиялы шартты бір трі болып табылады;
6) айрыша емес ы - осы Зада белгіленген жадайларды оспаанда, авторды немесе зге ы иеленушіні тиісті рсатымен баса адамдарды ы иеленушімен бір мезгілде туындыны, орындаушылыты, ойылымды, фонограмманы, эфирлік жне кбілдік хабар тарату йымдарыны хабарын пайдалана алатын ыы;
7) айрыша ы – авторды жне (немесе) зге де ы иеленушіні туындыны жне (немесе) сабатас ытар объектісін белгіленген мерзім ішінде кез келген тсілмен пайдалануды жзеге асыруа, оан рсат беруге жне тыйым салуа мліктік ыы;
8) аккредиттеу- жымды басару салаларында мліктік ытарды жымды негізде басаратын йымдарды осы Зада белгіленген зады ытарын укілетті органны ресми тану рсімі;

9) деректер базасы - деректер электронды-есептеу машинасыны (бдан рі - ЭЕМ) кмегімен табылатындай жне делетіндей етіп жйеге тсірілген материалдарды іріктелуі жне (немесе) орналасуы жаынан шыармашылы ебекті нтижесін білдіретін деректер (маалалар, есептер, фактілер жне басалар) жиынтыы. Деректер базасы ымы оны кмегімен деректер базасыны материалдарына электронды ол жеткізуді жзеге асыруа болатын ЭЕМ-ге арналан бадарламаа олданылмайды;
10) дыбыстау-бейнелеу туындысы - тиісті техникалы рылыларды кмегімен кріп жне естіп (дыбыспен берілетін жадайда) абылдауа арналан зара байланысты кадрларды немесе бейнелерді (дыбыспен сйемелдеп немесе сйемелдемей) тсірілген сериясынан ралатын туынды. Дыбыстау-бейнелеу туындылары кинематографиялы туындыларды жне бастапы немесе одан кейінгі тсірілу тсіліне арамастан, кинематография ралдарына сас ралдармен бейнеленген туындыларды барлыын (телефильмдерді жне бейнефильмдерді, диафильмдер мен слайдфильмдерді жне сол сияты туындыларды) амтиды;
11) дыбыстау-бейнелеу туындысын шыарушы - осындай туындыны жасауды бастамасы мен жауапкершілігін мойнына алан жеке немесе зады тла. зге длелдемелер болмаан кезде, осы туындыда есімі немесе атауы белгіленген тла дыбыстау-бейнелеу туындысын шыарушы деп танылады;
12) жазу- дыбыстарды жне (немесе) бейнелерді техникалы ралдарды кмегімен оларды бірнеше айтара абылдауа, айта шыаруа немесе хабарлауа ммкіндік беретін андай да бір материалды нысанда жазып алу;
13) жалпы жртты назарына жеткізу - авторлы ы жне (немесе) сабатас ытар объектілерін кпшілік олара зіні жеке алауы бойынша кез келген жерден жне кез келген уаытта (интерактивтік режимде) ол жеткізуді жзеге асыра алатын сым арылы немесе сымсыз байланыс ралдарымен хабарлау;
14) жариялау - авторды не авторлы немесе сабатас ытар объектілеріне зге ы иеленушіні келісімімен туындыны, орындаушылы жазбасыны немесе фонограмманы даналарын кпшілікті орынды ажеттіліктерін анааттандыратын млшерде кпшілікке сыну;
14-1) интернет-ресурс – аппаратты-бадарламалы кешенде орналастырылатын, бірегей желілік адресі жне (немесе) домендік аты бар жне Интернетте жмыс істейтін, мтіндік, графикалы, аудиовизуалды немесе зге де трде бейнеленетін электронды апаратты ресурс;
15) кбіл бойынша жалпы жртты назарына хабарлау - туындыны, фонограмманы, орындаушылыты, эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымдары хабарын жалпы жртты назарына кбіл, сым, оптикалы талшы арылы немесе соан сас ралдарды кмегімен хабарлау;
16) кпшілік алдында орындау - туындыны мнерлеп оу, ойнау, билеу немесе андай да бір зге жолмен, соны ішінде техникалы ралдарды кмегімен отбасы мшелері болып табылмайтын адамдар болатын немесе болуы ммкін орындарда орындау;
17) кпшілікке крсету - туындыны тпнсасын немесе данасын тікелей немесе слайд, кино-, телекадр трінде экранда, баса кез келген техникалы ралды кмегімен немесе кез келген зге діспен (дыбыстау-бейнелеу туындысына атысты - оларды реттілігінен тыс жеке кадрларды крсету) отбасы мшелері болып табылмайтын адамдар болатын немесе болуы ммкін орындарда крсету;
18) кшірмелеу (репрографиялы айта шыару) - жазбаша жне баса да графикалы туындылар тпнсаларыны немесе кшірмелеріні фотокшірме жолымен немесе басып шыарудан зге баса да техникалы ралдар арылы кез келген млшерде жне нысанда бір немесе одан да кп данасын факсимильдік айта шыару. Репрографиялы айта шыаруа аталан кшірмелерді электронды (цифрлы кшірмелерін оса), оптикалы немесе машинамен оылатын зге де нысанда сатау немесе айта шыару кірмейді;
19) айта шыару – туындыларды немесе сабатас ытар объектiлерiнi бiр немесе одан да кп траты немесе уаытша даналарын кез келген дiспен жне кез келген нысанда, толы немесе iшiнара, тiкелей немесе жанама трде дайындау. айта шыару трлері дыбыс- немесе бейнежазбаны дайындау, екi лшемдiк немесе ш лшемдiк туындыны бiр немесе одан да кп даналарын дайындау, сондай-а туындыларды немесе сабатас ытар объектiлерiн кез келген материалды нысанда, оны ішінде ашы апаратты-коммуникациялы желіде кез келген траты немесе уаытша сатау болып табылады;
20) ы иеленуші - авторлы ыа атысты автор (оны мрагерлері), сабатас ытара атысты орындаушы (оны мрагерлері), фонограммаларды жасаушы, эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымы, сондай-а шарт бойынша немесе осы Зада кзделген зге де негіз бойынша туындыны жне (немесе) сабатас ытар объектілерін пайдалануа айрыша ы алан зге де жеке немесе зады тлалар;
21) ытарды басару жніндегі апарат - туындыны, туынды авторын, орындаушыны, орындаушыны орындаушылыын, фонограмма жасаушыны, фонограмманы, туындыа, орындаушылыа не фонограммаа не туындыны, орындаушылыты немесе фонограмманы пайдалану шарттары туралы апарата айсыбір ы иеленушіні бірдейлендіретін апарат. Апаратты кез келген элементі туындыны, жазып алынан орындаушылыты немесе фонограмманы данасына оса берілетін, не жалпы жртты назарына туындыны хабарлауа немесе жазып алынан орындаушылыты немесе фонограмманы хабарлауа жне (немесе) жеткізуге байланысты пайда болатын кезде осындай апарат берілген кез келген цифрлар немесе кодтар да ытарды басару жніндегі апарат деп ынылады;
22) рамдас туынды - материалдарды іріктеп алу жне (немесе) орналастыру бойынша шыармашылы ызметті нтижесін білдіретін туындылар мен баса да материалдарды жинаы (энциклопедия, антология, деректер базасы);
23) орындау - туындыны, фонограмманы, орындаушылыты, ойылымды тікелей орындалатын ойын, н, би арылы немесе андай да бір техникалы ралдарды (телерадио хабарлары, кбілдік телевизия жне басалары) кмегімен крсету, сондай-а дыбыстау-бейнелеу туындысыны кадрларын реті бойынша дыбыспен сйемелдеп немесе сйемелдемей крсету;
24) орындаушы - актер, нші, музыкант, биші немесе рлде ойнайтын, н салатын, оитын, мнерлеп оитын, музыкалы аспапта ойнайтын, интерпретациялайтын немесе дебиет жне (немесе) нер туындыларын (соны ішінде эстрадалы, цирк немесе уырша нмірлерін) немесе халы шыармашылыы туындыларын згедей жолмен орындайтын баса адам, сондай-а спектакльді оюшы-режиссер жне дирижер;
25) пайдаланушы - авторлы ы жне сабатас ытар объектілерін пайдалануды жзеге асыратын немесе йымдастыратын жеке немесе зады тла;
26) проката (жала) беру - туындыны немесе фонограмманы данасын тікелей немесе жанама коммерциялы пайда табу масатында уаытша пайдалануа беру;
27) сабатас ытар - орындаушыны, фонограмма жасаушыны, эфирлік жне кбілдік хабар тарату йымыны мліктік ытары жне орындаушыны жеке мліктік емес ытары;
28) сндік-олданбалы нер туындысы - кркем ксіпшілік туындысын немесе нерксіптік діспен дайындалан туындыны оса аланда, іс жзінде пайдаланылатын заттара кшірілген екі лшемді немесе ш лшемді нер туындысы;
29) спектакльді оюшы-режиссер - театр, цирк, уырша, эстрада спектаклін немесе зге де спектакль (крсетілім) ойылымын жзеге асыран адам;
30) туындыны аудару - шыарманы тпнса шыарманы тілінен баса тілде білдіру. Бл ретте аударма дрыс жне тпнса туындыны мазмнын да, стилін де брмаламайтын болуа тиіс;
31) туындыны данасы – туындыны кез келген материалды нысанда, оны ішінде ашы апаратты-коммуникациялы желіде дайындалан кшiрмесi;
32) туындыны жариялау - туындыны жариялау, кпшілікке крсету, кпшілік алдында орындау, жалпы жртты назарына жеткізу арылы жне зге де дістермен оан кпшілікті алаш рет олын жеткізетін іс-рекетті авторды келісімімен жзеге асыру;
33) туындыны деу - тпнса туындыны бір жанрдан екінші жанра згерту. Бл ретте тпнса туындыны сахналау, ою жне аранжировка жасау туындыны деу трлері болып табылады;
34) туынды шыарма - баса туындыны шыармашылыпен деу нтижесінде жасалан туынды;
35) укілетті орган - азастан Республикасыны кіметі айындайтын жне авторлы ы жне сабатас ытар саласында мемлекеттік реттеуді жзеге асыратын мемлекеттік орган;
36) фонограмма - орындаушылытарды немесе зге де дыбыстарды дыбысты жазбасы, сондай-а дыбыстау-бейнелеу туындысына енгізілген жазбаны оспаанда, дыбыстарды кез келген нысанда беру;
37) фонограмманы данасы – фонограммадан тiкелей немесе жанама трде дайындалан жне осы фонограммада жазылан барлы дыбыстарды немесе дыбыстарды бір блiгiн амтитын кез келген материалды жеткізгіштегі, оны ішінде ашы апаратты-коммуникациялы желілердегі фонограмма кшiрмесi;
38) фонограмма шыарушы - айсыбір орындаушылыты немесе зге де дыбыстарды тыш дыбыс жазбасы шін бастамашылы пен жауапкершілікті мойнына алан жеке немесе зады тла;
39) халы шыармашылыы туындысы - дстрлі кркемдік мралара (халы ертегілері, халы поэзиясы, халы ндері, халы аспапты музыкасы, халы билері мен пьесалары, халыты салт-жоралыларды кркемдік нысандары жне басалар) тн элементтерді амтитын туынды;
40) ЭЕМ-ге арналан бадарлама - табиатына орай ЭЕМ-ге арналан бадарлама оларды нерлым кейінірек кезедегі нтижесі болып табылатын дайынды материалдарын оса аланда, машинада оылатын материалды жеткізгішке жазу кезінде ЭЕМ-мен белгілі бір міндеттерді орындау немесе нтижеге ол жеткізу амтамасыз етілетін сздер, схемалар немесе бейнелеуді зге де кез келген трінде бейнеленген командалар жиынтыы;
41) ЭЕМ-ге арналан бадарламаны айта растыру - ЭЕМ-ге арналан бадарламаны рылымын зерттеу жне кодын белгілеу масатында объектілік кодты бастапы мтінге згертуді амтитын техникалы тсіл;
42) ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналан бадарламаны бейімдеу - ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналан бадарламаны пайдаланушыны наты техникалы ралдарында немесе пайдаланушыны наты бадарламаларыны басаруымен жмыс істеуін амтамасыз ету масатында ана жзеге асырылатын ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналан бадарламаа згерістер енгізу;
43) ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналан бадарламаны трлендіру (деу) - ЭЕМ-ге немесе деректер базасына арналан бадарламаны бейімделуге жатпайтын кез келген згерістері;
44) эфирге беру - туындыларды, орындаушылытарды, ойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымдарыны хабарларын (крсетуді немесе орындауды оса аланда) радио немесе телевизия арылы (кбілдік телевизияны оспаанда) беру жолымен жалпы жртты назарына хабарлау. Туындыларды, орындаушылытарды, ойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымдарыны хабарларын жерсерік арылы эфирге беру кезінде жердегі станциядан жерсерікке сигналдар абылдау жне жерсеріктен сигналдар беру эфирге беру деп тсініледі, солар арылы туындыларды, орындаушылытарды, ойылымдарды, фонограммаларды, эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымдарыны хабарларын кпшілікті наты абылдауына арамастан жалпы жртты назарына жеткізу ммкін болады. Егер кпшілікке кодты ажырату ралдарын эфирлік хабар тарату йымы берсе немесе соны рсаты бойынша берілсе, код белгіленген сигналдарды беру эфирге беру болып табылады;
45) эфирге кейінгі беру - брын эфирде берілген немесе кбіл бойынша жалпы жртты назарына хабарланан шыармаларды немесе сабатас ытар объектілерін айталап беру;
45-1) эфирлiк жне кабельдік хабар тарату йымдары – туындыны, орындаушылыты, ойылымды, фонограмманы амтитын теле-, радиоарналарды, теле-, радиобадарламаларды (теле-, радио хабарларды) эфирге жне (немесе) кабель арылы хабарлауды жзеге асыратын жеке жне зады тлалар. Эфирге жне (немесе) кабель арылы хабарлау сас эфирлік, кпарналы хабар тарату (цифрлы эфирлік, спутниктік, кабельдік телерадио хабарларын тарату) арылы жзеге асырылады.
46) эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымыны хабары - эфирлік немесе кбілдік хабар тарату йымыны зі жасаан, сондай-а соны аражаты есебінен соны тапсырысы бойынша баса йым жасаан хабар.
3-бап. азастан Республикасыны авторлы ы жне сабатас ытар туралы задары

азастан Республикасыны авторлы ы жне сабатас ытар туралы задары азастан Республикасы Азаматты кодексiнен, осы Занан жне солара сйкес шыарылатын баса да нормативтiк актiлерден трады.