Dziaania Policji a prawa czowieka
Zmiany polityczno-ustrojowe, który miay miejsce w Polsce po 1989 roku zmieniy znaczco oczekiwania spoeczestwa, co do funkcjonowania Policji. Suba majca suy spoeczestwu a wic przyjazna i respektujca godnoci oraz prawa obywateli. Gwarancj takich zachowa Policji zawiera ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 roku w rozdziale trzecim. Nauczeni w duej mierze przeszoci ustawodawcy zdecydowali si na znaczce ograniczenie uprawnie funkcjonariuszy, co miao na celu ocieplenie wizerunku policjanta, jako funkcjonariusza publicznego.[17] Obywatele posiadajcy gwarancj swoich praw zapisanych m.in. w Powszechnej Deklaracji Praw Czowieka z dnia 10 grudnia 1948roku, Midzynarodowych Paktach Praw Czowieka z dnia 16 grudnia 1966 roku oraz innych konwencjach i deklaracjach ratyfikowanych przez Polsk, mimo wszystko czsto s zdania, e dziaania podejmowane przez Policj s powan ingerencj w ich prawa. Nie ulega wtpliwoci, e niektóre z czynnoci wykonywane przez Policj, chociaby z zakresu dziaa operacyjno-rozpoznawczych ingeruj gboko w sfer prywatn obywateli, ale dziaania te zawsze s prawnie dozwolone. Wzmoona wraliwo spoeczestwa na kwesti poszanowania praw obywateli zwraca szczególn uwag na potrzeb sprawnie funkcjonujcego systemu instytucji stojcych na stray praw obywateli. Niewtpliwie jedn z takich instytucji jest Skarb Pastwa oraz inne jednostki samorzdu terytorialnego odpowiedzialne za dziaania wadzy publicznej. Obnonie odpowiedzialnoci funkcjonariusza traktuje m.in. ustawa z dnia 20 stycznia 2011 roku o odpowiednioci majtkowej funkcjonariuszy publicznych za race naruszenie prawa. Istnieje take moliwo pocignicia policjanta do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej lub karnej za niedopenienie obowizków lub przekroczenie uprawnie. Na budzce do czste kontrowersje dziaania Policji, tj. legitymowanie, zatrzymanie, przeszukiwanie, kontrol osobist obywatelom przysuguje zaalenie do waciwego terenowo prokuratora. Podkrelenia wymaga fakt, e okolicznoci oraz sposób wykonywania poszczególnych w/w dziaa szczegóowo oraz konkretnie okrelaj przepisy prawa, do których przestrzegania zobligowani s wszyscy funkcjonariusze.[18] Podstawowym pytaniem, które naley sobie zada w takiej sytuacji jest pytanie czy spoeczestwo, jako cao narodu, ale take indywidualna jednostka jest w stanie zrezygnowa z czci swojej prywatnoci na rzecz wikszego bezpieczestwa. Przy czym naley wzi pod uwag, e policjant jest tylko czowiekiem i jak kady moe popenia bdy, a skoro wymagamy, jako spoeczestwo duej wyrozumiaoci ze strony funkcjonariuszy publicznych to by moe sami powinnimy si ni cechowa.
Zakoczenie
Policja bdc sub przeznaczon do suenia spoeczestwu powinna wykonywa swoje zadania z penym zaangaowaniem, jednoczenie nie zapominajc o prawach czowieka. Wszystkie uprawnienia, jakie da im ustawodawca, take te, dziki, który moliwe jest prowadzenie czynnoci operacyjno-rozpoznawczych musz by podparte podstaw prawn. Spoeczestwo natomiast powinno zastanowi si czy mae ustpstwa w granicy ich praw i wolnoci s dla niego wiksz strat ni utrata bezpieczestwa.
Wnioski
Policja, jako organ administracji publicznej powstay na mocy ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. i podlegy Ministrowi Spraw Wewntrznych otrzyma od ustawodawcy szereg zada z zakresu ochrony bezpieczestwa i porzdku publicznego. Ustawodawca wyposay ponadto policj w uprawnienia i kompetencje oraz zezwoli na okrelone czynnoci, aby moga ona w jak najefektywniejszy sposób wypenia swoje obowizki. Czynnoci, które wykonuje przede wszystkim suba kryminalna nalece do tych z rodzaju operacyjno-rozpoznawczych nale do specyficznej grupy. Po pierwsze s to czynnoci tajne, z wyjtkiem wywiadu, który moe by take prowadzony jawnie. Po drugie czynnoci operacyjno-rozpoznawcze nie rzadko ingeruj w prywatno danej jednostki, grupy lub spoeczestwa. Ma to due znaczenie w kontekcie wzmoonej czujnoci i coraz ywszej dyskusji na tematy poszanowania praw i godnoci czowieka, dlatego tak wane jest, aby kade dziaanie funkcjonariusza byo podparte prawem i szacunkiem dla drugiego czowieka.
Streszczenie
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku rozwizaa Milicj Obywatelsk a powoaa do ycia Policj – umundurowan i uzbrojon jednostk stojc na stray ochrony bezpieczestwa i porzdku publicznego. Ustawa okrela funkcjonowanie oraz organizacj Policji a take uprawnienia i kompetencje funkcjonariuszy. Jedn z grup s czynnoci operacyjno-rozpoznawcze, do których naley m.in. rozpoznanie operacyjne, obserwacja czy praca operacyjna. Czynnoci te s specyficznie szczególnie pod wzgldem duej ingerencji w sfer praw i wolnoci, dlatego istotne jest, aby funkcjonariusze korzystali ze swoich praw w sposób odpowiedzialny, nienaruszajcy granic prawa.
Bibliografia
1. A. Misiuk, Administracja porzdku i bezpieczestwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2008
2. S. Piepszny, Policja. Organizacja i funkcjonowanie, wyd.3, LEX, Warszawa 2011
3. B. Sprengel, Suby mundurowe ochrony bezpieczestwa wewntrznego. Zarys problematyki, Dom Organizatora, Toru 2008
4. B. Kowalczyk, Czynnoci operacyjno-rozpoznawcze
5. Z. Uniszewski, argon zawodowy pracowników ledczych i operacyjnych. Problematyka kryminalistyczna, Wrocaw 1999
6. J. Widacki, Kryminalistyka, Warszawa 2008
7. Z. Uniszewski, argon zawodowy pracowników ledczych i operacyjnych. Problematyka kryminalistyczna, Wrocaw 1999, s. 17, J. Widacki, Kryminalistyka, Warszawa 2008
8. A. Misiuk, Instytucje bezpieczestwa wewntrznego w Polsce, Wydawnictwo Wyszej Szkoy Policji, Szczytno 2011
9. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. DzU. 1990 nr 30 poz. 179
10. www.edukacjaprawnicza.pl
[1] B. Sprengel, Suby mundurowe ochrony bezpieczestwa wewntrznego. Zarys Problematyki, Dom Organizatora, Toru 2008, s.135-139
[2] Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179
[3] Z. Uniszewski, argon zawodowy pracowników ledczych i operacyjnych. Problematyka kryminalistyczna, Wrocaw 1999, s. 17, J. Widacki, Kryminalistyka, Warszawa 2008, s.125
[4] A. Misiuk, Instytucje bezpieczestwa wewntrznego w Polsce, Wydawnictwo Wyszej Szkoy Policji, Szczytno 2011 s. 359
[5] A. Misiuk, Administracja porzdku i bezpieczestwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie, Warszawa 2008, s.89
[6] Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179
[7] B. Kowalczyk, Czynnoci operacyjno-rozpoznawcze. [www.edukacjaprawnicza.pl]
[8] Z. Uniszewski, argon zawodowy pracowników ledczych i operacyjnych. Problematyka kryminalistyczna, Wrocaw 1999, s. 17
[9] J. Widacki, Kryminalistyka, Warszawa 2008, s.125
[10] S. Piepszny, Policja. Organizacja i funkcjonowanie, wyd.3, LEX, Warszawa 2011, s.101
[11] B. Sprengel, Suby mundurowe ochrony bezpieczestwa wewntrznego. Zarys problematyki, Dom Organizatora, Toru 2008, s.136
[12] A. Misiuk, Administracja porzdku i bezpieczestwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2008, s.121
[13] Ibidem, s. 122
[14] Ibidem, s.122-123
[15] B. Sprengel, Suby mundurowe ochrony bezpieczestwa wewntrznego. Zarys problematyki, Dom Organizatora, Toru 2008 s. 136-142
[16] www.edukacjaprawnicza.pl [10.11.13]
[17] A.Misiuk, Administracja porzdku i bezpieczestwa publicznego. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwa Akademickie i profesjonalne, Warszawa 2008, s.88
[18] S.Piepszny, Policja. Organizacja i funkcjonowanie, wyd.3, LEX, Warszawa 2011, s.115-120