ЖИЫРМА СЕГІЗІНШІ СЗ 1 страница

Ей, мсылмандар! Біреу бай болса, біреу кедей болса, біреу ауру, біреу сау болса, біреу есті, біреу есер болса, біреуді кілі жасылыа мейілді, біреуді кілі жаманшылыа мейілді - блар неліктен десе біреу, сіздер айтасыздар: дай тааланы жаратуынан яки бйрыынша болан іс деп. Ж, олай болса, біз дай тааланы айыбы жо, міні жо, зі діл деп иман келтіріп едік. Енді дай таала бір антрана ебексіз мал береді екен. Бір дайдан тілеп, адал ебек ылып, пайда іздеген кісіні ебегін жандырмай, атын-баласын жндеп асырарлы та ылмай, кедей ылады екен. Ешкімге залалсыз бір момынды ауру ылып, ор ылады екен. айда бір ры, залымны денін сау ылады екен. ке-шешесі бір екі баланы бірін есті, бірін есер ылады екен. Тамам жрта бзы болма, тзік бол деп жарлы шашып, жол салады екен. Тзікті бейішке шыарамын деп, бзыты тозаа саламын деп айта тра, пендесіні біреуін жасылыа мейілдендіріп, біреуін жаманшылыа мейілдендіріп, зі дайлы діретімен біреуін жасылыа брып, біреуін жамандылыа брып жіберіп трады екен. Осыны брі дай тааланы айыпсыз, мінсіз афур рахимдыына, ділдігіне лайы келе ме? Жрт та, млік те - брі дайды зінікі. Бл ыланын не дей аламыз? з млкін зі не ылса ыла береді. Оны айыпты болады дей алмаймыз десе, ол сзі дай тааланы айыбы, міні жо емес, толып жатыр, біра айтуа бата алмаймыз дегені емес пе? Олай боланда, пенде з тырысандыыменен не табады? Брін ылушыа ылдырушы зі екен. Пенде пендеге кпелейтын ешнрсе жо. Кім жасылы, кім жаманды ылса даы дайдан келген жарлыты ылып жр екен дейміз бе?

дай таала рбір аылы бар кісіге иман парыз, рбір иманы бар кісіге ибадат парыз деген екен. Жне де рбір рас іс аылдан орыпаса керек. Ж, біз енді аылды еркіне жібермесек, дай тааланы аылы бар кісіге иман парыз дегені айда алады? «Мені таныан аылменен таныр» дегені айда алады? Дінімізді бір жасырын тран жаланы жо болса, аылды, оны ойлама дегенімізге пенде бола ма? Аыл тотамаан со, дінні зі неден болады. уелі иманды тзетпей жатып, ылан ибадат не болады? Жо, сен жасылы, жамандыты жаратан - дай, біра ылдыран дай емес, ауруды жаратан - дай, ауыртан дай емес, байлыты, кедейлікті жаратан - дай, бай ылан, кедей ылан дай емес деп, нанып са болар, йтпесе - жо.

 

 

ЖИЫРМА ТОЫЗЫНШЫ СЗ

Бізді азаты маалдарыны кбіні іске татырлыы да бар, іске татыма тгіл, не дайшылыа, не адамшылыа жарамайтыны да бар.

уелі «Жарлы болса, арлы болма» дейді. Ардан кеткен со, тірі болып жрген рысын. Егер онысы жала жргеніде жаныды инап ебекпенен мал тап деген сз болса, ол - ар кететын іс емес. Тыныш жатып, кзін сатып, біреуден тіленбей, жанын арманып, адал ебекпен мал іздемек - ол арлы адамны ісі.

«алауын тапса, ар жанады», «Срауын тапса, адам баласыны бермейтіні жо» деген - е барып тран дай ран сз осы. Срауын табамын, алауын табамын деп жріп орлыпенен мір ткізгенше, малды не жерден срау керек, не аан терден срау керек ой.

«Аты шыпаса, жер рте» дейді. Жер ртеп шыаран атыны несі мрат? «Жз кн атан боланша, бір кн бура бол» дейді. Тірге жазып, мінбей-тспей арып, шмедеп диуаналыпен бір кн болан буралы неге жарайды?

«Алтын крсе, періште жолдан таяды» дейді. Періштеден садаа кеткір-ай! Періште алтынды не ылсын, зіні крсеызар смдыын остаалы айтаны.

«Ата-анадан мал ттті, алтынды йден жан ттті» дейді. Ата-анасынан мал ттті крінетын антранны ттті дерлік не жаны бар. Бларды брінен де ымбат ата-анасын мала сатпа е арсызды ісі емес пе? Ата-ана шамасы келсе, михнаттанып мал жиса да, дниелік жиса да, артымда балаларыма алсын дейді. Ол ата-ананы мала сатан со, дайа дшпанды іс емес пе? Осындай білместікпенен айтылан сздеріне бек са болу керек.

 

 

ОТЫЗЫНШЫ СЗ

ырын мінсе ыр артылмайтын осы бір «ырт матан» деген бір матан бар, сол неге керек, неге жарайды? Ол ар, есті білмейді, намысты білмейді, ке толау, лкен ой жо, не балуандыы жо, не батырлыы жо, не адамдыы жо, не аылдылыы, арлылыы жо. Мойынын брып ойып: «й, тірі-ай, ойшы рі, кімнен кім арты дейсі, кімні басы кімні анжыасында жр, ол мені азаныма ас салып беріп жр ме, мен онан сауын сауып отырмын ба?» - деп блатап, немесе: «аяаным жаным ба? й, енесін райын, ліп кетпей неге керек? Азар болса атылып, я осы шін айдалып кетсем де кнгенім-а! йтеуір бір лім бар ма?» - деп алшылдайтын кісі кп ой.

здері кріп жрсідер, осы айтан сз бойына лайы аза крдідер ме? лімге шыдайтын аза кргенім жо, лімге шыдамаймын деген де аза кргенім жо, кеірдегін ана крсетеді-ау: «иылып ана алайын» деп. Егер осы сз бойына лайы кісі крінсе, аылы жо болса да, айратыменен-а кісі айдындыратын адам боланы ой! Егер шын айайды кргенде, кірер жерін таба алмайтын дараы, жртты осы сзімен айдындырамын, «мына кпірден кісі шошитын екен» дегізіп айдындырайын деп айтып отыран р домбытпасы болып, боса оиып отырса, соны не дейміз? Ай, дай-ай! Жана мырзалы ылатын, ерді жадаайда-а сертке трыштыы, мала мырзалыы, дниені бір тиын есеп крмейтын жомарттыы - ртрлі белгісі бойынша трмас па еді? «ялмас бетке талмас жа береді» деп, кп былжыраан арсыз, ятсызды бірі даы.

31-40