Зін-зі тану туралы алымдарды педагогикалы-психологиялы ой-пікірлері.

Зін-зі тану пніні ылым ретіндегі жалпы тсінігі.

зін-зі тану – наыз адам болуды сыры мен ырын йрететін пн. Наыз адам болу - Отан алдындаы борышыды теу, адами арым-атынасы, оршаан ортамен йлесімділігі. Пнні масаты - білім алушыны зін дрыс тсінуіне, дарындылыы мен абілеттерін дамытуа, мірді мнін ынуа жне мірден з орнын таба білуге кмектесу. зін-зі тану адамны бойында зін сыйлай білуін, ойын еркін жеткізуін, мірді иын жадайында дрыс жол табуа, жеке шешім абылдауа жне з тадырына жауапкершілікпен арауа йретеді.

Э. Хемингуэй: «рбір адам андай да бір іс шін туады. Жер басып жрген рбір адамны мірде з міндеттері бар» деп айтандай, рбір адам мірге келгеннен кейін оны артында ізі алардай мнді ткізе білуі ажет. Сондытан да адамны танымы нерлым биіктей берген сайын, дниені ккжиегі де сорлым кеейе бермек.

зіді-зі тану деген - зіді оамды, дептілік тла ретінде арастыру арылы барлы адамдара тн негізгі асиеттер тірегінде этикалы ымдар алыптастыру. зіді білу, бл - з тарихыды, дстріді, ата-бабаларыны игі жасылыын біліп, йрену .

зін-зі тану бастауыш буында оитын жеке тланы рухани-адамгершілігін дамытуда, оны бойында жалпы адамзатты ндылытарды алыптастыруда е маызды орын алады, адамгершілікке трбиелеуді негізі, арым-атынас жасау мен дниетануды ралы, баланы зердесі мен шыармашылыын дамытуды арнасы. Ол арылы оушы оршаан ортаны таниды, лтты мдениетті, дниетанымды сезіне бастайды, зіндік пікірі алыптасады, зін-зі тануды арапайым адамдарын жасай алады.

зін-зі тану гімелесуге, шындыты бірлесе іздестіруге, білімді бірге игеруге, здік шыармашылыты, ішкі белсенділікті оятуа баытталан. Жеке тланы бойында жасы кру, бейбітшілік, дептілік, шыншылды, аяушылы, адалды, имандылы, сыйласты, досты, сйіспеншілік, кішіпейілділік, жанашырлы, жасылы жасау, ділеттілік, елжандылы, ізеттілік, сенім, махаббат, айырымдылы, аморлы жасау сияты ндылытарды алыптастыру кзделген.

Зін-зі тану іліміні тарихи даму аспектілері.

азастан Республикасында 2001 жылды 12 шілдесінде азастан Республикасыны Білім жне ылым министрлігіні №566 бйрыымен бекітілген «зін-зі тану» курсыны жобасын зірлеу мен сынамалау бойынша ткізілген тжірибе табысты трде жзеге асырылуда. «зін-зі тану» курсы жеті жылды сынамалаудан кейін республиканы барлы айматарында ата-аналар мен педагогтар оамыны белсенді олдауына ие болды.

Тланы зін-зі тануы мен зін -зі тсінуі терминологиялы статуса Е.М. Боброваны, Н.И. Кузьминні, Ю.Н.Кулюткинні, В.Н. Козиевті, С.В. Васильковскаяны, Л.М. Митинаны, А.К. Маркованы, В.А. Якунинні ебектерінде ие болды.

Мысалы, Е.М. Боброва зін-зі тсінуді, яни студентті болаша педагогикалы абілет дадыларды игеру дегейін тланы з бойында бар білім мен тжірибені педагогикалы рдісте масаттарына жету шін пайдаланады деп тсіндіреді.

В.Н. Козиев болаша педагог тласыны зін-зі тсінуін ол тла зін ына отырып, з ісін белгілі бір жйеге баыттап отырады деп арастырады. Бл іс-рекетіні арасында студент тласыны бойында белсенді трде зіндік жетілу, з бойында саналы трде жеке тланы маызды асиеттері мен з шеберлігін алыптастыру процесі жреді.

зін-зі тану туралы алымдарды педагогикалы-психологиялы ой-пікірлері.

Бгінгі тада он жылдан астам ана тарихы бар «зін-зі тану» пні адамны зін-зі тану дерісіндегі шетелдік алымдарды ой-пікірлерін зерделей отырып, отанды алымдарды зерттеулері мен тжырымдарыны негізінде пн ретінде алыптасты. «зін-зі тану» пніні мазмнды-рылымды жйесін теориялы трыдан дйектеген азастанды алымдар А.Н.Нысанбаев жне Г.Г.Соловьева рухани-адамгершілік білімні философиялы трысын, К.Ж.ожахметова педагогикалы жне этнопедагогикалы трысын, М.Х.Балтабаев оушыларды рухани-адамгершілікке трбиелеудегі мденилік трысын, Х.Т.Шерьязданова рухани-адамгершілік білім берудегі психологиялы трысын зерттеді. М.Ш Хасанов, Б.К.Дамитов, Б.А. лмхамбетов т.б зін-зі тану курсыны концептуалды-теориялы негіздерін жне оны білім беру жйесіндегі реформалара сйкес тжірибеге енгізуді жолдарын арастырса, М.Ж.Жадрина, .З.Байжасарова, Б.А.рінова,.бдіаппарова, Б.К. дышева, Г.И. алиева, С.Сейтаов, Р.О. Ізттынова, Ж.Ж.кімбаева, Ж.ажыалиева т.б. осы пнді білім беру йымдарына енгізуде оны жалпы мемлекеттік стандарттарын нормативтік–ыты негіздерін жасап, мектепке дейінгі білім беру мекемелерінен бастап, бадарлы мектеп аралыындаы оулытары мен оу-дістемелік кешендерін дайындады. Ал 2010 жылы аталан пн елімізді білім беру жйесіні барлы дегейлеріне жаппай ендірілді.