Потребители реактивной мощности

Дегей

Ндірісті электрмен жабдытау туралы ысаша млімет

Энергетикалы жйе дегеніміз не

Біріккен энергетикалы жйе

Электр жйесіні рылымы

Электр желісіні рылымы

Блгіш подстанцияны негізі

Электрмен жабдытауды тередетіп берілуі

Кабель дегеніміз не?

Сымдарды рылысы

Электр желісіндегі уатты жоалуы

Электр желісіндегі электрэнергияны жоалуы

Электрэнергияны шыымын есептеу

Электр жарытандыру жйесіні сызбасы

КВ ішкі электрмен жабдытауды сызбасы

Электрмен жабдытауды кепілділілігі

Реактивті уат дегеніміз не?

Реактивтік уатты дрежесін анытау

Подстанцияны сызбалары

Электр жйесі жне блімдеріні рлысы

Электрабылдаыштар беретін шамалармен дрежелері

 

Дегей

1.ндірісті электрмен жабдытау туралы ысаша млімет

Электрмен жабдытау жйесі электр энергиясын ндіретін, тасымалдайтын жне тарататын рылылар мен ондырылардан тратын ірі жне крделі рылым болып табылады. Оан электр стансалары, трансформатор лаустансалары (осалы стансалар), электр беріліс желілері, тарату нктелері мен абылдаыштарды тарату нктелеріне осатын желілер кіреді. Электрмен жабдытау деп детте ттынушыларды энергетикалы жйеден жабдытауды айтады. Жмыс лпілері зара байланысан жне бір оталытан басарылатын электр станслары мен электр тораптары жиынтыын немесе электр станция электр беріліс желісі, абылдаыштар жне тораптарыны бірігуімен электр энергияны ндірілуі трлендіруі жне таратылуын жалпы энергетикалы жйе деп атайды. Электр энергетика технологиясы бойынша практика жзінде барлы елдерде кшіне енген бір-бірімен байланысты 4 функциялар бар:

Ø ндіру –электр энергияны электр станциялардан алу;

Ø Беру- жоары кернеулі электрлі беріліс желісі арылы тасымалдау;

Ø Тарату-тменгі кернеулі электрлі беріліс желісі арылы тарату;

Ø Жабдытау- электр энергиямен ттынушыны амтамассыздандыру.

 

 

2. Энергетикалы жйе дегеніміз не?

Энергетикалы жйе, энергожйе – зара жне энергия ттынушылармен электр энергиясын жеткізу желісі арылы жаласан электр стансаларыны жиынтыы (торабы). Энергиялы жйені рамына: жылу электр стансасы, атом электр стансасы, су электр стансасы, электр энергиясын жеткізу желісі; осалы электр ст-лары, жылу жне электр желісі, жылу жне электр энергиясыны абылдаыштары енеді. Ттынушыларды электр энергиясымен Энергиялы жйе арылы амтамасыз етуді жеке электр ст. арылы амтамасыз етуге араанда тмендегідей артышылытар бар: энергиямен амтамасыз етуді сенімділігі артады; жергілікті энергет. ор (отын жне су энергиясы) тиімді пайдаланылады; электр ст-ларыны жктемесін зара тиімді етіп блу нтижесінде электр энергиясыны зіндік ны кемиді, уатты ондырыларды пайдалану ммкіндігі жасалады, резервтік уат азаяды. Энергиялы жйе детте бір орт-тан басарылады. Бір жалпы оперативтік диспетчерлік пункттен басарылатын бірнеше Энергиялы жйе біріккен энергетикалы жйе райды.

 

 

3.Біріккен энергетикалы жйе

Бірттас электр энергетикалы жйе (БЭЭЖ) — жоары жне аса жоары кернеулі (500, 750 жне 1150 кВ) электр жеткізу желілерімен біріктірілген жне бір не бірнеше елді аумаын электр энергиясымен амтамасыз ететін электр энергетикалы жйелерді жиынтыы. БЭЭЖ біріккен электр энергетикалы жйеге араанда ттынушыларды электр энергиясымен жабдытауды сенімділігі мен тиімділігін жоары дегейде атарады; бір-бірінен алша орналасан аудандарда электр энергиясын ттыну максимумдарыны сйкес келмеуі себебінен болатын осынды жктеме максимумды азайтады; электр энергиясыны арзан трлерін пайдалану ммкіндігін арттырады, т.б. КСРО БЭЭЖ-сі Еуропа блігіндегі, Оралдаы, Сібірдегі, Орталы Азиядаы, т.б. айматардаы біріккен электр энергет. жйелерді негізінде рылды. Оан жалпы уаты шамамен 250 ГВт болатын 900-ден астам электр ст-лары біріктірілді (1988). Ал азастанны БЭЭЖ-сі сол КСРО БЭЭЖ-сіні рамдас блігі ретінде алыптасты. Соны нтижесінде республикада Солтстік азастан біріккен энергетикалы жйесі (рамына Алтай, араанды, останай, Павлодар, Амола жне Екібастз энергетикалы жйелері кіреді жне олар Ресейді энергетикалы жйелерімен байланысан), Орталы Азия біріккен энергет. жйесі (рамына Орта Азия республикалары, Алматы жне Отстік азастан энергетикалы жйелері кіреді), Батыс азастан жне Атырау энергетикалы жйелері рылды (1962 — 92). Кеестер Одаы ыдырааннан кейін КСРО БЭЭЖ-сі туелсіз жаа мемлекеттерді лтты энергетикалы жйелеріне блініп кетті. Осыан орай лтты энергетикалы жйелер рылымды, т.б. згерістерге шырады. 1993 ж. “азастан Республикасы электр энергетикалы бадарламасыны тжырымдамасы” жасалып, соан сйкес республиканы электр энергетикасы азіргі кезде (1999) мынадай ш туелсіз рылымнан трады: 1) лтты электр энергетикалы жйе. Ол кернеуі 220 — 500 — 1150 кВ-ты жйеаралы жне мемлекетаралы (азастан — Ресей, азастан — збекстан — ырызстан) жйе раушы электр тораптарынан, ірі ттынушыларды оректендіруші электр тораптарынан, конденсациялы жне су электр ст-ларыны уат беру желілерінен ралады; 2) электр тарату компаниялары. Оларды рамына айматы ызмет крсететін кернеуі 110 кВ жне одан тмен электр тарату тораптары енеді; 3) электр энергиясын туелсіз ндірушілер. Оан электр ст-ларыны акцион. оамдары жатады. лтты электр энергет. жйе уатты электр энергиясын ндірушілерді, электр тарату тораптары компанияларыны жне электр энергиясын мол ттынушыларды (уаты 50 МВт жне одан жоары) байланыстырушы буыны бола отырып, республиканы р трлі меншіктегі энергетикалы ксіпорындарын БЭЭЖ-ге біріктіреді. БЭЭЖ-ді іс жзінде руды таяуда тран міндеттеріні бірінші кезеі — Отстік айма пен Солтстік айматы байланыстыру мселесі. Ол шін Солтстік — Отстік электр жеткізу желісін 1998 — 2003 ж. салып бітіру жоспарланып отыр. Оны рамына уаты 500 кВт-ты зындыы 515 км болатын Екібастз — Аадыр (2001 ж. іске осылуа тиіс) жне зындыы 385 км-лік Аадыр — Отстік азастан ауданаралы электр станцияларыны (2003 ж.) электр жеткізу желілері кіреді. Солтстік жне Отстік азастанды энергетикалы біріктіру процесі аяталан жадайда Отстік айматы Орта Азия мемлекеттерінен энергетикалы туелсіздігі амтамасыз етіледі.

 

 

4.Электр жйесіні рылымы

По технико-экономическим соображениям все электростанции, расположенные в данном экономическом районе,посредством линий электропередачи различных напряжений соединяются между собой для параллельной работы на общую нагрузку. Такое объединение установок по выработке, распределению и по­треблению электроэнергии и теплоты, связанных между собой электрическими и тепловыми сетями, называют энергетической системой, а часть энергосистемы (генераторы, распределительные устройства, линии электропередачи и приемники электро­энергии) — электрической системой.

Длительный опыт эксплуатации энергетических систем пока­зал целесообразность соединения отдельных энергетических систем между собой, так как это облегчает задачу резервирования мощностей и повышает общий технологический уровень эксплуатации.

Отдельные районные энергетические системы соединяются между собой линиями электропередачи высокого напряжения с большойпропускной способностью, в результате чего образуются объе­диненные энергетические системы (ОЗС) — части Единойэнергетической системы (ЕЭС).

 

5.Электр желісіні рылымы

Электрическими сетями называется совокупность воздушных икабельных линий электропередачи и подстанций, работающих на определеннойтерритории. Электрическая сеть служит для передачи электроэнергии от места ее производства к местам потребления и распределения ее между потребителями.

Электроэнергия на пути от источника питания до электроприёмника на современных промышленных предприятиях, как правило, трансформируется один или несколько раз: по напряжению и току, апотоки её, по мере приближения к потребителям, дробятся на более мелкие и разветвлённые каналы.

Под линией электропередачи (ЛЭП) любого напряжения (воздушной пликабельной) понимается электроустановка, предназначенная для передачиэлектрической энергии.

Передача больших количеств электрической энергии на значи­тельные расстояния возможна и экономически целесообразна только по линиям электропередачи высокого напряжения. С этой целью электрическая энергия, вырабатываемая генераторами, преобразуется в энергию высокого напряжения при помощи трансформаторов, устанавливаемыхнепосредственно на электростанциях. Подстанции, на которых производится эта трансформация, называются повысительными или питающимитрансформатор­ными подстанциями. Приемные же подстанции, преобразующие электрическую энергию с напряжения, при котором она передава­лась по линиям передачи, до напряжения присоединенной к подстанции распределительнойсети,называютсяпонизительными или приемными трансформаторными подстанциями.

 

6.Блгіш подстанцияны негізі

Станциялар, ошау дейін трансформаторлар, аымдаы ныны тиісті тмендетумен кернеу артады, шыыс кернеуі осалы тмендету токты пропорционалды суіне азаяды.

берілетін кернеу ктеру ажеттілігі беру пайдаланылатын бірнеше металл сымдар сатау шін жне белсенді арсылы шыындарды азайту шін орын алады. Шынында да, сымдар ажетті имасы тек аымдаы ту кші мен Корона разрядты пайда болмауына аныталады. Сондай-а, аымдаы ту кші азаюы тікелей ток квадраттары байланысты ол, энергетикалы азаюынан кеп соады. Екінші жаынан, жоары вольтты электр бзып алмас шін, іс-шаралар олданылады:. Арнайы ошаулаыштары пайдалану, сымдар алыс жеткілікті жне т.б. таралан Д. Біра кернеу арттыру шін негізгі себебі кернеу нерлым жоары, сорлым уаты мен лкен ашыты болуы ммкін, болып табылады, электр желісін беру.

осалы станцияларды жіктелуі

Функционалды, осалы станция блінеді:

Трансформаторлы осалы станциялар - трансформаторлар пайдаланып кернеу баса кернеулерді энергиясына электр энергиясын трлендіру шін арналан осалы станция.

Трансформаторлы осалы - аымдаы трін немесе жиілігін трлендіру шін арналан осалы станция.

Электр таратушы рылылар, тарату нктесі деп аталатын, осалы енгізілген жо. Станция токты аымдаы айнымалы одан кейін айнымалы кзі жиілікке DC трлендіру трлендіру шін арналан трлендіргіш траты ток сілтеме деп аталады.

Электр жйесінде нына сйкес:

Негізгі тмендеткіш осалы станция (ГЗ);

С айта тере енгізу (ПГВ);

Электр клік ажеттіліктері шін Тартыш осалы станция, жиі DC тартымды желі шін осындай осалы станция трансформаторлы жне электр трлендіргіш бар;

Толы трансформаторлы осалы 10 (6) / 0,4 кВ (КТП). алалы желілер - соы нерксіптік желілерінде гильдия осалы станциялар, алалы деп аталады.

 

 

7.Электрмен жабдытауды тередетіп берілуі

уат кзі - трлі электр жетегi рылыларды амтамасыз етуге арналан рылы.

Жабдытау бастауыш жне орта кздері бар.

Негізгі трлендіргіштер лгі батарея электр энергиясына химиялы энергияны трлендіреді болып, электр энергиясына неше трлі энергия амтиды.

айталама кздері электр уатын ндіру, жне тек ажетті параметрлерді (кернеу, ток, кернеу пульсация жне т.б.. Н.) амтамасыз ету шін, оны трлендіру шін ызмет етпейді

Бастауыш то кздері:

Гальваникалы элементтер

Батареялар

Отын яшытарды

Тотыу-тотысыздану элементтер

Аымдаы фотоэлектрлік згертушілер (кн батарея)

Термоэлектрлік трлендіргіштер

Электромеханикалы уат кздерін МГД генератор радиоизотопты уат кздерін Баса негізгі кздері.

 

 

8.Кабель дегеніміз не?

Кабель (голл. kabel – канат, сым аран), электрлік– сырты ораыш аптамамен апталан, бір не бірнеше ошауланан ткізгіштерден (ток ткізетін талсымдардан) тратын ткізгіш. Кабель электр энергиясын жне сигналдарды ашытыа жеткізу шін пайдаланылады. Кабель арналу масатына орай кш кабелі (электр энергиясын тасымалдайтын), байланыс кабелі (сигналдарды тасымалдайтын), радиожиіліктік кабель (жоары жиіліктік) болып блінеді. кабельді ралымы оны тарту (су жне жер астында, ауада, зиянды ортада, т.б.) жне пайдалану ерекшеліктеріне арай р трлі болып жасалады. Мысалы, Атлант мхиты арылы Еуропа мен Солтстік Америка арасындаы алашы кабельді байланыс – кшейткіштері бар монтаждалан герметикалы коаксилді кабель жрдемімен жзеге асырылды (ызндыы 4000 км). Кш кабелі талсымдарыны клдене имасы тасымалданатын электр уатыны шамасына сйкес 10 – 150 мм2 болады. Кез келген кабельге тн орта элементтер: ток ткізетін талсымдар, ошаулама жне сыртын аптайтын аптама. Ток ткізетін талсымдар алюминийден немесе мыстан жасалады. Пайдалану масатына орай кабель бір сымды немесе кп сымды болады. Кабель ошауламасы диэлектрик материалдардан жасалады, олар ток ткізетін талсымдарды бір-бірінен жне аптамадан бліп трады. Кп талсымды кабельге жмыр пішін беру шін арнаулы рсаулы ошауламамен апталады. кабельді цилиндр формалы аптамасы ошауланан ток ткізетін талсымдарды ылал мен химиялы заттар серінен орайды. детте, орасын не алюминийден жасалынан аптама олданылады. Пластмасса ошауламасы бар кабельдерді аптамасы р трлі поливинилхлоридтерден, ал резина ошауламасы бар кабельде – резинадан жасалады. аптаманы мех. заымнан, тоттанудан орау шін орауыш жамылымен (бронмен) орайды. Бронды абат ретінде алыд. 0,3 – 0,8 мм болат лента пайдаланылады. Кабель керу кшіні серіне шыдау шін сыртына диам. 1,4 – 6 мм мырышталан болат сым оралады. Жоары кернеулі кш кабелі тармаыны ортасы уыс болады, ол арнайы минералды маймен толтырылады. Жоары ысымды Кабельді ошауланан тарматары 15 – 20 ат. ысымдаы маймен толтырылан болат быра орналастырылады. азастанда кабель німдерін жасаумен “азэнергокабель” акционерлік оамы шылданады (1999). Оны ндірістік уаты жылына АВВГ, ВВГ кштік кабельін ндіру – 850 км; АКВВГ, КВВГ балымалы кабельін ндіру – 600 км; АПВ, АППВ ондырылау кабельін ндіру – 2800 км; А, АС жалааш сым ндіру – 500 тн; МФ, МТ-2 троллей сымын ндіру – 200 тн

 

 

9.Сымдарды рылысы

Кбінесе ааш тіректерін ілулі, 10 / 0,4 трансформаторлы кіші станцияларды, зін-зі олдау ошауланан сым пайдаланып рылан кВ, тмендету радиалды блу лгісін олданды. Бл жйе кабельдер бойынша тотатыла дстрлі жала сым жне кабель желілерін балама ретінде бірге 60-шы жылдарды жабдытар ндірушілермен фин желілік компанияларды зірленді.

Фин желісі жала бейтарап сым тасымалдаушыны айналасында оралан ш ошауланан фазалы ткізгіштерді тратын негізінен олданылатын CIP жйесі болып табылады. Дирижер ошаулау жоары ысымды полиэтилен LDPE (Eng. Тмен ысымды полиэтилен) немесе клдене байланысты полиэтилен XLPE (Eng. Cross-байланысты полиэтилен) жасалан. апсырмалар мен пирсинг ыстырыштарын Анкерлік ілгектер, апсырмалар, ажетті сымдар тотата тру шін. уе желісі, негізінен (сідірілген ааш тіректер жз жыл электр желілерінде пайдаланылады, ааш тіректерін жоары сапалы ндірісті ызмет ету мерзімі ттастай ВЛ стандартты мерзімін асып ааш тіректерін орнатылан. Финляндияда азір орнатылан жне 7 млн астам ааш тіректерін шін пайдалануа ).

0,4 кВ желі іске ш фазалы, трт сымды. желісі алюминий орытпасынан роторды дирижер айналасында 1-5 ошауланан сым жараа трады. Ball дирижер бейтарап дирижер ретінде пайдаланылады. тасымалдаушы жалааш немесе ошауланан дирижер болуы ммкін. бейтарап сым 200 м немесе жктеме осылан, соы желісі немесе филиал, бастап кем дегенде 200 м рбір филиал немесе желісі зындыы соында TA негізделеді.

зін-зі олдау ошауланан сымдар, ошауланбаан сымдар бар немесе бейтарап жеткізгіштегі сас жабын жо, полиэтилен фазалы ткізгіштерді туралы ошаулаыш абаты бар жне, модификациялау байланысты айырмашылыы. Сонымен атар, барлы трт сымдар ошауланан онда сымдарды ткізбестен SIP бір трі бар. Бгінгі кні барлы ш жйелер CIP олар бірдей жасы елдерді ондаан таралан, йткені те.

IIB ол пайдаланылады фактісі трады артышылытары:

Сымдар немесе ааштарды, олар бойынша лап, тіпті жмыс электр желілерін амтамасыз; сымдар жо мз алыптастыру болып табылады; клиринг ені тмендейді; ала жер иеліктен шыару аз жолаы талап етеді; SIP тініш дейін 80% -а, операциялы шыындарды азайтады;

Ол электр рлы засыз осылымдары иын етеді;

электр желілерінде старды ліміне шыарды.

 

 

10.Электр желісіндегі уатты жоалуы

Осындай, бл кернеу жоалту тсіну шін, сызыты (I) бір жктеме соында бар айнымалы ток желісі (ш фазалы кернеу векторы диаграмманы арастырайы.

Аымдаы вектор компоненттерін Ia жне Ip ыдырайтын делік. Сурет. Фазалы кернеу мен аымдаы жолды U3f Мен соында салынан векторларыны шкаласы бойынша 2, фазалы брышы 2 артта алып отыр.

Жолды басында кернеу векторы шін шбрыш кернеу желісіні кернеуі тмендеуі (ABC) ауымында U1f векторы U2f денелі соында болуы тиіс. Перпендикуляр аымдаы векторды - бл, аымдаы жне арсылы желісі (IR) німні, кейінге алдырылан аымдаы, жне векторлы BC, желісі (IX) индуктивті арсылы ток шыаруа те атар шін AB те векторын істеу шін. Осы жадайларда, жол нкте O жалау жне желісі (U2f) соында кернеу векторы атысты сйкес (U1f) басында арыш кернеу векторы лшеміне жне орнына сйкес келеді. Векторлар жне U1f U2f шын осылуы желісі кедергісі AC = ИА арылы вектор кернеу тсуі алу.

Кернеу жай-жоалту болып табылады, басында жне жолды соында фазалы кернеулерді алгебралы айырмашылы деп аталады. E. Сегмент жарнама немесе оны ACE зындыы те

Вектор диаграмма жне арым-атынастарды одан шыарылады кернеуді тмендеуі желіде туелді, сондай-а жктеме тогы немесе билік белсенді жне реактивті компоненттер екендігін крсетеді.

Индуктивті арсылы жарытандыру желісіне еленбейді жне 6 мм2 мм2 35 кабельдер имасы рады желілер болады.

 

11.Электр желісіндегі электрэнергияны жоалуы

Потери электроэнергии в электрических сетях
Потери электроэнергии в электрических сетях - важнейший показа­тель экономичности их работы, наглядный индикатор состояния сис­темы учета электроэнергии, эффективности энергосбытовой деятель­ности энергоснабжающих организаций. Этот индикатор все отчетливей свидетельствует о накапливающих­ся проблемах, которые требуют безотлагательных решений в развитии, реконструкции и техническом перевооружении электрических сетей, совершенствовании методов и средств их эксплуатации и управления, в повышении точности учета электроэнергии, эффективности сбора денежных средств за поставленную потребителям электроэнергию и т.п. По мнению международных экспертов, относительные потери элек­троэнергии при ее передаче и распределении в электрических сетях большинства стран можно считать удовлетворительными, если они не превышают 4-5 %. Потери электроэнергии на уровне 10 % можно счи­тать максимально допустимыми с точки зрения физики передачи элек­троэнергии по сетям.Становится все более очевидным, что резкое обострение проблемы снижения потерь электроэнергии в электрических сетях требует актив­ного поиска новых путей ее решения, новых подходов к выбору соот­ветствующих мероприятий, а главное, к организации работы по сни­жению потерь.В связи с резким сокращением инвестиций в развитие и техниче­ское перевооружение электрических сетей, в совершенствование сис­тем управления их режимами, учета электроэнергии, возник ряд негативных тенденций, отрицательно влияющих на уровень потерь в сетях, таких как: устаревшее оборудование, физический и моральный износ средств учета электроэнергии, несоответствие установленного оборудования передаваемой мощности. Из вышеотмеченного следует, что на фоне происходящих измене­ний хозяйственного механизма в энергетике, кризиса экономики в стране проблема снижения потерь электроэнергии в электрических сетях не только не утратила свою актуальность, а наоборот выдвину­лась в одну из задач обеспечения финансовой стабильности энерго-снабжающих организаций.
Некоторые определения:
Абсолютные потери электроэнергии ­­– разность электроэнергии, отпущенной в электрическую сеть и полезно отпущенной потребителям.
Технические потери электроэнергии – потери обусловленные физическими процессами передачи, распределения и трансформации электроэнергии, определяются расчетным путем.
Технические потери делятся на условно-постоянные и переменные (зависящие от нагрузки).
Коммерческие потери электроэнергии – потери, определяемые как разность абсолютных и технических потерь.

 

12.Электрэнергияны шыынын есептеу

Электр энергиясын ттыну клеміне арай сараланан тарифтер бойынша ттынылан электр энергиясы шін есеп айырысу лгілері

Алматы ттынушылары шін:

С ставкасы 12%

Электр пештерін олданбайтын ттынушылар шін ттыну ны (1 трына)

Электр плиталарын (1 трына) пайдалану ттынушылара арналан ттыну клемі

Бл есептік кезедегі мір сру бір электр энергиясын ттыну клемі орнатады. Есептік кезені кнтізбелік ай болып табылады.

Тариф 1-ші дегейлі бойынша ттынылатын электр энергиясына тлем е тменгі тариф, яни 13.06 теге / кВтса есептеледі.

17.21 теге / кВтса тарифі бойынша есептелген тариф 2-ші дегейлі, бойынша ттынылатын электр энергиясына зарядтаыз.

21,51 теге / кВтса тарифі бойынша есептелген тариф 2-ші дегейлі, астам электр энергиясын ттыну зарядтаыз.

Есептеу кезінде тариф рбір дегейі шін есептеу ттыну жне наты ттынылан кндер санына байланысты ттыну арыныны наты дегейлері есептелінеді.

Бір айдаы кндерді атарынан жиі трлі шыраан есептеу ол шін ттынылан кндер саны, сондытан орналастыру есептеу (айды орташа кндер санын пайдалана - 30,5) орташа туліктік энергия шыынын есептеледі жне ттынылан кндер санына кбейтіледі. Осылайша, электр энергиясын ттыну лимиті ттынылан кндер санына есептеледі.

Есептеу кезінде тзету банкті сомасы, сондай-а 30,5 айды орташа кндер санын пайдаланылады, тзету жзеге асырылады, оны ішінде ттыну кезе ретінде, р трлі айа, мысалы, тамыз-азан тиесілі.

зін-зі есептеу заряд млшерін кмегімен сіз есептеу мынадай жеілдетілген схемасын пайдалануа болады.

13.Электр жарытандыру жйесіні сызбасы

Электр жарытандыру кзбен шін гигиеналы, ауіпсіз досты жне жайлы ортаны ру масатында жарыа электр айырбастау болып табылады.

ішкі жарытандыру шін е кп таралан жары кздері ыздыру жне шамдарды (флуоресцентті, сынап жне т.б.) болып табылады.

Кем жиі жарытандыру люминесцентті лампалар шін пайдаланылатын Е мемлекеттік мекемелер мен имараттар, - шамдар. Жоары тбелер (мысалы, ндірістік сімдіктер) сынап шамымен блмелерде, біра сіз кездеседі жне флуоресцентті болады

Жарытандыру барлы трлері шін, негізгі ереже тікелей бекітті болдырмау шін жары кздерін орау жне, егер ммкін болса - жне бекітті крініс.

Сырты жарытандыру шін, сол ережелер отанды ретінде, біра жоары рсат олданылады. Visual жмыс детте аз талапшыл жне экономикалы, міршедігін беріледі тмен болуы жне жарытандыру сапасын алады, жары дегейі лдеайда тмен болуы ммкін. тікелей бекітті дегейі лі де барынша саталуы тиіс.

Жанан кезде жру ауіпсіз жне жайлы трафик жне жаяу жргіншілер шін ажетті жеткілікті тнгі крінуіне амтамасыз етiлуге тиiс.

газ-разряд шамдарды пайдаланып ала кшелері мен автомобиль жолдары жары кздері.

имараттарды сырты жарытандыру шін газ-Газразрядты шамдар немесе отражателями шамдар арылы жасалады су тасыны жары пайдаланылады. Спорт объектілерін жарытандыруа пайдаланылатын су тасынынан жары ретінде .

 

 

14. 6-10 кВ ішкі электрмен жабдытауды сызбасы

Ол жмыстарды жалпы тсімін, ал баса уат кзінен ттенше уат кзін енгізу ажет болан кезде, орта саты кшірме желісін пайдаланатын барлы осалы кезекпен орнату немесе саты кшірме джемпер жоары кернеу пайдалана резервтеу амтамасыз ету схемасы SH мен осалы станциялар радиалды сирек жадайларда, мысалы, пайдаланылады негізгі кзі. Кабельдер ны мен шыыстарды трысынан, мндай схема бір-біріне осалы станцияларды жаын, жне оларды бордаылау орталыынан айтарлытай ашытыта тиімді болып табылады.

Электр 1 ттынушыларды жне 2-ші санаттарын жеткізуге екі-трансформаторлы осалы станция олнер олданылады; рбір трансформатор блок схема жеке жолда уат алады. Жол жне трансформаторлар жмыс бір жолда немесе трансформатор шыады ттенше жадайларда алыпты жне сыни жктемелер (1-ші жне 2-ші санат) барлы жктемелер уатын есептеледі. уат бар ттынушыларды санаттары бойынша ешандай наты деректер р жолы болып табылады жне рбір трансформатор жалпы жктеме бкіл осалы станция 60-70% тадаан болса. Содан кейін, ашан олар шырады, рсат етілген шамадан трансформаторлар барлы маызды электр ттынушылара электр энергиясын амтамасыз ескере отырып. АТС секциялы машинаны олдануа ажетті, тізбекті, айталама кернеу жаында. Алу айын жне сенімді жргізу, біра машиналар пайдалану КТП (CTS) нын арттырады.

Бл дкенде Егер уат ттынатын жабдытар санаттаы 3, содан кейін odnotransformatornye осалы басым. Мндай жадайларда, осы станцияларды осылан зара саты кшірме шаын топтар сын жктемелер, бл кршілес станциялары арасындаы Jumper кабельдер кмегімен жзеге асыруа сынылады.Осы бгеті сыйымдылыы детте трансформаторды жктемесін арты емес 15-20% райды. Тмен кернеу магистральды резервтеу, арапайым арзан жне сенімді іргелес жолдар трансформаторлар кндерді арасындаы автобус алыпты ашы кпірлер пайдалана отырып жзеге - блок схемасы трансформаторлы болса. Бгеті оралан жне олара жоары вольтты желі таматандыру бір уаытта тмен кернеу трансформаторлар кезде.

Сонымен атар, резервтік бгеті болуы рылыны жмыс істеуін жне оны уат коэффициентін арттыру жасарту шін трансформаторларды жктеме шыындарды ысартады ток бірнеше осалы олнер тмен жктеме кезедерін, ммкіндік береді.

Екі радиалды желілерін осан радиалды кштік трансформатор подстанциясы жргізуші

Негізгі осышпен екі радиалды желілерін осан радиалды кштік трансформатор подстанциясы Driving.

Сонымен атар, жоары кернеу бойынша резервтеу жо бір радиалды желісі арылы беруге (жойылады) аз бір трансформаторлы осалы орналасан, ешандай 1 санатты электр ттыну жабды пен арна аланды осындай ауамен немесе кабель ретінде заымдалан желілерін ммкін жылдам жндеу, бар шартымен . Power осалы станциялар блек тлем рбір кабельден ос-кабельді желісі айырыштар жргізуге жол беріледі. алыпты режимінде, тек бір кабель екінші абылдау соында ажыратылан, біра ол осу шін траты дайын тірі болып табылады; заымдалан кабелін жмыс екі жаынан ажыратылан кезде ана ол кіреді. Кабельдер тйыталан ток туі шін зірленген болса, онда олар екі траты жктеме астында болуы ммкін; авария бірінші бкіл желісін ажыратылан, содан кейін ажыратылан болып табылады жне ааулы кабелі ауыстырылды заымдалан кабелін жне бкіл жктемені ажыратылады кезде. Бл нсада жзеге асыру, электр жоалту аз алуа.

Радиалды уатын блу схемасын салу назара Т траты пайдалану ажеттілігін алуы тиіс.

 

 

15.Электрмен жабдытауды сенімділігі

Сенімділік - электрмен жабдытау жйесіні жмыса абілеттілігін, за уаыт бойы тотамай жмыс істеуін жне жндеуге болатындыын жне осы крсетілген функцияларды дрыс орындалуын амтамасыз етуін сипаттайтын асиеті. Сенімділікті ажетті дрежесі электр жабдыты жне электр торабыны ааулануымен жне оны жндеуге болатындыымен, ттынушыларды категорияларымен жне электрмен жабдытауды зілісі болан кездегі шыынны шамасымен сипатталады. Электрмен жабдытауды сенімділігі слбаларды, конструктивті элементтерді тадау, оларды резервтелуі жне жоспарланан жндеулерді жргізу арылы жзеге асырылады. Жйені жмыс абілеттілігіні бзылуы оларды істен шыуы деп аталады. Сенімділікті есептеулерде ытималды дістері мен математикалы статистика дістері олданылады, жне істен шыу аыныны параметрлерімен сипатталатын ттенше жадаймен сипатталады. Электрмен жабдытау жйесіні р трлі варианттарыны ксеткіштерін арастыру кезінде оны жеке элементтеріні істен шыу ытималдыы жне осыны салдарынан болатын шыындарды есепке алу керек. Сонда рбір вариант шін келтірілген жылды шыын.Электрмен жабдытауды зілісі болан кезіндегі шыындарды баалау кезінде німді толы ндірілмеуінен туындайтын шыындарды тура немесе тікелей жне осымша шыындар деп бледі. Тура немесе тікелей шыына жмысшыларды жмысыны тотап алу кезінде олара жалаы тлеу, німні ааулануы, шикізатты жне материалды жарамсыздыы, жабдытарды бзылуы, технологиялы рдістерді алпына келтіруге кеткен шыындар жатады. осымша шыын німні толы ндірілмеуінен болатын шыындар. ЭОЕ (ПУЭ) ережелері бойынша 1–ші категориялы ттыну-шыларын электрмен жабдытау сенімділігі шін 2-3 туелсіз орек кздерінен оректенуі керек. Сондытан 1–ші категориялы ксіпорын-дар шін шыын арастырылмайды. 2–ші категориялы ксіпорын-дарды техника-экономикалы есептеуін жргізгенде, электрмен жабдытауды зілісіне байланысты аз нім ндірілгенде, тек ана осымша шыын У есепке алынады: р - амортизациялы шыын пайызы; К – негізгі жне айналымды орларды ны; И – жылды шыынны траты блігі; Т - ксіпорында жмысты саатты жоспарлы саны; - электрмен жабдытауды зіліс уаыты; - технологиялы рдісті алпына келтіруге жне жндеуге кеткен уаыт; - аау німді жасау кезіндегі келтірілген уаыт; - электрмен жабдытауды зілісіні келтірілген уаыты; - жргізіп жіберу кезеіндегі келтірілген уаыт; Паау - аауланан німні млшері; ПЭ – уаыт ішінде ндірілген німні млшері; ПТЕХ - уаыт ішінде ндірілген німні млшері; ПО – алыпты режим кезіндегі німні шыарылу сааты. Электрмен жабдытауды зілісінен болатын осымша шыынды есептеу шін келтірілген формуланы олдананда ксіпорын жмыстарыны технологиялы рдістері мен техника-экономикалы крсеткіштерін мият талдау жасау керек. Шыынды анытауды е арапайым, біра біршама аз длдікті тріне электр энергиясыны 1 кВт·са жмсалмауына келтірілген баасыны меншікті (лесті) мндерін есептеу жатады. Меншікті шыындарды мндерін олдану шін электрмен жабдытауды бзылуы кезінде ксіпорында олданылмаан электр энергияны млшерін білу ажет. Жыл бойы жне тулік бойы ксіпорынмен ттынылан уат Рмакс -нен Рмин дейінгі шектікте згеріп отырады жне осы крсетілген уаыт кезеінде Рор аныталады.

 

16.Реактивті уат дегеніміз не?

Реактивная мощность и энергия ухудшают показатели работы энергосистемы, то есть загрузка реактивными токами генераторов электростанций увеличивает расход топлива; увеличиваются потери в подводящих сетях и приемниках, увеличивается падение напряжения в сетях.

Реактивный ток дополнительно нагружает линии электропередачи, что приводит к увеличению сечений проводов и кабелей и соответственно к увеличению капитальных затрат на внешние и внутриплощадочные сети.

Компенсация реактивной мощности, в настоящее время, является немаловажным фактором позволяющим решить вопрос энергосбережения практически на любом предприятии.

По оценкам отечественных и ведущих зарубежных специалистов, доля энергоресурсов, и в частности электроэнергии занимает величину порядка 30-40% в стоимости продукции. Это достаточно веский аргумент, чтобы руководителю со всей серьезностью подойти к анализу и аудиту энергопотребления и выработке методики компенсации реактивной мощности. Компенсация реактивной мощности – вот ключ к решению вопроса энергосбережения.

Потребители реактивной мощности

Основные потребители реактивной мощности - асинхронные электродвигатели, которые потребляют 40 % всей мощности совместно с бытовыми и собственными нуждами; электрические печи 8 %; преобразователи 10 %; трансформаторы всех ступеней трансформации 35 %; линии электропередач 7 %.

В электрических машинах переменный магнитный поток связан с обмотками. Вследствие этого в обмотках при протекании переменного тока индуктируются реактивные э.д.с. обуславливающие сдвиг по фазе (fi) между напряжением и током. Этот сдвиг по фазе обычно увеличивается, а косинус фи уменьшается при малой нагрузке. Например, если косинус фи двигателей переменного тока при полной нагрузке составляет 0,75-0,80, то при малой нагрузке он уменьшится до 0,20-0,40.

Малонагруженные трансформаторы также имеют низкий коэффициент мощности (косинус фи). Поэтому, применять компенсацию реактивной мощности, то результирующий косинус фи энергетической системы будет низок и ток нагрузки электрической, без компенсации реактивной мощности, будет увеличиваться при одной и той же потребляемой из сети активной мощности. Соответственно при компенсации реактивной мощности (применении автоматических конденсаторных установок КРМ) ток потребляемый из сети снижается, в зависимости от косинус фи на 30-50%, соответственно уменьшается нагрев проводящих проводов и старение изоляции.

Кроме этого, реактивная мощность наряду с активной мощностью учитывается поставщиком электроэнергии, а следовательно, подлежит оплате по действующим тарифам, поэтому составляет значительную часть счета за электроэнергию.