Ысаша тйыталу кезіндегі шаралар

ысаша тйыталу кезінде е бастысы орыпау. Егерде сізді йде жары шсе ол міндетті трде ысаша тйыталу болды деген сз емес.Дегенмен барлы й ралдарын,теледидарларды жне т.б ток кзінен суырыыз. Ммкін барлы йлерде сндірілген болар.Сондытан е алдымен терезеге араыз.Егерде тек сізде снген болса онда сіз подъездке шыыыз. Себебі азіргі кезде кп сатандырыштар автоматикалы трде ондырылан.Сондытан сіз подъездегі а орапшаа барып тумблерді жоары ктеріліп транына кз жеткізііз.Егер ол тмен арап трса жоары арай осыыз. Ол осыланнан кейін тумблер айтадан тменге тсіп,айырылуы ммкін. Бны себеб электр тізбегінде бір жерде ателік бар. Бндай кездерде мастерді шаыран жн.

12. Шиналар, РП изоляторлар, ТП айырыштар мен жктемені шіру туралы жазыыз.

Шинаны бір жмысты слбасы жне баылау жйесі Берілген слба жаланулар саны 8 ге дейін боланда РУ-220-110 кВ шін осалы станцияда олданылды . Слбада екі секцияа блінген шинаны жмысты жйесі аралады жне шинаны баылау жйесі,жнеде баылау ажыратышы алыпты шірілген жне секциялык ажыратыш алыпты осылан , р жалану секциялы шинаа ажыратыш жне айырыш арылы осылан , жпты екінші секцияа жнеде айырыш шинаны арылы баылау жйесіне осылады. Артышылытары: Тжырымны ммкіндігі ажыратышты жндеуіне сата- осуды жмысында .немділік Кемшіліктері: Сенімсіз. Т кезінде жаланулар жартысы істен шыады ал секциялы ажыратыш заымданса барлы жаланулар істен шыады .

Электр ошаулаыш материалдар мен бйымдар Электр ошаулаыш материалдар мен бйымдар кеінен таралан жне р трлі материалдар тобын райды. Таспалар кабельдер мен сымдарды ошаулауа арналан таспаларды поливинилхлоридті, полиэтиленді, здігінен жабысыш, мата мата, резеке ткізген, арамаймен делген, лакталан жне шынылы мата трінде дайындайды. Ои аулагыш таспа тцрлері ПВХ поливинилхлоридті таспаны жылу мен жарыа ттеп беретін, бір блігі жабысыш желімді пластикаттан дайындайды. Таспаны механикалы асиеттері жоары, аяза тзімді жне иілгіш металдарды оршаан ортаатзімділігін амтамасыз етеді. Оларды ені 50 мм, алындыы 0,2-0,45 мм, сырты диаметрі 100 мм орама трінде шыарады. Сонымен атар, ПВХ таспалары жабыспайтын трінде де шыарылады, біра оларды пайдалану кезінде р абатына желімдеуіш лак жаып теді. ПЛ полиэтиленді таспасын ПЛ (А) жне (В) трінде, ПВХ таспасы сияты ені 30-50 мм, алындыы0,11-0,13 мм трінде шыарады. СЭЛ электрден ошаулапан, здіінен жабысыш Аиндекстіполиолефин негізінде, пластмассамен ошауланан кабельдерді осу муфталарын гермитизациялау шін, ал Б индексті осу муфталарында негізгі ошаулаыш ретінде олданады. Оны поливинилхлоридті, полиэтилен жне метала тзімді асиеттері бар, оршаан ортаны температурасында монолитті абат тзеп, здігінен жабысады. Оларды сырты диаметрі 90 ммге дейін, ені 15-25 мм жне алыдыы 1 мм дгелек трінде шыарады. здігінен жабысатын, радиациялы вулканизацияланан ЛЭТСАР электрден ошауланан, кремний органикалы негізде орындалан, ааз жне пластмассамен ошауланан кабельді осыш муфталарын негізгі ошаулау шін олданылады. Оларды сырты диаметрі 150 мм, ені 26 мм жне алыдыы 0,2-0,5 мм етіп а жне ызыл тсте шыарады. ЛЭТСАР таспаларыны трлері. Жоары тзімділік асиетті ЛЭТСАР ЛП таспасы пластмассамен ошауландырылан кабельді муфталарын герметизациялау шін кеінен олданылады, ылал тартатын рамдара тзімді болып табылады. ЛЭТСАР ЛПМ таспасы, ЛЭТСАР ЛПП жне ЛЭТСАР ЛППМ таспалары жартылай ткізгіштеріне жатады. Біріншісі пластмассамен ошауланан кабель муфталарыны ткізгіш абаттарын алпына келтіру шін, екіншісі (майа тзімді) аазбен ошауланан кабельдер шін олданылады. Мата аазды таспалар (май сідірілмеген) киперлі, тафталы, миткалды жне батистік бола алады. Оларды герметизациялы ошауланан орамдарды бітеу жне муфталарды монтаждау шін, ал кейбір жадайларда р ораманы эпоксидтік желіммен жаылан негізгі ошаулаыш ретінде олданады. Бл таспалар ылал тартышты асиетімен ерекшеленеді. Киперлік таспаны ені 10-50 мм, алыдыы 0,45 мм, тафталы 10-50 ммнемесе0,25 мм,миткалды 12-40 мм жне 22 мм, батистік 10-20 ммжне 0,12-0,18мм болады. Мата аазды таспаларды зындыгы бір орамда (дгелегінде) 50 мм резекемен ошауланан, 1 ПОЛ жне 2 ПОЛ маркалы таспалардаы (сандар мен ріптерді маынасы: 1 жабысыш резекелік оспа бір жаты сідірілен, 2 — сол тріздес екі жаты сідірілген, П ндірісте олдану шін, ОЛ арапайым жабысыш) осыштарды электрлік ошаулау, сондай-а, сымдар жне резекемен ошауланан бауларды штарын орау шін олданылады. Оны ені 1050 мм жне алыдыы 0,3 мм дгелек трінде шыарады. Таспаны зындыгы бір дгелекте 55-85 м. Резекеленген таспамен атар кабель мен сымны осылан жерлерін ныгыздау шін жне де аспалы желілерді сымдары осылган жерлерін ошаулау шін олданылатын арамайлы ара тсті таспаларды шыгарады.Оныені 30-50 мм,алыдыы 0,6 мм, 0,8мм жнеі мм лшемінде шыарады. Электрлік ошаулама лакталан маталарды сым жне кабельдерді ошаулау шін олданылады. олданылатын материалдар тріне арай жібек жне мата ааз негізінде, органикалы лактарды сідірген жне органикалы, кремний органикалы жне синтетикалы лактар сідірілген шыны маталар негізінде шыарылады. Лакталан маталарды диэлектрлік асиеті жоары, минералды майларды, бензинні, суларды серіне тзімді болып келеді. 120-180 С-а ызан кезде за жмыс істеу масатында (сідірілген рамыны тріне байланысты) лакталан шыны матаны олданады. Лентаны алыдыы 0,05-0,24 мм, ораманы ені 6901140 мм, ораманы зындыы 40 м. ХВТ поливинилхлоридтік ттіктерін сымдар мен кабельдерді талсымдарын ошауландыру шін, сымдарды штарына маркаларын белгілеу жне де оларды абыра ішінен, имараттарды абаттарыны арасына тосеп ткізу шін олданады. Жылумен ондырылатын ттіктерді осылыш муфталарды ішіндегі талсымдарыны осылан жерлерін ошауландыру жне ошаулаыштары пластмассадан жасалан кабельдерді шындаы талсымдарды герметизаиялау шін олданады. Оларды маркаларын бірнеше трде дайындайды (немесе шыарады); полиэтилендік электрлік ошаулама ТТЭ-С (траты полиэтилен), ТТШ (шлангалы), ТТВ (поливинилхлоридтік), ТТШ ттігін ара тсті трде, алгандарын трлітсті шартты белгімен шыарады. Осы ттіктерді 012 110 мм, абырасыны алыдыы 1-3 мм-ге дейінгі млшерде шыарады. Лактар мен эмальдар 2 топа блінеді: тот басудан сатандыру, сырты келбетін келтіру жне электрлік ошаулама (сііргіш, аптаыш жне желімдеуіш). Химиялы рамына арай лактарды 3 топа блуге болады: сімдік майлары, синтетикалы полимерлер жне табии шайыр негізінде. Кремний органикалы шайырлар негізіндегі электрлік ошаулама лактар жоары температураа жне кн сулесіні серіне тозімді болады, за мерзім ызмет жасайды.

 

 

13. Кштік ажыратыштар

Жоары кернеулі ажыратыштар жоары кернеулі электр тізбегін осуа жне ажыратуа, сондай а ыса тйыталу кезінде ажыратуа арналан. Оны ажырататын абілеті жеткілікті, ыска уаытта орындайтын жмысы сенімді болуы тиіс. Жоары вольтты ажыратыштар опарылудан жне рттен ауіпсіз, рылымы арапайым, пайдаланылуы ыайлы, млшері мен салмаы ммкіндігінше шаын бланы жн. Барлы жоары вольтты ажыратыштарды екі негізгі топа блуге болады:

1. Майлы ажыратыштар

2. Майсыз ажыратыштар

Майлы ажыратыштар оз кезегінде:

1. лкен клемді майлы ажыратыштар

2. Аз клемді майлы ажыратыштар болып блінеді.

Біріншіден, ажырату кезінде тйіпелер аралыында пайда болатын электр доасын шіруге, сондай а то жретін бліктерді бір бірінен жне жерге осылан бактан ошаулауа пайдаланылады. Екіншіден, май тек доаны шіру шін ана олданылады, ад то жретін бліктерді ошаулау ауа жне керамикалы, органикалы ошаулатыш материалдар арылы жзеге асырылады.

Майлы ажыратыштар

лкен клемді майлы ажыратыштар трлері жне сипаттамалары:

— МКП-35-1000-25- камералы лкен клемді ажыратыш, жоары кернеулі 35 кВ, номинал тоы 1000 А, ажырату тоы 25кА, оыржай климата жне сыртта (шаы ауда) ораналастыруа есептелген;

-С-35-3200-50У1- бакты кп клемді майлы ажыратыш; сериясы С

-У-220-2000-40У1- бакты кп клемді майлы ажыратыш; сериясы У

-ВМБ-10-400-15У1- мндай ажыратуш номинал екрнуі 10кВ, номинал тоы 400 А, ажырату тоы 15 кА, оыржай климата жне йді ішінде орналастыруа есептелген.

лкен клемді майлы ажыратыштар: арнайы доа шіретін рылысы жо ажыратыштар жне доаны тез шіретін камералы ажыратыштар болып блунеді.

лкен клемді майлы ажыратыштарды негігі блшектері мыналар: бак, апа, тпелі ошаулатыш, жетек механизмі жне тйіспелер.

10кВ- тан аспайтын кернеуде барлы ш фаза тік брышты немесе дгелек формалы бір бага орналасады.

лкен клемді ажыратыштарды салмаы мен клемі едуір болады. Онда лкен клемді ш фазалы ажыратыштарды жалпы салмаы 110 кВ-та 18,3 т ал майды зі 8,5 т, 220 кВ-ты ажыратышты салмаы 90 т, ал майды салмаы 48 т болады.

Майлы ажыратыштарды басару оларда осылан алпында стап тратын арнайы жетекпен жзеге асырылады.

Арнайы рылысы жо лкен клемді майлы ажыратыштар (ВМБ-10, 10 кВ-а, 400 амперге) доаны шіру, шамалы ыса тйыталан тоты зу абілеті жетілдірілмегендіктен электр ондырысыны сенімді мыс імтеуін, ауіпсіздігін жне пайдалану арапайымдылыын толы амтамасыз ете алмайды. Сондытан ол кернеуі 10 кВ-тан аспайтын, уаты шаын ондырыларда ана олданылады.

Доаны шіретін камерасы бар лкен клемді майлы ажыратыштар доаны шіруді тездетеді жне майлы ажыратыштарды багындаы ысымда тмендетеді, соны серінен оны ажырату абілеті мен жмыс сенімділігі артады.

азіргі кездегі барлы майлы ажыртыштарды доа шіретін рылыларында газбен рлеу дісі олданылады, ол доаны арынды рі тез шіруді амтамасыз етеді. Блар кернеуі 35-220 кВ ондырыларында олданылады (камералы майлы ажыратыштар осалы станйиялы МКП-76,35 кВ-а, МКП-160,110 кВ-а, МКП-180,150 кВ-а, МКП-274,220 кВ-а)

Бл ажыратыштарды барлыы бойлы май рлегіш камерамен жабдыталан. Оны ажырату уаыты 0,15 с, Бл тез рекет етуге жатпайды. МКП53,МКП110,МКП150,МКП200 ажыратыштары клдене май камераларымен жабдыталан. Доаны шіру уаыты шамалы, детте 0,02-0,03 с-тан аспайды. Доаны шіруді жеілдейтін себебі камерадаы зілу активті кедергімен (R) шунтталып (750 ом), немесе сйымдылыпен блгіштенеді.

Аз клемді майлы ажыратыштарды детте 20кВ-а дейінгі кернеулі рылыда орнатады. Шаын клемді майлы ажыратыштарды р-бір зілісі доа шіргіші бар жеке багтармен жабдыталан. Екі айтара зілетін ажыратыштардаы фазада екі баг, ал бір рет зілетін ажыратыштардаы фазада ш бак болады.

ВМГ(майлы горшокты ажыратыш) типті ажыратышыштар кернеуі 10 кВ-а дейінгі ондырыларда олданылады.ВМГ-133 ажыратыштар номинал кернеу 10кВ жне ажырату уаты 350мы кВт-а дейін барады.

МГТ(майлы,генераторлы,горшокты)типті шаын клемдімайлы ажыратышарды р фаза екі бакты(барлыы алты бак)болады.Блар кернеуі 20кВт,номинал тогы 2000А жне одан кп болатын жабы ондырыларда(уаты орташа жне лкен ондырыларда)олданады. МГГ-529 типті ажыратышты номинал уаты 2,5млн кВт болады. Сонымен оса МГГ-10 типтес жинаты майлы ажыратыштар жасалады Оны номинал уаты 500 мы кВт.Бл ажыратыштар алты бактан трады,ал ралымы ВМГ-133типті ажыратыша сас.

МГГ типтесажыратыштар тез рекет ететіндерге жатпайды,оларды ажырату уаыты 0,25-0,33сек.

Сырта орнатылан МГ-35 типті шаын клемді майлы ажыратыштарды номинал уаты 400 мы кВт, МГ-110 типіні номинал уаты 2,5 млн. кВт болады. Бл ажыратыштарды млшері мен салмаы біршама шаын,рылымы арапайым.

Негізгі кемшіліктері:доа шіретін камерада орналасан жанасу жйесі олайсыз жне ажырату уаты шаын.

Кейбір шетел фирмалары кернеуі 220кВ, ажырату уаты 10млн. кВт-а дейінгі жне кернеуі і 380-400 кВ уаты 12млн.кВт-а дейін жететін шаын клемді майлы ажыратыштарды дайындайды.Оларды органикалы шынылы астары бар доа шіретін камерасы болады, ол камера осымша ток кші пайда болан кезде уаты шаын доаны шіруге арналан.

ыса тйыталан тізбекті ажыратанда осымша кшті ажыратышын олдану шін жоары вольтті кварцті сатандырыш пайдаланады(БН-16 жне ВНП-16 типтес осымша кштік ажыратышыны ерекшелігі сонда,оларды жоары вольтті сатандырышы болады).

Олар цехты,алалы,ауыл шаруашылы т.б осалы станцияларда, яни балыламалы сатандырыштар кмегімен ыса тйыталан тотан орауа болатын,рі осымшы тскен кезде тізбекті осуа жне ажыратуа тура келетін орындарда олданылады.

осымша кштік ажыратыштарын, тіпті жоары вольтті сатандарыштары боланны зінде орнату арзана тседі,рі жоары вольтті ажыпатыштара араанда орынды аз алады.

Кейінгі уаытта кернеуі 110 немсе 220кВ ондырыларды ажыратыштарды ВМТ трі, ал кернеуі , 6-10кВ ондырыларда ажыртышты ВМПЭ немесе ВМПП деген трлерін ке олданылады. Оларды номиналды тогы 630-3150 А, айыратын тогы 20 немесе 31,5кА.

 

 

14. Вакуумды ажыратыштар

Вакуумные выключатели - новая ступень развития коммутационных аппаратов высоковольтных распределительных сетей. В статье рассказывается о потребительских характеристиках вакуумных выключателей в высоковольтных распределительных сетях.

Вакуумный выключатель в энергетике – это высоковольтный коммутационный аппарат для выполнения операций включения и отключения электрического тока в рабочем и аварийном режиме – режиме короткого замыкания. При этом средой гашения дуги является вакуум.

Сегодня доля вакуумных выключателей в высоковольтных электрических сетях до 35 кВ в Китае составляет 100%, в Европе — более 65%, в нашей стране приближается к цифре в 60% от всех изготавливаемых коммутационных устройств на средние напряжения.

Безусловными достоинствами вакуумных выключателей являются:

- Высокая эксплуатационная надежность. Плотность отказов вакуумных выключателей ниже на порядок по сравнению с традиционными выключателями (масляными, электромагнитными);

- Высокая коммутационная износостойкость и сокращение расходов по обслуживанию. Без ревизий и ремонтов число отключений рабочих токов вакуумным выключателем достигает 20 тысяч, а отключений токов КЗ составляет 20 — 200 в зависимости от значений токов и типа выключателя. На масляных же выключателях ревизия проводится после 500 — 100 отключений в рабочем режиме и 3 — 10 отключений токами КЗ. Для воздушных выключателей это соответственно 1000-2500 и 6-15 отключений.

- Быстродействие и увеличенный механический ресурс. Главная причина этого — ход контактов дугогасительной вакуумной камеры составляет не более 6 — 10 мм, против 100 — 200 мм в масляных и электромагнитных конструкциях, поскольку прочность вакуума на электрический пробой значительно превосходит электрические прочности масляной и воздушной дугогасительных сред;

- Автономность работы. Вакуумная дугогасительная камера не нуждается в пополнении дугогасящей среды, что снижает, в том числе, расходы на эксплуатацию вакуумного выключателя.

- Безопасность и удобство эксплуатации. При одинаковых номинальных параметрах коммутируемых токов и напряжений, масса вакуумного выключателя значительно ниже чем у других типов выключателей. А малая энергия привода, небольшие динамические нагрузки и отсутствие утечки газов, масла обеспечивает бесшумность работы, экологическую безопасность и высокую пожарную и взрывобезопасность, возможность работы в средах с высокой агрессивностью.

Считается, что достигнутые количественные характеристики вакуумных выключателей обеспечат их перспективное применение, и в ближайшее время старания проектантов будут направлены, в основном, на повышение устойчивости этих коммутационных аппаратов к воздействиям окружающей среды и на усовершенствование их механизмов.