Психикалы дамуы тежелген балаларды аыл-ойын дамыту жмыстары

Оушыларды ойлауын тмендегідей тапсырмалар беріп дамытуа болады.

«Анаграмманы шеш!»жаттыуы

Сздегі ріптерді орны ауыстырылады. Жеілінен бастауа болады. Арнайы ТДО сыныбы оушыларына тапсырма жеілдетіп беріледі. Мысалы, жемістер, ккністер т.б. таырыппен беріледі.

 

«Сз ойла, тез ойла!» жаттыуы.

Бес дыбыстан ралатын, шінші рпі «Л» болатын, Не? андай? деген сраа жауап беретін сздерді ойлауа тапсырма беріледі. Ортасындаы ріптерді згерте беруге болады.

 

Л

 

Мысалы торкздерді мынадай сздермен толтырады: талап, лан, шалап, жола, халат, далап, лын, келін, жалын, тула, сала, рулон, кулон, бала, тала, сыла, салы, талма, жлын, галош, салым, алам, алам, алым, ылым, ала, алта, салат, долма, малта, шелек, сулы, белок, тлып, желім, залым т.б.

Оушылар сздерді ойламаан жадайда жоарыдаыдай сздер рауа болатыны айтылып, р сзді маынас ы тсіндіріледі.

«Шетелдік» жаттыуы.

Балара бірнеше сздер атары беріледі.

Нсау: Шетелден она келді. азаша онша жасы тсінбейді. Ол сенен тмендегідей сздерді тсіндіріп беруін, оны не екенін, айда олдануа болатынын, андай материалдан жасауа болатынын тсіндіріп беруді тінеді. Сен алай жауап бересі?

Берілетін сздер: сыпырыш, блокнот, зергер, шекпен,

алшылдау тйіндеу, шкіру, дем беру, аусыру.

Баалау:

0 балл – сзді маынасын тсінбейді.

1 балл – сзді маынасын біліп тр, біра сзбен тсіндіріп бере алмайды.

1,5 балл – сзбен тсіндіріп айтып береді.

2 балл - ылыми анытамаа жаындатып айтып береді.

«Оианы бірізділігін р!» жаттыуы.

Оушылара мазмнды суреттер сериясы бар суреттер беріледі. Олар оианы басы, ортасы, аяы айсы екенін тауып, гіме растырады. Мысалы: «Аяз ата», «Бабан», «Портрет» т.б. суреттер топтамалары беріледі. Бл жаттыу ойлауы мен байланыстырып сйлеуін дамытады. Жаттыуды мтін арылы беруге де болады. Мтіндегі орны ауыстырылан сйлемдерді мазмны бойынша ойып шыу тапсырылады.

 

«олдану» жаттыуы.

Оушылара таныс нрсе крсетіледі. Олар бл нрсені трлі тсілдермен айда олдануа болатынын табады. Мысалы: «Кірпіш тас», «Газет», т.б.

«Белгісін тап» жаттыуы.

Оушылара ш-трт сз беріледі. Мысалы: АЛМА, СИЫР, ТН. Осы сздерді бір белгісін табуа тапсырма беріледі. (Алма - ттті, сиыр – стті, тн – араы). Оушылар жаттыан со екі, ш белгісін таптыруа болады.

«арама-арсы маынасын тап!»дісі.

1.Жуан –

2.Биік –

3.Тар –

4.Кішкентай –

5.Салын –

6.зын –

7. А –

8. Ашы –

9. ою –

10. ткір -

11. Ашы –

12. Жоары -

 

Оушыларды логикалы ойлауын дамыту шін мынадай тапсырмалар беруге болады.

«Ассоциация ру» дісі.

Креді: ааш, ая, терезе, блт, кйлек, асы, кітап т .б.

Естиді: шлы, аспан, ілгек, трелке, гл, кітапхана шкаф, т .б.

Бірінші баандаы психологты нсауымен іштей оиды. Психолог 2-баандаы сздерді оиды. Оушылар сздерді арасына ассоциациялы байланыс ра отырып, жптайды.

«Артыын шыар!» жаттыуы.

Суреттерді кре отырып, маынасына арай, топтап, артыын шыарады. Бл жаттыуды сздер арылы беруге болады.

«Орта белгісін тап!» жаттыуы.

Оушылара бірдей ызметі бар, пішіндері блек, пішіндері бірдей, ерекшеліктері баса трлі суреттер крсетіледі. Мысалы: ша – кбелек, сиыр-жылы, т.б.

Бл жаттыуды екі ымды есту арылы састыы мен айырмашылыын таптыруа болады. Мысалы: кн-тн, жас адам – крі адам т.б.

 

«ымдар байланысын тап» жаттыуы

Екі атарда сздер тізбегі берілген:

1. Кктем а. уаыт

2. Аспан . тл

3. Саат б. сахна

4. Жол в. білім

5. Ебек г. амал

6. Мектеп . клік

7. Ел д. нан

8. нер е. бйшешек

9. Таба ё. рміз

10. Мал ж. аламшар

зара логикалы байланысы бар сздерді табу тапсырылады. Мысалы: аспан мен аламшар деген сз бір-бірімен байланысты, сондытан оны «1.Ж» деп белгілейді.

 

«Тізбекті жаластыр» жаттыуы.

Оушылара трлі пішіндер крсетіледі. Онда пішіндер белгілі бір кезекпен ойылан. Оушылар рі арай тізбекті жаластырады.

«Бос торкзге орналастыр» жаттыуы.

Бос торкздерге пішіндерді айсысын орналастырар еді? Дгелекті ме, шаршы ма, лде шбрышты ма?

Мына пішіндерді ш бос тор кздерге орналастыру шін алай тадап алар еді?

Бл жаттыуды 4 пішінді тада деп крделендіре беруге болады.

«ш сзден сйлем ра!» жаттыуы

Мысалы, «кбелек», «аю», «зен» деген сздер беріледі. Осы шеуін атыстырып, сйлем рау тапсырылады. «Аю зеннен су ішіп жатып, глге онан кбелекке арады».

«Маынасын ашатын сз» жаттыуы

Мысалы «зен» деген сз беріледі. Астында жаа, су, балы, балдыр, бла деген сздер беріледі. Осы сздерді ішінен зен сзіне маынасы жасын сзді тадап алу тапсырылады.