Ертегі терапиясын жргізгенде иынды туызатын жатары

• оылып отыран кітапты белгілі болуыны салдарынан ызыушылыты тмендеуініі ммкіндігі;

• кптеген ойылымды атарлар кейбір топты сабатарда шыл терапия жргізуде, ыса уаытты терапия жргізуде ертегіні жарамсыз ылады;

• авторлы ертегілер нерді рбір туындысы секілді жанашырлыпен, ыптылыпен атынас жасаанды талап етеді. Сол себепті психологты сынып отыран жмысы ретінде ойылымды згертіп отыру ммкін болмайды. Ертегіні згерту немесе трлендіру психологиялы арым-атынас атмосферасыны бзылуына жне ертегіні бзылуына келіп соады.

12. Психологиялы - педагогикалы диагностика пніні масат мен міндеттеріне тоталыыз.

Психодиагностика (психо... жне diagnostikos - айырып тануа абілетті) - адамны психикалы асиеті мен кйін ылыми длелді тсілдер арылы санды сипатта баалайтын жне наты сапалы трыдан талдайтын, сйтіп адам психологиясыны крінісі туралы дрыс болжамды млімет беретін ізденіс аумаы. Психологиялы диагностика тек ана жалпы задылытарды бекітіп, сипаттап оймай, жаымсыз сттерді жоюа да наты кмек крсетеді. Психологиялы диагностика адам психикасыны ерекшеліктері туралы информация жинатауа баытталан. азіргі психологиялы диагностика психологиялы пн ретінде жеке психологиялы жне жеке психофизиологиялы адам ерекшеліктерін зерттеуді, анытау дістерін дейді. Психодиагностика дегенде психологиялы практика облысы, яни ртрлі сапаларды (психикалы, психофизиологиялы ерекшеліктер, жеке бас белгілері) анытаудаы психолог жмысын есепке алады.

Психологиялы диагностика психологиялы пн ретінде жалпы психологиялы зерттеулермен практика звеносын біріктіру ызметін атарады. Оны теориялы негізі психологиялы ылымдарды сйкес облыстарымен байланыстылыында. (жалпы, дифференциалды, жас ерекшелік, медициналы т.б.). дістемелік ралдары ретінде жеке психологиялы ерекшеліктерді анытау, деу жолдарын жне алынан мліметтерді интерпретациялау шін наты тсілдерді олдану ажет. Психологиялы диагностиканы негізгі міндеті екіге блінеді: теориялы жне практикалы

Психологияда психодиагностика термині кеінен пайдаланылады. Диагностика ымы медицинада ежелден пайдаланып келе жатыр. Ол ауруды трін анытау жне медицинада алыптасан терминдермен белгілеу процесі болып табылады, ал психодиагностикада бл термин ХІХ бері кеінен пайдаланылады. Психодиагностика (грекше psyche – жан, diagnoctikos –тануа абілетті) психологиялы диагноз ою немесе жеке тланы психологиялы асиеттеріні, кй-жадайларыны ерекшеліктерін санды жне сапалы жаынанан баалау.Психодиагностиканы алдында келесі мселелер зерттелінеді:

1. Психологиялы асиеттерді табиаты жне оларды ылыми негізде баалау аншалыты ммкін екендігін анытау;

2. Психологиялы асиеттерді танып білуге жне оны крсеткіштерін наты сандармен баалауа азіргі ылыми білімні негіз бола алатындыын длелдеу;

3. азіргі кезде пайдаланылатын психодиагностикалы діс-тсілдерді жалпы ылыми-діснамалы талаптара аншалыты сай келетінін баалау;

4. Психодиагностикалы діс-тсілдерге ойылатын дістемелік талаптар;

5. Психодиагностика жргізуге ойылатын талаптарды, діс-тсілдер пайдаланып жинаан материалдарды нтижесін талдау жне тсіндіру ережелеріні сенімділігін амтамасыз ету жолдарын іздеу;

6. Психодиагностикалы діс-тсілдерді ру тртібі мен ылымилы талапа сай екендігін тексеру;

Психодиагностика міндеттері:

1. Белгілі бір асиетті даму жадайын анытау;

2. Белгілі бір асиетті даму динамикасын наты бір уаыта байланысты анытау;

3. Индивидті жне топты психологиясы мен жріс-трысындаы наты згерістерді анытау;

4. Тланы психологиялы дамуыны кез-келген сипатын алдаы дамуа атысты перспективасын таайындау;

5. Адамдар жне топтарды даму ерекшелігіне байланысты дифференциялды жмыс жргізу шін айыру, жіктеу, блу;

6. Индивидті жне ортаны андай да бір міндетті шеше алу ммкіншілігін анытау;

Психодиагностика масаты:

1. Индивидтті жас ерекшеліктеріне байланысты психикалы даму динамикасын зерттейді;

2. рбір адамны даралы ерекшеліктеріні жне бейімделудегі мінез-лы, рекет згерістеріні оды стандарттарын, о жне теріс ауытушылытарын анытайды;

3. андай да бір оытуды, жетілдіруді, трбиелеуді нтижелеріні болуын амтамасыз ететіндей эксперимент жргізуге жадай жасайды;

4. Индивидті нышанын, дарындылыын, ксіби бейімділігін анытайды;

5. Индивидті жай-кйін, топтаы алатын орнын зерттейді;

 

13.леуметтік – педагогикалы тестілерді нтижесін компьютерлік деу жолдарын тсіндірііз

Тест жргізу –алыптасан сратар мен тапсырмаларда тратын белгілі маыздылы крсеткіші бар психологиялы-диагностикалы діс. Жеке ерекшеліктерді анытау шін олданылады. Педагогикада оытуды затылыын кбейтумен жне оу бадарламасын крделендірумен байланысты олданылатын диагностикалы діс. Ол жеке тланы даму дегейін, дадысын, білімні, ерекшеліктерін анытауа жадай жасайды. Тесттерді кптеген трлері бар. Блар – жетістік, зерделеу, креативті, проектілік, т.б. тесттер.

Тлалар арасындаы тесттер трлі топтардаы адамдар атынасын анытауа ммкіндік береді. Бл дістерді кейбіреуі алыптасан топ іші атыныстары жйесіндегі ерекшеленсе, кейбіреуі – алыптасан атынастар жйесіндегі адам орнын, шіншісі – берілген тла енетін леуметтік топ психологиясын айындайды. Мысала, социометриялы діс тжірибеге тсетін тлааралы атынас жйесіні зі еніп отыран топтара орнын анытауа ммкіндік тудырады. Осы діс кмегі арылы жргізілетін зерттеуге кемінде 10 адам атысады жне кем дегенде 1 жыл жргізіледі.

Зерттеу нтижелерін статистикалы деу математикалы тсіл, формула, млшерлік есеп дісі деп аталады, оларды кмегі арылы тжірибе барысында алынан млшерлік крсеткіштерді жинатауа, жйелеуге болады.

Математикала статистика (орта арифметикалы, дисперсия, мода, медицина, т.б.) ауыспалы крсеткіштер арасында кездесетін саралауа берілген тжірибедезерттелетін статистикалы байланыса ммкіндік береді.

Рейтинг – білікті тлалар тжырымына негізделген баалау дісі. згеше айтанда, рейтинг – осалы баылау дісі. Рейтинг немесе рнектеу мні зерттеушіні зіне жаын таныс адамыны кейбір асиеттерін баалау шін «сота» жгінуі.

Крсеткіштік– сапалы белгілерді санды млшгерге айналдыру тсілі. рнектеу оушыларды ксібі сапалы баасын (абілеттілігі, жымдаы атынасы, ксіби ерекшеліктері, т.б.) анытауда

 

14.Мектепке дейінгі балалармен леуметік -педагогикалы диагностикалау жмыс жйесімен таныстырыыз.

Мектепке дейінгі леуметттік педагогиалы диагностикалау жмыстарын атап тсек:

1.Мектепке дейінгі оуа дайындыты жеке диагностикалау.Бл жерде оушылармен ата аналара аымды кеес беріледі.

2.Оушы тласына жеке диагностика

3.Оушы тласыны зін зі баалауына диагностика

4.Оушыны танымды сферасын зерттеу

5.Оушыны кіл кй сферасын зерттеу

Мектепке дейінгі балалармен педагог-психолог жоарыдаы диагностикалы жмыстарды жргізеді.Сонымен атар,ол мынадай кезедерденде теді:

· Танысулы –олданылатын діс тсілдері негізінен ойындар: «кел,танысайы», «мен андаймын», «айна», «мені жаням»

· Танымды процестерді дамыту-(есте сатау,ынта,ойша елестету) олданылатын діс тсілдері негізінен ойындар: «Есте сата жне айтала» «Не жоалды?» «иял аласы» , «Сиырлы жмырта» т.б.суретін салу.

· олды са имылын жетілдіру:сурет салу,балшы пен пластилиннен таырыпты мсіндеу, «уырша шін тсеніш»,аппликациясы,ойындар: «Таны,біл ата», «зі жаса» контур бойынша фигуралар ию жне т.б.

· Мінез лы еркіндігін дамыту:Психогимнастика: «Гномдар ойыны» ,мінез лыпен тілдесу тренингтері(Р.В.Овчарованы бадарламасы бойынша)

· Мектептік рей мен аладаушылыты тзету:Таырыпты сурет салу: «мектепте», «кшеде», «аулада», «мені жаням» аяталмаан сыныстар дісі,ойын гімелер: «Мені тсіме орынышты не енеді не кндіз неден орамын?».

 

15.Зерттеуді проектілік дісін талдаыз.

Проектілі дісі – инновациялы педагогикалы технология. Педагогикалы жоба ол педагогтарды арнайы йымдастыран, балаларды здігінен шешім абылдауын жне де з тадауы мен ебегіні, шыармашылыыны нтижесіне зін жауапты ететін іс-рекеттер тобы. Арнайы білімді ажет ететін айын мселелерге ынталандыру жне жоба іс-рекеті арылы мселені шешімін амтитын білімні іс-жзінде пайдалануы.

Проект технологиясыны ерекшелігі – баланы алдаы іс-рекетті жобалай алуы мен оны субьекті бола білуі.

Проект – ол баланы масата жетуде оршаан ортасын кезеді процестер мен алдын-ала жоспарланан тжірибелік іс-рекет арылы абылдайтын педагогикалы діс.

Проектілеу дісі тсінігіні негізгі тезисін танып жатанымызды барлыын не шін ажет екенін жне бл білімді айда жне алай пайдалану керектігін білеміз.

Проектілеу дісі – мселені жете зерттеу арылы,натылы нтиже бере алатын, рсімделген дидактикалы масата жету тсілі. Жобалау дісі – барлы кезде андай да бір мселені шешімін жорамалдайды.Жобалау дісі – жеке баса баытталан оыту дісі. Ол оуды мазмнды блігі мен тапсырма кешені арылы шеберлік пен дадыны дамытады.Ол оытуды мазмнды блігін тапсырма жиынтыы арылы балаларды зерттеу іс-рекетін болдыруа себепші, оытылатын малматтарды андай да бір іс-рекет немесе продукция ретінде алып шеберлік пен дадыны дамытады.

Жобалы іс-рекетібіріккен оу танымды іс-рекетті орта нтижесіне баытталан,орта масаты, иыстырылан дісі, іс-рекет тсілдері бар,балаларды шыармашылы жне ойын іс-рекеті.

Педагогикалы проектілеу– андай да бір мселені шешімін крсететін жоба жасау рдісі.Ол оу рдісі жадайында орындалатын жне оны тиімді жмыс істеуі мен дамуына баытталан іс-рекет.

Проектілік оытуды артышылытары:логикалы дрежеде ойлау мен белсенді зерттеуді мадатау,балаларды з кштері мен ммкіншіліктеріне деген сенімдеріні артуы,жобамен жмыс жасаанда, дстрлі оытумен салыстырса балалар з оуларыны жауапкершілігін байыпты трде здері алады. Нтижесінде оуды сапасы жасарады жне ойлау ммкіншілігі мен мселені тсіне білу, ынтыматасу жне арым-атынас сияты іс-рекет шеберлігі мен дістерін дамыту ммкіншілігі артады.Сонымен бірге даму дегейі р трлі балаларды оыту ммкіншілігі артады.

 

16.леуметтік-педагогикалы диагностика жргізу дістерін тжірибеде пайдалану жолдарын тсіндірііз.