Етті-майлы (ылшы жнді) ой тымдарын бонитировкалау.

Барлы йрыты, майлы йрыты ойлар ш класа-элита 1,2, ал дегерес пен азаты я жнді ойлары трт класа блінеді (элита, 1,2,3).

Дегерес ой тымы. Элитаа тым стандартынан дене бітімі мен німдік асиеттері анарлым жасы, жні а ойлар жатызылады.

І класа ірі, денесі жасы дамыан, бітімі мыты, етті-майлы асиеттері жоары малдар жатызылады. йрыы орташа, салпа емес, жні а, ашыл штапельді-тлымды, тлымды айратты, серпімді алыпты жылтыр, орта толынды. Тлымдары ыса, азана ылшыы бар, олар жалпы жннен зындау. Жалпы малда боз-оыр тсті ойлар кездеседі.

ІІ класа дене бітімі слекеттеу, баса крсеткіштері 1 класс малына жаын ойларды жатызады. Аздап жн сапасы тмендеу болуы ммкін. Жабаысы тлымды болады. Жні а, аср, зыныра аттылау тлымнан трады, ра, лі талшытары да болады.

ІІІ класа денесі кішірек, бітімі нзіктеу, етті-майлылы белгілері тмендеу, пішініде кейбір кемшіліктер болуы ммкін. Жні я, ртсті.

Жоарыдаы талаптара сай емес малдар брака шыарылады.

азаты йрыты я жнді ой тымы. Элита класына тым стандартынан (І класа тн) дене бітімі мен німдік крсеткіштері белгілі млшерде жоары малдар жатызылады.

1 класа стандартты талаптара толытай сай малдар жатызылады. Олар дене бітімі мыты, еттік-майлылы асиеттері жасы дамыан, басы орташа, аздап тмсыы дес, аналыы тоал, аталытарыны кейбірінде мйізді орны бар, мойны орта зындыта, етті. Шотыы, арасы тзу, сегіз кзі жалпа. Ккірегі ке, тере, аятары тзу ойылан, мыты. йрыы лкен, орташа дрыс ойылан, салпа емес.

Жні ртекті, тлымды, аср, а. Тлымыны зын жндері аралы талшы пен жіішке ылшы, ал астыы жаында тбіті мол, аздаан ра жне лі талшы кездеседі. Басыны жні желке жаында ана, жн тсі ср, оыр болады.

2 класа орта клемді, дене бітімі мыты, кейде слекеттеу, еттік-майлы сапасы жасы, аср, а жні бар мал жатызылады.

3 класа жоарыдаы талаптара жетпейтін, нзіктеу бітімі бар, кейбір пішін кемшіліктері бар, жалпы анааттанарлы мал жатады.

Бл крсеткіштерге жетпейтін мал жарамсыздыа шыарылады.

Еділбай ой тымы - ш класа блінеді. Элита класына дене бітімі, еттік-майлы асиеттері жасы дамыан тым стандартынан анарлым арты крсеткіштері бар мал жатызылады.

1 класа стандарт талабы толы орындалатын мал жатады. Оларды дене бітімі мыты, сйегі жасы дамыан, ошарлары аздап слекеттеу, басы орташа, тмсыы аталыында дес, тоал. Мойны орташа етті, ккірегі ке, тере. Шотыы, арасы тзу, белі, сегізкзі жалпа. Аяы зын, тзу, тяы мыты. йрыы лкен немесе орташа, мыынына дрыс тартылан, те солпы емес. Жні тлымды, тбіті мен аралы талшыы басым, ылшыы жуан емес. Бірен-саран ра жне лі талшытары бар. Тсі оыр, ср жне ара.

2 класа клемі орташа, бітімі нзіктеу, жнінде ылшыы кптеу мал жатызылады.

Сарыара ой тымы - ш класа блінеді. Элита класына дене бітімі, еттік-майлылы асиеттері тым стандартынан крнекті дрежеде арты малдар жатызылады. 1 класа тым стандартына сай мал жатызылады. Олар дене бітімі мыты, сйегі берік, басы орташа, тмсыы дестеу, тоал. Мойны етті, ккірегі ке, шотыы, арасы тзу, белі, сегізкзі жалпа. йрыы орташа. Салпы емес. Аяы мыты, тзу, тяы атты. Жні а, аср, тлымды, негізінен аралы талшы пен тбіттен трады. ылшыы те уатты емес. Аздап лі ра талшы кездеседі. 2 класа стандарттан тмендеу, кейбір пішіндеріні крсеткіштерінде кемшілігі бар мал жатызылады.

Бл талаптара сай емес мал жарамсыздыа жатызылады.

54-Кесте. я ылшы жнді йрыты ой тымдарыны стандарттары(І класс талаптары)