Рылыста ртті алдын алу.

ртті алдын алу шаралары:

· рылысты-жобалау;

· Техникалы;

· рті сндіру дістері мен ралдары;

· йымдастырушылы.

рылысты-жобалау жмыстары имараттар мен жайларды ота тзімділігімен (рылыс материалдарын тадау, жанатын, жанбайтын, иын жанатын) жне оларды ота шыдамдылыыны шегімен сипатталады. Барлы рылыс материалдары ота тзімділігі жаынан 1/7 са пен 2 са аралыында 8 дрежеге блінеді. ВЦ имараттары шін 1-5 дрежедегі тзімділік шегіндегі материалдар пайдаланылады. Ота тзімділігіне байланысты рт жадайында эвакуациялану шін шыуды осымша ашытыы аныталады (5 дреже – 50 метр). Техникалы шаралар – эвакуациялау кезінде желдету, жылыту, жарытандыру, электрмен амтамасыз ету, т.б. ораныс жйелеріні ртке арсы нормаларын сатау; технологиялы процесс параметрлері мен рал-жабдытарды режимдерін сатау. йымдастырушылы шаралар – рт ауіпсіздігі оуларын жргізу, рт ауіпсіздігі шараларын сатау. рт сндіру дістері мен ралдары:

1. Ауадаы оттегіні концентрациясын азайту;

2. Жаныш заттарды температурасын ттану температурасына дейін тмендету;

3. Жаныш заттарды изоляциялау: су, м, кбік, нта, жануды олдамайтын газ тектес заттар (хладон), инертті газдар, бу.

рт сндіру ралдары:

І. ол ралдары:

1.1 химиялы кбікті рт сндіргіштер;

1.2. кбікті рт сндіргіштер;

1.3. нтаты рт сндіргіштер;

1.4. Кмір ышыл, бромэтильді рт сндіргіштер.

ІІ. ртке арсы жйелер:

2.1.Сумен амтамасыз ету;

2.2. Кбікті генератор

ІІІ. Автоматты сигнализацияны пайдаланып, автоматты рт сндіру жйесі:

3.1. рт туралы хабарлаыш (жылулы, жарыты, ттінді, радиациялы);

3.2. ВЦ шін жылулы ДТЛ типті датчик-хабарлаыштар, РИД типті радиоизотопты ттінді

хабарлаыштар пайдаланылады.

Автоматты рт сндіру жйесінде жануды сумен шіру шін спринклер мен дренчер рылылары пайдаланылады. Электрлік рт хабарлау сигнализациясы жйесіндегі датчикті абылдаушы станциямен осу дісі - параллель жне кезекті трде болады.

1.Стационарлы оректену жйесі;

2.абылдаушы станция;

3.Аккумулятор

ртті сндіру ралдары ретінде теміржол клігінде суды, химиялы жне ауа-механикалы кбікті, инертті газдар мен буларды, м немесе топыраты, ртрлі тыыз жне ртке шыдамды металдарды, т.б. заттарды пайдаланады.

ртті сндіруді алашылы ралдары. ртті сндіруді алаш-ылы ралдарына олды жне жылжымалы рт сндіргіштер, шелектер, суы бар бшкелер, кректер, мы бар жшіктер, киіздер, ломдар, балта т.б. жатады. Оларды стационарлы жне жартылай стационарлы ртті сендіру ралдарын пайдалананша орташа ртті сндіруге пайдаланады. Алашылы сндіру ралдарын бояу жне орналастыру ГОСТ 12.4.026-76 талаптарына сйкес орындайды. Кмір ышыл ртін сндіру ралы 3 типтік болады: ОУ-2; ОУ-5; ОУ-8 (цифрлар баллондар сиымдылыын білдіреді) оларды сйы жне атты заттарды, кернеу астында тран электроондырылардаы ртті сндіру шін олданады. Бл ралдардан баса ртті сндіру шін автонасостарды жне рттік поезддарды олданады. ртті сндіру кші мен ралдар санын анытау дістемесі ртті сндіретін заттардьщ шыынын, техникалы рылылармен адамдарды санын есептеуге негізделген. ажетті ртті сндіретін затты шыынын ртті ауданы, ерт болан блме клемі бойынша есептейді. ртті ауданы бойынша есептегенде шыынды келесі рнекпен анытаймыз (м/с).

ртті тік брышты формалы ауданы бойынша есептегенде шыынды келесі рнекпен анытаймыз:

а) Q_ТР = 2·h·I_ТР (А+В-2·L)

мндаы - су аынымен жабылатын ара ашыты, м.

(ол стволдары шін = 5м; лафетті стволдар шін = 10м;);

А,Б - сйкесінше орташа ауданны ені мен зындыы,м;

І_тр - аудан бірлігінде ртті сндірілетін затты берілу арындылыы, (л/м²х с) бл крсеткіш арнайы кестелерден алынады.

А = 2 ·Lкезінде рт ауданы су аынымен жабылып, сндіру ауданы рт ауданымен тееседі. Онда Q_ТР = А·Б·І_тр

рт ауданы айнымалы форма кезінде,(_м²):

Q_ТР = ·І_тр (R²-r²)

мндаы - рт ауданыны радиусы, м;

r -сумен жабылмайтын рт ауданыны радиусы, м.

(r=R - L), R = L кезінде Q_ТР = ·R² I_тр

рт ауданы брышты форма кезінде,(_м²):

Q_ТР = 0.25·I_тр (R²-r²)

R = L кезінде Q_ТР= 0.25·· R² I_тр

Егер есеп блме клемінде жргізілсе, онда ртті сндіру шін инертті сулармен буларды пайдалананда оларды шыыны тмендегі керсеткішке те болады:

 

Q^г_ТР=

 

мндаы V - рт болып жатан блме клемі, м³;

Q_К- ртті сндіретін концентрация, %

- ртті сндіретін затты орташа тыыздыы, кг/м³;

- ртті сндіруге шыындалан газ немесе бу клеміні, оларды зіндік клеміне атынасы бойынша аныталан жау коэффициенті (жабы блме шін ол 1,6-2 аралыында, ашы блме шін 5-ке те).

_н - нормативті жану уаытыны тотауы (бу мен газдар шін 3 минута те).

Техникалы ралдар санын есептеу. рт сндіретін техникалы ралдар санын есептегенде стводдар, рт автомобильдері жне ртрлі масатты техниканы ажетті санын анытаймыз,(дана):

 

N_CT =

 

мндаы - ртті сндіретін затты ажетті шыыны, л/с;

- 1 стволмен затты шыыны, л/с.