Трбиесі иын балаларды ерекшеліктері

иын балаларды трбиелеудегі станымдар.
Оушыны жан-жаты тлім-трбие алуа ,оларды ішкі асиеттерін анытап, дарынын шыдап,сол арылы здері кздеген трбие блаына жадай жасауымыз ажет.
Оу-санырлы рухани мірді тек бір ана рамды блігі.Егер жым ішінде идеялы,азаматты, интеллектуалды, ебектік,эстетикалы арым-атынастар болан жадайда оушылартолы мнді рухани мір сре алады.
Трбие кшіне ену дегеніміз- з жмысына ,ісіне сену.Себебі,наыз сенім бар жерде ана,наыз талашылды ,ебек тртібі болады.
азіргі жас рпатарды –болашатаы елімізді ертеі болып табылатын балаларды сана-сезімін,мінез-лыын,аыл-ойын дамыту шін зін-зі басаруды ныайтып,жымды шыармашылы істерге дадыландыруды тлім-трбиелік маызы лкен.
Мектепте оудан тыс уаытта оушыны тадауына сйкес келетін,оларды абілеті мен ішкі ажеттілігін амтамасыз ететін іс-рекеттерді йымдастыру кзделеді.Соан сай оларды абілетін ашуа ммкіндік туызатын спорт,дене ебегі,олнер,техникалы шыармашылы,т.б.іс-ракетті йрету йірмелері мен секцияларйымдастырылады.р оушы кез-келген йірмеге ,секцияа,клуба з жрегіні алауымен атынасып, зіні жеке басына тн асиетін,яни зіндік «менгі» басалара танытуа ммкіндік алады.
сіресе,стазбен оушыны зара тсіністігі ,оушыа сенім крсету, іс-рекетке ерік беру,ктермелеу,адамгершілік асиеттерін танытуда, зін-зі тануа,зін-зінтрбиелеуге жадай туызу.
Е бастысы,трбие ісіні нтижесін баалап,оны іске асыруды сра-жауап, дстрлі баалау,стазбеноушыны пікірлесуі арылы іске асыру.
иын оушыларды пайда болуына себепті факторлар.
1) Отбасы трбиесіні дрыс йымдастырылмауы, яни трмыстаы рыс – талас, даужанжал, баланы табии психологиялы ерекшеліктерін ескермеу, ата – ананы біреуіні болмауы, т. б. Жадайлар себепті болады.
оамды йымдар мен жртшылыпен жргізілетін жмысты сіресе, оушылар тратын микроаудандарда крт тмендееуі. иын балаларды пайда болуына бірден – бір себепті болатын жне жаымсыз жадай туызатын – отбасы трбиесі. Оны басшылары: баланы кнделікті жріс – трыстарын адааламау; оны кзінше ара – шарап ішу, дау – жанжал, рыс – керіс туызу. Екіншіден, трбиені кзі, баланыкиіндіру, таматандыру, м – мтаждын амтамасыз етуідеп санаушылы.
Жастайынан ебектену дет – дадыларыналыптастырмау, баланы жан дниесіне кіл аудармау, отбасындаы ажырау жне жаа адамны отбасы мшесі болып етуіне себеп болады. Мысалы: зерттеулерді орытындысы длелденгендей тртібі нашарлаан оушыларды кбі ата аналарды моральа жат ылытарымен з балаларына теріс серлер жасаан. Баланы трбиесіне кері сер ететін келесіз жадайларда (рыс – керіс, дау – жанжал), бірін – бірі сыйлау сияты асиеттерді сезбейтіндігі аян. .
иын балаларды жмыс істеуді негізгі шарттары:
1) рбір иын баланы жан – жаты зерттеп, мінез – лытарыны баыт – бадарын айындау, оны ішіндегі адамгершілік типтегі асиетін іріктеп алу.
2) рбір оушыны адамгершілік сынды тжірибелерді ра біліп, соны негізінде тртіпті, айналасындаы мірге кзарасты, жымды арым – атынас дадыларын алыптастыруды йымдастыру.
3) рбір жеке тланы ерекшеліктері мен ммкіндіктеріне жне творчестволы талап – тілектеріне орай, абілеті мен икемдектерін дамыту, оам жмыстарына атыстыру.

· А8

· 70 51.Сабаты типтері жне рылымы рта

· Сабаты типтері, рылымы. рбір саба белгілі объективті элементтерден рылады, біржаынан сан алуан трлігімен, екінші жаынан уаыт аралыындаы зара арым-атынаспен ерекшеленеді. Осыан байланысты сабаты типологиясы (типтері) сан алуан.
Егер сабаты элементтерін оны блігі ретінде арастырса, оларды жеке жне ттас, оны рі арай блінбейтінін ескерсек, онда тжірибеде жиі кездесетін элементтерді (немесе дидактикалы міндеттер):
1. Жаа білімді игерту.
2. ткен материалды бекіту (оыту, дамыту, баылау функциялары).
3. Оушыларды білімін баылау, баалау.
4. йде орындайтын оу жмысына тсініктеме.
5. Білімді орыту жне жйелендіру.
Бл бес дидактикалы міндет ртрлі байланыс жне сабата арым-атынас, ол сабаты дидактикалы рылымы мен типологиясыны негізі.
Сабаты рылымы деп «сабаты ртрлі варианттар элементтеріні зара байланысы, оыту процесінде олдануы, оны масатты прменділігін амтамасыз етеді. (Ю.Б.Зотов 1,19).
Сонымен педагогтар мен оушыларды арым-атынасын йымдастыру негізінде варианттарды тиімді срыпталу жиынтыы сабаты элементтеріні бірлесіп рекет етуі, белгіленген масата жеткізеді.
Педагогты шеберлігі дидактикалы міндеттер мен сабата педагагогикалы процеске атысушыларды йымдастырушылы байланыс рекетінде шешіледі.
Сабаты типтері. Оларды трлері сан алуан, сондытан оны жіктеу иын. азіргі дидактикада кездейсо емес, сабаты жіктеуге ртрлі кзарастар орын алан, дегенмен орта нышанды айындамашы. Варианттарды трі:
— дидактикалы масат (И.Т. Огородников);
— дидактикалы міндет (Н.М. Яковлев);
— оыту дісі (И.Н. Борисов);
— сабаты ткізуді мазмны мен жолдары (М.И. Махмутов) жне т.б.