Коммуникация психологиясыны негізгі трлерін атаыз

Адам оамда зiн оршаан адамдар тобында мiр средi жне дамиды, оны талаптарына сйкес з ойлары мен мiнез-лын згертедi, топты баса мшелерiмен зара рекеттесу арылы ртрлi байланысты сезiнедi.

арым-атынас психологиясы мынандай былыстарды зерттейдi; адамдарды бiр-бiрiн абылдауы жне тсiнуi, елiктеу, сендiру жне нандыру, йымшылды немесе жанжалды, бiрiккен iс-рекет жне тлааралы атынастар. Осы психологиялы былысты р трлiлiгiнде, оларды пайда болуыны негiзгi айнар кзi болып адамдар арасындаы арым-атынас аймаы болып табылады.

Егер арым-атынас болмаса, бiздi рухани, материалды даму дегейiмiздi андай дрежеге ктерiлгенiн бiлмес едiк. Бiздi райсымыз зiмiздi негiзгi ырларымызды жеке арым-атынас тжiрбиелерiмiз арылы жанядаы, мектептегi, жмыстаы, кшедегi тiкелей атынастар арылы игеремiз. Бл микроорта. Микроортадаы арым-атынас арылы райсымыз леуметтiк лемдi кеiнен танимыз жне арым-атынаса тсемiз, яни макроорта серiн сезiнемiз.

Макроорта – бл з ылымы, мдениетi, идеалогиясы, заы, оамды лшемдерi бар оам.

Микро жне макроортаны кездесетiн жерi, оларды зара рекеттесетiн шек – бл кiшi топ, онда бiздi райсымызды мiрiмiз тедi.

арым-атынас тарихи алашы форма болып табылады оны негiзiнде ркениет дамуыны кейiнгi кезедерiнде арым-атынасты баса трлерi пайда болды. Мысалы; жазбаша арм-атынас жазбашалыты ралуынан кейiн ана пайда бола бастады. Бiздi райсымыз адамдар арасында мiр срiп жне жмыс iстегендiктен кез-келген жадайда з тiлектерiмiзге туелсiз трде адамдармен арым-атынаса тсемiз.

Егер бiз з мiрiмiздi баыласа онда мынаны байаймыз:

• баса адамдармен зара рекеттесiп оларды абылдаймыз жне баалаймыз.

• Жиi трлi естiгендерiмiздi ызыушылыпен абылдаймыз.

• Таныстарымызбен немесе кездейсо адамдармен мiрлiк тжiрбиелерiмiзбен алмасамыз.

• Баса адамдарды серiн сезiнiп олара елiктеп з мiнез-лымызды згертемiз.

• Шешiм абылдаанда кп жадайда асыдаы адамдарды пiкiрiн есепке аламыз.

арым-атынас стратегиясы

арым-атынас стратегиясы шке блiнедi.

1-шi ашы-жабы арым-атынас. Ашы арым-атынаста р адам зiнi кзарасын жеткiзе бiлуi жне басаларды позициясын тыдауа рдайым дайынды. Ал жабы арым-атынас апарата деген зiнi кзарасын атынасын жеткiзе алмауы, арым-атынаса тсуге талпынбауы.

2-шi Монологты стратегия.

3-шi Рольдiк тлаарлы стратегия (малiм-оушы, лкен-кiшi).

 

арым-атынасты трлерi:

1. Маскiлi арым-атынастар; бiр кннi iшiнде бiрнеше маска кию. Формалды арым-атынас, яни мнда маскiлердi пайдаланып схбаттасушыларды тлалы ерекшелiгiн тсiнiп ескеруге талпынамыз (сыпайлы, аталды, тйыты). Шынайы схбаттасушыа деген сезiмдерiн, эмоцияларын арым-атынас барысында крсетпейдi.

2. Формалды рлдiк арым-атынас – мнда схбаттасушыны тласы мен леуметтiк рлi маызды болып табылады.

3. Iскерлiк арым-атынас – мнда схбаттасушыны iске деген тлалы ерекшелiгi, мiнезi, жасы, кiл-кйi ескерiледi. Сонымен бiрге оны iске деген ызыушылыы мндiк маызды орын алады.

4. Достарды рухани жне тлалы арым-атынасы – мнда кез келген таырыпа гiме озауа болады, тек сз арылы ана емес жест, мимика арылы бiрiн-бiрi жасы тсiнедi.

5. Маникулятивтiк арым-атынас схбаттасушыдан белгiлi бiр пайда табуа баытталан. Ол шiн схбаттасушыны тлалы ерекшелiгiне байланысты трлi дiстер пайдаланады.

 

6. Вербалды жне вербалды емес арым-атынас.

 

Коммуникациялы жйе – бл алынатын жне берiлетiн апаратты тсiнудi амтамасыз ету масатында адамдар арасындаы хабар алмасу.

Коммуникацияны негiзгi функциялары мыналар:

1.Информативтi – адамдар арасындаы зара рекеттесудi йымдастыру.

2.Интерактивтi – адамдар арасындаы зара рекеттесу трлерiн пайдалана отырып схбаттасушыны кiл кйiне, сенiмiне мiнез-лына сер ету.

3.Перциптивтi – арым-атынаса тсушi серiктестердi бiрiн-бiрi абылдауы жне зара тсiнушiлiктi алыптастыру.

4.Экспрессивтi – эмоционалды бастан кешiрулер сипатын згерту.

 

Хабар беру мына баыттармен жзеге асады:

-жоарыдан тменге – жмысшылара бйры беру.

-тменнен жоарыа – басшылармен пiкiр алмасу жне т.б.

Коммуникация процесi жзеге асу шiн мынадай 4 элемент керек.

1. хабар берушi

2. млiмет

3. арнайы апарат беру ралы

4. апарат алушы

 

Коммуникация процесi 5 кезенен трады.

1. апарат алмасуды басталуы, мнда хабар жiберушiнi андай реакция алатынын ашы бiлу керек.

2. Ойды символа млiметкен айналуы