Пептидазалар (пептидгидролазалар) 6 страница

 

Аллостерикалы активтендіру жне ингибирлеу

Ферменттерді активтілігін реттелу бндай трі тек аллостерикалы орталыы жне тртіншілік рылымы бар ферменттерге тн. Эффекторлар (активаторлар немесе ингибиторлар) сер еткенде активті орталыты конформациясы згереді. Аллостерикалы активаторлар мен ингибиторларактивті орталытардын рылысын згертеді, соны нтижесінде не ферментті субстрата деген ынталыы жоарылайды (автиваторларды сері), немесе тмендейді (ингибиторларды сері).

Кейбір ферменттерде бірнеше аллостерикалы орталы болады. Оларды бірі ингибиторлара айрыша, ал басасы активаторлара. Бндай ферменттерді аллостерикалы деп атайды жне зат алмасуда негізгі орынды алады.

 

Сіздерді назарларыыза бір, екі, ш немесе одан да кп жауабы бар тапсырмалар сынылады. Барлы дрыс жауабы бар клавиштерге басыыз:

 

1. ФЕРМЕНТТІ БСЕКЕЛЕС ИНГИБИТОРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ

1) металдар

2) амин ышылдары

3) рылысы бойынша субстрата сас заттар

4) рылысы бойынша ферментті активті орталыына сас заттар

5) аллостерикалы орталыта байланысатын заттар

 

2. ФЕРМЕНТАТИВТІК РЕАКЦИЯНЫ ТЕЖЕЛУІН БСЕКЕЛЕС ЕМЕС ИНГИБИРЛЕНУ ДЕП АТАЙДЫ, ЕГЕР ИНГИБИТОР

1) субстратпен

2) фермент-субстратты комплексімен

3) ферментпен

4) коферментпен

БАЙЛАНЫСАДЫ

 

3. СУЛЬФАНИЛАМИДТІК ПРЕПАРАТТАРМЕН ЕМДЕУДІ БАКТЕРИОСТАТИКАЛЫ СЕРІНІ НЕГІЗІНДЕ ЖАТЫР

1) айтымсыз ингибирлену

2) бсекелес ингибирлену

3) аллостерикалы ингибирлену

4) субстратты ингибирлену.

5) бсекелес емес ингибирлену

 

4. ИНГИБИРЛЕНУ БОЛАДЫ

1) спецификалы

2) айтымды

3) классикалы

4) бсекелес

5) айтымсыз

 

Толытырыыз:

 

5. Ингибиторлар рылысы жаынан субстратпен сас болады да ферментті активті орталыымен байланысаДЫ. БЛ_____________________ИНГИБИРЛЕНУ

6. ЭФФЕКТОРЛАРДЫ СЕРІНЕН АКТИВТІ ОРТАЛЫТЫ _______________ ЗГЕРЕДІ.

7. АКТИВТІ ОРТАЛЫТА БСЕКЕЛЕС ИНГИБИРЛЕНУДЕ ____________________________ КОМПЛЕКС ТЗІЛЕДІ

8.БСЕКЕЛЕС ИНГИБИРЛЕНУДЕ ____________________________________________ АРТТЫРУ АРЫЛЫ ИНГИБИТОРДЫ СЕРІН ТМЕНДЕТУГЕ БОЛАДЫ.

9.МАЛОН ЖНЕ ЫМЫЗДЫСІРКЕ ЫШЫЛЫ _________________________________________________________________ БОЛАНДЫТАН СДГ ИНГИБИТОРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ.

10.ЦИТОХРОМДАРДЫ ИНГИБИТОРЛАРЫ______________________________

 

№7 квантталан мтін тест тапсырмасымен

Ферменттерді жіктелуі

Реакция арнайлытарына арай барлы белгілі ферменттер 6 класа жіктелінеді:

1. Оксидоредуктазалар –тотыу-тотысыздану реакцияларын тездетеді.

2. Трансферазалар –атомдынемесе атомдар тобын бір заттан екінші зата тасымалдайтын.

3. Гидролазалар –суды атысуымен крделі заттарды жай заттара дейін ыдырауын катализдейді.

4. Лиазалар – крделі заттарды суды атысуынсыз ыдыратады.

5. Изомеразалар –изомерлену реакцияларын катализдейді.

6. Лигазалар немесе синтетазалар– АТФ-ті пайдалану арылы синтездеу процестерін жргізеді.

Ферменттерді рбір класы топтара, топтар топшалара блінеді.

 

Ферменттерді номенклатурасы

Алашында фермент ашыланнан кейін, оларды жай пепсин, трипсин жне т. б. деп атаан. Сосын оларды жйелеуге ажеттілік туды. 1896 жылы Эмиль Дюкло ферменттерді оларды сер ететін субстратына жне реакцияа арап «аза» жалауын осуды сынды. Мысалы: мальтаза – мальтозаа сер ететін фермент, сахараза – сахарозаа, гидролаза- гидролизді тездететін фермент, дегидрогеназа- дегидрлейді. Бір реакцияны катализдейтін, біра ртрлі субстраттара сер ететін кейбір ферменттерге субстрат аты кірді, реакция аты жне жалау –аза. Мысалы: лактатдегидрогеназа, малатдегидрогеназа. 1961 жылдан бастап рбір ферментке 4 цифрдан тратын шифр берілді. Бірінші цифр андай класа жататынын ,екінші цифра –топты, шінші цифра- топшаны, ал соысы - ферментті топшадаы орналасан орнын крсетеді.

 

Сіздерді назарларыыза бір, екі, ш немесе одан да кп жауабы бар тапсырмалар сынылады. Барлы дрыс жауабы бар клавиштерге басыыз:

 

1. РЕАКЦИЯ ТИПІ бойынша ферменттер блінеді:

1) оксидазалар, трансферазалар, гидролазалар, каталазалар, изомеразалар, эстеразалар;

2) оксидоредуктазалар, изомеразалар, гидролазалар, эстеразалар, пероксидазалар, лиазалар;

3) оксидазалар, оксидоредуктазалар, каталазалар, гидролазалар, эстеразалар, лиазалар;

4) оксидоредуктазалар, гидролазалар, лиазалар, карбоксилазалар, изомеразалар, лигазалар;

5) оксидоредуктазалар, гидролазалар, трансферазалар, изомеразалар, лиазалар, лигазалар.

2. Гидролазалар:

1) субстраттарды гидрлену реакцияларын жылдамдатады;

2) альдегидтерді спирттерге айналуын катализдейді;

3) субстрат молекуласы ішінде гидроксотоптарды тасымалдау реакциясын катализдейді;

4) субстраттарды гидролитикалы ыдырауын катализдейді;

5) субстраттардан суды бліп шыару реакциясын катализдейді;

3. Молекула iшiндегi тасымалдауларды катализдейтiн ферменттер ай класка жатады:

1) оксидоредуктазалара

2) лиазалара

3) изомеразалара

4) трансферазалара

5) гидролазалара

 

4. Фермент класы крсетеді:

1) ферментті конформациясын;

2) коферментті типін;

3) берілген ферментпен катализденетін химиялы реакция типін;

4) ферментті активті орталыыны рылуын.

 

5.АТФ энергиясын олдану арылы заттарды синтездейтін ферменттер ай класа жатады:

1) лигазалара;

2) лиазалара;

3) оксидоредуктазалара;

4) гидролазалара;

5) трансферазалара

6. фермент класы мен класс номеріні сйкестігін крсетііз

Класты аты: класты номері:

 

1) трансферазалар; 1) 1;

2) гидролазалар; 2) 2;

3) оксидоредуктазалар; 3) 3.

 

Толытырыыз:

 

7.Малатдегидрогеназа келесі реакцияны катализдейді_____________________________

8.Лактазаны убстраты________________________________________________

9.Лактатдегидрогеназа _______________________дегидрлейді.

10.Фермент шифріндегі бірінші цифра крсетеді_________________

 

 

№8 квантталан мтін тест тапсырмасымен

Гидролазалар

Гидролазалар туралы тсінік

Гидролазалар- суды атысымен крделі заттарды жай заттара дейін ыдырататын ферменттер. Олар жасушаларда кездеседі, біра негізінен адамны асазан ішек жолдарындаы ас орыту слінде. Жасушаларда гидролазалар лизосамада орналасан, сол себепті оларды лизосомалды ферменттер деп атайды.

Гидролазаларды жіктелуі

Гидролазаларды е маызды тобы кмірсуларды, белоктарды, майларды ыдырататын ферменттер болып табылады. Бл -1) эстеразалар- липидтердегі крделі эфирлік байланысты гидролиздейтін,2) гликозидазалар- кмірсуларлардаы гликозидтік байланысты гидролиздейтін,3)пептидгидролазалар-полипептидтерде жне белоктардаы пептидтік байланыстарды гидролиздейтін.

Эстеразалар

Эстеразалар тобы крделі эфирлік байланысты рылуы бойынша 6 трлі топшаа блінеді. Соларды ішіндегі е маыздысы карбоэстеразалар мен фосфоэстеразалар.

.

Карбоэстеразалар

 

Карбоэстеразалар - карбон ышылынан тзілген крделі эфирлік байланыса сер ететін эстеразалар. кілдері – 1) липидтерді (ТАГ) гидролизін жылдамдататын, ас орыту слінде (асазанды, йы безіні, ішек сліні), кездесетін липазалар;

2) фосфолипазалар- фосфолипидтерді (ФЛ) гидролизін жылдамдатады. Фосфолипаза А1,А2 ФЛ-дегі сйкес карбон ышылдарын бліп алады. Ал , фосфолипаза С жне D (фосфоэстеразалар топшасыны кілдері), ФЛ-дегі фосфор ышылыны алдытарын зеді.

 

Липазалар

Асазан слі липазасы – активтілігі тмен, тек шглицеридтерді (асазана эмульгирленген трде келіп тсетін стті майларын) ыдыратады.Тмен активтілігі асазан сліні рН-ы (1,5—2), липаза рН (8—9) оптимумына сйкес келмейтіндігімен тсіндіріледі. Асазан липазасы сбилерде активті, себебі асазан сліні рН-ы жоары (4,5-5,0).

 

йы безі сліні липазасы (панкреатидтік липаза)— белсенді емес трде тзіліп, т ышылдарыны тздары серінен белсендендіріледі.

 

Ішек слі липазасыактивті трде блінеді, біра те аз млшерде.

Асазан слі жне йы безі слі липазасы ТАГ рамындаы карбон ышылыны алдыын біртіндеп бліп алып, алдымен диацилглицерин (ДАГ), содан со -моноацилглицерин (-МАГ) тзеді. Ішек слі липазасы -МАГ-а сер етіп, оны глицерин мен май ышылына дейін ыдыратады:

 

Фосфоэстеразалар

 

Фосфоэстеразалар фосфор ышылынан тзілген крделі эфирлік байланысты гидролиздейді. кілдері: фосфолипаза С жне D, глюкозо-6-фосфатаза, АТФ-аза жне т.б.

цАМФ-ті аденил ышылына айналуына сер ететін фосфодиэстеразала, ДНК-аза, РНК-аза осы топшаа жатады.

Сіздерді назарларыыза бір, екі, ш немесе одан да кп жауабы бар тапсырмалар сынылады. Барлы дрыс жауабы бар клавиштерге басыыз:

1.ГИДРОЛАЗАЛАР -

 

1) суды атысында крделі заттарды ыдырату

 

2) крделі заттарда суды ажырату арылы

 

3) карбоксилдену

 

4) гидрлену

 

5) дегидрлену

 

 

РЕАКЦИЯНЫ ЖЫЛМАДАТАТЫН ФЕРМЕНТТЕР

 

 

2. ГИДРОЛАЗАЛАР

 

1)эстеразалар

 

2) гликозидазалар

3) пептидгидролазалар

 

4)фосфоэстеразалар

 

5)липазалар

 

ТОПШАЛАРА БЛІНЕДІ

3. ЛИПАЗА ФЕРМЕНТЫ

1) пептидтік

2) крделіэфирлік

3) дисульфидтік

4) гликозидтік

5)амидты

БАЙЛАНЫСТАРДЫ ЗЕДІ

4. ЭСТЕРАЗАЛАРДЫ НЕГІЗГІ ТОПШАСЫ

1)фосфоэстераза

 

2)карбоэстераза

 

3)холестеринэстераза

 

4)липаза

 

5)фосфолипаза

 

5. КАРБОЭСТЕРАЗАЛАРА ЖАТАДЫ:

 

1) асазан липазасы

 

2) фосфолипаза А1 жне А2

 

3)фосфолипаза С жне Д

 

4) липопротеидлипаза

 

5) ішек липазасы

 

6) йы безі сліні липазасы

6. ФОСФОЭСТЕРАЗАЛАРА ЖАТАДЫ:

1)фосфолипаза А1 жне А2

 

2)фосфолипаза С жне Д

 

3)липопротеидлипаза

 

4)глюкозо-6-фосфатаза

 

5)АТФ-аза

 

7. ЭСТЕРАЗАЛАР

 

1) сілекей

 

2) асазан слі

 

3) йы безі слі

 

4) ішек слі

 

5) жасушалар

РАМЫНДА БОЛАДЫ

 

Толытырыыз:

 

 

8. ЙЫ БЕЗІ ЛИПАЗАСЫ АКТИВТЕНЕДІ------------------------------------

 

9. ФОСФОЛИПАЗА С ЖНЕ Д ---------------------------------------- ЖАТАДЫ

 

 

10. ЛИПАЗА СУБСТРАТЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ-----------------------------------------

11. ß-МАГ ТЫ ГЛИЦЕРИН МЕН МАЙ ЫШЫЛЫНА ДЕЙІН ЫДЫРАУЫНА СЕР ЕТЕТІН ФЕРМЕНТ--------------------------------

12.Асорыту жолдарындаы Ферменттер______________________класына жатады.

 

 

 

№9 квантталан мтін тест тапсырмасымен

Гликозидазалар

Гликозидазалар

Гликозидазалар кмірсулардаы гликозидтік байланысты зеді, жасушаларда, ас орыту слдерінде (асазан слінде жо) кездеседі. кілдері:- амилаза, - амилаза, мальтаза, лактаза,сахараза.

Амилаза

-амилаза крахмал мен гликогенге сер етіп, мальтозаа дейін ыдыратады; -амилаза бауыр жасушаларында гликогенді глюкозаа дейі ыдыратады.Олар жасушаларда, сілекейде, йы безі жне ішек слінде кездеседі.

Мальтаза

Оны серінен мальтоза глюкозаны 2 молекуласына дейін ыдырайды; ол сілекейде, йы безі жне ішек слінде кездеседі.

Сахараза

Сахараза тек ішек слінде ана кездеседі, ол сахарозаны фруктоза мен глюкозаа ыдыратады

 

Лактаза

Лактаза ст безіні жасушаларында, йы безі жне ішек слінде кездеседі. Ол лактозаны галактоза мен глюкозаа дейін ыдыратады.

Сіздерді назарларыыза бір, екі, ш немесе одан да кп жауабы бар тапсырмалар сынылады. Барлы дрыс жауабы бар клавиштерге басыыз:

 

1. ГЛИКОЗИДАЗАЛАР

1)сілекей

2)асазан слі

3)йы безі слі

4)ішек слі

5) жасушалар

РАМЫНДА БОЛАДЫ

 

2. АЛЬФА-АМИЛАЗА КРАХМАЛ МЕН ГЛИКОГЕНДІ

1) глюкозаа

2) сахарозаа

3) лактозаа

4) пентозаа

5)мальтозаа

ДЕЙІН ГИДРОЛИЗДЕЙДІ

 

3. ГАММА-АМИЛАЗА ГЛИКОГЕНДІ

1) миокардты

2) бауырды

3) ішекті

4) май тініні

5) кеуделік без

ЖАСУШАЛАРЫНДА ГИДРОЛИЗДЕЙДІ

 

4. ЛЬФА-АМИЛАЗАНЫ СУБСТРАТЫ

1) сахароза

2) крахмал

3) лактоза

4) целлюлоза

 

5. АМИЛАЗАЛАР

1) оксидоредуктаза

2) трансфераза

3) лиаза

4) гидролаза

5) лигаза

6) изомераза

КЛАСЫНА ЖАТАДЫ

6. КРДЕЛІЭФИРЛІК БАЙЛАНЫСТАРДЫ ЫДЫРАУН КАТАЛИЗДЕЙТІН ЭСТЕРАЗАЛАР

1) трансфераза

2) оксидоредуктаза

3) изомераза

4) гидролаза

5) лигаза

6) лиаза

КЛАСЫНА ЖАТАДЫ

 

Толытырыыз:

 

 

7. САХАРАЗА- ------------------------------ СЛІНІ ФЕРМЕНТІ.

8.ГЛИКОЗИДАЗАЛАР БОЛМАЙДЫ------------------------------------

9. МАЛЬТАЗАА МАЛЬТОЗА СЕР ЕТКЕНДЕ ТЗІЛЕДІ----------------

10.ГАММА-АМИЛАЗА

1)сілекейде

2)асазан слінде

3)йы безі слінде

4)ішек слінде

5) жасушаларда

КЕЗДЕСПЕЙДІ,

ГЛИКОГЕНДІ

 

1) глюкозаа

2) сахарозаа

3) лактозаа

4) пентозаа

5)мальтозаа

ДЕЙІН ГИДРОЛИЗДЕЙДІ

№10 квантталан мтін тест тапсырмасымен

Пептидазалар

 

 

Пептидазалар (пептидгидролазалар)

Пептидгидрозалар 2 топшаа блінеді:

- эндопептидазалар - белок молекуласыны ішкі жаындаы пептидтік байланыстарды зеді, соны нтижесінде полипептидтер тзіледі;

- экзопептидазалар –полипептидтерді шетіндегі пептидтік байланыстарды гидролиздейді, оларды жеке амин ышылдарына дейін ыдыратады.

 

Эндопептидазалар

кілдері: пепсин, трипсин, химотрипсин, катепсиндер.

 

Пепсин

Пепсин – асазанны е негізгі жасушаларымен активсіз пепсиноген трінде блінеді. Тз ышылыны серінен пепсиногеннен полипептид блініп, пепсиноген пепсинге айналады. Бл трде полипептид ерекше ингибиторды рлін атарады.

 

Трипсин

Трипсин йы безі слінде активсіз трде блінеді. Энтеропептидазаны серінен активтенеді. Диаминомонокарбон ышылдары- арг жне лиз тзетін пептидтік байланыстарды ыдыратады.

 

Химотрипсин

Химотрипсин йы безі слінде химотрипсиноген трінде тзіледі. Трипсинні кмегімен активтенеді. Химотрипсиндер ртрлі молекулярлы массаа жне ферментативті активтілікке ие. Химотрипсин циклді амин ышылдарынын карбоксилді топтарыныан тзілген пептидтік байланыстарды ыдыратады.

 

Катепсиндер

Катепсиндер – жасушалы ферменттер,ас орыту слдерінде кездеспейді. ышылды ортада абыну кезінде, жасуша жойыланда активтенеді.

Экзопептидазалар

кілдері: аминопептидазалар, карбоксипептидазалар, дипептидазалар.

 

Аминопептидазалар

Аминопептидазалар жасушада жне ішек слінде кездеседі, полипептидті «N» шетінен аминышылдарын бліп алады. Химиялы рамы бойынша жай белоктар, оларды активаторлары трлі металдар болып табылады.

 

Карбоксипептидазалар

Карбоксипептидазалар екікомпонентті ферменттер, коферментіні рамында мырыш бар.Жасушаларда жне йы безі слінде кездеседі. йы безінде прокарбоксипептидаза трінде тзіліп, трипсинмен белсендендіріледі, полипептидтерді «С» шетінен амитнышылдарын бліп алады.

Дипептидазалар

Дипептидазалар жай белоктар,жасушада жне ішек слінде кездеседі, дипептидті аминышылдарына дейін ыдыратады

Сіздерді назарларыыза бір, екі, ш немесе одан да кп жауабы бар тапсырмалар сынылады. Барлы дрыс жауабы бар клавиштерге басыыз:

 

1. ЭКЗОПЕПТИДАЗАЛАРА ЖАТАДЫ

 

1) пепсин

2)карбоксипептидазалар

3)катепсиндер

4)дипептидазалар

5)аминопептидазалар

ОЛАР

1) белоктарды полипептидтерге дейін

2) полипептидтерді амин ышылдарына дейін

ГИДРОЛИЗДЕЙДІ

 

2.ЭНДОПЕПТИДАЗАЛАРА ЖАТАДЫ

 

1) пепсин

2)карбоксипептидаза

3)катепсиндер

4)дипептидазалар

5)трипсин

 

ОЛАР

 

1) белоктарды полипептидтерге дейін

2) полипептидтерді амин ышылдарына дейін

ГИДРОЛИЗДЕЙДІ

 

3. АЖ ФЕРМЕНТТЕРІ ПЕПСИН, ХИМОТРИПСИН, ТРИПСИН ЖАТАДЫ

1) трансфераза класына, киназа топшасына;

2) оксидоредуктаза класына, оксидаза топшасына;

3) гидролаза класына, пептидаза топшасына;

4) изомераза класына, мутаза топшасына;

5) лиаза класына, гидролиаза топшасына

ЖАТАДЫ

 

 

Толытырыыз:

 

4.ПЕПСИНОГЕННІ ПЕПСИНГЕ АЙНАЛУ АКТИВАТОРЫ__________________________________.

5. ТРИПСИНОГЕНІ ТРИПСИНГЕ АЙНАЛУ АКТИВАТОРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ ________________________.

6.ТРИПСИН АКТИВСІЗ КЙІНДЕ ТЗІЛЕДІ _______________________________

7.АМИНПЕПТИДАЗАЛАРДЫ АКТИВАТОРЫ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ_________________

8. ПРОКАРБОКСИПЕПТИДАЗА АКТИВТЕНЕДІ____________________________

9.КАТЕПСИНДЕР КЕЗДЕСПЕЙДІ_______________________________

10.ПЕПТИДАЗАЛАР БЛІНЕДІ____________________________________

11.БЕЛОКПОЛИПЕПТИД РЕАКЦИЯНЫ КАТАЛИЗДЕЙТІН ФЕРМЕНТ____________________________________________________________

12. ПОЛИПЕПТИД АМИН ЫШЫЛЫ РЕАКЦИЯНЫ КАТАЛИЗДЕЙТІН ФЕРМЕНТ____________________________________________________________

 

 

№ 11 Текст

ФЕРМЕНТТЕРДІ 1- КЛАСЫ- ОКСИДОРЕДУКТАЗАЛАР

Анытамасы

Оксидоредуктазалар- тірі азада жретін тотыу- тотысыздану реакцияларын катализдейтін ферменттер.

 

рамы

Оксидоредуктазаларды барлы ферменттері екі компонентті, жасушаларда болады.

 

сер ету механизмі

Жасушаларда тотыу тотысыздану процестері ш жолмен жреді: сутек атомдарын тасымалдау (гидрид- иондары), оттекті осып алу жне бір субстраттан (тотыатын) екінші субстрата(тотысызданатын) электрондарды тасымалдау арылы.

 

Оксидоредуктазаларды жіктелуі

Оксидоредуктазаларды топшалары сутекті (электрондарды) доноры болатын функционалды топтарыны табиатына арай рылады. Барлыы 90 топшаа блінеді, біра тотыу дісіне арай ыайлы болу шін 5 топшаа бледі: 1) дегидрогеназалар (ДГ); 2)оксигеназалар; 3) каталазалар; 4) пероксидазалар; 5) цитохромдар.

 

Дегидрогеназалар (ДГ)

Дегидрогеназалар – органикалы заттардан сутекті блу арылы катализдейтін ферменттер. Дегидрогеназалар барлы тірі жасушаларда кездеседі, кмірсулары мен майларды реакцияларындаы зат алмасуына, сонымен атар биологиялы тотыуа атысады.

 

Дегидрогеназаларды кілдері

Дегидрогеназаларды кілдері: 1)пиридиндік ферменттер,2) флавиндік ферменттер жне 3)убихинон.

Дегидрогеназаларды топшалары

Барлы дегидрогеназалар екі топшаа блінеді: анаэробты жне аэробты.

Егер реакция анаэробты жадайда жрсе (оттекті атысынсыз), мндай оксидоредуктазаларды топшасы анаэробты дегидрогеназалар деп аталады. Анаэробты ДГ протондарды(электрондарды) оттекке емес, аралы субстаттара тасымалдауды тездететін реакцияларды катализдейді (пиридиндік ферменттер, убихинон).

Егер реакция аэробты жадайда жрсе (оттекті атысымен), мндай оксидоредуктазаларды топшасы оксидазалар немесе аэробты дегидрогеназалар деп аталады, олар протондарды(электрондарды) тікелей оттекке тасымалдауды катализдейді (флавиндік ферменттер).

Оксигеназалар

Оксигеназалар органикалы субстраттарды молекулаларына оттекті осылуын екі жолмен катализдейді:

а) монооксигеназалар немесе гидроксилазалар–субстрата бір атом оттекті енгізеді;

в) диоксигеназалар– субстрата 2 атом оттекті енгізеді. Бл жиі затты саиналы рылысын зеді. зілген жерге оттекті отомдары байланысады.

 

Цитохромдар

Цитохромдар– тек электрондарды тасымалдауды катализдейтін ферментер.

Каталаза

Каталаза –тіндік тыныс алу кезінде тзілетін улы сутек пероксидін су мен молекулалы оттекке дейін ыдыратуды катализдейтін фермент.

 

Пероксидазалар

Пероксидазалар– тірі жасушалардаы ртрлі заттарды тотыуын сутек пероксиді арылы катализдейтін ферменттер.

«Сізді назарыыза бір, екі, ш жне одан да кп дрыс жауаптары бар тапсырмалар сынылады. Дрыс жауаптарды нмірлерін тгел оршаыздар»

1. ТОТЫУ-ТОТЫСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯЛАРЫН (ТТР) КАТАЛИЗДЕЙТІН ФЕРМЕНТТЕР

1) лиазалар

2) лигазалар

3) изомеразалар

4) гидролазалар

5) трансферазалар

6) оксидоредуктазалар

 

2. ЖАСУШАДАЫ ТОТЫУ-ТОТЫСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯЛАРЫ ЖРЕДІ

1) суды осылуымен

2) оттекті осылуымен

3) электрондарды тасымалдануымен

4) гидрид-иондарды тасымалдануымен

5) сутек атомыны тасымалдануымен

 

3. ЕКІКОМПОНЕНТТІ ФЕРМЕНТТЕР

1) липазалар

2) амилазалар

3) каталаза

4) цитохромдар

5) монооксигеназалар

 

4. ДЕГИДРОГЕНАЗАЛАР ТЕЗДЕТЕДІ

1) субстраттарды гидролизін

2) анаэробты ортадаы ТТР

3) оттекті атысындаы ТТР

4) тек электрондарды тасымалдайтын реакцияларды

5) субстраттан сутекті жне электрондарды аралы тотытырыша ауысуын

 

5. МОЛЕКУЛААРАЛЫ СУТЕКТІ ТАСЫМАЛДАУДЫ (ЭЛЕКТРОНДАР МЕН ПРОТОНДАРДЫ) КАТАЛИЗДЕЙТІН ФЕРМЕНТТЕРДІ ЖАТАТЫН ТАПШАСЫ

1) оксигеназдар

2) пероксидаздар

3) дегидрогеназалар

4) аэробты дегидрогеназалар

5) анаэробты дегидрогеназалар

 

6. АНАЭРОБТЫ ДЕГИДРОГЕНАЗАЛАРДЫ ЖАТАТЫН КЛАСЫ

1) лиазалар

2) гидролазалар

3) изомеразалар

4) трансферазалар

5) оксидоредуктазалар

 

7. АНАЭРОБТЫ ДЕГИДРОГЕНАЗАЛАР ТАСЫМАЛДАУ РЕАКЦИЯЛАРЫН

КАТАЛИЗДЕЙДІ

1) субстрата екі атом оттегін