Азастан-2050 стратегиясы: оамды-саяси мірді демократияландыру мен жаарту баыттары (14 - желтосан 2012 жыл).

2012 жылды 14 желтосанында азастан Республикасыны Президенті – Елбасы Н.. Назарбаев «азастан-2050» Стратегиясы алыптасан мемлекетті жаа саяси баыты» атты Жолдауын азастан халына арнады.

зіні Жолдауында Елбасы ткен 15 жыл бойынша республика дамуыны негізгі нтижелерін талдады, азіргі заманны басты рдістері мен тйіндерін белгілеп, «азастан – 2030» Стратегиясындаы кптеген тапсырмалар стті орындалды, енді елді алдында жаа тапсырма орын алып тр – ол «азастан – 2050» Стратегиясыны іске асу негізіндегі дниежзіні дамыан 30 мемлекет атарына кіру»

Брыны совет кеістігіндегі стратегиялы жоспарды бірінші тжірибесі мен азастанды оамны міріндегі межелік оиасы ретінде «азастан – 2030» Стратегиясы болды, ол бгінгі тада заманауи даму лгілерін азастан жолыны згешелігіні тере тсінігімен байланыстыран интеллектуалды німні лгісі болды.

«азастан – 2050» Жаа Стратегиясы – ол бір жаынан «азастан – 2030» Стратегиясы шеберінде ткізілген реформалар курстарыны жаласуы болып табылса, екінші жаынан – бсекелестікті жаа межелеріне арналан азастан дамуыны басты баыттары аныталан дербес жат болып табылады. Бл жатта Р Президенті Н.. Назарбаев азастанды экономикалы, саясатты жне леуметтік дамуды жаа дегейіне келетін жеті стратегиялы басымдылыты анытады.

2014 жылды 17 атарында Р Президенті Н.. Назарбаев «азастан жолы – 2050: Бір масат, бір мдде, бір болаша» азастан Халына арналан Жолдауымен сз сйледі. Ол «азастан – 2050» ауымды Стратегиясыны нтижелерін концептуалды талдауа арналан еді. Елбасы мемлекетіміздегі негізгі салаларды демелі дамыту аидаттарын тжырымдады. Жолдауда Президент жзеге асып жатан реформалар мен леуметтік-саяси жобалар арасында елімізді саяси беделі ныайып жатанын атап тті.

«азастан – 2050» Стратегиясын жзеге асырудаы крсетілген барлы тапсырмаларды Елбасы рухани саланы жандандыру ажеттілігімен ныайтады. 22 жыл бойы егеменді дамудаы азастанды жол тжірибесі негізінде барлы азастандытарды біріктіретін жне ел болашааны негізін алайтын басты ндылытар рылды.

 

Е алдымен, Мемлекет басшысы елімізді даму масатын анытауда лтты бірдейлік негізін «Мгілік Ел» атты ке маыналы тсінік трінде (беделді, лы азастан жне оны халы) енгізеді. Елімізді Бірінші Президенті Н.. Назарбаевты пікірі бойынша Мгілік Елді басты мемлекетті алыптастыратын ндылытар ретінде азастанны туелсіздігі мен Астана, лтты бірлік, оамымыздаы бейбітшілік пен келісім, зайырлы оам мен биік руханият, индустрияландыру мен инновация негізіндегі экономикалы сім, Жалпыа Орта Ебек оамы, тарих, мдениет жне тіл ттастыы, дниежзілік жне айматы мселелерді шешуде елімізді жаанды атысуы мен лтты ауіпсіздігі болып табылады.

Осы ндылытарды арасында жаа азастанны халы ыли да жеіп, лы жетістіктерді кбейте отырып,елін ныайта тсті. Бл ндылытар азастанны халын біріктірген жне жаа жетістіктерге ынталандыратын Жаа азастанды Патриотизмні идеялы негізінен ралады.

 

ХХ . 20-50 жылдардаы азастандаы оамды-саяси мір. лтты интелегенцияны жазалау (XX . 30-50 жж.). азастандаы «лкен террор».

Бл жылдары азастанны барлы аймаында Кеес кіметі ке анат жайып, зіні ктемдігін толы жзеге асыра бастады. осшылар одаы, шаруаларды зара кмек комиттері сияты баса да оамды йымдар маызды жмыстар атарды. Ауылды-селолы жердегі 20-жылдары жргізілген баса да баралы іс-шараларды бріне шаруалар йымдары атысан. Шаруаларды баралы йымдарыны жасампазды ызметі 30-жылдарды басына арай тотатылды. Сталиндік, голощекиндік жымдастыру басталып, демократияны шектелуіне байланысты жоарыда аталан баралы йымдар, алдымен, осшы одаын таратып, мліктер мен олара арасты ксіпорындарды жымшарларды блінбес орына берді. 20-жылдардаы оамды-саяси мірді сз еткенде тмендегі мселеге ерекше назар аудару ажет. Осы кезден бастап сталинизмні идеологиялы аппараты халытарды тарихи зердесін жоюа кірісті. Бл зердені иелері лтты зиялы топты крнекті кілдері болатын. Солара ысым крсетуге баытталан ке клемді шаралар жргізіле бастады. Кеестік Шыыс халытары мен ішінара Еділ бойыны халытары жздеген жылдар бойы араб ліпбиін пайдаланып келгені млім. Араб ліпбиі жоарыдан берілген бйры бойынша 1929 жылы латын ліпбиіне, ал 1940 жылы кириллицаа кшірілді. Осыны салдарынан азатар бір рпаты мірінде асырлар бойы лтты мдениетті інжу-маржандары саналып келген кітаптар, газет-журналдар, ылыми ебектер, баалы тарихи материалдарынан айырылды.

«37» деген сан халы зердесіне анды ріптермен жазылып, мгі шпестей орын алды. аарлы да орынышты кезені символы сынды сол цифрлар содан кейінгі жарты асыр бойы ауыздан ауыза негізінен пия ана жеткізілді. ыса мерзімгі «жылымыта» да шын сырын ашпады. Шын сырын ашпаан кйі, рейлі науанны белгісі ретінде жрек ткпіріне ялаан алпы, бертінге дейін санада згеріссіз саталып келді. Тек тоталитаризмні кбесін сккен айта ру жылдары мен туелсіздік дуірі ана аралы кезе шындыын ашуа ммкіндік берді.

Халы жанына жойын жара салан осынау рейлі Отыз жетіде тарихтаы е атыгез жне жаппай сипат алан кісі лтіру науаны басталды. Шетелдік зерттеушілер «лкен террор» деп атаан сонау 1937–1938 жылдары Кеес Одаында, халыаралы «Мемориал» тарихи-аарту оамыны мліметі бойынша, 1 миллион 710 мынан астам адам саяси айып таылып ттына алынан да, соларды кемі 725 мыы атып тасталан. (Бларды ішінде атылан 25 мыдай азастанды да бар). Совет мемлекеті осы лкен террор кезінде орта есеппен кн сайын зіні бір мы азаматын атып лтіріп отырды.

«Мемориалды» тжырымдауынша, лкен террор, сз жо, – совет кіметіні айрыша анды із алдыран террорлы науаны, дегенмен бл оны мейлінше салынандылыпен жзеге асыран кп террорлы рекеттеріні бірі ана. йткені мндай ылмысты оиалар кеестік билікті йгілі азан ткерісінен бергі бткіл мыры бойы орын алып келген.