Президентті азастан халына жолдауы: «азастан–2030».

1997 жылы азанда Прзеидент Н.. Назарбаевты "азастан-2030” жолдауы жарияланды. аралан мселелер:

1. Экономикалы дадарыстан шыу жолдары.

2. Реформаларды аятау.

3. Алдыы атарлы мемлекеттер атарына осылу.

4. "азастан барысын” алыптастыру.

Жолдауда болашаа болжам, азіргі жадайа талдау жасалып, ішкі жне сырты саясатты негізгі баыттары, республиканы дамуыны ерекшеліктері айтылды. Бл бадарламада елімізді саяси, леуметтік-экономикалы дамуыны жаын арадаы жне стратегиялы за мерзімдегі даму жолдары крсетілген. за мерзімдегі 7 басымды:

1. лтты ауіпсіздікті сатау.

2. Ішкі саяси тратылы пен оамны топтасуын ныайту.

3. Нарыты атынастар негізінде экономикалы су.

4. азастан азаматтарыны денсаулыыны білімі мен л-ауатын ктеру.

5. Энергетика ресурстарын жете пайдалану.

6. Инфрарым, клік, байланысты дамыту.

7. Демократиялы ксіби мемлекет ру.

лтты ауіпсіздік басымдытарыны дегейіне мыты демографиялы жне кш-он саясаты шыарылуа тиіс. Егер бан немрайлыпен араса, оны салдары те ауыр болады.

ХХІ асыр арсаында азастан Ресейді артынан адам саны сырты кші-он процестерінен ана емес, табии жолмен кеми беретін "демографиялы апата” шырайды.

Ішкі саяси тратылы пен оамны топтасуын жзеге асырудаы міндеттер:

1. Тедікке негізделген бірыай азаматтыты дамыту.

2. Этникалы тсініспеушілік себептеріні жойылуы жне этникалы топтар ытарыны те болуын амтамасыз ету.

3. Дулеттілер мен жарлылар арасындаы айырмашылыты азайту. Ауыл проблемасына лкен ерекше кіл блу.

4. луметтік проблемаларды немі шешіп отыру.

5. Саяси тратылыты жне оамны топтасуын амтамасыз ететін бай азастанды алыптастыру.

6. Адамдар арасындаы арым-атынас пен коммуникациялы байланыстарды барлы нысандарын дамыту.

7. ртрлі конфессиялар арасындаы зара рмет, тзімділік пен сенімді арым-атынасты ныайту.

азіргі кезеде аза дстрлері мен тіліні айта рлеуі табии былыс деп абылданатын болды.

Мемлекет е алдымен орта топты мддесін білдіруге тиіс. ала мен село арасындаы жіктелуді тере процесі жріп жатыр. Село таяудаы 10 жылда нарыты згерістерге осымша серпін беретін жне леуметтік пробемаларды шешуге ерекше кіл беретін, инфрарылымды дамыту трысынан басым сала болады.

азастан - зіні белгілі тархы мен зіндік болашаы бар евразиялы ел. Сондытан оны моделі баса ешкімні моделіне самайтын болады, ол з бойына р трлі ркениеттерді жетістіктерін сііреді.

Экономикалы стратегия.

азастанны салауатты экономикалы рлеу стратегиясы нарыты экономикаа, мемлекетті белсенді рліне жне шетел инвестицияларын тартуа негізделген.

Мемлекет белсенді роль атара отырып, экономикаа араласы шектеулі болады. Бл проблеманы шешуді стратегиясы:

1. кіметке сауда мен ндіріске кімгершілігі араласуын жою.

2. Жекешелендіру процесін аятау.

3. Орталы кіметті жне жергілікті кімет орындары парасатты орындастыру.

4. Сот билігі мен ы орау органдарын реформалауды жандандыру.

5. Заны шексіз стемдігін белгілеу жне зады орындайтын азаматтарды ылмыстан орау.

6. Билік пен заны бар кшін засыз жолмен, шалып мір сретіндерге арсы олдану.

азастан шін индустриялы технологиялы стратегияны алыптастыру абілеттілігі дниежзілік тжірибеден туындап отыр. олайлы жадай туанда елімізді тірек саласы болып табылатын мнай-газ ндіру жне бкіл ндіруші нерксіп клемі артады.

Траты рлеуді амтамасыз ету шін ндірісті диверсификациялау ажет.

Алдаы міндет:

1. азастанды дниежзілік ауымдасты алдында инвестициялар шін тартымды жер ретінде крсету.

2. Инвестицияларды прменді тарту.

2010 жыла дейінгі бастапы кезеде мына салаларда кіл блу ажеттісі баса крсетілді:

1. Ауыл шаруашылыы;

2. Орман жне ааш нерксібі;

3. Жеіл жне тама нерксібі;

4. Трын й рылысы;

5. Туризм;

6. Инфрарылым жасау.

леуметтік стратегия.

азастан азаматтарыны денсаулыы, білімі мен л-ауатын ктерудегі стратегия:

1. Ауруды болдырмау жне салауатты мір салтына ынталандыру.

2. йел мен бала денсаулыын жасарту жне орау.

3. Таматануды, оршаан орта мен экологияны тазалыын жасарту.

Кркеюші жне саяси тратанан азастана ажет ш белгі – лтты бірлік, леуметтік шынды, азаматтарыны л-ауатыыны артуы.

лтты ауіпсіздікті бір тірегі – миграциялы саясат. Ол – халыты бір елден баса бір елге оныс аударуы.

Ресурстарды пайдалану стратегиясы.

азастандаы табии ресурстарды, сіресе энергетикалы ресурстарды пайдалану стратегиясы:

1. Халыаралы шарттар жасаанда азастанны мддесін, экологиясын, з адамдарымызды жмыспен амтылуы мен даярлануын, леуметтік міндеттерді шешу ажеттігін кздеу.

2. Мнай мен газ экспорты шін быр арналарыны жйесін ру.

3. лемдік ауымдастыты ірі елдеріні мддесін азастанны лемдік отын ндіруші ретіндегі роліне баыттау.

4. Ішкі энергетика инфрарылымын ру мен дамыту, ішкі ажеттілік пен туелсіз бсекелестік проблемааларын шешу шін шетел инвестицияларын тарту.

5. Ресурстардан тсетін кірістерді немшілдікпен пайдалану.

Клік пен байланысты дамыту стратегиясы.

Инфрарым, клік пен байланылс саласындаы азастанны міндеті – отанды клік-коммуникация кешеніні бсекестік абілетін жне азастан аумаы арылы тетін сауда легіні лайтылуын амтамасыз ету.

азастандаы жк тасымалыны негізі – темір жол. Осы саланы алдында тран стратегиялы міндеттер:

1. Халыаралы клік жне сауда байланыстарын Трансазия магистралі бойынша транзиттік жк тасуды амтамасыз ететін негізгі темір жол баыттарын жаарту.

2. Досты станциясын дамыту, Досты-Атоай учаскесін ныайтуды аятау.

3. Барлы кліктік-коммуникациялы монополияларды айта рылымдауды жзеге асыру.

Автомобиль жолдары бойынша:

Жеке меншік магистральдарды салу, азіргі барларын жекешелендіру мен концессияа беру жніндегі жмыстарды бастау.

уе клігі бойынша:

1. Авиацияда тртіпті орнату жне шатар паркін лизинг пен жоары дегейді шатарды белгілі бір клемін сатып алу есебінен толытыру.

2. уежайларды айта жаарту, ызмет крсету мен сервисті амтамасыз ету дегейін халыаралы стандарта жеткізу.

Су клігі бойынша:

"Атау” айлаын айта жаарту жне флотты кемелермен толытру шін шетел инвестицияларын тарту.

Байланыс жне телекоммуникациялар желілері бойынша:

1. Шалайдаы лсіз дамыан аудандара кем дегенде, байланыс ызметіні е тмен дегейін беру.

2. Болашата лемні дамыан елдеріні инфрарылымдарымен бсекелесуге абілетті дербес жне тиімді телекоммуникациялы ызмет крсету жйесін ру.

азастанны лемні негізгі экономикалы аудандары аралыында орналасуы географиялы жаынан тиімді болып отыр. Ертедегі ірі лы Жібек жолы ткен жерлерде енді темір жолы салынды. 1991 жылы Дружба-Алашанкоу темір жолы салынды, ал 1991 жылы мамырда Теджин-Серахс-Мешхед темір жол торабы (290 шаырымды) іске осылды.

Басару саласындаы стратегия.

азастан оамын басарудаы негізгі міндеттер:

1. Мемлекеттік ызмет пен басару рылымыны осы заманы тиімді жйесін жасау.

2. Басым масаттарды іске асыруа абілетті кімет ру.

3. лтты мдделерді сашысы бола алатын мемлекет алыптастыру.

кімет пен жергілікті кіметті тпкілікті алыптастыруа ммкіндік беретін 7 негізгі стратегия станымдары:

1. Ышам рі ксіпой кімет.

2. Стратегиялар негізіндегі іс-имыл бадарламалары бойынша атарылатын жмыс.

3. Ведомстволы йлестіру.

4. Министрлерді кілеттіктері мен жауапкершіліктерін, есептілігін жне оларды ызметіне стратегиялы баылауды арттыру.

5. Орталыа туелділікті жою.

6. Сыбайлас жеморлыа арсы крес.

7. Кадрларды талдау, даярлау жне жоарылату жйелерін жасарту.

оамны даму стратегиясы.

азастан еліні 8 артышылыы баса крсетіледі:

1) Туелсіз, егемен мемлекетті негізі аланды.

2) Ескі саяси жне экономикалы жйеден тбегейлі блектенді.

3) оамдаы згерістер ыпалымен адамдар да тгел згерді.

4) Орасан зор байлы – табии ресурстар.

5) Жетекші фактор–адамдарды зі, оларды ерік-жігері, кш-уаты, табандылыы, білім-білігі.

6) Ауылшаруашылы жерлері.

7) оамны саяси тратылыы мен бірлігі.

8) азастандытарды байсалдылыы мен тзімділігі, кепейілділігі мен ажарындыы.

азіргі азастанны кшті жаын крсететін е басты жетекші фактор – адамдар, оларды ерік-жігері, білім-білігі мен кш-уаты.

азастан оамы дамуындаы келесіз сипаттар:

1. Коммунистік станымдар рухында трбиеленген адамдарды бірнеше рпатары алыптастыран – діл. Сондытан баралы сананы тзімділікпен жаырту ажет.

2. ндіріс клемдері тмендеуі серінен леуметтік ахуалды тмендеуі.

3. Азаматтарды кпшілігіні табысы мен мір сру дегейіні нашарлауы.

4. лтты жинатарды лаюы мен капитал орларыны баялауы.

5. Кедейлік пен жмыссызды проблемалары.

6. Демографиялы німсіздікті лаюы.

7. Жете даярланбаан жне нашар йымдастырылан мемлекеттік басару.

8. Задарды жартыкештігі жне трлаусыздыы.

азастанны басты мраты – лтты бірттасты, леуметтік ділеттікке негізделген, рі кллі халыны экономикалы л-ауаты артан туелсіз, глденген жне саяси траты азастанды сомдау.

Жолдаудаы зекті сздер – халыты трмысын жасарту, ел ауіпсіздігін амтамасыз ету.

33 жыл ткеннен кейінгі азастандытар бейнесі:

1. Жаупты да жігерлі, білім рісі биік, денсаулыы мыты азаматтар;

2. Бейбіт, жылдам ркендеу стіндегі кллі лемге йгілі, рі сыйлы з еліні патриоттары;

3. Жоары аы тленетін, оытып йретілген, азастан халыны мдделерін здеріні жеке мдделерінен биік стайтынына сенімді азаматтар;

4. Мемлектті здеріні ытарын орайтына жне мдделерін биік стайтынына сенімді, салауатты мір сретін азаматтар.

2030 жылы азастан жедел ркендеп келе жатан ш айматы – ытайды, Ресейді жне Мсылман леміні арасындаы экономика мен мдениетті байланыстырушы буын ролін атаратын болады.