Азастанны сырты саясатыны басым баыттары.

• азастан Республикасыны сырты саясаты белсенділігімен, тепе-тедік сатауа мтылысымен, прагматизмдігімен, сындарлы схбат жргізуге талпынысымен жне кпжаты ынтыматастыа баытталандыымен ерекшеленеді. Халыаралы аренада мемлекетіміз зіні тарихи, геосаясатты жне экономикалы факторларына байланысты кп асырлар бойы сырты саясатын халыаралы ынтыматасты, кршілес мемлекеттермен татуласты жне оларды аймакты бірттастыын крметтеу принципіне негіздеп жргізіп келеді. азастанны зге мемлекеттермен те ылы жне екі жаа да тиімді арым-атынас руа дайындыы оны бгінгі кні дипломатиялы байланыс орнатан шет мемлекеттерді саныны кптігімен длелденіп отыразастан сырты саясатында басты ш мселеге ерекше назар аударады:
1. ТМД, Азия, Европа елдері, АШ, Тыны мхит, Таяу Шыыс аймаы елдерімен халыаралы байланысты ркендету.
2. Мдени-экономикалы байланысты кшейте отырып, алдыы атарлы ркениетті елдерді атарына осылу.
3. азастанны сырты саясатында ерекше назар аударатын мселе – е жаын жне ірі крші мемлекеттермен, солтстікте – Ресеймен, шыыста – ытай халы Республикасымен ойдаыдай арым-атынас орнату. 1991 жылы 16 желтосанда азастан туелсіздік туралы Декларация жариялады, сйтіп дниежзілік оамдастыа енуге ммкіндік алды. 1992 жылы атардан 9 шет мемлекетпен дипломатиялы атынас орнатты. Туелсіз азастанды лем мемлекттеріні арасында бірінші болып бауырлас Трік республикасы таныды. 1992 жылды ортасына арай республика туелсіздігін жер шарыны 30-дан астам елі мойындады: АШ, ытай, Иран, Пакистан, Канада, Швейцария т.б. 1992 жылы 25 мамырда азастан мен Ресей арасында досты, ынтыматасты жне зара кмек туралы шарт жасалды. 1995 жылы 20 атарда – азастан мен Ресей ынтыматастыын кеейту туралы Декларация жариялады, ал 1996 жылы 27 суірде Алматыда екі елдік бірлескен Декларациясына ол ойылды. Декларацияны маызы:

• Екі ел арсындаы егемендікті, туелсіздікті рметтеу.

• 2. Ауматы ттасты пен бір-біріні ішкі істеріне араласпау станымдарын сатау.

• 1992 жылы тамызда азастан Президентіні ытай халы Республикасына алаш сапары болды, нтижесінде барлы байланыс жолдары ашылды. 1994 жылы суір айында азастан мен ытай арасында шекара аумаын задастырып белгілеу (делимитация) жніндегі келісімге ол ойылды (1718 шаырымды).

• азастанны сырты саясатында АШ-пен арым-атынасты маызы те зор. 1991 жылы 25 желтосанда АШ азастан Республикасыны мемлекеттік туелсіздігін таныды. азіргі кезде АШ-азастан экономикасыны аса ірі инвесторы. 1997 жылы азастан мен АШ арасында экономикалы ріптестік бадарламасы жасалды.

• Екі ел арасында арашыана кеніші жнінде жне Каспий айранын блісу жнінде келісімдерге ол ойылды.

• 1999 жылы желтосанда азастан мен АШ арасындаы келісімде – екі ел арасындаы серіктестікті одан ары дамыту, АШ-ты азастана демократиялы, экономикалы ркендеуде олдау крсету, айматы, аламды негізде тратылыты амтамасыз ету масатында ынтыматасты шін барлы ммкіндіктерді пайдалану сияты мселелер аралды.

• АШ азастана мдениет пен білімді дамыту саласында лкен олдау крсетуде “Болаша” бадарламасы шеберінде азастанды студенттер АШ, Франция, Германия оу орындарында оиды.

• 70.азастан -2050 стартегиясы: мазмны мен масаты, міндеті

азастан лемдік аренада Еуразия кіндігіндегі арынды дамушы ел, халыаралы ауымдастыа мыты экономикалы серіктес, аймата озаушы кш, лидер ретінде де зіні лайыты орнын еншілеп келеді. аза елі кемел басшысы мен бірлігіні арасында 22 жылды ішінде кптеген жетістіктерге ол жеткізіп, экономикасын тратандырды. Елбасыны: «Біз лгілі дамуды зіндік моделін алыптастырды. рбір отандастарымызды жрегінде еліне деген шексіз матаныш сезімін оятты. азастандытар ертеіне, елді болашаына сеніммен арайтын болды» демекші, туелсіздік алалы бері ауыз толтырып айтарымыз кп. Бл жмылан, бірлігі жарасан елді табысы.

Жаа Жолдау алдаы атарылар іс пен ыруар жоспарларды айындап бергені аны. Елбасы тапсырмасына сйкес, азастан тарихына енетін 10 ілкімді идеяны жзеге асыруда ебектенуіміз ажет. Олар – наыз отансйгіштікті алыптастыратын патриотизм, экономикамызды жаа даму сатысын дамытатын инновациялы технологиялар, жер ойнауындаы кен байлыты игеру, инвестиция тарту шін геологиялы зерттеулер, ауыл шаруашылы, ылым-білім, ауматы даму, клік, энергетика, шаын жне орта бизнес, экономика баыттары бойынша бдан кейінгі азастанны айын рістеуін натылап бермек.

Білім беру саласында болаша лт трбиелеуші, бсекеге абілетті мамандарды даярлаушы оу ордасы ретінде ыздар университетін толандыратын мселе – отанды ылым-білімні дамуы, оны трбиемен астаса берілуі жне жастар мселесі. Елбасыны азастан халына жасаан жаа Жолдауында осы ндылытара баса назар аударылан. Енді шетелдік инвестициялар елімізге ілім-білім мен жаа технологияларды транферттеуге толытай олданылма. Студенттерімізді л-ауатын ктеру масатында Р Тыш Президенті – Елбасы Н..Назарбаевты тікелей тапсырмасымен кімет 2016 жылды 1 атарынан бастап шкіртаы клемін 25 пайыза арттыруды кздеп отыр. Бл бастама жоары лгерімі бар студенттерді олдауды тиімді жйесі болма. Біз педагогикалы баыттаы жоары білім беретін оу орындарыны здігі ретінде аталмыш идеяны скеле рпа шін жасалып отыран ерекше аморлы деп санаймыз. Сондытан, жастар з тараптарынан да сапалы білім алып, елімізді сіп, ркендеуіне барынша атсалысулары ажет. Ал университет басшылыы осыан барлы жадайды жасауы керек. Сонымен атар, жоары оу орындарына тікелей атысты тапсырма берілгенін білесіздер. Университеттер алдаы уаытта академиялы жне басарушылы автономияа біртіндеп кшуге жоспарлы трде кіріспек. Бл тек ана ыз балалара трбие беретін, Елбасы Н..Назарбаевты тікелей аморлыындаы ыздар университеті шін де те маызды.

Жылдан жыла осындай аа буын лгісін крген скеле рпа рашан зияты мен крегендігі, парасаты мен аылы, даналыы мен даралыы арылы кріне бермек. Крегенді басшы осындай тлім мен неге айтанда, жас буын ол сырып труы жараспас. лы жазушы Мхтар уезов айтандай «Алдыы жасы арты жаса тлім айтпаса – ел боланы айсы?!». Сондытан осы Жолдау арылы біз де арап алмай рекет етіп, жарын болашаымызды іргесін бірге алауа атсалысанымыз жн. Бл алдаы сбелі межеміз болма. Бір сзбен айтанда, біз нсауланан наты баыт арылы жол жріп, оан белсенді трде лес осып, іске кірісуіміз керек. Осы баытта ыздар университетіні жымы Елбасы Жолдауыны толытай жзеге асуына барлы кш-жігерін аямайды.

Елбасы ел асыа кткен биылы Жолдауында ата-бабамыз арман еткен «Мгілік азастан» жобасыны тсауын кесті. Бл дегеніміз – азастан лемні дамыан 30 еліні атарына ену баытында уаытпен бс тігіп отыр деген сз. Мезгіл мен мерзімге тасталынан бсеке, ерен кш-айратты ажет ететін ты идея. «Мен оамда «аза еліні лтты идеясы андай болуы керек?» деген сауал жиі талыа тсетінін естіп, біліп жрмін. Біз шін болашаымыза бадар ететін, лтты йыстырып, лы масаттара жетелейтін идея бар. Ол – Мгілік ел идеясы. Туелсіздікпен бірге халымыз мгілік мраттарына ол жеткізді. Біз елімізді жрегі, туелсіздігімізді тірегі – Мгілік Елордамызды трызды. азаты Мгілік мыры рпаты мгілік болашаын баянды етуге арналады. Ендігі рпа – Мгілік азаты Перзенті. Ендеше, аза Еліні лтты Идеясы – Мгілік Ел!», – деген Елбасы Н..Назарбаевты бл «Мгілік азастан» идеясы лемде тедесі жо жоба екені сзсіз. Ол мемлекет басшысыны болашаа кз тіккен крегендігі мен кемегерлігін айатайды.

Ал азаматты кзарасымыз бен патриотты трыдан Жолдаудаы мемлекеттік тілге жасалан рметті лкен уанышпен абыл алмау ммкін емес деп ойлаймын. «Енді ешкім згерте алмайтын бір аиат бар! Ана тіліміз Мгілік Елімізбен бірге Мгілік тіл болды. аза тілін дауды таырыбы емес, лтты йытысы ете білгеніміз жн», – деп млімдеген Елбасы шешімін таба алмай келе жатан лтты мселеге нкте ойып, лтымызды лы тілін биік дегейінде жоары баалады.

Елбасыны «азастан – 2050» – елдігіміз бен бірлігіміз, ерлігіміз бен ебегіміз сыналатын, сынала жріп шыдалатын лкен емтихан» дегеніндей, бл баыт-бадар елімізді мірін жасартып, жандандыра тспек. «азастан – 2050» – айын болашаа жол бастайтын бадаршам, лемдегі дамыан 30 елді атарына енгізетін шамшыра.