Металкескіш станокта металл деу

Бры - металл, ааш т.б. материалдарды тесуге жне дайын тесіктерді кеейтіп деуге арналан кескіш аспап; жмысшы белігінде кесуші элементтері бар, ал йрышасы станокты шпинделіне бектіліп, жмыс атару шін одан озалыс алатын тесіктерді тесу жне кеейту шін арналан шыбы трінде болып келген кесуші рал.Бры білік тріздес болып келеді, оны жмысты блігіні шында кескіш не калибрлеуіш тетігі болады, ал сабы брылау станогыны шпинделіне немесе патронына, ол аспапа (электр бры, брбі, ол бры, т.б.) бекітіледі. Брыны негізгі озалысы — айналыс жне осьтік беріліс. Бры ралымына байланысты винттік (брамалы) немесе спиральді бры, тзу жырашыты бры, центрлік бры, т.б. болып ажыратылады. Бры кміртекті, легирленген, жылдам кесетін болаттан жасалады, беті атты орытпалардан не композициялы материалдардан жасалан абаттармен жабылады.

Брамалы бры (Винтовое сверло) — . Спираль бры.

Бір жаты бры (Сверло одностороннего резания) — бір негізгі кесу жиегі бар бры.

Кп сатылы бры (Комбинированное ступенчатое сверло) — екі жне одан да кп тесіктерді бір уаытта брылауа арналан бры.

Зебіректі бры (Пушечное сверло) — осьпен бірге тікбрыш райтын бір негізгі кесу жиегі бар жартылай цилиндр тріндегі бры.

аурсынды бры (Перовое сверло) — екі кескіш жиегі бар тілімшемен аяталатын зек тріндегі бры.

Айнамалы бры (Вращающееся сверло) — айналмайтын тетікті айналу озалысымен дейтін бры.

Айналмайтын бры (Невращающееся сверло) — айналмалы тетікті тек осьтік орын ауыстыру арылы ндейтін бры.

Балдаты бры (Кольцевое сверло) — нделетін материалды орталы блігін зек трінде алдыра отырып, балдаты беттері бойынша жоа алатын бры.

рама бры (Сборное сверло) — жекелей жасалан жмыс блігі мен саадан біріктірілген бры.

Мылтыты бры (Ружейное сверло) — тере брылауа арналан зындыы р трлі екі негізгі кесу жиегі, жасартылан баыты мен АСС (арнайы салындату сйыы) жеткізу тесігі бар бры.

Спираль бры (Спиральное сверло) — екі кесу жиегі мен жоа шыаруа арналан брама бунатары бар бры.

Ттас йылан бры (Монолитное сверло) — тезкескіш болаттан (0,1 — 1,0 мм диаметрлі) немесе атты орытпадан (0,6—1,0 мм) ттас жасалан кіші диаметрлі бры.

Центрлегіш бры (Центровочное сверло) — стандарт центрлітесіктер оюа арналан жмыс блігі брылаыш жне гігіш бліктерден тратын бры.

Кескіш

1. кесілетін жерге ысты газбен оттек жіберетін металдарды кесуге арналан рал;

2. кесу блігіні белгілі

Aвтомат кескіш (Автоматный резец) — білдек автоматгар мен жартылай автоматтардаы жмыстара арналан кескіш.

Алмасты кескіш (Алмазный резец) — алмас гіндісімен немесе алмас кристалдарымен жабдыталан кескіш.

Аршаыш кескіш(Обдирочный резец) — аралтым деуге арналан кескіш.

Бунаты кескіш (Канавочный резец) — эр трлі ималы бунатар тесуге арналан кескіш.

Бранда кескіш(Резьбовой резец) — бранда кесуге арналан кескіш.

Дгелек кескіш (Круглый резец) — шында кесу блігі бар слбалы пішінді дискі тріндегі кескіш.

Кеейжонып кескіш (Расточный резец) — тесіктерді ндеуге арналан кескіш.

Кп зерлі бранда кескіш (Многониточный резьбовой резец) — кесу блігіні зындыы кесілетін бранданы екі немесе одан да кп зеріне те кескіш.

айырылан кескіш (Отогнутый резец) — зек осіне атысты горизонталь жазытыта айырылан бастиегі бар кескіш.

Жонып кескіш (Токарный резец) — жону білдектеріндегі жмыстара арналан кескіш.

Иілген кескіш (Изогнутый резец) — зек осіне атысты вертикаль жазытыта иілген бастиегі бар кескіш.

аралтым кескіш (Черновой резец) — аралтым цеуге арналан кескіш.

атты орытпалы кескіш(Твердосплавный резец) — атты орытпамен жабдыталан кескіш.

иыш кескіш (Отрезной резец) — материал июа арналан кескіш.

ашаулы кескіш (Долбежный резец) — ашау білдектеріндегі жмыстара арналан кескіш. ден (механикалы бекітуге арналан рьшы жне жоа опыру - рылысы жене т.б.) тратын кескіш.

Mеталышты кескіш (Минералокерамический резец) — металышты тілімшемен жабдыталан кескіш.

Mеханикалы бекітпелі кескіш (Резец с механическим креплением) — кесу тілімшесін механикалы бекітуге арналан рылысы бар кескіш.

Минералышты кескіш (Минералокерамический резец) — минералышты тілімшемен жабдыталан кескіш.

иыжиек кескіш (Фасонный резец) — сырты жоне ішкі бетгерді тпбйірінен иыжиектер алуа арналан кескіш.

оспаланаен кескіш (Легированный резец) — оспаланан болаттан жасалан немесе оспаланан болатты тілімшемен жабдыталан кескіш.

Kрама кескіш (Сборный резец) — зегі мен бастиегінен баса біратар рылымды элементтер.

Отпелі кескіш (Проходной резец) — айналу денесі тріндегі тетіктерді сырты беттерін ендеуге арналан кескіш.

Призмалы кескіш (Призматический резец) — шында кесу блігі бар призма тріндегі кескіш.

Пісірлген кескіш (Сварной резец) — бастиегі зекке пісірумен бекітілген кескіш.

Радиальды кескіш (Радиальный резец) — осі тетікті айналу осіне перпендикуляр орналасан кескіш (мысалы, слбалы кескіш).

Радиусты кескіш (Радиусный резец) — радиусты сырты немесе ішкі беттерді ндеуге арналан кескіш.

Слбалы радиус (Фасонный резец) — кесу блігі тетікті ажет слбалы бетіні длме-дл кескіні болып табылатын кескіш.

Сргілей радиус (Строгальный резец) — сргілеу білдектеріндегі жмыстара арналан кескіш.

Тазалай кескіш (Чистовой резец) — тазалай ндеуге арналан кескіш.

Тангенциальды кескіш (Тангенциальный резец) — нделетін бетке осі жанама орналасан кескіш.

Тараты брандакескішті кескіш (Гребенчатый резьбовой резец) — білдек стаышьшда бекітілген тара тріндегі кесу блігі бар кескіш.

Тезкесуші кескіш (Быстрорежущий резец) — тезкескіш болаттан жасалан немесе тезкескіш болатты тілімшелермен жабдыталан кескіш.

Тере тесіктерге арналан кенейжоны кескіш (Расточный резец для глубоких отверстий) — зындыы диаметрлерді 10 шамаcынан арты тесіктерді ндеуге арналан кескіш.

Тостаанды кескіш (Чашечный резец)— осі жонылатын дайындаманы осіне перпендикулярлы жазытыта орналасан дгелек тостаан тріндегі кескіш.

Ттас кескіш (Цельный резец) — зегі кесу блігімен бірге жасалан кескіш.

Радионды бры станогы:

Ескі токарлы станогы:

67К25ПФ2 фрезерлік станогі:

 

Кпшпиндельді брылау станогі:

Айналып тратын нды станогі:

Металл емес материалдар

Пластмассалар, пластикалы материалдар — рамында бйымдарды дайындау кезінде созылышты немесе жоары иілгіштік, пайдалану барысында шыны тріздес немесе кристалды алпын сатайтын полимер бар материалдар. Пластмассалар шыны трізді немесе кристалды, диэл. асиеті жоары, атмосфера серіне траты, мех. жаынан берік болады. Пластмассаларды кез келгеніні (шайыр мен арамай негізді Пластмассаларды оспаанда) тп негізін полимерлер райды. Мысалы, фенол-фармальдегидті Пластмассалар, поливинилхлоридті Пластмассалар, т. б. аталуы да Пластмассалара байланысты алынан. Полимерлерден баса Пластмассаларды рамына пластификаторлар, толытырыштар, стабилизаторлар, бояыш заттар енеді. Макромолекуласы сызыты, тарматалан немесе торланан рылымды болады. Пластмассалар гомогенді (бір фазалы) немесе гетерогенді (кп фазалы) материалдар болуы ммкін. Гомогенді Пластмассаларда полимер материалды асиетін анытаса, гетерогенді Пластмассаларда полимер байланыстырыш ызметін атарады, алан рам бліктері з бетінше жеке фазалар тзеді.

Пластмассалар 4 топа блінеді:

1. полимерлену німдері Пластмассалар (полиэтилен, полистирол, т.б.) негізіндегі Пластмассалар;

2. поликонденсациялану (полиамидтер, полиэфирлер, т.б.) негізіндегі Пластмассалар;

3. хим. модификацияланан табии полимерлер негізіндегі Пластмассалар (протеин, целлюлоза, галалит);

4. табии жне мнай асфальттары мен шайыр негізіндегі Пластмассалар Сонымен атар термопластик. жне термореактивті Пластмассалар болады.

Термопластикалы пластмассалар - ыздыранда пластикалы кйге химиялы згеріссіз теді. Оларды бірнеше айтара ыздырып, р трлі пішінге келтіруге болады. Термореактивті Пластмассалар жылу серінен алашы кезде пластикалы, одан рі ыздыранда химиялы згеріске шырайды. Оларды алу шін рылысы торланан осылыстара тез тетін полимерлер (эпоксид, анилин, фенол-альдегид, т.б.) олданылады. Пластмассаларды бл трінен жасалан бйымдар шыны трізді, сол алпын терм. деструкция басталана дейін сатайды. Олар 100 — 500^oС аралыындаы температурада згеріске шырамайды. Пластмассалар электртехника, машина жасау, рылыс нерксіптерінде, ауыл шаруашылыында, медицинада кеінен олданылады. Пластмассалар ндіру зауыттары азастанда Маыстау,Атырау облыстарында бар.

Пластмасса негізгі олданылу саласына арай бірнеше топа бліп арастыруа болады:

· Конструкциялы;

· Электр жне радио техникалы;

· Антикоррозиялы жне блдіргіш орталара тратылы;

· Дыбыс жне жылу ошаулаыштар;

р алуан материлдарды жасы асиеттері пластмассаладран табылады. Сондытан техникалы кптеген мселелерді шешкенде, пластмассалар е керекті, тіпті баламасы жо материал болып саналады. Мысалы, болатты алатын болса, ол те берік, біра меншікті салмаы ауыр, млдір емес, электрден орай алмайды. Аашты алса, ол жеіл, біра берік емес, шіритін материал. Ал пластмассалар осы крделі талаптарды барлыына жауап бере алады. Оларды арасынан берік те жеіл. млдір жне сынбайтын, электрден ораыш асиеттері жоары жне баса да сапалы асиеттері бар трлері кездеседі. Мысалы, химиялы тзімділігі алтын мен платинадан жоары, йкеліс коэффициенті те тмен немесе те жоары, таы баса материалдар да бар.

Балытып біріктіру, пісіру – металл бйымдарды балу температурасына дейін ыздыру немесе пластикалы кйге дейін келтіру арылы бір-бірімен біріктірілетін денелерді аралыында атомаралы (молекулааралы) байланыстарды тзілуі нтижесінде оларды ажырамайтындай етіп біріктіретін технологиялы процесс. Металдар мен орытпалар, сондай-а пластмасса, шыны, керамика жне р текті металдар балытып біріктіріледі. Балытып біріктіру кезінде ыздыру кздерін пайдаланып біріктіруге кері процесс те (мысалы, металдарды отпен немесе термиялы кесу) жзеге асырылады. Балытып біріктіруді арапайым тсілдері бізді заманымыздан брыны 8 – 7 мыыншы жылдары белгілі болан. Мысалы, Мысыр пирамидаларынан алайымен біріктірілген алтын бйымдар, ал Помпей аласын азу кезінде жапсарлары біріктірілген орасын су бырлары табылды. Оларда осылатын блшектер алдын ала ыздырылып, одан рі бір-біріне жанши отырып біріктірілген не ыздырылан блшектерді арасына балыан металл йылан. Ал темір мен оны орытпаларынан жасалан бйымдар сталы крікте «шотануа» дейін ыздырылып, одан рі олар бір-біріне соу арылы біріктірілген. 19 асырды соына дейін тек осы екі тсіл ана іс жзінде кеінен таралды.

Балытып біріктіруді жылдам дамуына 1802 жылы орыс алымы Василий Петров ашан электр доасы (доалы разряд) себепші болды. 1882 жылы орыс инженері Николай Бенардос балымайтын электродпен (кмір немесе графит) балытып біріктіру тсілін, ал 1888 жылы орыс инженері Николай Славянов балитын электродпен балытып біріктіру тсілін сынды. 1949 жылы электр шлагымен балытып біріктіру тсілі Украинада Электрлік балытып біріктіру институтында жасалды. Осы институтта академик Евгений Патонны жетекшілігімен флюс абаты астында жне арыш кеістігінде балытып біріктіру жмыстары жзеге асырылды. 20 асырды 50-жылдарыны аяында Францияда металдарды тыыз электрондар шоыны кмегімен балытып біріктіру тсілі, ал соы жылдары балытып біріктіру процесінде оптикалы квантты генератор-лазер пайдаланыла бастады. азіргі уаытта балытып біріктіруді алпыстан астам тсілдері бар. осылыс аймаындаы материалдарды физикалы кйіне байланысты балытып біріктіруді барлы тсілдерін шартты трде: балыту арылы балытып біріктіру жне ысым арылы балытып біріктіру деп блуге болады.

 

Балытып біріктіру тсілдеріні ішінде пісірілген жапсар сапасыны жоарылыына, арапайымдылыына, т.б. арай электр доасымен балытып біріктіру е кп тараан. Электр доасымен балытып біріктіру тсілінде металды ыздыруа ажетті жылу электродтан немесе электрод пен металл арасында тзілетін доадан алынады.

Электр доасымен балытып біріктіруде балитын жне балымайтын электродтар олданылады. Балымайтын электродтарды (кмір, графит, вольфрам) диаметрі 5 – 30 мм, зындыы 200 – 300 мм болып жасалады жне ол металды траты токпен балытып біріктіру кезінде пайдаланылады.

Балитын электродтар металды химиялы рамына, пайдалану масатына, т.б. сйкес болат, шойын, мыс, жез, ола, т.б. металдар мен орытпалардан жасалады. Оларды зындыы 300 – 450 мм, диаметрі 1 – 12 мм болып, жалааш жне сырты апталан трлерге ажыратылады. Металды тере балытып біріктіру тсілінде электродты сырты беті балу температурасы жоары абатпен апталады. ш фазалы токпен балытып біріктіруде ток кзіні екі фазасы параллель екі электрода, шіншісі метала жаланады. Екі электрод пен металды жне электродтарды з арасында ш доа пайда болады. Доаны бірі снсе де, алан екі доаны балытып біріктіру ммкіндігі бар. Сондытан оны ебек німділігі жоарыра болады. ораыш газ абаты астындаы балытып біріктіру тсілінде газ балыан жапсарды атмосферамен жанасудан жне металды тотыудан сатайды. ораыш орта ретінде аргон, гелий, сутек, т.б. газдар пайдаланылады. Электр шлагымен балытып біріктіру тсілінде ажетті жылу млшері электр ткізгіш шлакпен ток ткізу арылы алынады. Бл тсілмен алыдыы р трлі гидравликалы турбина, жоары ысымды бу азандары, мартен пешіні аасы, т.б. крделі рі ірі бйымдар балытып біріктіріледі. ысым арылы (ыздырылып немесе ыздырылмай) балытып біріктіру кезінде біріктіретін блшектерді материалдары сырттан ысушы кштерді серінен деформаланып, берік осылыс тзеді. ысым арылы балытып біріктіруді тйіспелік, конденсаторлы, ультрадыбысты, диффузиялы, т.б. тсілдері бар. Балытып біріктіруді ажетті тсілі біріктірілетін материалдарды физикалы-химиялы асиеттеріне, осылатын блшектерді алыдыына жне осылысты рылымына, т.б. арай тадап алынады. Балытып біріктіруді нерксіпте алатын орны орасан зор. Ол металды жне баса да атты материалдарды деумен айналысатын барлы ндірісте кеінен олданылады. Кптеген балытып біріктіру жмыстары автоматтандырылан.

Полимерді деу мен жабдытау рылысы: