Акмеологияны ылыми бадарлары

Акмеологиялы зге ылымдармен байланысы оны ішінде психология жне педагогикамен крделі жне кпжаты.Психологиялы ылымдар жйесіне мынадай себептерге сай осыла алмайды. Психологиялы ылымдар адам психикасында объективтік шыдыты бейнелеу задылыын мамандыа, ксіби іс - рекетіне, іс - рекетті нтижелілігі дегейіне атыссыз зерттейді.Онда абылдауды ксіпке байланысы, ойлауды ксіпке байланысы, іс - рекетті, тланы байланысы арастырылмайды, акмеология психология нтижелері есепке алады да, біра ксіби шеберлікке жету шін олданады.зіні оамды-гуманитарлы табиатына жне аксиологиялы-гносиологиялы мртебесіне сай акмеология сонымен атар тарих, мдениеттану, леуметтану, экономика, саясаттану, педагогика мен экология ылымдарымен тікелей байланысады. Бл байланысты кре тамырында адамны зіні тадаан жмысыны саласындаы ксіби-экзистенционалды зін-зі іске осуы, жылдам згеріске шырап жатан экологиялы жне экономикалы ортада тіп жатан нер мен ылым, ебек пен демалыс саласындаы, отбасындаы, іскерлік мірдегі серіктестерімен зара байланыста іске асатын адамны тла ретіндегі мір сретін леуметтік-мдени жне білімдік кеістігі жатады. Дл осы саналы ебекті жаратушылы категориясы акмеологияны оамды ылымдармен байланысына негізделе отырып, ебекке атысты рекет, ксіби шеберлік, йымдастыру жне басару сияты тірек ымдарыны леуметтік астарларын арастырады.

Акмеологияны оамды ылымдармен жне оны адам жніндегі баса да салаларымен байланысыны негізгі зегі - шыармашылы болып табылады. Дл осы категория акмеологияа тн: кемелдену, акмеологиялы орта, ксібилік, акмеологиялы технологиялар, акмеологиялы позиция жне таы баса тсініктерді анытайды жне оларды тмендегіше тсіндіреді:

- ксібилік - ебекті субъектісі ретінде адамны дамуыны жоары дегейі. Егер «кемелдену» мірдегі рекетті келесі кезеіне дайынды болса, ал ксібилік сол дайын болуды тиімді дегейде жзеге асыра алу;

- акмеологияль технологиялар-зін-зі дамытуа, шыармашылыа баытталан технологиялар;

- малімні акмеологиялы позициясы - зіні педагогикалы рекетін жаашылды трыда табысты болуа баыттай алуы.

Психология ылымында бейнелеу процестері блініп арастырылады, яни, тйсік, абылдау, елес, есте сатау т.б.Акмеология бтіндей ксіби жымдылы, топты, дара тлаларды жалпы ксіби нтижеге жетуін талдайды.Психология ылымында ате нтиже алмау шін сыналушыдаы зерттеу аппараты жасырын трде саталады. Акмеология ксіби шеберлілікке адам зі жетеді деп есептейді, дістері ылыми – зерттеушіні жне ылыми – практикалы болып блінеді. Сонымен атар ксіби шеберлілік ылыми дістерді практикалы дістерге трлендіру кезінде ммкін. Акмеология педагогикамен тыыз байланысты, біра оны саласына жатпайды. йткені педагогика балалар туралы ылым ретінде алыптасты.Педагогика балалар мен жастарды трбиелеу туралы нормативтік ылыми, принцип пен ережелерді айындайтын, оу – трбие процесін йымдастыру рамы, дісі, формасын айындайды.Педагогика сипаттамалы ылым, оу – трбие процесіні нтижелілігі деу тсілін іс - рекет нтижелілігі технологиясын, іс - рекетті жетілдіру мен тзету тсілін айындауды, лшеуді тсілін тапан жо.Акмеология осы салада жаа технологияны жасады, эксперимент жзінде тексеріп жне ажетті нтиже алды.Педагогика – императивті ылым. Акмеология практиктерге ксіби ойлау мен іс - рекетті жетілдіру мен зіндік жетілдіру шін бадарлама жне ралдар сынады, олар:

мамандарды, ебек субъектілеріні з ебегіні нтижелілігін зерттеу;

модельдеу нтижелі, аз нтижелі, нтижесіз ксіби іс - рекетті модельдеу жне маманны згелерден жасы немесе нашар рекет етуіні себепі кре білуге йрету;

басшы, орындаушы, оушыны ксіби іс - рекетті оыту мен тзету арылы салыстыра модельдеуді олдану;

іс - рекет процесі мен оны нтижемен байланысты зерттеу шін; лшеу шін стандартталан аппаратты олдану;

ш топ болып акмеология топта ылымын талылау, жмыс 1 – топ – акмеология кілдер, 2 – топ акмеологияа арсы кімедр; 3 – топ жас алымдар.