Дайын нім жне оны сату есебі

Дайын нім-ндірістік рдісті соы нтижесі. Дайын німні ндірісте жасаланы, оны бірттастыы, стандартпен немесе техникалы шарттара сйкестігі, техникалы баылау ызметінен ткендігі, паспорты,сертификаты жне басадай жаттармен куландыраны, оймаа тапсырыланы, тапсырыс берушілерді абылдап аланы жне баса жайлары -міндетті трде актімен рсімделеді.

Дайын німді есептеу шін 1320 «дайын нім»деп аталатын активті интервалды шот пайдаланылады. Дайын нім ксіпорынны айналым аражатыны рамына кіреді жне ол аржылы есеп беруде наты зіндік ны бойынша крініс табады.

Дайын німні наты зіндік ны есептік кезе аяталаннан кейін ана аныталады. Аымдаы есептік кезеде нім траты трде озалыста болады, сондытан нім аымдаы есеп шін есептік баасы бойынша шартты трде бааланады, ол шін дайын німні ткен айдаы наты зіндік ны, тіркелген баасы пайдаланылуы ммкін.

Есептік кезені соында ауытуды пайызы мен сомасын есептеу жолымен шыарылып ,оны есептік баасын наты нына дейін жеткізеді.

Мысала, ксіпорында есепті кезе барысында мына проценттер бойынша есептік баасы крініс тапан:

 

атар	Шаруашылы операцияларыны мазмны	Сомасы, теге	Шоттар крреспонденциясы	Тип
Дебет	Кредит
	оймаа дайын нім кіріселді: -А бйымы -Б бйымы
	Дайын нім сатылды: -А бйымы -Б бйымы

 

Есептік кеені соында жне калькуляциялы процесс аяталысымен дайын німні зіндік ны аныталады, ол мынаны рады:

-А бйымы-230000 теге ;

-Б бйымы -870000 теге .

Ауытуды пайызы мынаны рады:

-А бйымы бойынша =

 

-Б бйымы бойынша =

сатылан німні ауыту сомасы мынаны рады :

-А бйымы бойынша =170000*8%=13600теге –экономия ;

 

-Б бйымы бойынша =630000*8,05%=50715 теге – арты жмсалан .

Ауыту пайызын есептеу жне ауыту сомасына бухгалтерлік есепте келесі жазбалар жазылады:

- ызыл жазу дісімен: 1320 щоты дебеттеледі де , 8010 шоты кредиттеледі-(20000)тегеге;

Содан со осы операциямен бір мезгілде 7010шоты дебеттеліп, 1320 шоты кредиттеледі-(13600) тегеге;

-німні наты зіндік нына жеткізу шін деттегі жазу жазылады: ол кезде 1320шоты дебеттеліп,8010шоты кредиттеледі.-70000тегеге,содан со осымен бір мезгілде 7010 шоты дебеттеліп, 1320шоты кредиттеледі-50715 тегеге.

абылдау тапсыру жаты аспапты, радиотехникалы ксіпорындарында , жаппай жне серялы ндірістерде, баса да нерксіп салаларында ндіріс есебіні тапсырыстарын есептеу шін олданылады. абылдау-тапсыру жатын німді шыару крсеткіштерімен атар, німді ткізу шін де пайдаланады. Бл нысан жекелеген тапсырыс берушілерді бірлесіп келінген лкен наменклатурада дайындалатын нім тетіктерін есепке алу шін де олданылады.

ндірістік тапсырмаларды орындалу барсын жедел байап отыру шін нерксіпті барлы салаларында «нім шыару жиынтыы» деген жатты нысаны олданылады.

Осы жиынты бойынша бір айдаы німді кірістеуге болады.Бл жадайда оан тиісті накладнойлар оса тіркеледі.

оймаларда дайын нім есебін, материалдар есебі сияты ойма есебіні карточкаларныда жргізіледі. Айды аяында карточкалардаы шыарылан алдытарды ойма мегерушісі дайын нім алдытарыны кітабына кшіреді. Дайын німні кірісі мен шыыс жніндегі жаттар, оны тізімдемесі мен бірге бухгалтерияа тседі.

Дайын німні кірісі мен шыысы жніндегі жаттарды тапсыру тізіміні деректерін келіп тсулеріне арай дайын німні жинатау есебіні жина ведомосына есептік топтар бойынша шыарады. Жина ведомосіні деректерін дайын ніс алдытарыны кітабымен салыстырып тексереді, бл ойма есебіні бухгалтерияда жргізілетін синтетикалы есебімен бірдей болып шыуын амтамасыз етеді.

Айды аяында есеп беру калькуляциясын жасааннан кейін, барлы німні наты зіндік ны жне наты зіндік ны мен жоспарлы зіндік ныны арасындаы,немесе наты наты зіндік ны мен ксіпорынны келісімді баалары бойынша есептелген зіндік ныны арасындаы айырмашылытары аныталады Дайын німді шыараны туралы синтетикалы деректері 1320 «Дайын нім» шотыны дебетінде жинаталып, 8010 «Негізгі ндіріс», 8030 «Кмекші ндірістер» жне 8020 «меншікті ндірісті жартылай фабрикаттары» деген шоттарыны кредитінде крініс табады.