Хаммурапи заы бойынша неке, отбасы жне мрагерлік.

Патриархты, оны ішінде лдыты жасырын трдегі ежелгі трлері калыптасан патирархты, отбасыны маызы ол кезде лі де болса жойыла ойан жо.. Сондытан анау мен стемдікті ежелгі трлері оралды. Патриархты отбасыны ожайынын барлы уаытта кесі не ері болды, ал отбасыны алан мшесі оан шексіз баынып отыруа міндетті еді. Ол отбасындаы жалпы шаруашылыты жргізуші. Кп йел алу дет рпыда йелді леуметтік жадайын тмендетті.

«Неке ию» Вавилонда шарт бойынша жргізілген. Шарт жасалмайынша неке кшінде емес деп саналды.

Ерікті лмен некеге руа рсат етіледі.Сонымен атар лды немесе мшкенумны ерікті йел мен неке июларына рсат етілді. Бл жадайларда некеден туан балалары басы бос, ерікті деп саналды.

Біра лды луіне байланысты некедегі жиналан мліктері жартысын лды иесі алатын, ал йелі балаларынан жарты млікті мраа алдыра алатын. Кйеу жігіт болаша енесіне неке аысы сияты аша беретін.

Неке кезінде берілген заттар ызды жеке меншігі болып алады. Егер йел лсе, оны бкіл млкі балаларына алатын. Берілген заттар еріні луіне байданысты йелге кшетін. Сонымен атар бала туан йел ешандай себебсіз айрылысан кезінде немесе кйеуіні кінсі болан жадайында, бкіл млік йеліне берілетін.

Ер мен йел – неке ыыны негізгі субъектісі. алан мселелер ер мен йелді арасындаы жолдасты арым катынас тірегінде дамиды.

Бала туан йел еріне «кн» стауа рсат етеді. Біра ол йді иесі болып алуы тиіс. Бл жадайда еріні айрылысуа ыы бар оан зады негізде ешандай кедергі жо. Кедергі тек йелдерге ана атысты. йелдерді айрылысуына болатын зады ш негіз бар:1) йелді атыына себепсіз кін таса; 2) ері йін жне тратын жерін тастап кетсе; 3) егер йел ауру болса, еріні к стауа ыы бар.

Ері йеліне жеке билік жргізуге ы бермесе де, 117 бап бойынша ері йелін зіні арызын теу шін немесе ызметке арызын (шарт) теу шін бере алан. Сонымен атар зада ері ттына тсіп алан жадайжа йелі екінші рет ері ттынан ораланда кері айтуы міндет. За бойынша сот келісімінсіз балалары бар йелді екінші кйеуге шыуа ыы жок.

Жоарыда айтып кеткенде, Вавилон оамында ерлерді баларын кім алысы келсе, соан біржола сатуа ыы болан. Бл дерде «бала асырып» алу мселесіні мні тереде. Баланы сатып алу арылы болаша жмыс кші амтамасыз етілетін болан. Себеі лдар ымбат жне олар Вавилонда кп еместе еді. Сонымен атар балалары жотар баланы асырап аланан кейін олардан бас тарту жадайлары да ыпен оралатын. Бала асырап алушыны асырап алан баладан бас тартуа ыы бар. Егер бала асырап аланнан кейін олдарда бала дниеге келсе, асырап алан баладан бас тартуа ыы бар. «Біра бл жадайда ол зіні балалара арналан млік мрасына штен бір блігін беруі тиіс. Жер учаскесі мен баты жне й беруге міндеті емес»

Хаммурапиді кодексі бойынша, ерлі зайыптылар бір біріне адалдыын бзан кезде йелмен еркек екі трлі жаза тартты. Егер ері йеліне иянат істесе йелі зіні жасауын алып тркініне айтып баратын, йелі иянат істесе оны суа тастап жіберетін. Неке шартыны негізінле егер йел зіні ерінен бас тартса, онда еріні йеліне лды таба салып, оны сатуына ы беріледі.

Мрагерлік ы.Отбасыны лкен лы мраны басым блігін иеленген. ыздара тиісті мралы лес алымал трінде берілген.ожайыны лдан туан балалары, асырап алан балалары,мра блуде баса балалармен те ыты болан.Мрадан йелге зіні ерекше жесірлік лесінемесе балаларымен бірдей мралы лес блінген .Ертедегі Вавилонда сиет алдыру ыыны боланын байалады.Мысалы 165 бап бойынша кесі наан баласына жазбаша жатпен й, ба, жер сыйлай алан.Бл млік кесі лгеннен со блінетін млікке кірмеді.Тек шектен тыс, кесіне арсы келгіп кешірілмес кн жасаан баланы мрагелік ыынан айыран.

Ертедегі Вавилонда сиет етіп алдыру ыыны бола бастааны байалды. Мысалы,165 бап бойынша кесі зіне наан баласына жазбаша жат пен й, ба немесе жер сыйлай алды. Бл млік кесі лгенен кейін блінетін млікке кірмеді. Тек бір шектен тыс, яни кесіне арсы кешірілмес кн жасаан жадайда ана ол баланы мрадан айруа ы берілетін.