Римде мемлекетті пайда болуы. Патрицийлер мен плебейлерді кресі. С.Туллийді реформасы.

Римні за жылдары тарихы ш кезеге блінеді. Ежелгі рим патшалыы б.з.д 754-810ж ж, Римні республикалы кезеі б з д 510- 27ж ж жне Римні империялы кезеі. Б.з 1 мы жыл брын осы аймаа жаппай оныстану басталды. Римні мемлекет болып алыптасуы оны ала ретінде дамуымен тікелей байланысты. зіні тамаша географилы жадайына байланысты сауданы дамуына жол ашты. Греция мен Шыыс елдерімен теіз жолдары арылы байланыс орнады. Римні ежелгі халы 300 рудан тратын алашы ауымды атынасында мір срген. рбір он ру курияны , он курия бір трибаны рады. Яни рим халы ш трибаа блінді. Осы рулы рлыса кірген римні байыры халы патрицийлердеп аталды. Олар толы ыты рим азаматтары болды. Тек патрицилер ана халы жиналысына, сената згеде мемлекеттік органдара тра алатын болды. Сената рбір рудан бір мше атысты. Сонымен бірге римге шалай айматан оныстанушылар келе бастады. рине олар рим халыны рлымды рлысына енгізілмеді.Олар лдар емес ерікті азаматтар болды, оларды біра ешандай саяси ытар болмады. Яни олар ешандай мемлекеттік органдара тра алмады. Бларды плейбейлер деп атады. Олара патрицийлермен неке июа, жер сатып алуа, скерге атысуа болмайтын. Осылайша патрицилер мен плейбейлерді арасында тапты тесіздіктер басталды. Плейбейлерді саныны суіне байланысты олар з ытарын батылра талап ете бастады. Ктерлістер болып соны нтижесінде плейбейлер жеіске жетті. Сервий Тулий реформасы бойынша плейбейлер рим азаматтары атарына осылып , халы жиналысына атысу ыына ие болды. Біра бл реформа барлы мселені шешпеді. Тараптарды теестіре алмады, оны стіне римні ш жз руы жаулап алан жерлерді зара блісіп, плейбейлерге жер бермеді. Халы саныны суіне байланысты плейбейлерді жерлері азая бастады. Жер жетпеді адамдар арыза батты.Римде арыз, несиелік атынастар рістеді , арызын бере алмаандар лдыа сатылды немесе лтірілді. Патрицилер жеріне мтылан плейбейлер арсылыа шырап отырды. Ктерлістер жиі болып трды.

Патрицийлерге арсы плебейлер кресіні е ірі нтижесі рулы-тайпалы атынастардан л иеленушілік мемлекет руы болды. Плебейді жеісі ескі рулы рылысты згертті де, оны орнына мемлекет рылды. Мны ішінде рулы аристократия мен плебей кешікпей млде жойылып кетті.

Сервий Тулий реформалары. Б. д. д. VII асырда Сервий Тулий патша Римде саяси жне экономикалы реформа жргізіп, плебейлерді жадайын жасартты. Ол плебейлерді халы жиналысына атыстыратын болды. Азаматтарды куриялары жне ежелгі жиналысымен атар плебейлерді Рим жасаы атарына да ресми жіберуге жол берген Сервий Тулийді реформалары. Жауынгерлер центуриатты комицияларын рды. Жауынгерлер мліктік белгілеріне сйкес бес топа блінетін. Байлы млшері асспен саналды. 1. 100000 асс, 2. 75000 асс, 3. 50000 асс, 4. 25000 асс, 5. 11000 асс. Одан кемі - пролетарийлер. Сонымен, бірінші топа млігі 100 мы жез ассылара бааланан нерлым ауатты азаматтар жатызылады. Олар толы ару-жаратанан 18 атты жне 80 жаяу скер жздігін беруге міндетті болды. Центуриат комицияларында дауыстар жздіктер бойынша берілді. Бір жздік бір дауыса ие болды. Сра ою бірінші топты азаматтарынан басталды, олар 193-тен 98 дауыса ие болды. Ал аландарыны 95 ана дауысы болды. Е кедей азаматтар аыры центурияа біріктірілді. Бл "пролес" яни "балаларынан, тымдарынан баса ештеесі жо адамдар" еді. Оларды скери ызметке жібермеді. Сервий Тулийді жргізген реформасы Римні скерін кшейтіп, плебейлер мен патрицийлерді ыын тедеді. Реформадан кейін патрицийлер брі жоары биліктегі міндеттерді здері иеленді жне жер алу ыын сатап алды. Плебейлер мен патрицийлерді зара атысы мнымен шектелген жо. Сырттай ескі трибалара блуді сатай отырып, Сервий Тулий трибаларды ежелгі ру одаынан ауматы блініске айналдырды. Ол брын кімшілік округтарда ана болан 4 ауматы трибалар рды. Кейін осындай трибаларды саны біртіндеп сіп, б. д. дейінгі 1 асырда 35-ке дейін жетті.