Гелий-неонды лазерді схемасын келтірііз жне оны сер ету принципін тсіндірііз.
Гелий-неонды лазерді жмысшы заты ретінде инертті газ неон алынады. Гелий оспасы неон атомдар дегейіні инверсті оныстануын кбейтеді.Гелий-неонды лазерді сипаттамасына кіреді: суле жиілігіні жоары тратылыы, конструкцияны арапайымдылыы, жоары суле баыты, за уаыт жмыс жасауы. мірде 632,8 нм (0,64 мкм) толын зындыындаы гелий-неонды лазерлер олданылады. Сондай-а баса да толын зындытарындаы гелий-неонды лазерлер бар. Мысалы, толын зындыы 543,3 нм жне уаты 0,4-1 мВт те “жасыл” лазерлер, 1523,1 нм толын зындыындаы инфраызыл лазерлер. Гелий-неонды лазерлерді шыу уаты лкен емес (10-100 мВт), яни тмен энергетикалы болып табылады.
Газды лазерді негізгі элементтеріне кіреді (10.3-сурет): газразрядты ттікше (1), газды оспасы (газразрядты ттікшедегі гелий жне неон газдары) (2), оптикалы резонатор (айналар - жары пен озан атомдарды арасында байланыс жасайды) (4, 5) , оректендіруші блогы (ттікшеде разрядты тудырады жне стап трады) (3).
47 Фотоэлектроколориметрде андай жмыстарды орындауа болады? КФК-2МП фотоэлектрлік концентрациялы колориметр жары фильтрлеріні шыаратын 315-980 толын зындытарында сйы ерітінділер мен млдір атты заттарды ткізу коэффициентін жне оптикалы тыыздыын лшеуге арналан. Бірінші еріткіш немесе баылауа алынан ерітіндіден тетін жары аыны лшенеді, ал сосын зерттеліп отыран ерітіндіден тетін жары аыны лшенеді, яни ерітінділерді салыстыруа негізделген. Ерітіндіден ткен жары аынын фотоабылдаыштар абылдайды, ол электрлік сигнала трленіп микро-ЭВМ-да деледі, ойылан талаптара байланысты санды таблода крінетін сандар оптикалы тыыздыты, концентрация белсенділігіні, ткізу коэффициентіні крсеткіштері ретінде тіркеледі.
Колориметр колориметрлік жне есептеу блоктарынан жне оректендіргіш блогынан трады Колориметрлік блока кіреді: жарытандырыш, оптикалы торабы, жары фильтрлері, кювет блімі, кювет стаыш, реттегіш элементтері мен траты ток кшейіткіштерінен тратын фотометриялы рылы.
Фотометриялы рылы фотоэлементтен, фотодиодтан, жарыа сезімталды пластинкалардан, кшейіткіштен трады. Фотоабылдаыштарды ауыстырып осу ттамен орындалады.
48 Биологиялы активті нктелерге сер ету механиздерін тсіндіретін теорияларды сипаттап берііз. азіргі медицина диагностикада, ауруларды этиологиясын, патогенезін, емдеуін зерттегенде белгілі категорияларды (морфологиялы, физиологиялы, биохимиялы т.б.) олдануды сынады. Осыан байланысты батыс еуропа алымдарыны акупунктураны сер ету механизміне жргізген зерттеулеріні баыты адам азасына тигізетін акупунктуралы серді жеке жатарын зерттеуге арналан. Сол себепті акупунктураны сер ету механизміні бірнеше теориясы бар.
лпалы терапия теориясы. сер етуді негізгі факторына некрогормондар мен белокты ыдырауынан туындайтын німдер жатады, ол инені енгіздірген жерлерде лпаны заымдалуынан пайда болады.
Капиллярлы ан аысын алыптастыру теориясы. Инетерапия серінен капиллярлы ан аысы алыптасады, екіншіден сол нктемен байланысы бар мшелерде патологияны жоюа кмектеседі.
Гистаминді реттеу теориясы. Инетерапия кезінде сол нктеге сйкестелген жлын сегменттері мен вегетативті нерв жйесіні симпатикалы блігі арылы рефлексті трде ауру мшені заымдалан лпаларында гистидин рамы алыптасады да олардан гистаминні блінуі реттеледі. Нтижесінде капиллярлардаы ан аысына сер етіп жне алмасу процесі алпына келеді.
Электрлік теория. а) Инешаншу кезінде пайда болатын биоэлектрлік ток резонанс тудыра отырып емдік сер етеді, яни биотоктарда пайда болатын толын зындыы мен тербеліс жиілігі - ауыран мше лпаларыны осы крсеткіштерімен сйкестеледі; б) Акупунктура нктесіне (АН) инені енгіздіргенде сол жерде згерген жергілікті электр заряды азаны барлы жеріндегі электр зарядына сер етеді. Инені сер еткен жерінде пайда болатын потенциал канал бойымен таралады, бірінші нкте мен канал бойымен орналасан нктелерді осымша тітіркендірушісі болып табылады.
Термоэлектрлік концепция. Осы теорияа авторларды пікірі бойынша, акупунктуралы инені термоэлектрлік бірінші сер ету механизмін, енгіздірілген ине термозонд болып табылатынын жне ттас азаны жылу гомеостазына сер ететінін крсетті. Ине электролитті ортаа батырылатын болан со, ртрлі температура градиентіне байланысты ол жерде электр потенциалы туындайды, бл потенциал нерв жйесіне бірдей энергетикалы серін тигізеді. А.П. Ромоданов ріптестерімен температураны екі фазалы згерісін жне соан сйкес акупунктуралы инені енгіздіргенде болатын “сер ету нктелеріні” функционалды кйін крсетті: бірінші фаза – оздыру, ан аысыны кшеюінен жергілікті температураны жоарылауынан туады, екінші фаза – тежеуші, жергілікті температураны тмендеуімен жреді.
Биоэлектрлік жне апаратты-энергетикалы теория. Тірі аза оршаан ортамен арым-атынас жасаанда, гомеостазды сатай отырып, сол ортаны жадайлары мен талаптарына рдайым бейімделу керек. Биофизикалы кзарас бойынша, аза дегеніміз – энергетикалы жйе болып табылады, сондытанда сырты ортада да, аза ішінде де, сырты орта мен аза тоысан кезде де жріп жатан электрлік жне электрмагниттік процестерді тіршілік ету шін мні зор. Макро- жне микрокосмос арасында апаратты-энергетикалы алмасу акупунктура нктелері (АН) арылы жзеге асады (Е.С. Вельховер, В.Г. Вогралик т.б.). Ю.П. Лиманский (1990) сынан гипотезасы бойынша, АН спецификалы жйе болып табылады, Жерді электрмагниттік рісіні жне метеофакторларды згерісі жайында сигналдарды абылдап, миа жеткізу абілеті бар жне оны “экоцептивті сезгіштер” деп атайды. Ю.П. Лиманскийді айтуынша, экоцептивті сезгіштер жйесі ерекше афферентті кірушілер болып табылады, осылар арылы аза сырты орта факторларыны сапалы жне санды параметрлерін адаалайды, оларды шамалы згерген жадайларында азаны тіршілігіне ажетті функционалды жйелеріні рекетін згертіп трады. Бл апараттар ішкі мшелерді висцеросенсорлы сезгіштер жйесінен келетін апараттармен йлесіп мида интеграцияланады жне азаны функционалды жйесіндегі кері згерістерін лсірету немесе толы компенсациялау баытында бейімделгіш механизмдерін іске осуа пайдаланады.
49 Гиподинамия кезінде адамдарды реабилитациялау дісін сыныыз. Жмыс орнынан алыстамай-а толыынды фитнес-дайынды ткізуге болады. Осындай жадайда ешандай гиподинамия, уаытты аздыы жне таза ауаны жеткіліксіздігі сізге слу сымбата ие болу мен бет-келбетіні ді болуына кедергі жасай алмайды. Барлы дайындытар 20 минуттан кп уаытты алмайды.Бл уаытты з денсаулыыыз бен демілігіізді сатау шін пайдалану те нды. озалыс, озалыс жне таы бір рет озалыс – міне бл мселені басты шешімі. йткені адам организмі з ызметін блшыеттері кнделікті жмыс істеп трса ана толыанды атара алады. Алдымен су режимін орындау керек, яни кніне адам 2,5 литр сйы ішу керек, ол шырын, компот, чай жне т.б болуы ммкін. Адама тама рационында кбірек жеміс-жидек, сімдік майын, бал мен лимонды пайдалану керек. Кніне 8 сааттан арты йытамай, жзумен айналысу керек, сонымен атар танертен салын суа, ал кешке жылы суа тсіп тру керек. Спортзала келіп, осы ауруды алдын алу шін, адам ш трлі дайынды ткізуі керек. Олар: аэробты жаттыулар, кш тсіретін жаттыулар жне созылу жаттыулары. Аэробты жаттыулара тез жру, жгіру, шанымен немесе конькимен сыранау, теннис ойнау жатады. Кш тсіретін жаттыулара арнайы блшыеттерді жаттытыру жатады. Оны кмегімен зат алмасуды реттеуге, блшыеттерді атайтуа, арты салматан айырылуа, блшыет массасын кбейтуге болады. Созылу жаттыулары блшыетті созылыш, икемді болуыны негізгі шарты болып табылады. Осы жаттыулар кш тсіретін жаттыуларды бастауа ммкіндік береді.