Объектілерді аумаына ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар

Quot;Білім беру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар" санитариялы аидаларын бекіту туралы

азастан Республикасы лтты экономика министріні 2014 жылы 29 желтосандаы № 179 бйрыы. азастан Республикасыны ділет министрлігінде 2015 жылы 17 апанда № 10275 тіркелді

«Халы денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» 2009 жылы 18 ыркйектегі азастан Республикасы Кодексіні 144-бабыны 6-тармаына сйкес БЙЫРАМЫН:
1. оса беріліп отыран «Білім беру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары бекітілсін.
2. азастан Республикасы лтты экономика министрлігіні Ттынушыларды ытарын орау комитеті занамада белгіленген тртіппен:
1) осы бйрыты азастан Республикасы ділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бйры мемлекеттік тіркелгеннен кейін он кнтізбелік кн ішінде оны мерзімді баспа басылымдарында жне «ділет» апаратты-ыты жйесінде ресми жариялауа жіберілуін;
3) осы бйрыты азастан Республикасы лтты экономика министрлігіні интернет-ресурсында орналастырылуын амтамасыз етсін.
3. Осы бйрыты орындалуын баылау жетекшілік ететін азастан Республикасыны лтты экономика вице-министріне жктелсін.
4. Осы бйры алашы ресми жарияланан кнінен бастап кнтізбелік он кн ткен со олданыса енгізіледі.

азастан Республикасыны
лтты экономика министрі Е. Досаев

«КЕЛІСІЛГЕН»
азастан Республикасыны
Білім жне ылым министрі
___________ А. Срінжіпов
2015 жылы 16 атар

«КЕЛІСІЛГЕН»
азастан Республикасыны
Денсаулы сатау жне
леуметтік даму министрі
___________ Т. Дйсенова
2015 жылы 8 атар

азастан Республикасы
лтты экономика министріні
2014 жылы 29 желтосандаы
№ 179 бйрыымен
бекiтiлген

Білім беру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары

Жалпы ережелер

1. Осы «Білім беру объектілеріне ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар» санитариялы аидалары (бдан рі – Санитариялы аидалар) оушылар мен трбиеленушілерге білім беру объектілерін орналастыруа, жобалауа, салуа, реконструкциялауа, жндеуге, пайдалануа беруге, сумен жабдытауа, кріздеуге, жылытуа, жарытандыруа, желдетуге, микроклимата, ктіп-стауа жне пайдалануа, білім беру, тру жадайларына, ндірістік практикаа, таматандыруды йымдастыруа, оушылар мен трбиеленушілерге медициналы ызмет крсетуге ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптарды белгілейді.
Осы Санитариялы аидалар ызметі балалар мен жасспірімдерді трбиелеу жне олара білім беру йымдарын (объектілерін) жобалаумен, салумен, реконструкциялаумен, жндеумен, пайдаланумен байланысты барлы жеке тлаларды, зады жне жеке ксіпкерлерді орындауы шін міндетті болып табылады.
ызметі балалар мен жасспірімдерді трбиелеу жне олара білім берумен байланысты зады жне жеке тлалар ызметін (білім беру ызметін крсету, оны ішінде оыту, тру, таматандыру, медициналы ызмет крсету, дене трбиесі) бастар алдында осы Санитариялы аидаларды талаптарына сйкестігі туралы санитариялы-эпидемиологиялы орытынды алады.
2. Осы Санитариялы аидалар:
1) бастауыш, негізгі орта жне жалпы орта білім беру бадарламаларын іске асыратын – мектептер, гимназиялар, лицейлер;
техникалы жне ксіптік оу, ортадан кейінгі білім беру бадарламаларын іске асыратын – ксіптік лицейлер, училищелер, колледждер, жоары техникалы мектептер (бдан рі - ТжКБ);
жоары ксіптік білім беруді (бдан рі - ЖОО) іске асыратын – университеттер, институттар жне олара теестірілгендер (консерваториялар, жоары мектептер, жоары училищелер); сондай-а арнайы жне тзету білім беру бадарламаларын іске асыратындар;
2) балалар мен жасспірімдерді трбиелеу жне оларды тратын орындарын йымдастыру (жетім балалара жне ата-анасыны аморлыынсыз алан балалара арналан білім беру йымдары, дамуында ауытуы бар балалара арналан білім беру йымдары, кмелетке толмаан балаларды бейімдеу орталытары, жастар йіні барлы трлері мен типтеріні интернат йымдары, пансионаттар, медреселер, жетімханалар жне басалары);
3) балалар мен жасспірімдерді бос уаытын йымдастыру, дене трбиесін жне шыармашылы абілеттерін дамытуды йымдастыру (осымша білім беру мекемелері) – балалар мен жастар шыармашылыы орталытары, музыка, спорт жне кркемсурет мектептері, жасспірім балалар орталытары, аула клубтары, жас натуралистер станциялары, оу-ндірістік комбинаттар, оу курстары жне баса да мектептен тыс йымдар);
4) таматандыру объектісіні меншік нысанына арамастан, оушыларды таматануын йымдастыру ызметін жзеге асыратын балалар мен жасспірімдерді білім беру объектілеріне олданылады.
3. Осы Санитариялы аидаларды орындалуын баылауды халыты санитариялы-эпидемиологиялы салауаттылыы саласындаы мемлекеттік органны ведомствасы жзеге асырады.
4. Мемлекеттік санитариялы-эпидемиологиялы адаалау жргізу кезінде осы Санитариялы аидалара 1-осымшаа сйкес балалар мен жасспірімдерді білім беру объектілеріне зертханалы-аспапты зерттеу жргізіледі.
5. Осы Санитариялы аидаларда мынадай ымдар пайдаланылды:
1) арнайы білім беру йымдары – бл арнайы жадай жасай отырып, техникалы ралдарды, сондай-а медициналы, леуметтік ызметтер крсетуі, арнайы бадарламалар мен оыту жне трбиелеу дістерін, ммкіндігі шектеулі балаларды диагностикалауды жне консультация беруді амтамасыз ететін білім беру йымдары. Арнайы йымдарды трлеріне мыналар жатады:
кру абылеті бзылан балалара арналан арнайы мектеп;
есту абілеті бзылан балалара арналан арнайы мектеп;
сйлеу абылеті бзылан балалара арналан арнайы мектеп;
тірек-озалыс аппараты бзылан балалара арналан арнайы мектеп;
интелекті бзылан балалара арналан арнайы мектеп;
психикалы дамуы тежелген балалара арналан арнайы мектеп;
«мектеп-бала баша» арнайы кешені;
психологиялы-медициналы-педагогикалы консультация, оалту орталыы;
психологиялы-педагогикалы тзету кабинеті.
Арнайы йымдарды негізгі міндеттері: балаларды мірі мен денсаулыыны ауіпсіздігі; психофизикалы даму ерекшеліктерін ескере отырып, кешенді емдеу, тзету жне леуметтік бейімдеу, трбиелеу жне оыту шін жадайларды амтамасыз ету; ммкіндігі шектеулі балаларды жеке дамуын кешенді тзету арылы сйемелдеу; балаларды физикалы, психикалы дамуын тзету; леуметтік бейімделуге жне интеграциялануа ммкіндік беретін компенсаторлы ызмет тсілдерін алыптастыру болып табылады;
2) арнайы киім – шикізатты, осымша материалдар мен дайын німді механикалы блшектермен, микроорганизмдермен ластанудан жне баса да ластанулардан орауа арналан персоналды ораныш киіміні жиынтыы;
3) балалара осымша білім беру мекемелері – балалар мен жасспірімдерді жеке тласын дамыту, денсаулыын ныайту жне ксібін зі белгілеу, шыармашылы ебегін, оларды жалпы мдениетін алыптастыру, жеке тланы оамдаы мірге бейімдеу, бос уаытын пайдалы ткізуді йымдастыру шін ажетті жадайларды амтамасыз етуге арналан мектептен тыс мекеме;
4) бракераж – органолептикалы крсеткiштер бойынша тама нiмдерiнi жне дайын таматарды сапасын баалау;
5) білім беру йымдары – азастан Республикасыны занамасына сйкес жеке жне зады тлалар (рылтайшылар) ратын, бір немесе бірнеше білім беру бадарламаларын іске асыратын жне (немесе) оушылар мен трбиеленушілерге трбие беруді, стауды, оларды труын, таматануын, олара медициналы ызмет крсетуді амтамасыз ететін йымдар;
6) гимназия – оитындарды бейімділігі мен абілеттілігіне байланысты бастауыш, негізгі орта жне гуманитариялы бейіндер бойынша жалпы орта білімні жалпы білім беретін оу бадарламаларын іске асыратын оу орны;
7) дайындау блмесі – азы-тлік шикізаттарын дайындау жне жартылай фабрикаттарды зірлеу жргізілетін й-жай;
8) дайындау алдындаы блме – жартылай фабрикаттардан дайын тама німін дайындау жзеге асырылатын й-жай;
9) дамуында ауытуы бар балалара арналан білім беру йымы - оу-трбие (емдеу-трбие) мекемесі болып табылады жне кімшілік ыпал ету шараларын олдануа алып келетін ы бзушылытарды жйелі трде жасайтын, отбасынан жне балаларды оыту-трбиелеу йымдарынан з бетінше кетіп алуды асаана жасайтын, зге де оама арсы іс-рекеттерді жасайтын, он бір жастан он сегіз жаса дейінгі кмелетке толмаандарды трбиелеу, оыту жне леуметтік алпына келтіруді амтамасыз ету шін рылады;
10) дене трбиесі – адамны денсаулыын ныайтуа жне дене абілетін дамытуа баытталан ызмет саласы;
11) жалпы бiлiм беру мектебі – райсысы жеке жмыс жасай алатын, бастауыш, негізгі жне жоары деген ш сатыдан тратын негізгі жне осымша жалпы білім беру бадарламаларын іске асыратын орта жалпы білім беретін оу орны;
12) жарамдылы мерзімі – тама німін шыару (дайындау), айналысы процестеріні (сатыларыны) шарттары саталан кезде мерзімі ткенше тама німін масаты бойынша пайдалану шін ауіпсіз болып саналатын кезе;
13) жартылай фабрикаттар – жылумен деуге алдын ала дайындалан шикі тама німдері;
14) жетім балалар мен ата-анасыны аморлыынсыз алан балалара арналан білім беру йымдары – жетім балалара, ата-анасыны аморлыынсыз алан балалара тратын орындар бере отырып, трбиелеу мен білім беру шін олайлы жадай жасалатын білім беру жйесіні мемлекеттік мекемесі;
15) жиынты оу жктемесі – факультативтік жне секциялы сабатарды, йірмелерді ткізуге блінетін сааттары бар оу сааттарыны жиынтыы;
16) инсоляция – й-жайды гигиеналы баалау шiн кн радиациясыны нормаланатын крсеткiші;
17) интернат йымдары – тратын орын бере отырып, белгiлi бiр санаттаы адамдарды бiлiм алу ыына мемлекеттiк кепiлдiктi амтамасыз ететiн бiлiм беру йымдары;
18) кмелетке толмаан балаларды бейімдеу орталытары (бдан рі – КББО) – ата-аналарды немесе баса да зады кілдерін анытау шін 3-18 жас аралыындаы араусыз жне адаалаусыз алан балаларды, ата-ананы немесе уатылы оларды орналастыру ммкіндігі болмаан жадайда, оларды ауыстыратын адамдарды аморлыынсыз алан балаларды, балаларды міріне не денсаулыына тікелей ауіп тнген кезде ата-анадан (оларды біреуін) немесе аморлыында болан баса адамдардан аморлы жасау жне айырымдылы крсету органы алан балаларды, арнайы білім беру йымдарына жіберілген балаларды, сондай-а леуметтік бейімсіздену жне леуметтік депривацияа келетін, атыгез араандытан мірлік иын жадайа тап болан балаларды абылдауды жне уаытша ктіп бауды амтамасыз ететін білім беру органдарыны арамаындаы йымдар;
19) климатты айма – климатты белгілері (температурасы, ылалдылыы) бойынша блінетін аума;
20) кн режимі – балалар мен жасспірімдерге арналан трбиелеу мен білім беру йымдарындаы белгіленген кн тртібі;
21) ажу – жмыса абілеттілікті, организмні функционалды ммкіндігіні уаытша тмендеу жадайы;
22) атарластырып орналастыру – жиаздар мен жабдытарды й-жайды ортасында, бірінен кейін бірін атар орналастыру;
23) оамды таматану – тама нiмдерiн ндiрумен, айта деумен, ткiзумен жне ттынуды йымдастырумен байланысты ызмет;
24) лицей – оушыларды бейiмділіктері мен абiлеттерiне сйкес тередетiп, бейінді, саралап оытуды кздейтiн негiзгi жне осымша жалпы бiлiм беру бадарламаларын iске асыратын орта білім беретін оу орны;
25) магниттік мектеп – ауданды (алалы) білім беру бліміні бйрыымен тірек мектепке (ресурсты орталыа) бекітілген шаын жинаталан мектеп;
26) мамандандырылан білім беру йымдары – оушылара ылым, мдениет, нер, спорт негіздерін, сондай-а азастан Республикасы ораныс министрлігіні мамандандырылан мектептерінде скерге шаырылана дейінгі тередетілген дайындыпен скери істі тередетіп мегертуге баытталан, элитарлы білімді амтамасыз ететін мамандандырылан жалпы білім беретін оу бадарламаларын іске асырады. Мамандандырылан білім беру йымдарыны негізгі трлері мыналар: гимназия, лицей, дарынды балалара арналан мектеп, мектеп-интернат;
27) мектеп алды сыныптары – жалпы білім беретін мектептерде бес, алты жастаы балаларды тегін міндетті мектеп алды даярлау жргізілетін сыныптар;
28) оу жктемесі – рбір жас тобы шін оу сааттарымен лшенетін оу-трбие процесіне оушылар мен трбиеленушілерді атысуыны нормаланатын жиынтыы;
29) оу сааты – сабаты (жаттыуды) немесе дрiстердi саба басталаннан зiлiске дейiнгі затыы;
30) оушылар мен трбиеленушілерді оу жктемесі, сабатар режимі білім беруді мемлекеттік жалпыа міндетті стандарттары, санитариялы-эпидемиологиялы аидалар мен нормалар, денсаулы сатау жне білім беру органдарыны оу жоспарлары мен сынымдары негізінде дайындалан білім беру йымдары бекітетін ережелермен айындалады;
31) отайлы микроклиматты жадай – балалара за жне жйелі сер ету кезінде термореттегіш тетіктеріні кмегінсіз организмні алыпты жылуы жадайын сатауды амтамасыз ететін микроклиматты санды крсеткіштеріні йлесімдігі;
32) ортасына орналастыру – жиаз бен жабдыты й-жайды ортасында топпен орналастыру;
33) периметрлік орналастыру – жиаздарды, жабдытарды абыраа (периметр бойынша) жаын орналастыру;
34) рекреация – зіліс кезінде жне сабатан бос уаытта оушыларды демалуына жне кшін алпына келтіруге арналан й-жай;
35) рухани (діни) білім беру йымдары – діни ызметкерлерді даярлауды ксіптік білім беру бадарламаларын іске асыратын оу орны;
36) сатау мерзiмi – тама нiмiнi нормативтiк жаттарда крсетiлген здерiнi барлы асиеттерiн сатайтын, белгiленген шарттарды сатау кезеi;
37) санитариялы-аулалы ондырылар (бдан рі - СА) – жерсті блiгi мен азылан шыры бар, имараттан кемiнде 25 метр (бдан рі – м) ашытыта, объектіні аумаында орналасан крiзденбеген дретхана. Жерсті й-жайларын бір-бірімен тыыз жаласан материалдардан (татайлардан, кірпіштерден, блоктардан) жасайды. азынды су ткізбейтін материалдан жасалады. азындыны тередігі жерасты суыны дегейіне байланысты, біра 3 метрден аспайды;
38) септик – сарынды сйыты аып тетiн бiр немесе бiрнеше камераны амтитын, клдене лгідегi жер астындаы тндырыш ретiнде шаын клемдегi трмысты сарынды суды тазалауа арналан рылыс;
39) спорт объектілері – ызметі балалар жне жасспірімдерді емдеу-сауытыру, дене шынытыру-сауытыру, оу-трбиелік жмыстары жне мдени бос уаытты йымдастыратын йымдар;
40) сыныптарды толытырылуы – бл оу сыныбыны й-жайыны ауданына атысты сыныптаы оушыларды саны;
41) табии жарытандыру коэффициентi (бдан рi – ТЖК) – й-жайды табии жарытандыруды нормаланатын крсеткiші;
42) таертегi сзгi – инфекциялы ауруды келiнуiнi алдын алуа баытталан профилактикалы медициналы iс-шаралар;
43) тауар кршiлестiгі – тауарды сапасына сер ететін ластануын жне бгде иістерді сіуін болдырмайтын, шикі жне дайын німдерді бірге саталуына жне ткізілуіне жол берілмейтін жадайлар;
44) тез бзылатын тама нiмдерi – ата регламенттелген мерзiм iшiнде арнайы тасымалдау, сатау жне ткiзу шарттарын талап ететiн тама нiмдерi;
45) технологиялы жабды – ндіріс жмысы шін ажетті механизмдер, машиналар, рылылар, ралдар жиынтыы;
46) тсіру орны – азы-тлік шикізаттарын жне тама німдерін абылдайтын орын;
47) тірек мектеп (ресурсты орталы) – базасында білімдік ресурстарды шоырландыратын, шаын жинаталан мектептердегі оушыларды сапалы білімге ол жеткізуін амтамасыз ету масатында оушылара ыса мерзімді сессия сабатарын ткізу жне оларды аралы жне орытынды аттестациядан ткізу шін шаын жинаталан мектептерге жаын жерде орналасан жалпы орта білім беру йымы;
48) тымды таматану – таматануды физиологиялы жне жас ерекшелігі нормаларын ескере отырып, теестірілген таматандыру;
49) халыты аз жмылдырылатын топтары – кресло-арбалармен жне/немесе баса да осалы ралдарды кмегімен озалатын, тірек-озалыс аппараты бзылан жне ауыратын мгедектер, сондай-а сйемелдеушілерді кмегімен озалатын, нашар кретін жне/немесе кзі крмейтін азаматтар;
50) шаын жинаталан мектеп – оушылар контингенті аз (3-10 адам), біріккен сынып-жиындары жне оу сабатарын йымдастыруды трі ерекше жалпы білім беру мектебі.

Объектілерді аумаына ойылатын санитариялы-эпидемиологиялы талаптар

6. Оушылар мен трбиеленушілер шін білім беру объектілерін (бдан рі – объектілер) жобалауа, салуа, реконструкциялауа жне пайдалануа беруге халыты санитариялы-эпидемиологиялы салауаттылыы саласындаы мемлекеттік органны ведомствосыны санитариялы-эпидемиологиялы орытындысы болан кезде жол беріледі.
7. Жер учаскелеріні ауданы азастан Республикасыны № 3.02-25-2004 «Жалпы білім беретін мекемелер», № 3.02-31-2005 «Мгедек балалара арналан йлер мен интернаттар» санитариялы аидаларыны талаптарымен нормаланады.
8.Кп абатты трын йлерде, жеке й иелігінде, ішіне-жапсарлас салынан й-жайларда орналастырылатын мектептен тыс йымдарда жеке жер учаскесі болмауы ммкін.
9. Объектілер учаскесіні аумаы аыбас жануарларды кіріп кетуін болдырмау масатында оршалады.
10. Аумаа глдегенде мамыты тымдар беретiн ааштар мен бталарды отырызуа жол берілмейді.
11. Объектіні учаскесіне кiру жне одан шыу жолдары, клiкпен кіру жолдары, шаруашылы рылыстара, оыс жинайтын аладара, санитариялы-аулалы ондырылара тетiн жолдар асфальтпен, бетонмен немесе тазалауа олжетімді баса да атты жабынмен жабылады.
12. оыс жинаыштар тыыз жабылатын апатармен жабдыталады, ш жаынан оршалан шаруашылы айматаы тазалауа жне дезинфекциялауа жеіл атты жабындысы бар алаа, имараттардан кемiнде 25 м ашытыта орнатылады. Кп птерлі трын йді бірінші абатында, ішіне-жапсарлас салынан й-жайларда орналастырылатын объектілерді оысын жинау шін халыты санитариялы-эпидемиологиялы салауаттылыы саласындаы мемлекеттік органны ведомствасыны ауматы блімшесіні келісімі бойынша оыс салыштар мен имарат арасындаы ашытыты 15 м-ге дейін ысартуа жне (немесе) орта оыс салыштарды пайдалануа жол беріледі.
13. Объектіні аумаы жне оны оршауыны сыртынан 5 м радиустаы аума таза сталады.
14. Объектілерді аумаында негізгі имаратты(тарды) орналастыру, дене шынытыру-спорт жне шаруашылы айматарына блінеді. Объектіні бейініне байланысты ауматы осымша айматара блуді кздеуге жол беріледі.
15. Жалпы білім беретін жне интернат йымдарыны, ТжКБ, ЖОО-ны дене шынытыру-спортты аймаында жабдытар жне спортты снарядтар, жгіру жолы, секіруге арналан шырлары бар озалыс ойындарына (футбол алаы, баскетбол жне (немесе) волейбол аладары) арналан ала кзделеді.
Ашы ауадаы дене шынытыру жне спорт аладары таза сталуы жне тегіс болуы, заымдалуа жне жарааттануа себеп болуы ммкін бгде заттардан бос болуы тиіс.
16. Секіруге арналан шырларды гінділер осылан таза (тас, бтатар, жапыратары жо) ммен толтырады, секіру алдында ішін опсытады жне тегістейді. Шырларды ааш ернеулері жерді бетімен бір дегейде орналастырылады. Мектептен тыс спорт йымдарындаы шырларды ернеулерін брезентпен немесе резекемен аптайды. Жгіру жолдарыны беткі абатын атты, жасы ратылатын, ныыз, шаданбайтын, атмосфералы жауын-шашына тзімді жабылан болуы тиіс.
17. Шаруашылы аймата азандытар, отын оймасы, баса да шаруашылы рылыстары орналастырылады. Жетім балалар мен ата-анасыны аморлыынсыз алан балалара арналан йымдарды, КББО-ны, интернат йымдарыны аумаында ккністер сіруге жол беріледі. Шаруашылы аймата ккніс пен жеміс-жидектер орларын сатау шін ккніс сатау оймасы жабдыталады.
18. Шаруашылы айматы тазалауа жне дезинфекциялауа болатын атты тсемі болуы тиіс.
19. Объекті имаратыны сырты жарытандыру жабдыы аумаа біркелкі жарыты тсуін амтамасыз етуі тиіс. Учаске аумаында кешкі мезгілде, оны ішінде санитариялы-аулалы ондырыларда жасанды жарытандыру кзделеді.
20. Ойын жне спорт аладарындаы жабды балаларды бойы мен жасына сай орналастырылуы тиіс. Жабдыты бетінде су ткізбейтін жабыны болуы тиіс.