Каен бллрлрд стем, шуа кайгылы башым.
Татарстан Республикасы Баулы муниципаль районы “ Исергп урта гомуми белем бир мктбе” муниципаль бюджет белем бир учреждениесе
УКУЧЫЛАРНЫ ГЫЙЛЬМИ ОЕШМАСЫ
Тема: Биш лачын тарихы.
( Медиа- проект “Безне и”, “Гаил тарихы” номинациясе)
Автор: Исергп урта гомуми белем бир мктбене
8 сыйныф укучысы
Давлетов Малик Илгиз улы
Фнни житкче:Исергп урта гомуми белем бир мктбене тарих укытучысы
Гафиятуллин Рим Шйхетдин улы
Исергп авылы-2016
Эчтлек
Кереш.................................................................................................... 3 б.
Тп леш: ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ............................................ 4 б.
1.Сугыш хатирлре онытылмый
2. Биш бертуганнар тарихы
3.Инкием кайгырмагыз,
лем ике килми, белсез.
Тик минеке алдан килде,
Сез шуа гына кясез…
Йомгак ...................................................................................................9 б.
Кулланылган дбият .......................................................................... 10 б.
Кушымта……………………………………………………………11 б.
Кереш
…Еллар уза, дньяга яа буыннар кил. Бек Ватан сугышы беткнг д инде 70 елдан артык вакыт узган. мма сугыш хатирлре, дошманга ккрк киереп каршы торган, изге иребезне илбасарлардан саклап калган, аны иминлеге чен гомерен д кызганмаган каарманнар ичкайчан онытылмас! Гомеренд бер мртб д авыз тутырып "ти” дип йт алмаган балалар, хзер инде злре би-бабай яшенд канлы ут эченд йргн чал ветераннарыбызны да саны елдан - ел сиргя бара. Бек и кненд аларны мосу йзлренд рчак яшь тамчылары ялтырый.
Тарих дреслренд, сугыш еллары мдниятен йрнгнд , укытучы безг , снгатьле итеп, Муса лилне “Ана бйрме” исемле шигырен укыды:
- ч баламны,очар кош итеп,
Мин очырдым иркен далага.
йтегезче,зинар, з итеп,
Сагыш белн кипкн анага:
Кайда йри минем улларым?
Ана келе тели белерг:
Кая илт язмыш юлларын,
игме лл лемг.
Ике улын сугыш кырларында югалткан ана язмышын тасвирлаган бу ср миа авылдашыбыз Зкия апа Минебаева тарихын иск тшерде. Бек Ватан сугышында аны биш улы да геройларча лак була. Нинди кчлр сабырлык бирде икн бу анага?!
Мине бу гаилне язмышы кызыксындырды, алар турында кбрк белсем килде м мин эзлн эшлре башладым .
Фнни эшем Минебаевлар гаилсенд туып-скн егетлрне тормыш юлларын йрнеп, еллар, тарихны авыр сынаулары, тормышны кырыс рхимсезлеге аларны кай тарафларда йртен бян итне максат итеп куйдым.
Шушы максаттан чыгып,тбндге бурычларны билгелдем:
--Биш бертуган Минебаевларны гаил тарихын йрн;
--Минебаевларны сугышчан биографиясе белн танышу;
--Бгенгесе кнд Исергп авылы тарихында леге каарманнарны истлеге ни дрд саклануын ачыклау.
Мин з эшемд Исергп урта мктбене туган якны йрн музее материалларыннан, олы яшьтге авылдашларымны истлеклрен
нн файдаландым. Эшем кереш, тп леш, йомгаклау, кулланылган дбият исемлегеннн тора.
Тп леш.
Баулы районы Исергп авылыннан Бек Ватан сугышына 520 кеше кит. Шуларны 300 г якыны яу кырларында ятып кала.( лак булучыларны саны трле чыганакларда трлеч крстелгн.)
Сугышка чаклы Ибраим абый м Зкия апа Минебаевлар гаилсенд 5 малай м 1 кыз бала с. Болар: Мкъсин (1906 елгы), Мхтсим (1908 елгы) , Минзаит (1912 елгы), Мхммтзаит( 1920 елгы), Нурзаит( 1922елгы-туган елы тгл булмаска ммкин), Трига(1926 елгы).
Ишле гаилд туган балалар, барысы да, белем алуга омтылыш
белн слр. Ул гына да тгел, барысыда шигырьлр язу белн мавыгалар. Бу сыйфат аларга нилре-Зкия ападан кчкндер, чнки ул матур гына шигырьлр иат иткн.
Карлыгачлар кара икн,
Канатлары ала икн
Ананын бгърен згн
Чит илд леп калган бала икн.
Улларымны утырганы
Бкн тгел, урындык.
Исергптге кабер ташында
Исемнре бар, злре юк.
Тгрк клд биш рдк,
Берсе клне читенд.
Бер анадан алтау иде,
Берсе калды чит илд.
Булган материалларны туплап, мин Бек Ватан сугышында лак булган бертуган Минебаевлар турында тбндге мгълмат ыйдым.
Минебаев Мкъсин Ибраим улы 1939 елны ВКП(б)ны Баулы район комитеты блек мдире булып эшли, чик буенда хезмт ит, застава командиры була.
Минебаев Мхтсим Ибраим улы 1937 елны Татар Коммунистик университетын тмамлагач, Шалты м Татар Томбарлысы мктплренд укытучы булып эшли. лак булган урыны - Калуга лксе (Хтер китабы, 181 нче бит).
Минебаев Минзаит Ибраим улы Татар Коммунистик университетын тмамлагач, трле авылларда укыта, мктп директоры булып эшли. Сугыш алдыннан Баулы районы комсомол оешмасы секретаре була. лкн лейтенант дрсенд Ленинград фронтында сугыша, шунда лак була.
Минебаев Мхммтзаит Ибраим улы Казан укытучылар институтын тмамлагач, сугышка чаклы Баулы урта мктбенд тарих фне укыта.1942 елны 2 августында лак була (Хтер китабы, 181 нче бит).
Минебаев Нурзаит Ибраим улы-гаилд улларны бишенчесе була, язмышы аеруча гыйбртле. Сугышка чаклы сатучы булып эшли. Сатуга дигн товарлары караклар кулына элг, шуларны хакын тли алмыйча, трмг озатыла. Шунда хбрсез югала. Олы яшьтге авылдашларны истлеклрен караганда, Нурзаит трмдн фронтка озатылган м шунда лак булган. (Хтер китабында аны исеме крстелмгн).
нисе Зкия апага килеп иткн Нурзаитны бер шигыреннн зек:
Кистем каен, кистем каен, кисмдем каен башын,
Каен бллрлрд стем, шуа кайгылы башым.
ткй д каргагандыр, нкй д каргагандыр,