Сынылатын дебиет:1, 2, 3, 10, 12-14, 16.

 

4 дріс таырыбы: ПСИХОЛОГИЯЛЫ КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДЫ КСІБИ-ЭТИКАЛЫ ПРИНЦИПТЕРІ

Дріс тезистері:

Консультациялауды этикалы принциптері. Консультативті процесстегі клиентті ытары. Клиентті консультанттан туелдлг этикалы мселе ретінде. Консультантты ксіби жне этикалы міндеттері мен ытары. Консультациялауды конфиденциалдылыы мен оны шектеуліліктері. Психолог пен клиентті консультативті жне баса да (досты, іскерлік,, интимді) атынастарын араластыруды этикалы жне ыты сратары.

Кптеген мамандытарда ксіпкерлер шін міндетті болып келетін зіні принциптері мен талаптары болады.

Консультант, баса да ксіпкерлер секілді, этикалы жауапкершілікті мойнына алады жне міндеттерді орындайды. Е уелі, ол клиентті алдында жауапты болып келеді. алайда клиент пен консультант вакуумда емес, алуан трлі атынастар жйесінде мір среді, сондытан консультант клиентті отбасы мшелері алдында, клиент жмыс істейтін йымны алдында, жалпы оамны алдында, сонымен атар, з мамандыыны алдында жауапты. Міне, осындай жауапкершілік психологиялы консультациялау мен психотерапиядаы этикалы принциптерді ерекше маыздылыын анытайды. Сондытан кптеген елдерде психотерапевт пен консультант-психологты ксіби іс рекетін реглменттейтін ксіби этиканы кодексттері жасалынады (мселен, Specialitу Guidelines for the Delivery of Services by Counseling Psychologists, 1981).

сынылатын дебиет: 1, 2, 3, 10, 12-14, 16

 

5 дріс таырыбы : КОНСУЛЬТАНТТЫ ТЛАСЫ

Дріс тезистері:

Консультантты ксіби білімдері мен ептіліктеріні жне оны тласыны зара атынасы клиентке ыпал етуді ралы ретінде арастыру мселесі. Консультантты ксіби Мен-бейнесі, жеке басыны тжірибесі, конгруэнттілігі, метададылары. Тиімді консультанттарды тлалы сипаттамалары. Консультантты жеке басыны ндылытары мен мірлік философиясыны оны іс рекетіне ыпал ету мселесі. Консультант – психотерапевт: ымдарды салыстыру.

Консультантты маызды ролдік функцияларына жататындар:

— зара сенімділік негізінде клиентпен атынастарды ру;

— клиентті зін-зі тсінуі мен іс рекет тсілдеріні альтернативаларын айындау;

— клиентті мірлік жадайлары мен оны зі шін мнді адамдармен атынастарына тікелей «ену»;

— клиентті айналасында салауатты психологиялы климатты тзу;

— консультациялау процесін немі жетілдіру.

Егер сйтіп консультантты роліні мазмнын елестететін болса, онда консультациялауды мнді рамасы КОНСУЛЬТАНТТЫ ТЛАСЫ болып келеді.

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

5 дріс таырыбы : КОНСУЛЬТАНТТЫ ТЛАСЫ

Дріс тезистері:

Жаадан консультант болып жмыс стеушіні типтік иындытары. Консультантты «ксіби жануы» мселесі: себептері, кріністері, алдын алу мен жеу жолдары. Консультанттарды ксіби консультациялау жне оны супервизорды жетекшілігімен жмысыны мселесі ксіби іс рекетке дайындыты бір жаы ретінде. Консультанттарды дайындау. Психологты консультативті іс рекетін лицензиялау. Консультанттарды жеке басыны терапиясы мен ксіби консультациялауы жіне ксіби іс рекетке дайындыты бір жаы ретіндегі супервизорды жетекшілігімен жмыс істеуі.

Консультантты тласы барлы дерлік теоретикалы жйелерде консультациялау процессіндегі маызды емдеуші рал ретінде айындалады.

Е басты айтатын нрсе ешкім де психотерапевт немесе консультант болып туылмайды. Талап етілетін асиеттер туа берілмейді, оларды мір сру барысында дамытады. Айтыландарды жалпылай отырып, консультантты эффективтілігі тланы асиеттерімен, ксіби білімдермен жне арнайы дадылармен аныталады. Осы факторларды райсысы психологиялы консультациялауды тйіні болып келетін сапалы консультативті контактты амтамасыз етеді. Нтижеде консультативті контакттан консультациялауды соы эффектісі – консультантты конструктивті рекет ету процессіндегі клиентті тлалы згерісі туелді болады.

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

6 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДЫ БАСТАПЫ ЭТАПЫ

Дріс тезистері:

Консультациялауды бастапы этапы. Масаты – психологиялы контакт ру, клиент пен консультант арасында психологялы келісім шарт бекіту.

Психологиялы кеес беру – бл бірнеше этаптардан тратын процесс. Оны этаптылыы психологиялы кеес беруді негізгі дісі – интервью (схбаттасу) барысында аны байалады. Жалпы аланда интервью – психологиялы мліметтерді ауызша срау арылы алуды амалы болып келеді.

детте дебиеттерде консультативті интервью процесіні «бесадамды» этапты моделі келтіріледі. 1 этап – клиентпен контакт тзіп, оны жмыса мотивтендіру; 2 – клиент туралы мліметтер жинау, «мселені неде екендігі» туралы сраты шешу; 3 – аланатын нртижені саналы сезіну, «Нтижеде неменеге ол жеткііз келеді?» деген сраа жауап беру; 4 – «Осыан байланысты таы да не істей аламыз?» деп белгілеуге болатын альтернативті шешімдерді растыру; 5 – клиентпен зара рекеттесу нтижелерін резюме формасында психологты жалпылауы.

дете 2 жне 3 міндеттер зара байланысты да, клиентті мселесін анытап, бадар жасау этапына жатады. Осыан байланысты консультацияда 4 негізгі этапты немесе сатыларды бліп крсетеді:

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

6 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДЫ БАСТАПЫ ЭТАПЫ. ЭТАПТЫ МАЗМНЫ.

Дріс тезистері:

Этапты негізгі мазмны: клиентті ктіп алу, танысу, клиент туралы алашы мліметтер жинау, келісім шарта отыру (консультациялауды масатын, дістерін, затыын, нын, жауапкершілікті лестіруді талылау, клиентке оны ытары мен міндеттерін айту, конфиденциалдылы пен оны шектеуліліктері туралы сратарды талылау). Алашы кездесуді ерекшеліктері.

детте, консультациялау мен психотерапия консультант пен клиентті кездесуінен брын басталады. Барлыы клиентті консултьтативті центр немесе наты бір консультант туралы млімет алуынан басталады. Атап айтанда, консультация беру процесі клиентті интраконцепциясымен («кмек туралы миф») алдын алынады.

Клиент пен консультантты бетпе-бет кездесуі визуалды контакт, слемдесуден басталады. Кейіннен консультантты вербальды да, вербальды емес те ылытары сенімділікті пайда болуына, жмысшы альянсты – кмек беруге атысанны екеуі де бір-бірі шін жмыс істеп, екеуіне де орта масат шін екеуі де німді жылжитындыы туралы сезімні пайда болуына ыпал ету керек. Мндайда контакта тсу кеістіктігін йымдастыру да белгілі роль атарады.

Бл этапта клиентті кейбір индивидуалды ерекшеліктерін алашы диагностикалау жзеге асады (Р.Мэй бойынша «мінезді диагностикасы»). Консультацияны басында кмек срау масатын аны крсететін клиентті вербальды тінішіне ерекше назар аударылады. детте, контакт тзу этапында кейінгі жмысты шарттары мен тленетін аысы туралы клиентпен контракт жасалады.

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

7 дріс таырыбы: КЛИЕНТТІ СРАСТЫРУ ЭТАПЫ. КЛИЕНТ МСЕЛЕСІНІ МНІН АШУ.

Дріс тезистері:

Клиентті срастыру этапы. Этапты масаты – раппорт орнату, мселені мнін анытау. Белсенді тыдау техникалары – вербальды жне вербальды емес компоненттері. Парафраз бен пауза. Клиент мселесіні мнін анытау. Мселелер тлері: орталы мселе, жабынды-мселе, тереде жатан мселе жне т.б. Мселе консультант пен клиентті бірлескен іс рекетіні нтижесі ретінде. Келісім шарт жасау.

Екінші саты «Клиентті мселесін анытап алу» немесе « Мселені зерттеу мен саналы сезіну» деп аталады да, салыстырмалы трде дербес екі процесске блінеді. Оларды Р.Мэй «кіліндегін тгу мен талылау», ал Г.Хэмбли – «тыдау мен рефлексия» деп атаан. Расында да, екінші сатыны бірінші фазасыны тйінін клиентті «кіліндегін тгу» - оны психологиялы кмек срауа не итергендігі туралы, кімдер оны психологиялы дадарыса келген сезімдер туызандыы туралы, бтен біреуді баа беруі, демеуі немесе кеесіні ажеттігі туралы спонтанды гіме - райды,

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

7 дріс таырыбы: КЛИЕНТТІ СРАСТЫРУ ЭТАПЫ. ДИАГНОСТИКАЛЫ МІНДЕТТЕР.

Консультациялауда диагностикалы процедураларды олдану, консультациялаудаы диагностикалы баытты арама-айшылыы. Психологиялы анамнез. Консультациялаудаы тесттік психодиагностика.

Бл этапта клиентті кейбір индивидуалды ерекшеліктерін алашы диагностикалау жзеге асады (Р.Мэй бойынша «мінезді диагностикасы»). Консультацияны басында кмек срау масатын аны крсететін клиентті вербальды тінішіне ерекше назар аударылады. детте, контакт тзу этапында кейінгі жмысты шарттары мен тленетін аысы туралы клиентпен контракт жасалады.

Консультант басынан бастап клиент з мселелері шін жауапкершілікті з мойнына алу керектігі шін рекет ету керек, яни оларды туу себебін зінен екендігін мойындау керек. Консультациялау уаыты маыналы олданылуы шін де клиент жауапты болады. Консультант клиентпен жауапкершілікті бліседі де, ол клиентті мселесін талылауда жне оны шешімдеріні ммкін болатын альтернативаларын арастыруда ызыу танытатынын крсетеді.

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

7 дріс таырыбы: КЛИЕНТТІ СРАСТЫРУ ЭТАПЫ. ЭТАПТЫ БАСТЫ ТЕХНИКАСЫ.

Дріс тезистері:

Консультант олданатын негізгі тсілдер мен ралдар: ткелей сратар, клиентті тыдау – рефлексивті емес жне рефлексивті, белсенді жне пассивті, эмпатиялы тсіну мен вербализация, клиентті вербальды жне вербальды емес демеу. Этапты нітижелері – консультативті болжамдар мен раппортты ру. Келісім шарта отыру.

Консультациялауды екінші сатысында длдеп алу («Сізді айтайын дегенііз ….») жне айталап айту («Мен Сізді дрыс тсінсем, Сізді кйеуііз …») сияты техникалы тсілдер олданылады. Яни, рефлексивті тыдауды техникалары орын алады.

Егер клиент «кіліндегісін тгу» барысында мселелі жадайды зі бліп крсетіп, консультанта деген сранысын наты растырса жне айтылан нрселерде консультант кмнданбаса, консультациялауды екінші сатысыны екінші фазасы те ыса болуы ммкін. Басаша айтанда, консультант клиентті бадарыны дрыстыында, оны болып жатан нрселерді дрыс тсінетіндігінде сенімді болса, ол тек айтандарды орытындылайды немесе оны клиентті зіне жасауды сынады.

Алайда, консультациялауды екінші сатысыны аяталуына атысты мндай оай, рі идеалды жол жиі болатын былыс емес. Егер клиент жадайды шешуге атысты адекватты дайын болса да жне тередетілген психотерапия ажет болмаса да (тланы дамуындаы згерістер арасында, немесе консультативті процесті жеіл туін ммкін емес ететін эмоционалды реакциялар мен баса былыстар арасында) ол оан сынылан мселелі жадайды моделіндегі біратар ателерді саналы сезбеуі ммкін.

Проблема мен сраныс бірмнді етіп растырылан кезде, консультациялауды кейінгі сатысына кшуге болады.

сынылатын дебиет: 2, 3, 12-14.

 

8 дріс таырыбы: ЖМЫСШЫ ЭТАП. ЭТАПТЫ НЕГІЗГІ МАСАТТАРЫ

Дріс тезистері:

Жмысшы этап. Психологиялы ыпал ету этапы. Масаты – клиент психологиялы иындытарды мнін тсініп, оларды жеу жолдарын кре алу. Этапты негізгі мазмны – трлі психотехникалы ралдарды кегімен клиентке з бойындаы психологиялы иындытарды мнін маына елегінен ткізіп, оларды жеуге деген тсінігін алыптастыру. арсыласты жне трансфермен жмыс жасау. арсыласты ымы. Клиентті дайындыы арсыластыпен жмыс жасау сттілігіні шарты ретінде. арсыластыпен жмыс істеу жолдары. арсыластыпен жмыс жасауды нтижесі. Позитивті жне негативті трансфер. Контртрансфер – позитиві жне негативті. Трансфермен жмыс жасау тиімділігі. Контртрансфермен жмыс жасау.

сынылатын дебиет: 2, 3, 9,12-14.

 

8 дріс таырыбы: ЖМЫСШЫ ЭТАП. КОНСУЛЬТАТИВТІ ЫПАЛ ЕТУ МЕХАНИЗМДЕРІ

Дріс тезистері

Бкіл консультациялау уаыты барысында болатын ыпал ету жадайларды барлыында дерлік белгілі бір вариациялармен олданылатын стратегиялар мен тактикалар жинаы болады. Олар мыналар:

1. Клиентті болып жатан нрселер шін з кінсін жне жауапкершілігін мойнына алуа бадарлау.

2. Клиентті з мінез-лын жне зін тсінуді жалыз ммкіндігі ретінде з сезімдерін тсіну, анализдеу мен абыл алуа бадарлау.

3. Анарлым сенімді атынастарды ру шін негіз ретіндегі клиентті сезімдері мен кйзелістерін олдана отырып, ол атынас тзе алмаан адаммен тереірек контакт жасауа дайындау.

1. Жадайды тез арада згертуге баытталан андай да бір наты мінез-лы адамдарын жоспарлау мен жзеге асыру.

Берілген принциптерді кез келген жадайдаы жмыс істеуде олдану консультациялау процессінде туатын трлі міндеттерді шешуде стті ызмет ете алады.

сынылатын дебиет: 2, 3, 9,12-14.

 

8 дріс таырыбы: ЖМЫСШЫ ЭТАП. КОНСУЛЬТАТИВТІ ПРОЦЕССТІ НЕГІЗГІ ТСІЛДЕРІ МЕН ТЕХНИКАЛАРЫ

Дріс тезистері

абылдау психологиялы консультациялауды консультативті процессіні німділігін лшындыру мен жоарлатуды ммкіндіктері ретінде. Негізгі тсілдер мен техникалар. Клиентті сезімдерін бейнелеу. ндемеу паузалары. Хабардар ету. . Интерпретация. Конфронтация. Консультантты сезімдері мен зін зі ашуы. Процессті рылыма келтіру. олданылатын техникаларды тиімділігі критерийлері.

Клиентті тыдау

Консультациялау мен психотерапияда, сіресе гімелесуді басында, клиент зіні мселелері мен иындытарын ашуа зейін оя алу шін консультантты вербальды белсенділігі минимальды болу керек. Консультант сйлеуді орнына тыдау керек.

Сратар ою

Клиент туралы мліметтер алу мен оны зін анализдеуге итермелеу епті трде сра оймай ммкін емес.

лшындыру мен кілін басу

Бл техникалар консультативті контактты тзу мен бекіту шін те маызды. Клиентті келісімді немесе (жне) тсіністікті білдіретін ыса сздермен лшындыруа болады.

Мазмнын бейнелеу: сйлемді айта растыру мен жалпылау

Клиентті айтандарыны мазмныны бейнелеу шін, оны айтандарын немесе біратар айтан нрселерін жалпылап, айта растырып айту керек.

Сезімдерді бейнелеу

Сезімдерді бейнелеу клиентті айтан ойларын айта растырып айтумен тыыз байланысты – айырмашылыы соысында зейінді мазмна шоырландырса, сезімдерді бейнелеу барысында – мазмнны астында жасырылан нрсеге назар аударамыз.

Хабарландыру.

Консультациялауды масаттарына клиентке мліметтерді сынумен де ол жеткізеді: консультант з пікірін айтады, клиентті сратарына жауап береді жне талыланып жатан мселелерді трлі аспекттері туралы оны хабардар етеді.

Интерпретация

Клинетті гімесі мен ішкі кйзелістеріні мазмны консультант олданатын тсіндірмелі жйе контекстінде трансформацияланады (айта рылады). Мндай айта рылулар клиентке зін жне зіні мірлік иыншылытарын жааша песпективада жне жаа тсілмен круге кмектеседі.

Конфронтация

Бл клинетті мінез-лына арама-айшы келетін консультантты кез келген реакциясы. Конфронтацияны ортасында детте консультативті контактта бейнеленетін клиентті тлааралы атынастарыны стилі байалады. Кбінесе мселені шешу этапында олданылады.

Консультантты сезімдері мен зін-зі ашу

Клиентті ашытыы зара ашытыа туелді. зін-зі ашу техникасы клиентпен жасы контакт орнаан кезде, детте консультациялауды соы сатыларында олданылады.

Консультациялауды рылыма келтіру

рылыма келтіру дегеніміз – бл консультантты клиентпен атынастарын йымдастыру, консультациялауды жеке этаптарын айындау мен оны нтижелерін баалау, сонымен атар, консультациялау процессі туралы информацияны клинетке жеткізу.

сынылатын дебиет: 2, 3, 9,12-14.

 

9 дріс таырыбы: АЯТАЛУ ЭТАПЫ

Дріс тезистері:

Аяталу этапы. Трансферден шыу жне туелсіздікке ие болу. Постконсультативті мінез-лыты алыптастыру. Осы этаптаы жмысты негізгі принциптері. Осы этапта консультанта ажет кмек.

Консультативті процесс жаымды трде жрсе, психолог-консультант пен клиент консультацияны тртінші соы сатысына теді.

Бл сатыда консультант мселе бойынша клиентпен зара рекеттесуді нтижелерін жалпылайды, пікірлеуден рекет етуге туге дайындалады. Клиентпен контакттан шыу да маызды болып келеді. Тжірибе крсеткендей, толы консультативті цикл консультант пен клиентті бір ана кездесуі барысында да туі ммкін. Бір консультативті циклді уаыты ртрлі. Орта есеппен бір консультацияны оптимальды уаыты 1-1,5 саат деп есептеуге болады. детте, осы уаыт аралыында консультацияны бкіл 4 этапы да теді. рине, кейде айта консультациялар да болуы ммкін. Бл біратар жадайларда болады:

а) бірінші консультацияда консультативті процессті бірінші жне екінші сатылары ана (кейде тек біріншісі ана!) жрген болса;

б) алашыда клиент іс жзінде зін толандыратын емес, баса мселелер туралы айтып, тек екінші, шінші консультацияларда ана ашыла бастаан жадайда;

в) болжамдарды сараптау кпке созылан талылауды талап етсе, ал кейде баса мамандардан (сексолог, невропатолог, загер жне т.б.) кеес алуды талап етеді.

Бкіл аталан жадайларда консультативті процессті дамуы адекватты, біра айта консультация алуды баса да біратар себептері бар:

а) клиент табандылыпен «арсылы крсетеді»;

б) консультантпен «ойнай» бастайды, ал ол оны байамай «ойына» кірісіп кетеді;

в) о ауыстыру дамиды (жиі эротикалы). Клиент консультанта "жабысып" алады;

г) клиент "шегаралы" болып келеді (немесе наыз психотик), ал консультант адекватты тла ретінде оан кмектесемін деген иллюзиялар амтиды. Соы жадайлар супервизорлы араласуды талап етеді.

сынылатын дебиет: 2, 3, 9, 12-14.

 

10 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ ПСИХОАНАЛИЗ БЕН БИХЕВИОРИЗМ

Дріс тезистері

Психоаналитикалы дстр. З.Фрейд – психоанализді негізін салушы. Психоанализді діснамалы статусы мен психоаналитикалы терапия тірегіндегі консультациялау мселесі. Психоанализдегі замануи тенденциялар. Баытты баалау: артышылытары мен шектеуліліктері.

Психоанализ крделі діс болып табылады, оны жргізетін адамны беделді дайындыы болу керек жне ол за уаытты талап етеді. Сондытан ешандай «психоаналитикалы консультация» (тстерді, арсыластытарды жне т.б. талдауды олдану арылы) туралы сз болмау керек. Егер психолог онымен айналыса бастаса, онда ол консультант болудан алып, психотерапевтті позицисына трады да, клиент шін жауапкершілікті басым блігін з мойнына алып, тланы айта растырумен айналысты деген сз.

Психоанализдегі негізгі процесстер мен ымдар: жмысшы альянс, арсыласты, трансфер, контртрансфер. Позитивті жне негативті трансферлер, ораныс механизмдері. Еркін ассоциациялар дісі.

сынылатын дебиет: 4, 9,10, 11, 12-14, 16, 24, 25.

 

10 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ БИХЕВИОРИЗМ

Дріс тезистері

Психологиялы консультациялауа атысты бихевиоральды баыт. Негізгі баыттары. Консультативті техникалары мен процедуралары: релаксационды тренинг, жйелі десенсибилизация, модельдеу дістері (А.Бандура). леуметтік ептіліктер тренингі (з зіне сенімді болу). з зін басару мен жетектеу бадарламалары. Баытты баалау.

Тарихи трыдан бл баыт Д.Уотсон жне и Б.Скиннерді ебектерінен келе жатыр, кейіннен олара Э.Ч.Толмен, К.Л.Халл т.б. осылады. Бихевиоризмні біратар идеялары мен процедуралары арасында мазмны бойынша консультативті рекеттермен беттесетіндері де бар. Бихевиористтер, детте, клиентті ылытарын анытайтын оиалар тртібіндегі себеп-салдар байланыстарын анытайды; клиентпен біргелікті ол жеткізілетін масаттар тадалады, альтернативалар аталады, келешектегі наты рекеттер жоспары растырылады.

Психолог-бихевиорист консультант-эксперт ретінде рекет етіп, клиентке трлі жадайларды шешу шін дайын рецепттер береді.

А. Лазарус -азіргі бихевиоралды психотерапияны жне кеес беруді ірі кілі. Когнитивті-бихевиоралды кзарас (А. Эллис, А. Бек). Негізгі ндылытар, масаттар, процедуралар. Негізгі консультативті дадыларды мегеру: беттік экспрессияны жне позаны тану. Айын озалыстар жне мимикалар. Жп вербалды айын тсілдер. Белсенді тыдау жне вербалды жол. Дадылар жне ептілік тренингі.

сынылатын дебиет: 4, 9,10, 11, 12-14, 16, 24, 25.

 

11 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ ГУМАНИСТТІК ДСТР.

Дріс тезистері

Клиентті орталытандыран психотерапия. К.Роджерс – баытты негізін салушы. Тйінді ымдар: адам табиатына атысты позитивті кзарас, адам потенциалы, зектенуге, зін зі зектендіруге деген талпыныс, Мен-концепция, Мен-идеалды, ішкі азалы баа мен сырты баалы жйе, конгруэнттілік, эмпатиялы тсіністік, шартсыз абыл алу, атер мен рейлік, ораныс механизмдері (брмалау, мойындамау), адамны феноменологиялылемі,тжірибе, тла процесс ретінде, толыымен функционалданатын тла.

Клиентке шоырланан (клиентцентрированая) терапия. К. Рождерс - тсілді негізін алаушы. Басты гымдар: адам табиатына позитивті кзарас, адамды потенциал, актуалдандыру мен зіндік актуалдандыру тенденция, МЕН-концепциясы, МЕН-идеалы, ішкі азалы баалау жне сырты баалаулы жйе, конгрунттілік, бейконгрунттік, мпатиялы тсінік, шартсыз абылдау, рметтеу, ауып пен мазасыздану, ораныс механизмдері (брмалау, терістеу), адамны феноменологиялы лемі, тжірибе, тла процесс ретінде, бтіндей жмыс істеуші жеке адам. Негізгі масаттар, ндылытар, техникалар, процедуралар. Терапевтік нсаулар: шартсыз абылдау, бааламаушылы, мпатия, аутенттілік. Кеес беру процесінде мпатияны ролі. мпатия ажетті жадай ретінде. Нтижесіз кеес беру жйке нсауларын тергеу ретінде. Клиенттік ктім жне кеес беруді модельдері. Роджерсті мпатия тсінігі. МЕН туралы крініс. Аутенттік. Бааламаушылы, абылдау, белсенді тыдау Клиентке шоырланан терапия жне педагогика.

.

сынылатын дебиет: 2, 10, 12-14, 16, 21, 24, 25.

 

11 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ ГУМАНИСТІК ДСТР. А. МАСЛОУДІ КЗАРАСТАРЫ.

Дріс тезистері

Маслоуды зін зі зектендіру ымы. Болмысты ндылытар. Мета-ажеттіліктер мен мета-патология. зін зі зектендіруге келетін мінез-лы тсілдері. Деритуализация, реритуализация. Терапевтік атынас. Клиентке шоырланан терапияны негізгі дадылара йрету.

сынылатын дебиет: 2, 10, 12-14, 16, 21, 24, 25.

 

12 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ ЭКЗИСТЕНЦИАЛДЫ ЖНЕ ТРАНСПЕРСОНАЛДЫ ДСТР.

Дріс тезистері

Психологиялы консультациялаудаы экзистенциалды баыт. В.Франкл. Р.Мэй, Дж.Бюдженталь жне И.Ялом – баытты ірі кілдері. Баытты экзистенциалды-философиялы тамырлары: Ф. М. Достоевский, С.Кьеркегор, Ф.Ницше, М.Хайдеггер, Ж-П.Сартр, М.Бубер. экзистенциалды баытты тйінді ымдары: сана мен зіндік сана, еркіндік пен жауапкершілік, з мнін сатауа жне крсетуге мтылу жне басалармен тере атынастара тсу, маына іздеу, рейлік адамны тіршілігіні атрибуты ретінде, лімнен аша алмайтындыты саналы сезіну.

Тсілді экзистенционалды-философиялы тбірлер. Экзистенционалды тсілді негізгі тсініктері: сана жне зіндік сана, еркіндік жне жауапкершілік, сатауа талпыну жне зіні сйкестілігін крсету жне басалармен тере арым-атынас, маына іздеу мазасыздану адамны мір атрибуты ретінде.

Гуманисттік немесе экзистенциалды-гуманисттік баыт психологияда К. Роджерс, А.Маслоу, Г.Олпортты ебектерімен дамыды.

Карл Роджерсті психотерапиясыны негізгі концепциясы терапевттерді клиентпен схбаттасуларыны жазбаларын за уаыт «арапайым» тыдауы мен адамдармен араласанда пайда болан оны з сезімдеріні негізінде жасалан.

сынылатын дебиет: 10, 12-14, 16, 23, 24, 25.

 

12 дріс таырыбы: КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДАЫ ТРАНСПЕРСОНАЛДЫ ДСТР.

Дріс тезистері

Трансперсоналды психология мен оны замануи модификациялары. Сананы згерген алыптары. Транс пен транс йыы тсінігі. Жмысты трансты дістері. Транса кіру мен шыу дістері. Клиентпен жмыс істеуді трансты жне медиативті дістері.эриксон гипнозы. Клиентпен жмыс жасауды эзотерикалы элементтері. Крсеткіштері мен арсы крсеткіштері. Аутотренинг.

Трансперсоналды психология — трансперсоналды бастан кешірулерді, сананызгерген алыптарын, діни тжірибені зерттейтін жне замануи психологиялы концепцияларды, теориялар мен дістерді дстрлі Шыысты жне Батысты рухани практикалармен біріктіретін психологиялы аым.трансперсоналды баытты сйенетін басты идеясы – бірттастылы, Эгоны деттегі шегарасынан сананы шексіз кеейту,тланы зін зі дамытуы мен психикалы ден саулы.

Трансперсональная психологияа біратар психотерапиялы теориялар мен практикалар кіреді: психосинтез бен трансперсоналды терапия, тлалы даму мен зін зі талдауды біратар техникалары, медитация мен визуализация, сонымен атар, философиия, теология, феноменология, антропология, социологиияны, оккультизм мен парапсихологияны біратар идеяларын амтиды.

сынылатын дебиет: 10, 12-14, 16, 23, 24, 25.

 

13, 14 жне 15 таырыптар бойынша дрістік сабатар жоспарланбаан

 

16 дріс таырыбы: ПСИХОТЕРАПИЯ МЕН КОНСУЛЬТАЦИЯЛАУДЫ ТОПТЫ ФОРМАЛАРЫ.

Дріс тезистері

Топты психотерапия. Консультациялауды топты формалары. Топты терапияны даму тарихы. Топты терапиялы процессті сатылары. Терапиялы топтарды трлі модельдеріндегі жетекшілік жне онымен жмыс жасау. Топты консультантты ролдік позициялары. Кездесу топтары. Тарихы мен дамуы

Негізгі тсініктері: зін ашу, зін зі саналы сезіну, жауапкершілік, сезімдерге атысты мияттылы, азір жне осы жерде. Негізгі процедуралар: контакт тзу, сенімді атынастарды орнату, атыыстарды зерттеу, жан ашу мен демеушілік. Артышылытары мен шектеуліліктері.

Топты терапия - психологиялы ауруларды «бетпе бет», бірлесе обалжу мен эмоция арылы топты процеспен емдеу тжірибесі. Бл лкен зін-зі тсіну мен тзетуге сер етеді. Терапевттік топтар негізінен лидерге немесе «жеілдеткішке» ие болады, себебі оларды рамы мен бадарламасы мият жоспарланан болуы керек жне барлы мшелеріні масаттарын жзеге асыру шін басарылуы тиіс. дістеме біратар теоретикалы тсілдермен бекітілуі ммкін, мысалы, психодинамикалы, роджерианды, феминистік

Соы уаытта психолог жмысыны практикасында топты тренинг дісі де олданыса ие бола бастады. Студенттер оу барысында жмысты белсенді дістеріне арналан, психологиялы тренинг дісімен жиі кездеседі

Практик психологтарды тжірибесінде топты тренинг психотерапияны дісі ретінде олданылады.