Балалар мен жасспірімдерге акушерлік-гинекологиялы кмек крсетуді йымдастыру
Кіріспе.
Негізгі блім
Uuml; Балалар мен жасспірімдерге емдеу-алдын алу гинекологиялы кмегін йымдастыру» туралы ереже.
Uuml; ыз балалар жеке бас гигиенасы.
Uuml; Заманауи контрацепция дістері
Орытынды
Пайдаланан дебиеттер тізімі
Кіріспе.
р адам ерте жастан бастап жеке гигиенасын сатауды білу керек. Жеке бас гигиенасы дегеніміз – ол рбір адамны денсаулы салтын сатау ережелері. Мысалы: шашына, бетіне, олына, жыныс мшелеріне жне т.б. ктім жасау болып табылады. з - зіне ктім жасау тек ана денсаулыты сатау, ауруды алдын алу шін ана емес, жеке гигиена р адамны санитарлы мдениетін крсетеді. Ал, санитарлы мдениет жалпы мдениетті ажырамас блігі болып саналады.
Жасспірімдер мен жастара емдеу – профилактикалы, консультативтік кмек крсету :
Отбасыны жоспарлау мселелері бойынша кеес беру; жасспірімдер мен жастара контрацепцияны азіргі діс – тсілдерімен, оларды олданылуы жне олдануа болмайтын жадайлармен танстыру; контрацептивті олдану кезіндегі асынулара жне айрыша жанама серлерді пайда болуы жадайында 18 емделушілерге жйелі адаалау мен кеестер беру;
• Контрацепция ралдарыны есепке алу жне тарату;
• Жынысты жетілу кезеіндегі (ЖИТС инфекциясы, жынысты жолмен жтырылатын инфекция, ктілмеген жктілікті алдын алу, ауіпсіз сексуальды атынас сратарыны) барлы мселелер бойынша кеестер беру;
• Жас емделуші йелдерге тсік тсіруден кейін аяты оалту кезеін жне айта ктілмеген жктілікке душар болуды алдын алу алу шараларын жргізу, сондай –а асынулар пайда болан жадайда (емделуші йелдерді тілегі бой- ынша) кеестер беру
• Созылмалы КЖОА асынуымен ауыратындарды стационарда емдеу немесе КЖОА ткірліктерімен емделуші йелдерге дер кезінде кмек крсету
• Жатыр мойын ауруларымен емделушілерді емдеу жне диагостикалау; тередетілген (цитологиялы, вирусологиялы) тексеруге жіберу, диспансерлік баылауды жзеге асыру.
• Жасспірім ыздарда ст безі потологиясына алашы диагностикалау жне хирург – маммолог мамандара емделу мен тексерілу шін дер кезінде баыттау.
• ЖЖЖИ ауыратын жасспірімдерді белсенді анытау мен емдеу, мерезбен жне созбен ауыратындарды алалы тері – венерологиялы диспансерге (ТВД) жіберу.
• Жасспірім – балаларда жне бозбалаларда тумысынан бар немесе жынысты жолдармен алынан ауруларды диагностикалау жне емдеуге бейінді мекемелер- ге жіберу.
• Жасспірімдерге жасспірім шатаы жынысты атынастар, жалпы психологиялы денсаулы мселелері бойынша медициналы – психологиялы кеестер беру; жасспірімдердегі мінез-лы бзылуларыны барлы трлеріне медициналы – психологиялы тзету; жасспірімдерге жне жастара жеке жне топты психологиялы тренингтер ткізу.
• ЖДО з еркімен немесе баса емдеу – профилактикалы мекеме мамандарыны жіберуі бойынша келген жасспірімдерді жеке дара абылдауды йымдастыру жолымен емдік – диагностикалау ызметін жзеге асырады. Жасспірімдерге барлы емдеу – диагностикалы шаралары Р занамасына сйкес ата жргізіледі
Азастан Республикасы Денсаулы сатау министріні м.а. 2010 жылы 12 тамыздаы № 631 Бйрыымен «Балалар мен жасспірімдерге емдеу-алдын алу гинекологиялы кмегін йымдастыру» туралы ереже абылданан.
Жалпы ережелер
1. Осы ереже меншік нысанына арамастан балалар мен жасспірімдерге емдеу-алдын алу гинекологиялы кмегін крсететін медициналы йымдарды ызметіні тртібін белгілейді.
2. Балалар мен жасспірімдерге гинекологиялы кмек крсететін медициналы йымдар балалар мен жаспірімдерді репродуктивті жйесіні дрыс дамуын, диагностикалы тексеруді, емдеу мен консультациялы кмекті баылауды жзеге асырады.
3. Балалар мен жасспірімдерге амбулаториялы гинекологиялы кмек балалар емханаларында, йелдер консультацияларында (кабинеттерінде), отбасын жоспарлау орталытарында (кабинеттерінде), жасспірімдер кабинетінде (блімшелерінде), студенттік жне клиникалы-диагностикалы емханаларда крсетіледі.
4. Балалар мен жасспірімдерге гинекологиялы кмек крсететін медициналы йымдар балалар башасында, мектептерде, балалар емханалары мен стационарларда жынысты мшелер патологиясын айындау мен емдеу бойынша емдеу-алдын алу жмысын жне гинекологиялы аурулара кмнданан жадайда маман-балалар гинекологына (акушер-гинеколога) жіберуді жзеге асырады.
5. Балалар мен жасспірімдерге гинекологиялы кмек крсету шін балалар гинекологы (немесе балалар мен жасспірімдер гинекологиясы бойынша арнаулы дайындыы бар акушер-гинеколог) дрігері лауазымы енгізіледі.
6. Балалар мен жасспірімдерге мамандандырылан стационарлы кмек акушерлік стационарларды, кп бадарлы ауруханалар мен балалар стационарларыны гинекологиялы блімшелерінде крсетіледі.
7. Балалар гинекологыны (акушер-гинекологыны) жмыс кестесі мектепке дейінгі жне жалпы білім беру йымдарында алдын алу жмысын жргізуді, сондай-а амбулаториялы абылдауды амтамасыз етуді есепке ала отырып, рылады.
8. Балалар гинекологы (акушер-гинеколог) азастан Республикасыны олданыстаы заына сйкес дрігерлер білімін жетілдіру институттары мен факультеттерінде кем дегенде 5 жылда бір рет біліктілігін арттырады.
9. Балалар гинекологымен (акушер-гинекологымен) жне медбикесімен (акушермен) апаратты-тсіндіру жмысы медициналы йымдарды бекіткен жоспары бойынша жргізіледі. Бл жмыс шін белгіленген кндер мен сааттар блген жн. Бл жмысты негізгі нысаны: тренингтер, ойын тестілеу, жеке жне топты гімелесу, лекциялар, траты жне жылжымалы крмелер, жне витраждар, баралы апарат ралдарындаы жарияланымдар. Жасспірімдердегі аламаан жктілікті алдын алуа ерекше кіл блінеді. Істелген жмыстарды есепке алу "Білім беру жмыстарын тіркеу журналында" (N 038-0/у нысаны) жргізіледі.
10. Балалар гинекологыны (акушер-гинекологыны) жмыс кестелерінде дрігер орындайтын, "Емханада, консультацияда болуын есепке алу ведомстволарында" (N 039/у нысаны) белгіленетін, барлы тіркелетін мынадай жмысты трлерін крсету ажет: емханада немесе йелдер консультациясындаы абылдау, апаратты-тсіндіру жне баса да алдын алу жмысы.
11. Балалар мен жасспірімдерді абылдау мен емдеу жргізуде балалар мен оларды ата-аналарын тексеру жне срау дістеріне йретілген, сондай-а біратар емдік ем-шаралар (спринцтеу, ынапа балауыздар енгізу, дрілік заттарды инстилляциялау) жргізу дадысы бар медбике (акушер) кмектеседі. Медбике (акушер) "Орта медицина персоналыны емханаларда немесе консультацияларда болуын есепке алу ведомствосын" (N 039-1/у нысаны) жргізеді.
12. Балалар гинекологына жіберу шін мыналар айатар болып табылады:
балалар мен жасспірімдерді ішіндегі ауырсынулар;
ішті згеруі;
8 жаса дейін жынысты алыптасу белгілеріні пайда болуы;
13 жаса дейінгі айталанан жынысты белгілеріні жотыы;
жынысты жолдан блінулерді болуы;
етеккір орамыны бзылуы;
сырты жынысты мшелер алыптасуыны ауытулары;
дене салмаыны крт артуы немесе жынысты алыптасу кезеінде жоалту;
рса уысы мшелеріне операция жасааннан кейінгі: соыршек, перитонит жне т.б. кейінгі жадай.
13. Балалар мен жасспірімдерге кмек крсететін медициналы йымдарды жмысында мынадай жаттамалар пайдаланылады: "Баланы даму тарихы" (N 112/у нысаны), "Амбулаториялы науасты медициналы картасы" (N 025/у нысаны), "Диспансерлік науасты баылау картасы" (N 030/у нысаны), "Амбулаториялы науасты медициналы картасына жасспірімге осымша пара" (N 025-1/у нысаны), "Алдын алу тексерулерін есепке алу картасы" (N 131/у нысаны), "Амбулаториялы пациент талоны" (N 025-6/у нысаны), "орытынды (натыланан) диагноздарды тіркеу шін статистикалы талон" (N 025-2/у нысаны), "Студенттерді, техникум, колледж жне мектеп оушыларыны уаытша ебекке абілетсіздігі туралы анытамалар кітабы" (N 095/у нысаны), "Емханада, консультацияда болуын есепке алу ведомстволары" (N 039/у нысаны).
Балалар мен жасспірімдерге акушерлік-гинекологиялы кмек крсетуді йымдастыру
14. Балалар мен жасспірімдерге гинекологиялы кмек крсететін медициналы йымдарды негізгі міндеттері:
перзентханада (блімшеде) - жаа туан ыз балалар: туу кезінде баланы паспортты жынысын дрыс анытау, жаа туан нрестелерді жынысты дамуы бзылуыны ерте диагностикасы; даму кемістіктерін айындау; балалар емханасы, отбасы дрігерлік амбулаториясы мен перзентхана арасындаы сабатастыты жзеге асыру;
балалар емханасында - туан кезінен бастап 14 жас 11 ай 29 кнге дейінгі ыздар: туан кезінен бастап 14 жасты оса аланда рпаты болу жйесі алыптасуыны бзылуыны ерте диагностикасы жне емдеу, еттеккір функциясы алыптасуы бзылуыны алдын алу; жасспірімдер кабинетімен, йелдер консультациясымен (кабинетімен) сабатастыты жзеге асыру; жынысты жетілу бзылуларын тзету;
студенттік емханада (жасспірімдер кабинетінде) - 15-18 жастаы жасспірім ыздарды оса аланда: жасспірім ыздардаы рпаты болу жйесі алыптасуыны бзылуыны ерте диагностикасы, алдын алу жне емдеу; жынысты алыптасуы кезеіндегі ерекшеліктеріне байланысты рпаты болу функциясын алдаы уаытта іске асыруды болжау, контрацепцияны осы заманы дістерін олданатын жасспірім ыздарды диспансерлеу; жасанды тсік жасааннан кейін оалту, контрацептивтік ралдарды іріктеу; балалар емханасымен, йелдер консультациясымен (кабинетімен) жне гинекологиялы стационармен сабатастыты, апаратты-тсіндіру жмысын жзеге асыру;
емдеу-алдын алу мекемелеріне балалар мен жасспірімдер збетімен аралан жадайда консультациялы медициналы кмек крсету болып табылады.