Таырып. Жеке адам, топ жне жым. Менеджер жне жым. Геология. стеу.

Практикалы (семинарлы) сабаты жоспары

1. стеуді тсіндіру.

2. Лексикалы таырыптар бойынша сра-жауап, гімелесу.

3. Жаа сздермен жмыс жргізу.

4. Сздікті пайдалана отырып, техникалы мтіндерді аударту.

ЖЕКЕ АДАМ, ТОП ЖНЕ ЖЫМ

жым – крделі оркестр,

онда ркімні з аспабы болады,

сол аспабымен ойнайды.

В.А.Сухомлинский

 

Адам оамнан тыс мір сре алмайды. йткені оны психикасы тек айналасындаылармен арым-атынас жасау процесінде ана алыптасады. оамды трбие арылы адам белгілі мазмна ие болады. Жеке адамны алыптасуы оамны дамуымен байланысты оамнан тыс адам міріні болуы ммкін емес.

Басалармен арым-атынаса тсу ай жастаылара болмасын, оан йы демалу, киім-кешек, баспана андай ажет болса, арым-атынас жасай білу де сондай ажет. арым – атынас «топ», «жым» деген ымдармен тікелей байланысып жатады.

Адам баласы жалыз жріп, кздеген масат – мратына жете алмайды ол ыли да топпен бірге мір сретіні белгілі. Ал топты трлері сан-алуан, шаын (микро), ресми, бейресми, формалы, формасыз, йымдасан, йымдаспаан, табии, референттік болып бірнешеге блінеді.Топтаылар орта масат кздеп, бір кеістікте, белгілі уаыт ішінде бір-бірімен араласып іс-рекет жасайды.

Наты топтарды жоары дрежеде йымдасан трі- жым (коллектив) деп аталады.

А.С. Макаренконы длелдеуінше жым адамдарды жай ана жиынтыы немесе кездейсо топтаса салуы емес, ол жалпы масата жетуді ала міндет етіп ойан, оама пайда тигізуге тырысушылар тобы.

Наыз шын жым, мейлі ересектер, мейлі балалар жымдары болсын оамны бір мшесі болып есептеледі. Осыан байланысты оамны бастапы бір ясы болып саналатын оушылар, студенттер жымы баса жымдармен байланыста болуы тиіс, оны алдында оам мен ел алдындаыдай міндеттер трады.

А.С.Макаренко атап крсеткен жымды сипаттайтын міндеттер бгінгі тада да з мнін жойан жо. Ол міндеттер:

· жым алдындаы айын масат;

· жым мшелеріні оамды масата баытталан іс -рекет жасауы;

· жым мшелеріні бірлігі жне райсысыны зіндік пікірі болуы;

· з арасында міндеттер белгілеуі;

· белгіленген міндеттерді орындау;

· ата тртіпті болуы;

· з мшелері шін жымны жауапкершілігі, зара кмек, зара баылау, жолдасты сезім, айырымдылы арым – атынасты болуы.

Тапсырмалар.

1. Адам неге оамнан тыс мір сре алмайды?

2. оамны бастапы ясы болып табылатын йым?

3. «жым » деген ымды алай тсінесіз?

4. Топ пен жыма мысал келтірііз.

5. Шын немесе жалан екенін крсетііз

  И Жо
Жеке адамны алыптасуы оам дамуына байланысты емес.    
Топты екі трі бар.    
Топтаылар бірігіп іс - рекет жасайды.    
жым мшелері оамды масата баытталан іс-рекет жасайды.    
Сіз жымда оисыз.    
Сіз топта оисыз.    
Сізді деканыыз жымда жмыс істейді    

 

МЕНЕДЖЕР ЖНЕ ЙЫМ

йымны сипаттамасы. Менеджментті оып білу шін йымны не екенін, неге басару керек екенін білу ажет. йым менеджерлер леміні негізін раушы жне менеджментті мір сруіні негізі болып табылады.

йым дегеніміз не? андай да бір топ йыммен санасу шін бірнеше міндетті талаптара сйкес болу керек.

1. Осы топты блігі деп санайтын кем дегенде екі адамны болуы;

2. Осы топты барлы мшелеріне орта болып саналатын кем дегенде бір масатты болуы;

3. Масата жету шін бірге жмыс істейтін топты мшелері болуы.

Осы сипаттарды арылы анытама аламыз:

йым дегеніміз – орта масата жету шін ызметтері біріктірілген адамдар тобы.

йымдар ресми жне бейресми деп блінеді. Егер йым жоарыдаы талаптара сай болса, ол йым формалды болып табылады.

Бейресми йымдар – бл ая астынан шыан топтар, біра мнда да адамдар зара байланысты болады.

Крделі йымдар – бл зара байланысты масаттарды жиынтыынан тратын йымдар.

йымдар формасы, масаттары, йымды рылымы бойынша ерекшеленеді, сонымен атар орта сипаттары блініп шыады. йымны бес орта асиеттері табыса, жетістікке жету шін йымды не шін басару керек екенін тсінуге кмектеседі.

Олар:

1. йымны ресурстары.

2. Сырты ортаа туелділігі.

3. Клдене ебек блінісі.

4. Блімдер.

5. Тік ебек блінісі.

Тапсырмалар.

1. Мтінді оып, аударыыз.

2. Сратара жауап берііз:

а) йымны сипаттамасы андай?

) йым дегеніміз не?

б) йымдар алай блінеді?

в) йымны бес орта асиеттерін атаыз.

4. Мтін бойынша схбаттасыыз.

5. Мтінні мазмнын гімелеп берііз.

ГЕОЛОГИЯ

Геология -(гректі ge - Жер жне logos - ілім деген сздерінен шыан) - жер ыртысын, оны рамын, рылысын жне даму тарихын, онда азба байлытарды пайда болу, орналасу задылытарын зерттейтін ылым. Геология кптеген мселелерді зерттейді. Ол мселелер мыналар: тау жыныстары (петрография), оларды рам бліктері - минералдар (минералогия), жер ойнауында химиялы заттарды таралуы мен орын ауыстыруы (геохимия), ішкі жне сырты кштерді серінен жер ойнауыны дамуы (динамикалы геология), жер бетінде органикалы дниені пайда болуы мен дамуы (палеонтология), тау жыныстарыны абат тзе орналасу реті (стратиграфия), пайдалы азбалар, жер асты сулары (гидрогеология).

Тапсырмалар.

1. Мына сратара жауап жазыыз:

- Геология нені зерттейді?

- Тау жыныстарыны рам бліктеріне не жатады?

2. Мтін ішінен септік жалауларды бліп крсетііз.

3. стеуді еске тсіріп, трлеріне мысалдар келтірііз.

 

сынылатын дебиеттер:

1. Кзекова З. С. аза тіліні практикалы курсы (гуманит). Алматы: ылым, 2001.

2. Бектров Ш.К., Бектрова А.Ш. аза тілі (Ана тілі дегейінде йрету ралы). Алматы, 1998.

 

СЖ арналан баылау тапсырмалары (3-таырып) [осымша14,15,17, 20]

1. «Жеке адам, топ жне жым» таырыбына гіме.

2. «Менеджер жне жым» таырыбына гіме.

3. «Геология» таырыбына реферат. Презентация.