Таырып. оамдаы отбасыны ызметі. Отбасы. Аэросуретке тсіру. Шылаулар. Септеулік, жалаулы, демеулік шылаулар.

Практикалы (семинарлы) сабаты жоспары

1. Шылаулар. Септеулік, жалаулы, демеулік шылауларды айталау.

2. Лексикалы таырыптар бойынша сра-жауап, гімелесу.

3. Жаа сздермен жмыс жргізу.

4. Сздікті пайдалана отырып, техникалы мтіндерді аударту.

ОАМДАЫ ОТБАСЫНЫ ЫЗМЕТІ

Отбасы дегеніміз – туысанды байланыста болатын (атасы, жесі, кйеуі, йелі, балалары, ата-анасы т.б.) бірлесіп, улеттік-трмысты мір сретін адамдар. Олар отбасында мемлекеттік задар мен ережелерді сатайды. Отбасы – адам баласыны сіп-нер, аз трар, анат аар ясы, алтын белгісі. Отбасында алыптасан барлы жасы асиеттер мір бойына серік болады. Оны ешкім тзете алмайды.

Кне заманнан бері рбір отбасында той-мерекелер (шілдехана, ат ою, туан кн, мектепке бару тойы, кміс жне алтын, оныс тойлары) айта жаыруда.

Бала трбиесінде отбасы ызметіні оама тигізер пайдасы кп. Отбасынан жасы, дрыс трбие алан бала оама да з лесін тигізеді. Сол себепті де оамдаы отбасыны ызметіне аса назар аударан жн.

Тапсырмалар.

1. Мтін бойынша сздік растырыыздар.

2. Туысты атауларды жаттап алыыздар.

3. Мтін бойынша сратар дайындаыздар.

4. з отбасыызды оамдаы ызметі туралы шаын шыарма жазыыздар.

5.Бала трбиесінде отбасы ызметіні оама тигізер пайдасы кп.Осы берілген сйлемге синтаксистік, морфологиялы талдаулар жасаыздар.

ОТБАСЫ

Мені отбасымда жеті адам бар. Олар: атам, жем, кем, шешем, аам, арындасым жне мен. Атам мен жем-зейнеткер. кем ыры жеті жаста, ол ауруханада дрігер болып жмыс істейді. Шешемні жасы ыры бесте, ол - жеке ксіпкер. Аам араанды мемлекеттік техникалы университетін бітірген. азір рылыс фирмасында ызмет етеді. Оны жасы жиырма бесте. арындасым дарынды балалара арналан мектепте оиды. Ал мен зім араанды мемлекеттік техникалы университетіні жол-клік факультетінде оимын.

Бізді отбасымыз араанды аласыны орталыында, трт блмелі птерде трады. Туыстарымызды брі осы алада трады. Біз жиі атынасып трамыз. Біз те тату трамыз. Бізді отбасымызды достары кп. Мерекелерде кездесіп трамыз.

 

Тапсырмалар.

1. Жаа сздерді сздікпен аударыыз.

2. Жаа сздерді бірнеше рет оып, дрыс айтуа жаттыыыз.

3. Мтінді аударыыз.

4. Мтін бойынша сратар дайындаыз.

5. Мына сздерге фонетикалы талдау жасаыз: мені, жем, дарынды, трт.

6. Кп нктені орнына тиісті ріптерді ойып жазыыз: …рылыс, аз…р, п…тер, б…лме, т…ыс, …змет.

7. Досыыздан оны отбасы туралы сраыз.

8. Берілген мтін бойынша з отбасыыз туралы гіме жазыыз.

9. Екінші студентпен "Отбасы" таырыбы бойынша сра-жауап арылы сауалнама растырыыз.

10. Отбасы, туан-туыстар туралы маал-мтелдер жазып келііз.

АЭРОСУРЕТКЕ ТСІРУ

Аэросуретке тсіру- шу аппаратыны жрдемімен, яни шата, тікшата, арыш кемесінде орнатылан арнаулы аппаратурамен жер бетін суретке тсіру. Аэросуретке тсіру материалдарын геодезиялы, геологиялы, инженерлік зерттеулерде, жоспар жне карта жасауда, пайдалы азбаларды іздестіруде пайдаланады.

оыр кмір - шымтезектен пайда болып, тас кмірге айналып лгермеген азба кмір. рамында 78% кміртегі болады, тсі кгірт. Отын, химиялы шикізат ретінде пайдаланылады.

Жаартаулы жыныстар - жаартауды атылауы нтижесінде пайда болан тау жыныстары: базальт, андезит, липарит, диабез, туф, жентек тас жне т.б.

Саз - диаметрі 0,01 миллиметрден аспайтын те са блшектерден тратын шгінді тау жынысы. Ылал кйінде ттыр ойыртпа тзеді. Оларды кбіне су шайып кетіп, теіз, зен, кл тбіне шгеді. Трлі масатта пайдаланылады: ыш бйымдар, ыдыс-ая, кірпіш жасалады, ота тзімді, рылыс жне мсіндеу жмыстарында олданылады.

Тапсырмалар.

1.Мтінді тыдаыз.

2.Жаа сздерді айтылуына кіл блііз, аударыыз.

3.Жаа сздермен сз тіркестерін, ол тіркестермен сйлемдер растырыыз.

4.Мтін бойынша бірнеше сраулы сйлемдер растырыыз.

5.1, 2 - абзацтаы сйлемдерді етістікті ш шаында жазып шыыыз.

6.Схбат растырыыз. Схбат ішінде модаль сздерді олданыыз.

7.Шылауларды трлеріне мысалдар келтірідер.

 

сынылатын дебиеттер:

1. Кзекова З. С. аза тіліні практикалы курсы (гуманит). Алматы: ылым, 2001.

2. Бектров Ш.К., Бектрова А.Ш. аза тілі (Ана тілі дегейінде йрету ралы). Алматы, 1998.

3.Тймебаев Ж. аза тілі (Грамматикалы анытаыш). Алматы, 1991.

4. Аяпова Т. аза тілі (Негізгі оулы, й кітабы, малім кітабы). Алматы, 1998.

 

СЖ арналан баылау тапсырмалары (4-таырып) [осымша14,15,17, 20]

1. «оамдаы отбасыны ызметі» таырыбына гіме.

2. «Отбасы» таырыбына сбат.

3. «Аэросуретке тсіру» таырыбына гіме.