O VPAFLEN DIGIK! O REIDAN DIGIK!

Pötü prim yela nulik lüvipobs oles vlak sauni, koteni e lifi benik in vol püdik. Vpagased obas primon me nüm at yelodi 26id oka. Redakan, guvan e kevobans Vpagaseda ai esteifoms, ad laidabinükön ed ad galükön nitedäli pro pük jönik neudik hiela ‚Johann Martin Schleyer.

In yelods: 1959 jüesa 1960 koneds gretik e poedots mödik epubons, kelas reid e suem flagons sevi kuratik Vpa. Bligods nulik ovotükons boso ninädi sisik at. Neodobs mu draniko lärnatidodemis gretik ä staböfikis in netapüks ledinik, bi literat tefik komädon nog tu püliko in Vp. Telido pöt elofon oki, ad lasumön ini gased literati nenblamik se posbinükot hiela ‚Dr. Arie de Jong: bevoban süperik Vpa obas. E kilido cedobs, das nu, pos dabin 83-yelik Vpa oneodobs fino kronigi lölöfik püka at. Diseinü at el ‚Jenotem Volapüka opubon mö fövots mödik in Vpagased obas.

Bligods at oflagons padis mödik gaseda. Dub sakrifäl Vpanas anik fe okanobs gretükumön boso Vpagasedi; pö atos spetobs ye, das i Vpans votik e reidans gaseda obas vobonsös leziliko, ad gaenön Vpe limanis e födanis nulikis, e Vpagaseda reidanis e bonedanis nulikis! Spelobs zuo, das el ‚Jenotem Vpa otuvonös i nitedäli sogodas votik!

Vobolsös pro propagid Vpa e pro föd Vpagaseda!

Redakan, guvan e kevobans ela ‚Volapükagased.

Se Volapükagased pro Nedänapükans 1961, Nüm: 1, Pad: 1.

Tepaneit

Vu! ror kion! e jov kion!
Plödo in süt bäldik nabik
nu vutiko tep reigon,
tep badik dü düps neitik.
Ni mun, ni stels; te lefogem
len sil vegon mu vifiko.
Soaliko binob in cem:
slip efugon kruäliko
de ob, du in neit dagik
letep jäfon me pled hölik,
me tag e hag, seif, pleif,
me drum e brum, me knir, letir,
me stur e mur, noid, sijid
de süt lü yad, de dom lü gad.
Bims noidons; leyans, kiuds
in tep kratons e mufülons.
Kläpeds dremons, e te pauds
brefik stila jovi ropons.
Kio vien jäfon su nuf!
Spö! - e teins noidülons;
kli! - bal falon ini legruf,
ed aniks lü süt dofalons.
Dins bisarik, knätär e hag
jenons süpo in dom bäldik;
e späkiko äsvo se dag
tonon smilet miklänöfik.
Leno dalob jekön in dom
lo mens pöfik in nafs su mel,
in vut tepa, fago de lom.
De God sekidons: sav e jel.

Se Volapükagased (Zänagased pro Volapükanef) 1961, Nüm: 1, Pad: 4.

Jenotem valemapüka ‚Volapük

fa ‚Johann Schmidt.

Contents

1 FONUN
2 De daved Vpa jü kongred balid in ‚Friedrichshafen
3 Dese kongred balid jüi kongred teled^[1] in zif ‚München. (1885 jüesa 1887)
4 Proged fovik. Prim e volf krisida demü Vpakadäm.
5 Dese krisid lü nebenikam jenöfik (1891 jüesa 1893)
6 El ‚Volapükaklub valemik e krisid telid. (1894 jüesa 1896)
7 Pos nebenikam e krisids. El ‚Period di ‚Graz. (1897 jüesa 1900)
8 Jü fin ela ‚period di ‚Graz. (1901 jüesa 1906)
9 Nepub panik Volapüka. (1907 jüesa 1914)
10 Period Volapüka nosädik. (1915 jüesa 1929)
11 El ‚Schleyer - el ‚Kerckhoffs.
12 Nuns valemik tefü Volapükamuf.
13 Volapükamuf nulik.
14 Finasag

FONUN

Yels: 83 nu epasetikons sis daved Volapüka. Gloratim ona enepubon sis lunüp, e slopans lanälik ona se timäd at sa Volapükans ut, kels iblibons fiediko kol Volapük i pos tim nebenikama, pemoükons ti valiks fa deadalanan. Latikumo, primü tumyel teldegid, voläd äsvo iglömon Volapüki, e jüi nutim Volapükamuf nulik no nog ätuvon demi mödik.

To atos ecedob osi dini diseinabik ad lautön jenotemi püka at. Ibä pos steifüls mödik vanik dü yels: 275, Volapük idavedükon fino mufi bevünetik balid in jäfüd yufapükas. Dü yels mödik pigebädon dareigölo as yufapük fa slopans vemo mödiks‚ fa Volapükaklubs: 357 e fa länafeds: 19 in taledadils valik. Volapükans plu: 430, dialimans balugik u nolavalans edavedükons literati nu püliki in u dö Volapük. Jenöfots at bo ya gidükonsöv lauti jenotema ona.

Dub atos jenöfiko ya ün degyel balid Volapükamufa buks jenavik kil ipubons; el ‚Das erste Jahrzehnt der Weltsprache Volapük (Degyel balid valemapüka ‚Volapük) fa dokan ‚Rupert Kniele (Deutän)‚ el ‚Jenabuk Volapüka fa ‚W. Hansen (Danän), ed el ‚Jenabuk Volapüka fa ‚F. B. Supple (Lamerikän). Bukis tel, eli ‚Yelabuk pedipedelas, fa profäsoran ‚Kerckhoffs (Fransän)‚ ed eli ‚Die Literatur der Weltsprache (Literat Volapüka) fa ‚Oskar Kausch (Deutän)‚ kanoy nemön bibliografis - do liedo nelölöfikis - Volapüka. Buks kil balido pemäniotöls ipubons ün yels: 1889, tefädo ün: 1891. Ab ya mö yel bal, tefädo mö yels kil latikumo Volapükamuf gretik pidistukon lafo kodü konflit bevü el ‚Johann Martin Schleyer e Volapükakadäm cifamü profäsoran ‚Kerckhoffs; täno mifät telid ün yel: 1895 äsökon. Pos mifäts at, pos nebenikam vemik Volapüka, nek äcedon osi duni plitik, ad fövön vobi lautanas kil. Volapük äbinon ün tim et te nog as yufapük bal bevü yufapüks votik mödik.

Ab Volapükamuf, büäto so nämädik, no inepubon lölöfiko. Jüi yel: 1901 slopanef ai nog no äbinon pülik. Täno ye äsvo ämaratikon nevifiko jüi deadam ela ‚Schleyer (ün 1912), e fovo jüi tim volakriga balid. Igo pos krig at ai nog grups smalik Volapükanas in lalpaläns älaibinükons kosädi me pük at‚ jüs ün yel: 1930 dokan ‚Arie de Jong ädavedükom Volapükamufi nulik dub bevob yufapüka at.

Dub jenots valik at literat Volapüka pämödükumon, dido mö läsikam vemik, ün yels mödik at; Volapükaklubs anik zuo dönu päfünons. I dil at Volapükajenotema, dö kel neai nun prolidik äpubon in penäd alseimik, ekodon davedi penäda at.

Binos klülik, das Volapük pemänioton suvo in literat latikumo pepüböl. Periodagaseds e delagaseds ai dönu eninädons nunis dö Volapük e dö fät cenik oka. Tuvoy mäniotis brefik dö Volapük e dö el ‚Johann Martin Schleyer in konsälidalebuks gretik pükas valik. Ab vemo suvo Volapük pamänioton brefiko u boso prolidiko in penäds yufapükas votik. Mu pato atos jenon in lebuka lautanas ut, kels jäfons ko jenotem u ko bibliograf yufapükas valik. Dokans ‚L. Couturat e ‚L. Leau egebidükoms Volapüke padis: 36 in lebuk süperik omas, in el ‚Histoire de la Langue Universelle. I in pads retik lebuka at Volapük pamänioton suvo, do krütiko, (leigoäs yufapükasits votik ti valiks). Jenotem Volapüka äreafon dido dub krüt prolidik at ini spad brefik löliko nesaidik. Söl ‚Stojan egevom Volapüke liedo te padis vel in lebuk vemo nitedik oma, in el ‚Bibliografio de Internacia Lingvo; söl dokan ‚Takàcs egebidükom in el ‚Katalogo de la Esperanto-Gazetaro oka te padis tel e lafik pro gaseds Volapükik. Kludo kod zuik penäda at binädon me bligod, ad moükön sevi nelölöfik tefü Volapük‚ ed ad jafön stabi pro jäfüdapenäds tefik fütürik.

Buks jenavik kil Volapüka, kels pämäniotons primü penäd, pilautons ün gloratim püka at. Kodü atos e lo benosek vemik bevünetik ün ettim buks at ninädons su pads ömik tuükamis e täxetis levemik. Dins at e leigo lästäxets in literat yufapükas votk üfo davedükonsöv nunodis dobik tefü Volapükajenotem. Us, kö nuns somik pelasumons diliko, us nuns at sunädo pekoräkons. Esteifob, ad möükön is propagidi alik ut, kel no baiädon ko jen jenöfik. Zuo cedob osi dini zesüdik, ad lasumön ini penäd at setratis se buks krütik‚ kels jäfons ko stuk, ko binäl e ko vödastok Volapüka.

Utos valik, kelos is panunon tefü Volapük, utos labon i stabi fümik dub blöfs e temunians mödiks. Bukem lönik oba ninädon foldilis kil literata valodik Volapüka, e bukas, e penädas e gasedas‚ sa literat namapenädik veütik ela ‚Johann Martin Schleyer, klubas e länafedas. I literat valodik lautanas ut, kels ön disein seimik ejäfons siölo u deimölo ko Volapük, binon mö foldils kil in bukem oba. Kodü bukem oba egetob säkis mödik tefü Volapük, e säkis at vilob nu begespikön valodo medü penät at.

Binos klülik, das jenotem valemik yufapükas bevünetik is no pelasumon. Yufapüks votik anik, kels ettimo "bitons pluuneplu neflenöfiko ta Volapük, pamäniotons bai leod timavik. Volapük rigik ela ‚Schleyer edageton in penäd at pluamanumi vemik padas; nutim, tefädo Volapük bai bevob dokana ‚Arie de Jong egeton padis te anikis. Edilädob jenotemi bai periods veütik anik Volapüka; in kapit alik Volapükans, klubs e länafeds veütiküns pamäniotons, e leigo atos tefü gaseds e literat veütiküns. Bevob Volapüka fa kadäm balid, tefädo fa profäsoran ‚Kerckhoffs etuvon is mänioti prolidik; leigo bevobs votik anik pamäniotons. Literat pülik onas duton klüliko lü Volapükaliterat, lü kel fino nog penäds anik ela ‚Pasilingua (fa hiel ‚Steiner) dutons.

Pö nunods tefü pösods veütikün Volapükamufa balid ai esteifob, ad nunön as kronigan teik‚ no ye ävilob jäfön tu prolidiko ko pöks e pöls uts, kels pastabons in natäl menas‚ e kels ya so suvo edavedükons miseki e faili dinas gudik e dialikas. Vätäli lönik oba tefü dinäds at e tefü dins votik okanoy dasevön fasiliko.

In vödem fovik nem: ‚Volapük ai opubon me brefod: Vp. Penäd at tuvonös lasumi gudik!

lautan.

De daved Vpa jü kongred balid in ‚Friedrichshafen

Vü disins plu: 1000 tefü daget yufapüka bevünetik, Volapük edageton veüti mu patiki. Leigo nitedi jenotem ona binon, kel bo odavedükon nitedäli noe Vpanas, abi menas votik utas‚ kels slopons yufapükasiti votik seimik, u kels baisenälons tefü mög e zesüd yufapüka bevünetik.

Plad Vpa vü yufapüks votik binon küpädik. Te foldil bal pükas at ekodon davedi penädas anik; foldils kil retiks no ädavedükons penädis pabükölis. Kodü dinäds negönik valasotik te namapenäds, u samäds anik me mödükian peprodöls, retons de ons. In tef jenavik yufapükadisins, ereafons ini stad lölöfiko neveütik. Kludo te yufapüks zao: 250 retons, kels pepübons me penäds pepüköls. De ats ye püks plu: 200 emoikonsöv, üfo flagoyöv literati mö penäds jöl jüesa degs. Pos flag at yufapüks läs: 50 retons; aniks onas, samo el ‚Occidental, el ‚Latino sine Flexione e disins votik anik dalabons ya literati ze veütiki. Ab fino te yufapüks kil retons, kels lediniko ädavedükons pati jenotema yufapükik; püks kil ats binons: el ‚Esperanto, el ‚Ido e Volapük. Vp. binon as yufapük bäldikün kilas at‚ literat ona binon leigo veütik ä gretik äsä ut ela ‚Ido. Dub nebenikam Vpa. literat ona stadon in miedükam semik‚ sodas men balatik äkanon lonülön oke bligädi, ad kobükön ed ad davestigön oni; bligäd at binon nemögik tefü el ‚Esperanto lo lemöd literata onik.

I jenotem Vpa. binon küpädik, bi pos steif mödik dü tumyels anik ädavedükon mö naed balid mufi bevünetik yufapükik‚ bi täno ün tim glora vemikün ona pädrefon fa mifät badikün dub mijenots tel‚ bi too fovo pälaibinükon fa slopans aiplu äläsiköls‚ jüs fino dokan ‚Arie de Jong in Nedän ajafädom one dub bevob sevädi bosik.

Vp. pedatikon ün yel: 1879 fa hiel ‚Johann Martin Schleyer‚ ettimo pädan romanakatulik in vilag ‚Litzelstetten (Badän). El ‚Schleyer pimotom tü: 1831, gustul degid in vilag ‚Oberlauda (Badän) as son tidala ‚Philipp Schleyer. Isevädikom as pükinolan gudik. El ‚Schleyer elautom poedotis in püks vel, e lautotis prosadik in püks: 25. Ya ün yel: 1877 isteifom, ad fomön yufapüki nemü el ‚Dolmetsch-Sprache (pük nätäpretik) se netapüks veütikün mäls Yuropa.

Ün yel: 1879, (bai penets lönik ela ‚Schleyer) ün mäzulaneit, keli ibelifom nenslipiko‚ fom e stuk lölöfiks Vpa. ädavedon tiko lo om. Ettimo el ‚Schleyer no nog äsevom, das bü om, ünü tumyels plu tels‚ mens mödik ivobons töbiko, ad jafön yufapüki bevünetik. Tü 1879, mäzul 31id älautom skäti gramata, e nu äprimom lezeliko, ad jäfön ko daglof püka at, e ko tradut lautotas smalik ini Vp. Blufis pülik at äpübom in el ‚Sionsharfe (siunahap): periodagased pro poed katulik‚ kel pifünon ün yel: 1876 fa el ‚Schleyer, kel i ädunodom as reakan ona.

In nüm: 35, (ün mayul: 1879) periodagaseda at Vpapenäd balid äpubon as läükot tiädü ‚Entwurf einer Weltsprache und Weltgrammatik (Disin püka e gramata pro menef valodik). Läükot at äninädon stabalonis Vpa. e blufasetis balid. Se reidanef ela ‚Sionsharfe Vp. ädageton slopanis balid. Dub yegeds gönik in gaseds anik pük nulik ädalabon finü yel: 1879 ya slopanefi smalik‚ pato in Deutän sulüdik ed in Lösterän-Macarän. Vü Vpans balid tuvobs hielis ‚G. Banfi (Macarän), e ‚Karl Lenze sa lädi ‚Wolter (Deutän)‚ as Vpans veütik tefü jenotem Vpa.

Ün florüp yela: 1880 dabükot balid gramata e vödabuka äpubons. Vödastok Vp. äbinädon mö vöds 2782. Pas nu el ‚Schleyer ävälom vödi ‚Volapük asä nem püka. Pub bukas at ädavedükon valöpo stuni, e nu plä gaseds Deutäna i gaseds länas votik änotükons yegedis gönik dö pük nulik. Dub dun at slopans Vpa. ämödikumons so vemo‚ das buks bofik päselons lölöfiko ya pos muls mäl. Ai nog el ‚Sionsharfe pägebon as gased Vpamufa‚ kel nu ya älabon stabi gudik in Deutän sulüdik. In läns mäl votiks Yuropa, in Merop ed in Siyo föfik leigo ya slopans balatik ädabinons. Dokan ‚Moritz Obhlidal in zif ‚Wien: man vemo veütik in jenotem latikum Vpa.‚ äslopom ya ün yel: 1880 Vpi.

Tü 1881, yanul balid nüm balid ela ‚Weltspracheblatt-Volapükabled ela ‚Schleyer päpübon dese vilag ‚Litzelstetten bi el ‚Sionsharfe no fovo äsaidon pro slopanef ai plu gloföl Vpa. In zif ‚Ohio (Tats Pebalöl) periodagased ya ijafon dilädi laidik pro tid Vpa. Profäsoran ‚Büchler äjenükom in zif ‚Heilbronn spikädi notidik balid dö Vp.‚ e suno pos atos bukil omik dö spikäd at äpubon in zif ‚Tübingen. Hiel ‚Lenze äpübom in zif ‚Zürich bukili stenografik ko läükot Volapükik. Ai plu gaseds Deutänik e no-Deutäniks äkomandons Vpi. Slopanef püka änämikumon laiduliko in Deutän sulüdik, e dese läns at ästäänükon oki nu i in Laisasän, in Deutän vesüdik, e boso pülikumo in Deutän retik. In läns votik ti valiks Yuropa Vpans balatik nu ädabinons. Mans latikumo vemo veütiks: profäsoran ‚Büchler, dokan ‚Müller se ‚Calw e tidal ‚Fieweger, (valiks Deutänans), äslopons Vpi. ün yel: 1881.

Ün yel: 1882 Vp. älabon in Deutän ya slopanis plu: 500. Räktoran ‚Fieweger älautom Vpaläükotis pro nüms zül ela ‚Stenographisches Sonntagsblatt (Sudelagased stenografik)‚ kel päpübon in zif ‚Breslau. Ün prilul dabükot telid Vpagramata äpubon, e suno pos on gramat Svädänapükik-Volapükik äsökon. Vpaklub balid päfünon in el ‚Alberweiler (Vürtän). Ünü muls anik Vpaklubs ädavedons nog in zifs ‚Breslau e ‚Wien; fino klub folid päfünon in ‚Ankarsrum (Svedän). In ‚Schemmersberg Vpakobikam notidik telid päjenükon, e poso kobikam notidik in zif ‚Berlin. Gaseds labü beorepüt bevünetik äkomandons nu Vpi. Vpans sevädik mödik äpubons nu mö naed balid in Vpamuf; mans veütikün vü ons äbinoms: dokan ‚Rupert Kniele, dokan ‚Müller (Dächingen) ed el ‚Josef Bernhaupt (Süriyän). Vp. inüdranon ini läns kulivik valik.

Ün yanul yela: 1883 Vpagased telid äpubon in zif ‚Breslau, tiädü ‚Weltspracheklubs (Volapükaklubs); as redakan ona el ‚Fieweger ädunodom. Tü prilul 23id el ‚Netafed Vürtänik päfünon in zif ‚Ulm, e suno pos fün oka fed at älabon limanis plu: 400. Pos fün feda Vpakobikam notidik päjenükon us; jenots at pämäniotons in gaseds ti valiks Deutäna sulüdik. Dub atos el ‚Netafed Vürtänik ädageton limanis nulik mödik. Ün yulul kobikam notidik päjenükon in zif ‚Konstanz‚ ed ün tobul kobikam in el ‚Buchau äsökon lo komans plu: 300. In el ‚Böblingen-Sindelfingen Vpaklub gretik ädavedon. Propagidapenäds smalik ela ‚Bernhaupt äpubons in Deutänapük, in Litaliyänapük ed in Nedänapük; äyufons vemo pö daved Vpamufa in läns lätiko pemäniotöls. Mö naed balid Vpaliterat pämödükumon vemo. Vödabuk ela ‚Schleyer äpubon mö diläds tel, ed äninädon nu vödis plu: 10‚000. Dabükots kilid e folid Vpagramata päpübons. Spikäds tel dö Vp., fa els ‚Bernhaupt e dokan ‚Obhlidal pilautöls, äpubons as propagidapenäds. El ‚Fieweger äpübom penädis balid elas ‚Weltsprachliche Dialoge (Telspikots Vpik.) omas. Vp. ädalabon in Deutän ya slopanis plu: 2.000, e valöpo daglof ona äbinon gönik dub yuf gasedas mödik.

Vpans vemo mödiks, kels latikumo ägetons sevädi in Vpajenotem, nu äslopons mufi Vpik. Kanob te nemön manis veütikün: tidan ‚Starck, profesorän ‚von Soden, tidan ‚Gutensohn‚ baonan ‚von Weiden, e fino lautan ‚Leopold Einstein, kel ävobedom leziliko pro Vp. in Bayän.

Benoseks Vpa ün yel: 1884 äbinons gretikum ka ün yels büik luls valodo. Num slopanas äfolon oki. Lediniko in Nedän proged gretik äjonon oki; us Vpaklubs: 12 päfünons, vü ons klub in ‚Rotterdam älabon limanis plu: 100. Profäsoran ‚Haastert in ‚Rotterdam äpübom Vpagasedi Nedänik, (Vpagasedi kilid) tiädü ‚Vpabled. In en over de Wereldtaal. Vpaklubs votik ädavedons in: ‚Kempten, Ravensburg, Ulm, Uberlingen, München, Saulgau, ed in ‚Heilbronn (valiks in Deutän). In zifs vel ya tidodems notidik päjenükons, (dilo in juls privatik). Gaseds za: 100 änotükons yegedis komandik dö Vp. (Dido Vp. i päbekomipon u leno pämänioton dese daved oka fa dil gasedema). Kobikams notidik: 12 päjenükons ün yel: 1884.

Vpaliterat dönu pämödükumon vemo. El ‚Gramat smalik ela ‚Schleyer ya ipubon in püks difik: 10, ed els ‚Paradigs oma äpubons mö dabükot folid. El ‚Tidabuk Vpik fa ‚Haastert e penäds gramatik votik vels ela ‚Schleyer äsökons onis. Täno mö naed balid muadapenäds Vpik päpübons: el ‚Te tikäl fa ‚Schleyer, el ‚Cogs valemapükik fa ‚Kniele ed el ‚Minna de ‚Barnhelm (bai rigavödem hiela ‚Kleist) fa ‚Fieweger. El , Allgemeine Briefmarken-Anzeiger (Nunian valemik pro konlet penedamäkas) in ‚Wien äninädon Vpadilädi laidik. Vödabuk Nedänik fa ‚Voz äpubon ya mö dabükot telid. Propagidapenäd fa ‚Glogau ed el ‚Nunod dö Vpakongred balid fa ‚Kniele finükons kedi Vpabukas e penädas ün yel: 1884.

As jenot veütikün yela: 1884 Vpakongred balid päjenükon in zif ‚Friedrichshafen tü gustul 25id jüesa 28id. Cifamü Vpans sevädik: dokan ‚Obhlidal, tidan ‚Starck e baonan ‚von Weiden Vpans zao: 150 ikobokömons‚ dido mö pluamanum vemik se Deutän e se Lösterän. El ‚Starcksche Sammlung (Konlet di ‚Starck) gönü föd Vpa pästiton, e vobed kobädik nomik Vpanas valik päsiudon. Dü kongred at Vp. pägebädom dilo as kosädapük.

Vü slopans nulik mödik, profäsoran ‚August Kerckhoffs äslopom Vpi ün yel: 1884; el ‚Kerckhoffs ägetom poso fluni vemikün pläamü el ‚Schleyer it.

Dese kongred balid jüi kongred teled^[1] in zif ‚München. (1885 jüesa 1887)

Dub kongred balid Vpa pük yunik at äreifon oke küpäli menas mödik, e nu äprogedon valöpo. Cifamü el ‚Kerckhoffs el ‚Association française pour la propagation du Vp. (Leklub Fransänik pro propagid Vpa.) päfünon in Fransän. Lü on, vü votikans, pösods vemo benorepütiks plu: 50 ädutons‚ se räyuns nolava, tatacalanas, lekananas, se räyuns gasedimanas e dustodanas. Bi nu i gaseds sevädik, samo els ‚Le Temps, ‚Petit Journal e ‚La Liberté äkomandons vemo Vpi. me yegeds mödik‚ ägeton in Fransän benosekis gretik. Dese Fransän Vp.l änüdranon ini Spanyän, ini Portugän ed ini Belgän. I in läns votik num slopanas aiplu ämödikumon. In Svedän el ‚Vpisten: Vpagased sevädik, ädavedon; redakan ona el ‚Säterstand äbinom. Periodagaseds bofik: el ‚Los Amichs Tintores in ‚Barcelona, ed el ‚Stenographischer Courier in zif ‚Brieg äninädons dese vel: 1885 Vpadilädis laidik.

Vpaklubs ädavedons vü votiks in ‚Madrid, Paris, Nürnberg, Regensburg, Calw, Montabaur ed in ‚Neu-Otting. In Nedän nu klubs: 20 ädabinons, e vü ons Vpaklubs in ‚Amsterdam ed in ‚Rotterdam älabons limanis a plu: 100. Tidodems päjenükons in tops plu: 50; in zif ‚Nürnberg pösods plu: 150 äkomons in tidodems. Pükinolavan sevädik ‚Max Müller äcedon (lo benoseks Vpa.) yufapüki somik dini mögik ä frutiki.

Ün yel: 1885 mans sökik, poso in Vpamuf vemo sevädiks, äslopoms Vpi: profäsoran ‚Winkler e tidan ‚Adriaanse (bofiks in Nedän), profäsoran ‚Schnepper in ‚München ed el ‚Heyligers in Belgän.

Literat Vpa. pämödükumon ün yel: 1885 so vemo, das penäd at fovo te nog oninädon tiädis penädas veütikün. El ‚Gramat Vpa ela ‚Schleyer äpubon mö dabükot lulid; el ‚Vödabuk Vpa. mö dabükot kilid äninädon vödis: 12370. Zu penäds votik za: 12 päpübons fa el ‚Schleyer. Propagidapenäds päpübons fa lautans sökik: ‚Banfi, Cholin, Chevard, Gascard, Goiginger, Kerckhoffs e ‚Waldmann. Lautans sökik äpübons tidabukis Vpik: ‚Iparraguirre, Kerkhoffs, Lott, Obhlidal, Roller (Tidabuk stenografik in Vp.)‚ ‚Seret, Sprague, van de Stadt, Starck, Teixeira, Verbrugh e ‚Zwaanswijk. El ‚Einstein älautom eli ‚Geschichte der weltsprachlichen Versuche (Jenotem steifülas valemapükik)‚ el ‚Kerckhoffs äpübom eli ‚Cours complet (Tidodem lölöfik), ed el ‚Fieweger äpübom elis ‚Telspikots valemapükik mö bukils vel in püks difik vel. Tidabuks lölöfik Vpa., nu ya ipubons pro Deutänans, Linglänans, Fransänans, Litaliyänans‚ Spanyänans, Portugänans, Rusänans e Nedänans.

Ün yel: 1885 el ‚Schleyer äfealotädom de vilag ‚Litzelstetten ini zif ‚Konstanz. Us äfünom eli ‚Bür zenodik Vpa. (Bür zänodik Vpa.), kel ädabinon jüi deadamayel ela ‚Schleyer (ün yel 1912).

Ün yel: 1886 benosek Vpa äbinon dönu vemo gretik. Vpagaseds nulik: 5 ädavedons ün yel at. Ats äbinons: el ‚Vereldsproket Vp. (redakan ‚Neovius), el ‚Timabled Vpik in ‚Puerto Rico (red. ‚Rodeck)‚ el ‚Le Vp.: gased sevädik ela ‚Kerckhoffs, el ‚Volapük (red. ‚Ferrando), kel äpubon te dü brefüb, e fino sökian veütik ona, el ‚Volapük profäsorana ‚Iparraguirre in Spnayän. Vpamuf ädalabon nu gasedis lönik: 9; a: 2 onas in Deutän ed in Spanyän, ed a: 1 in Fransän, Nedän, Suomiyän, Svedän ed in Merop. In ‚München el ‚Länafed Bayänik Vpa. päfünon, kel älabon sunädo filialaklubis: 4. Cifamü profäsoran ‚Schnepper fed at ägeton suno veüti patik.

Ün yel: 1886 Vpaklubs sökik päfünons in Deutän: in ‚Hamburg, Augsburg, Mannheim, Dächingen, München, (klubs: 2)‚ ‚Ludwigshafen, Pirmasens, Calw, Tölz, Kirchheimbolanden, Haidhausen, Schwarzenfeld ed in ‚Rohldalben. In läns votik Vpaklubs ädavedons in ‚Aalborg, Bordeaux, Bilbao, Fiqueras, Stockholm (klubs: 2)‚ ‚Piadana, Terndrup, Köbenhavn ed in , Antwerpen. As klub gretikün tefü num limanas, Vpaklub in , Konstanz ädavedon, kö lödöp nulik ela ‚Schleyer äbinon.

Vpaliterat ätelon oki ün yel: 1886. El ‚Schleyer ito äpübom penädis gretik u smalikis za: 20. Lised sökik literata votik leno binon lölöfik. Propagidapenäds Vpik pälautons fa els ‚Devidé, Dormoy, Fischbach, Houyvet, Krafft, Luclier, Licherdopol, Neovius, Rösler e ‚Viela. Vödabuks gretik päpübons fa els ‚de Bruin (Nedänapükik), ‚Heyligers (Nedänapükik), ‚Kerckhoffs (Fransänapükik)‚ ‚Vero (Spanyänapükik), ‚Bieck (Rusänapükik), ed el ‚Iparraguirre (Spanyänapükik). Penäds gramatik u tidabuks äpubons in püks difik: 11, fa els ‚Böhm, Cholin, Coste, Dumont, Gil, Hansen, Jouciler, Licherdopol, Malevolti, Renier, Aen, Rosenberg, Rosenthal, Svechnikow, Schnepper, Turkin, Wolff, Zuberia, Menet, Czernuschenko, Heyligers, Djemaladdin, Barazia, Verbrugh, Iparraguire, Bieck, Starck e ‚Kerckhoffs. Tefü literat patik penäds sökik mutons pamäniotön: el ‚Pokakaled pro: 1886 (‚Kniele)‚ el ‚Tedaspod (‚Kniele), els ‚Yelabuks (buks tel in Linglänapük ed in Fransänapük) fa ‚Kerckhoffs‚ el ‚Stenograf in Vp. (‚Lenze), el ‚Plägabuk (‚Bernhaupt), el ‚Magabs kil (dokan ‚Hermann) ed el ‚Bagatelles (Püls), pätradutöl se Vp. ini Fransänapük (‚Dubois). Igo musig ädünon Vpi.; valts te, maleküm bal, galof bal e noateds votik mödik ko vödem Vpik äpubons ün yel: 1886. Is zuo nog mutob mäniotön dini bisarik; igo dustod e ted äpropagidons Vpi, dido in mod bisarik. Alofoy ed äseloy hätis di Vp., vinis di Vp, e leigo atos äjenon tefü stibs, lampads e dins mödik votik.

Tidodems Vpik päjenükons in zifs Yuropik plu: 100. In ‚Paris tidodems notidik: 15 päjenükons ün yel: 1886; aniks onas pävisitons fa lärnölans plu: 200. Tidodems patik pro calans: 121 leselidöpa sevädik: ‚Grands Magasins in ‚Paris pämänioton suvo in gaseds ettimik. Bai nunods se zifs mödik, tidodems at pävisitons nomädiko fa lärnölans: 50 jüesa: 100. Nitedäl vemik pro Vp. äjonon oki i dub visit gudik pötü spikäds notidik dö Vp. El ‚Schnepper äspikädom in ‚München lo komans: 700; el ‚Bieck äspikädom in ‚Moskva ed el ‚Jouclier in ‚Bordeaux lo komans a: 600. Vp. nu inüdranon igo ini jolaläns Frikopa e Siyopa, ed ini läns Meropa nolüdik, zänodik e slüdika.

Tefü Vpans poso in jenotem vemo sevädiks, nemob te pösodis veütiküm: dilekan ‚van de Stadt, profäsoran ‚Pozder‚ tatakonsälal ‚Bieck, el ‚Herold, dokan ‚Börger, profäsoran ‚Kirchhoff, el ‚Lott (se ‚Wien), jibaonan ‚von Schneider-Arco e profäsoran ‚Ujvard. Gaseds plu: 200, vü ons gaseds vemo sevädiks, änotükons in püks difik: 15 yegedis komandik dö Vp..

Gased alvigiko äpuböl ela ‚Klub kaenalas e bumavanas Lösteränikas in ‚Wien äfinükon ün yel: 1886 yegedi dö Vp. met set sökik: "Valöpo us, kö kuliv menik reigon ‚us i sevoy ya nemi ela ‚Schleyer".

Propagid gretik dü yel 1886 äjonon vobedi patik oka ün yel 1887. Vpagaseds nulik: 6 ädavedons ün yel at, e 4 onas ädagetons veüti patik pro proged fovik Vpa.. Ats äbinons: el ‚Nogan Vpik pro Belgän e Nedän (redakan ‚Heyligers), el ‚Il Vp (redakan ‚Cattilio) in Litaliyän, el ‚Vpagased dokana ‚Obhlidal in ‚Wien ed el ‚Cogabled Vpelas in ‚München. Gaseds retik bofik: el ‚Vpabled Dänik (redakan ‚Enna) ed el ‚Vpabled in ‚Aalborg jonons benosekis Vpa. in läns nolüdik Yuropa. As läükots patik äpubons dese yel: 1887: el ‚Gased pro Vp. in el ‚Wiener allgemeine Zeitung, el ‚Vp. in el ‚Arnhemsche Courant, el ‚Spodel Vpik in el ‚Hamburger Korrespondent ed el ‚Volaspodel in el ‚The Office: periodagased in Lamerikän. Periodagaseds sökik äninädons Vpadilädis laidik: el ‚Stenography in ‚Boston, el ‚The English Mechanics ed el ‚L'étincelle électrique.

Vpaklubs: 70 päfünons ün yel: 1887, e dub atos zänäd onas izesüdikon in läns anik. Kodü atos länafeds Vpik: 4 ädavedons ün yel: 1887 in Svedän, Belgän, Litaliyän ed in Spanyän. Vpaklubs pemäniotöl päfünons in tops sokik: in ‚Halle, Erfurt, Nürberg, Weimar, Krefeld, Berlin, Schweinfurt, Bamberg, Dresden, Aschaffenburg, Brandenburg, Crossen, Chemnitz, Bielefeld, Darmstadt, Dessau, Landshut, Weiden, Lollar, Lübeck, Flensburg, Stolp, Pausa, Stein, Windsheim, ed in tops votik: 10 Deutäna. In läns votik Vpaklubs ädavedons in: ‚Zürich, St. Gallen, Torino, Fiume, Vercelli, Lemberg, Mährisch-Weisskirchen, Stockholm, Cleveland, Milwaukee, ‚Moskva, La Rochelle, Raumo ed in tops votik: 21.

Literat Vpa. ämödükumon oki vemo ün yel: 1887. Dabükots telid (e foviks) bukas za: 65, vü ons penäds: 15 ela ‚Schleyer, no pelasumons ini liseds sölik. Propagidapenäds pälautons fa els: ‚Banfi, Enna, Ferretti, Hummler, Kniele, Sizeranne, Schnepper, Devidé‚ e dokan ‚Müller. Vödabuks gretik äpubons fa els: ‚Böhm (Rusänapük), ‚Liedbeck(Svedänapük), ‚Seppenhofer (Litaliyänapük)‚ ‚Seret (Linglänapük), ‚Sprague (Linglänapük), e ‚Hansen (Danänapük). Penäds gramatik e tidabuks pälautons fa els: ‚Aen, Amoretti, Böhm, Bieck, Castillo, Cattilio, Colling, Dornbusch‚ Eadon, Einstein, Garcia, Grossmann, Grzybowski, Hain, Hansen, Hoffmann, Huebsch, Iwanowitsch, Kiamil‚ Kirchhoff, Lott, Liedbeck, Obhlidal e ‚Pöschl, Ochsenreither, Pflaumer, Piron, Rosenberger, Runström, Sandor‚ Sarazianne, Säterstrand, Sonnenschein, Speilmann, Scherzl, Schneid, Schridde, Toussaint e ‚Walther. El ‚Schleyer äpübom penädis nulik za: 15. As literat patik penäds sökik äpubons: el ‚Dukiel Vpik da ‚München (Gross), el ‚Lised Vpanas mil (‚Hansen)‚ el ‚Magabuk ela ‚Andersen (‚Lederer), el ‚Lised Vpanas ed el ‚Nunod dö Vpakongred telid (bofiks fa ‚OBhlidal)‚ el ‚Bibikos (‚Schleyer) ed el ‚Vpakanits tel pro pianod (‚Schmitt).

Mö naed balid taans Vpa äbitons ta Vp. ün yel: 1887 noe in gaseds, abi in penäds tefik. Profäsoran ‚Kerckhoffs imobom menodis anik Vpa. in bukil omik labü tiäd ‚Examen critique (Xam krütik)‚ e pos atos hiel ‚Steiner: datikan ela ‚Pasilingua (1885 jüesa 1889 ätatakom vemo Vpi. in penad tefik oma (el ‚Der Vp.-Die Pasilingua). Leigo dokan ‚Lenz äbitom ta Vp. in penäd oma: el ‚Pasilingua contra Vp.. Hiel ‚Stempfl: pädan katulik kel in buk oka tiädü , Ausstellungen an dem Vp. (Dodams tefü Vp.) äplänom disini yufapükik lönik oma, labü nem ‚Myrana‚ äkrütom in buk at Vpi.l prolidiko ä negöniko. Lediniko krüt lautanas kil äterfon vödifomami in Vp., bi oms, tapladü ‚Schleyer ilovesumoms vödis sitas lönik nen brefükam se latin u se püks votik.

As jenot veütikün ün yel: 1887 Vpakongred telid päjenükon in ‚München tü yulul 6id jüesa 9id. Cifef kongreda at äbinädon me profäsoran ‚Kirchhoff, graf ‚de Taufkirchen, räktoran ‚Fieweger, me el ‚Julius Lott e dokan ‚van de Stadt. Komanef kongreda äbinon gretik e kongred at äjonon mö naed balid visiti vero bevünetiki. Menods pülik anik Vpa. päsludons, e fed valemik Vpa päpreparon, (disin at ye no äplöpom). Pro volf fovik Vpa kadäm päfünon, kel äbinädon mö limans: 29 se tats difik: 15. As cifs kadäma at els ‚Schleyer e ‚Kerckhoffs ädunodoms.

Se keds slopanas nulik ün yel: 1887 Vpans sökik äsevädikoms latikumo: profäsoran ‚Hürzel, kurakonsälal ‚Kramer, profäsoran ‚Arce Bodega, dilekan ‚Pöschl, dokan ‚Schumm, profäsoran ‚Mehmke‚ dokan ‚Weiss, el ‚Poletti, dokan ‚Thiessen, dokan ‚Stephanus, profäsoran ‚Champ-Rigot e lesiör ‚von Rylski.

Is vilob nog mäniotön, das ün yel at stemanafs tel su flumed ‚Rhein älabons nemi ‚Volapük.

Ün yel: 1887 vikodagol Vpa älaidulon, sodas gased Fransänik ‚Le Temps tü yanul 16id äfinükon yegedi dö Vp me set sökik: ‚Si jamais langue universelle a quelque chance de simposer au monde commercielle, cest assurément celle-là (Üfü pük bevünetik seimik olabon mögodi ad pagebädön valemiko in jäfüds teda, tän fümiko pük at (Vp) orivon zeili at.)