БОЛАР БІРА БІР РЕТІ...

 

ш жыл болды, жігіттер,

Отыралы ттында.

шты талай міттер

Жолдас болан ттына.

 

ш жыл болды, аайын,

Жай болалы абаты.

Сыннан тті талайы,

Талайы берді сабаты.

 

ш жыл болды, достарым,

Отыралы трмеде.

Азап шеккен жас жаным

Керек дейсі кімге де?!

 

ш жыл болды, жан жарым,

Крмегелі жзіді.

Ммкін сен де шаршады,

міті де зілді?!

 

Алда лі жиырма екі,

Кз жетпейді шетіне.

Болар біра бір реті,

Бекіне тс, бекіне!

 

 

МОСКВАНЫ ТЫДАЙМЫН

 

Кгірлеп курант, Кремль

Соанда таы саатын,

Ойнатап, толып жрегім,

Тадаймын алмай таатым.

«айырлы та, жолдастар,

Соы хабар» дегенде,

Асау аттай ойастап,

Сыймайды сезім денеме.

 

«Табыса жетті Оралды

Кеншілері тамаша...»

Жеісіне оларды

уанам мен де балаша.

 

Кавказды бір бишіге

Беріліпті ардаты ат.

Тыдаймын оны сйсіне,

Трандай мені наградтап.

 

Москва – орта жалпыа,

тейді кпті керегін.

Тарыан нді халына

Беріпті досты кмегін.

 

Берсе де хабар тр-трмен,

Айтпады біра біз жайлы.

мітпенен арап телмірген

Азалы жрек майды.

 

Москваны тыдаймын

Сонда да мен кні-тн.

Ниетімді бзбаймын,

зілмейді мітім.

 

Кн сулелі Кремль

Жары берген жаана.

Шыласын тгер бір

Деймін бірде маан да.

 

Тспесе егер кілге

Клекесі кдікті,

штар болан мірге

зілмес жібі мітті.

 

 

КІНІШ

 

Еркін жріп, ен жайлап,

Ештеені білмеппін.

ызыты ойлап, ызды ойлап,

Тбіне тсіп дрмекті.

 

Тізеден кешіп теізді,

Жргенде судай сапырып,

Біреуге «кшік» дегізіп,

алды ма біреу «а» рып.

 

кпелеттім кімдерді,

Кімдерді кілін айтардым?

Алысын маан кім берді,

арысын маан айтар кім?

 

Жасылыым болса егер

Жрта ылан, сйінем.

ылыыма ел сгер

апаланам, кйінем.

 

Есуасты кей кнгі

Еске тссе, кінем.

«Міне, аыма!» деймін де,

зіме-зім жекірем.

 

Уа халайы, мыт тек

ткен кнді, тінем!

атем болса, афу ет,

Мен де сені кешірем.

 

 

ЕБЕККЕ ЕРІК

 

Ебекті, істі мен кеше

ажетті міндет білуші ем.

«Ебекке еркі бар» десе,

Мырс етіп кейде келуші ем.

 

Байасам енді, жігіттер,

Іс екен мным аатты.

Ерікте есіп жріп мен

Алыппын нын жоалтып.

 

аланда енді айырылып

Ебекке деген еріктен,

Тілеймін айта айырып,

Кезімде талып, зеріккен.

 

Іссіздіктен іш пысып,

Алдыма олым сыймайды.

Крсем де нелер кп ысым,

Брінен осы инайды.

 

Берсе егер азір айланы,

Кетпенді яки кректі,

Таландардай Тайганы,

Тткендеймін тбекті.

 

Трмас едім арланып,

Тартынбас ем еш істен.

Котельниде от жаып,

Болар ем туннель тесіскен.

 

Дретхана тазалап,

Сыпырар ем кшені,

Тек аталып азамат,

Туса кнім кешегі!

 

 

АРЫНДАСЫМА ХАТ

 

араым, арашыым абышкенім,

Атынан айналайын, жаным сені.

дейі атымды атап, алыс жолдан,

Артымнан іздеп кепсі, жаным мені.

 

«О тисе тар олтытан, арындасы –

Алады тартып» деген сз расын –

Білдім ой жаа ана, жаным сенен,

Жасаан жар боп, тір жарыласын.

 

араым, арашыым, алатайым,

Келе ме лде білгі аа жайын?

Отыр ой аа байс тар апаста,

ажытып айы менен ара уайым.

 

рлы ып, кісі лтірген айыбым жо,

Сонда да біз бейбаа айырым жо.

Бл кнде шынды батып шаырауа,

Боп тр ой а, арада айырым жо.

 

Бл тадыр е уелі еркімді алды,

Сарайтып санаменен кркімді алды.

Басыма мгі-баи бейнет беріп,

мірі арылмайтын дертін салды.

 

Сонан со жанымдаы жарымды алды,

Дниеде е сйікті жанымды алды.

Жрекке асіретті зрін сеуіп,

Басыма алы ара айы салды.

 

Аырап алпыстаы анам алды,

Зар жылап екі жетім балам алды.

Жздерін соралаан жаспен жуып,

арындас, апа, іні, аам алды.

 

ан жуып а саалын кем алды,

Жас буып жаудыр кзін ккем алды.

Жабыып, жапа шегіп, жаута аып,

Жанашыр жаын жеге, ттем алды.

 

Астана, алтын тулы алам алды,

Ондаы шатты дурен, заман алды,

Ке кшем, кркем башам, муелі ба,

й-жайым, ора-опсым ара алды...

 

Сыйласан, сыпайы жз жастар алды,

Сырласан, схбаттасып достар алды.

Жас мір, жаа талап, жарын талант,

Ттті міт, таудай арман боса алды...

 

Біра мен кінбеймін ткеніме,

Сотталып сонша жыла кеткеніме.

Сенемін кімет пен партияны

Тбінде шындыа бір жетпегіне.

 

Трсам да ай биікте, ай ияда,

Тссем де андай ааз, ай сияа,

Сенемін діл Совет кіметіне,

Сенемін коммунистік партияа.

 

 

ОТАН

 

Атамаан а стін

Ана менен атаны,

Ел басына туса кн,

Демеймін орар Отанын.

 

Аайына жаны ашып,

араспаан туыса,

Шыуына шбм бар

Отаны шін рыса.

 

Опасызды етсе егер

Досы менен жарына,

Ол адам деп ел сенер

Айта алмаймын таы да.

 

Шырылдатып баласын

Тастап кетсе далаа,

Отаны шін ота ол

Сір да тсе ала ма?!

 

Жанындаы жолдасын

Жыса апарып апана,

Ол астанды етпес деп,

Айта алмаймын Отана.

 

Туан тілін менсінбей,

Ткаппарсып араан –

з еліне де жерсінбей,

згені арты санаан.

 

Еліні білмей ерлерін,

Шырамаан ата нін,

Сйеді деме з елін,

Сйеді деме Отанын!

 

 

ЖАСА АЛЫМ

 

лі бар арамызда бірлі-жарым

Сыар жа, ызыл езу, жаса алым,

«Мынау» деп крсетпейтін олмен нсап,

Онсыз да есімі оны жрта млім.

 

Болса да білім – тайыз, пікір – жаса,

Оан да керек ата, абырой, мансап,

Шимайлап бірдеені ойдан-ырдан,

алымды ата алу – барлы масат.

 

Бір зі бар теманы бауырлайды,

ылыма оны жаны ауырмайды,

Шектелмей тек зіні шапаатымен,

Пікірін басаларды таы рлайды.

 

Трткілеп р бтаны, р ияны,

Блдіріп ааз, алам м сыяны,

зіні шола пікір, шала ойымен

Алдайды кіметті, партияны.

 

Деп жріп араны – а, аты – ара,

Блдірді дниені бл бишара.

зіні кірлі алам, лас олымен

Елімні сан лына жапты жала.

Жлдыз боп туан халы талайына,

Кн болып тккен нрын маайына,

Халымны тере ойшыл, дана аыны –

«Байшыл» деп бле жапан Абайыма.

 

Айналмай тек з ауыл, отанына,

Айнымай ебек еткен Отанына,

Халымнан дара шыан тыш алым,

Жабысан «шоынан» деп Шоаныма.

 

арамай а-араа, кедей-байа,

Мектеп сап, білім шашан ыра, ойа.

Халымны лдарыны арын орап,

Партия зі тскен арашаа.

 

Абайа азу тісі бата алмады,

Шоана атан мылты от алмады.

Сонда да жаса алым жанталасып,

Тыпыршып бір орында жата алмады.

 

олына алып таы кірлі алам,

Атарып ескі архивті суырмадан,

айтадан жаса алым кірісті іске,

Зер тгіп ешінен одан жаман.

 

Халымыз асыр бойы жыра блеп,

Аттарын ардатаан Айа тееп,

А Жніс, ару Жібек, пк Баянды

Атайды жаса алым «антисовет».

 

Жрегі толы ізгілік, махаббата,

йреткен халын досты, шапаата,

А Айман, слу Шолпан, ерке Елікті

Мін таып, іліктірмек жаманата.

 

аралап амбар, Сайын, Тарынды да,

Жазалап Есет, Бекет, Жалбырды да,

Айыптап Асан, Бхар, Шортанбайды,

Жазырмай тарихтан жан алдырды ма?!

 

обызшы орыт ата кйін шерткен,

ораан кймен халын лім, дерттен.

орытты «кй атасы» десе халы,

Атайды жаса оны «керікеткен».

 

Жеп еді ер Едіге елді амын,

уан ед Кк Ордадан моол ханын,

таран Тотамысты тепкісінен

Атырабын Еділ, Орал, Сарыараны.

 

Хан болып, халын анап м ыспады,

Елге айтып діл билік, те стады.

«Ел амын жеген Ерім» десе елі,

Атайды жаса оны «ел дшпаны».

 

Кенекем жеке ханды рма еді,

Жеке ел боп з алдына трма еді.

Ол кезде алы аза олдады оны,

Тсінген жрт арсылы ылмап еді.

 

Бл кнде соры айнаан сорлы Кене,

Жаламен душар болды лденеге?

Аталып Аырында халы жауы,

рі анти, рі контр болды Кене.

 

Тарихын з еліні білмейтын,

Ол шін жаны ашып, кймейтын,

Ойлаан тек зіні ара басын,

Бар ойын ата, мансап билейтын.

 

Осындай шола, дмше алымдарды,

Ала ая, ара ниет залымдарды

Кім дейміз жаса демей, айтшы жртым,

Аыла емессі ой зі жарлы?!

 

Брібір жаса алым, дмше молда,

ылыма, халыа жат бл да, ол да.

Ел ісін, ер намысын таптаттырмай,

Ал халы, ал партия, зі ола!

 

 

АЩЫ АИАТ

азаты дебиет, тарихында

Тсіпті кп мселе таы сына.

Атарып ескі архивті аса бастар

Алады бірін-бірі ауыр сына.

 

Бірінен бірі ате тапансиды,

Біріні бірі мінін ашансиды.

Біріне лтшыл деген ата беріп,

Біріне байшыл айдар таансиды.

 

Біра мен крмедім еш лтшылдыты,

Байшыл деу м оларды былшыл тіпті.

Кремін тек оларды бойларынан

Баталас, ішітарлы, кншілдікті.

 

Бірі ссе, басасы кре алмайды,

Жолдасты уанышын бле алмайды.

Біреуі ата, абырой ала алса,

аланы ызаныштан ле алмайды.

 

«Абайы» жртшылдытан алып баа,

Лауреат болып еді Мхтар аа,

Кшінен кншілдікті йге сыймай,

Доноспен шапты Май Москваа.

 

Алып ед Бекмаханов доктор ата,

Бейшара з басына салды шата.

Кншілдер айдарова, аымжанов

Тор тастап аяына, алды матап.

 

Болып ед алпабаев аз кн вице,

алмады Салпабаев адып итше.

Абалап жріп, оны аыры алып,

Жабысты ол орына зі битше.

 

Баласы атышулы Тохожаны

Санайды лі зін деп ожамын.

Жмали, Ысмайылды араласам,

Дей ме екен артын жабам масарамны .

 

Сыар жа, ызыл езу сыншы Дмит,

Дейме екен лде зін сонша са ит.

Жазушы уезов деп айтса болды,

Аузына кірді ара ит, шыып а ит.

 

Тарихшы Длейменов, Тойынбаев

Жрген жо деп ел ісін орындайы.

Олара ата керек, мансап керек,

Сондытан, жр басаа торын жайып.

 

Кенжекей, Дулет Нубет, Майымдарым,

Ойлары оларды да айын, млім.

Кенжебай, Шалабайды сырып тастап,

Орынын тартып алма байстарды.

 

Жаадан шыыпты бір Малтекеев,

Біреуге сл кілі алса кейіп,

Бас салар «байшылсы» деп, «лтшылсы» деп,

Ісіне бл есерді біз не дейік?!

 

Мейлі сен баса бергін, тпей бергін,

Белгілі біра жрта ккейлері.

«Орынды вакантный бассам», – дейсі, –

Кздерін ртып мына дкейлерді!».

 

Бларды кргенім жо кздерін мен,

Аузынан естігем жо сздерін мен.

йтсе де баршаа аян ащы аиат,

Сраыз, нанбасаыз, здерінен!

 

 

ПОЭЗИЯ АРУА

 

Сені шін аншама мен терледім,

аншама мен наха сздер есіттім.

Жалыз зім айыландым, еіредім,

алып ойып сырт жаында есікті.

 

Маан анша айбат сздер сйледі,

Таты маан анша кін, жаманат.

Екеумізді айыруды кздеді,

Снсін деді бізді жарын махаббат.

 

Сені ойлап ырау басты шашымды,

жімдері тередеді мадайды.

Асау жрек алынды да басылды,

Отыз жаста-а егде тарттым, артайдым.

 

Біра солай сйе берем рашан,

Басылмас еш сйіп сені, жануым.

Жрегіе жрегіммен жаласам,

Поэзия – мені ерке аруым!

 

 

ЖАНАМЫН...

– Неге кйіп, жанасы? – дейді достар,

мір сре алмаймын жанбайынша.

Жанымда жолдастар бар, туыс, дос бар,

Солара жалын атып бармайынша.

 

кінбей мір бойы тынбай жансам,

Бойымнан трсам ыли ызу бліп.

Жылылы жректерге бере алсам,

Арман жо осы жолда бітсем сніп!

 

 

МІТ

 

Бермесе де тадыр ерік, сыбаа,

мір срем тек мітпен бір ана.

Крсем деймін ке даламды зімні,

Ысты болан арасындай кзімні.

 

Ккшіл тартан клдерімді бір крсем,

Арманым жо одан кейін жне лсем.

Даладаы тауларыма кз салсам,

Жалын атан кндерімді еске алсам!

 

 

МАСТА

(Аын М.Байсейітовке)

 

Жану керек боланда, жанып кетті рт болып.

Кю керек боланда, кйіп тсті дерт болып.

Тру керек боланда, трып алды серт болып.

лу керек боланда, ліп кетті мерт болып!