Аза социалистік «ш жз» партиясы.

«ш жз» социалистік партиясы саяси аренаа 1917 ж. басында болды. Омбыда рылу съезі тті. Онда Орталы Комитет рамы бекітілді, партияны траасы болып Ман Айтпепов сайланды. Клбай Тоысов, Ыса абенов, т.б. ОК рамына кірді. Партияны басылым органы-«ш жз» газеті Петропавлда 1917 ж. желтосанынан бастап шыа бастады. леуметтік рамы жаынан «ш жз» «Алаштан» згеше болды. Партия Омбыны ала кедейлерін, шеберлерді, жмшіктерді, баташыларды біріктірді. Оларды арасында брын баташылыпен айналысан белгілі балууан ажыман да болды. «ш жзді» бадарламалы тезистері шашыраы болды. Онда ебекшілерді талаптарын ескеретін пункттер: аза шаруаларына жер беру, отырышы мір салтына ауысу, аза ауылдарында земск мекемелерін ру, мектеп ашу, трындар арасына білім тарату т.б. енгізілді.1918 ж. алашы жартысында Кеес билігі платформасында мыым тран «ш жз» «Алаша» арсы белсенді крес жргізді.Бл партияны атарында азастанны кейінгі даму жылдарында саяси аренаданкрініп, оамды ызметімен танылан айраткерлер .Досов, Ж.Сдуаасов, т.б. болды.

2. азастандаы скери-нерксіптік кешен (1941-1989 жж.)

XX басында азастан жадайы отарлау саясатыны, езгіні кшеюмен, лт мселесіні ширыуымен сипатталады. Ресей зге Батыс елдерімен салыстыранда мемлекеттік рылымы реакциялы, артта алан ел болатын. Сондытан Ресейде лтты езгі кштірек болды. Ол аз санды лттарды ытарыны оралмауынан, лтты мдениетті удалауа тсуінен, орыс буржуазиясы мен патшалыты ажетіне ыайлы болуын кздеп, экономиканы тлдырлытан шыармаудан крініс тапты. 1913 ж. олар небрі 14 мы рубльге арсапай сайын жала алып, зауыт салуа кірісті. лкеде жалдамалы жмысшылар табы алыптаса бастады. Ол жылдары 197 тау-кен ксіпорындарын 18 мы жмысшы істеді. Теміржол тораптарында 20 мыа жуы жмысшылар мен ызметкерлер болды. азастанда пайда болан ксіпорындар жмысшы саны аз, са болды. 1913 ж. азастан аумаындаы ксіпорындар Ресей империясындаы ксіпорындарды 3,76%-ын рады. Олардаы жмысшыларды лесі 1,78% болды. Бл ксіпорындар империяны ценздік нерксібі ндіретін німдеріні 0,96%-ын ана беріп трды.

3. азастан халы Ассамблиясы-1995 ж. 1 наурызда Р-ны Президентіні Жарлыымен

рылан Мемлекет басшысы жанындаы консультативті-кеесші орган. Ел Президенті

Н..Назарбаев азастан хала Ассамблеясын ру идеясы алаш рет 1992 ж. Туелсіздікті 1-ші

жылына арналан азастан халыны 1-ші форумында жарияланды. Бл бірегей институт

еліміздегі барлы этнос кілдерін орта масата йыстыра отырып, республикадаы

тратылыты сатау мен ел дамуыны масатына айтулы лес осы келеді. Бгінде

республикада азастан этностарыны мдениеттері, тілдері, дстрлеріні дамуына ажетті

барлы жадай жасалан. Этномдени бірлестіктерді зіні саны траты суде, азір олар 800-

ден асады, оны ішінде 28-і республикалы. 15 тілде газет-журнал, 8 тілде радибадарламалар 7

тілде телебадарламалар шыады.Білім беру толытай збк, тжік, йыр жне украин тілінде

жргізілетін 88 мектеп жмыс істейді. 108 мектепте 22 этностытілі жеке пн ретінде жргізілді.

Осымен атар, балалардан баса лкендер де 30 этнос тілдерін оуа ммкіндік алан 195 этно-

білім беру кешендері,жекскенбілік жне лингвистикалы мектептер ашылды. Жыл сайына

халыты мерекелер Наурыз, 1 мамыр-азастан халыны бірлігі мерекесі, масленица,

сабантой дстрге айналды.Р-ны Тыш Президентіне- Елбасына азастан халы

Ассамблеясын мір бойы басаруыы тиесілі. Ассамблеяны рылымын Ассамблея

Сессиясы, Ассамблея Кеесі, Ассамблея Хатшылыы, облыстарды ассамблеялары райды.

Билет

  1. азастандаы лтты автономиялар.

Большевиктерді радикалды рекеттері, орталытаы жне шет айматаы, лтты элитаны кілдерін, рылтай жиналысын шешіміне арамастан, автонмияны жариялауа итермеледі.

оан автономиясы- советтерді 3-ші лкелік съезіні шовинистік шешіміне байланысты лтты лидерлер лкесі басарудан босатылады, сондытан олар арсы шаралар олдануа мжбр болан. 1917 ж. 6 арашада оан аласында мсылмандарды 4-ші ттенше съезі тті, онда Россияны рамында Тркістан Автономиялы- Мхтариаты рыланы жарияланады. От. азастанны- Жетісу мен Сырдария обл-ы осы Автономияа кірген.

  1. азастанда ты жне тыайан жерлерді игеру.

1953 жылды соында ты игеруге атысты мселелер Ода дегейінде ызу талыланып жатты. Жарамды жерлері мол Оралмен, Сібірмен атар азастан да аталып жрді. «Жерді жаппай жыртып тастау дстрлі мал шаруашылыын дамытуа зиян келтіреді» деп санаан республика партия йымыны басшылары орнынан алынды. Ты жне тыайан жерлерді игеру туралы шешім 1954 ж. кктемінде абылданды. Онда 1954-1955 ж.ж. ты жерлерді игеру есебінен днді даылдар егісі аумаын 13 жлн га-а арттыру, ол жерлерден 1100-1200 млн пт асты, соны ішінде 80-90 млн пттауарлы асты алу кзделді.