E-Learning» электронды оыту негізі неде. Электронды оыту дістерін айындаыз

E-learning (ысаша аылш. Electronic Learning) — электронды оыту жйесі, электронды оыту, ашытытан оыту, компьютерді олдана отырып оыту, желілік оыту, виртуалды оыту, апаратты, электронды технологияларды кмегімен оыту сияты терминдерді синонимі.

Юнеско мамандарыны берген келесі анытамасы бар: «е-Learning –Интернет пен мультимедиа кмегімен оыту».

Бірнеше маынасы болу ммкін:

1. Дербес компьютерді, ялы телефонды, DVD-ойнатышты, теледидарды пайдалана отырып электронды жаттармен зіндік жмыс жасау;

2. Шалай жердегі экспертінен (малімнен) аыл-кеес, баа алу, ашытытан рекеттесу ммкіндігі;

3. Жалпы бір виртуалды оу ызметін жргізетін р жердегі (леуметтік желілерді) пайдаланушыларыны оамын ру;

4. Электронды оу жаттарын уаытылы тулік бойы жеткізу;

5. Электронды оу жаттарына жне технологияларына, ашытытан оыту ралдарына арнайы стандарттар мен сертификаттар

6. Инновациялы педагогикалы технологияларды мегеру жне таныстыру, оны малімдерге тарату;

7. Оу веб-ресурстарын дамыту ммкіндіктері;

8. лемні р жерінен кез-келген жерден, кез-келген уаытта заманауи білім алу ммкіндігі.

Оушыларды зіндік жмыстарын руда осымша ресурс ретінде е-learning технологияларын олдануды тиімділігі келесі факторлармен айындалады:

1. Оушыларды топты жне зіндік жмыстарыны арасында оу материалдарын мегеру дегейіні ктерілуі.

2. Білімді баылау, оу апаратын ашу рдісін автоматтандыруда.

3. Оу материалыны крнекілігіні жасаруы.

4. Берілген оу апаратыны клеміні суі.

Е-learning технологиясын дидактикалы трыдан педагогикалы рдіске егізуге болады. Технологияларды берілгендеріні ішінен интернет-платформаларды (виртуалды оыту ралдары) бліп шыаруа болады: виртуалды сыныптар, малімні оу сайты; дискуссиялы форумдар, блогтар; леуметтік желілер, интернет-телефония (Skype типті) бадарламалары. Берілген технологияларды р айсысына тере тоталса. Виртуалды сыныптар малімге кп оушылармен бір уаытта атар кпжаты бейнеконференцияларды немесе аудиоконференцияларды кмегімен, презентацияларды крсету, виртуалды татада жазулар(сурет салу) сызу, оушылара сра-жауап ою (чатта, татадаы жазу), on-line оытуды йымдастыруа лкен ммкіндік береді. Виртуалды сыныптарды осымша міндеттері малімге оушыны ызметін педагогикалы баылауа алуа (оушыны сабаа атысуын баылауа) ммкіндік береді. Тжірибеге сйенсек, виртуалды сыныптарды ммкіндіктерін оушыларды дискуссиялы топ жмыстарында (жобалар, кейс топпен шешу), оушыларды зіндік жмыстарыны нтижесін баалауда пайдаланан тиімді.

Е-learning-ті баса технологиясы –бл малімні оу сайты. Малімні оу сайттарыны ресурстары (бейнелекциялар, тестты жмыстар, практикалы тапсырмалар, форумдаы дискуссиялар, есептер шыару практикумдары, компанияларды оу-жаттыу жмыстары) оушылара ыайлы уаытта керекті таырыбымен з бабымен жмыстануа ммкіндік береді. Малімні оыту сайты уаытылы тулік бойы электронды оыту материалдарына олжетімділікті, кеес алуды, сыныстарды, малімні баалауын амтамасыз етеді. Сайтта тіркелген барлы атысушыларды электронды пошталарына малім тез арада хабарламалар жібере алады. ндылыы бл оытуды асинхронды режимде йымдастыруа болады: блогта андай да бір таырыпта дискуссия жргізуге болады. Оушылар з ойларын ортаа салып, сра-жауап арылы ртрлі атысушыларды пікірлерін біле алады. Осылайша, оу рдісіні дстрлі жйесіне сынылан осымша e-learning технологияларыны кмегімен йымдастырылан осымша педагогикалы рекеттесу формаларынан трады:

1. Синхронды (чат, скайп) немесе асинхронды (пошта, форум) маліммен оушыны хабар алмасуы, оушыларды зара блогта, форумда, чатта пікір-таластырулары;

2. Оушыларды чатты синхронды форматында немесе топты конференцияларда хабар алмасулары.

Е-learning технологиялары оу рдісіне келесі ммкіндіктер береді:

1. Берілген материалды мегеруге жадай жасау шін те олайлы жне ыайлы;

2. Оу материалынын мегеруде иынды дегейін, уаытын жне клемін тадаудаы жекешілдік;

3. Интерактивті, йткені, маліммен, сыныптастарымен синхронды жне асинхронды рекеттесу арылы оуа болады.

Ал лемдік тжірибе крсетіп отырандай, е-learnіng жйесі білім беруді жаыртуа арналан негізгі ралдарды бірі болып табылады. Отстік Корея, Финляндия мен Ирландияда электронды білім беру жнінде арнайы лтты бадарламалар жзеге асырылады. Францияда балабашадан бастап, лкендерді оытуа дейін білім беру рдісіні барлы саласына апаратты-коммуникациялы технология енгізілген. АШ, лыбритания, Австралия, Жаа Зеландия, Канада елдерінде электронды білім беру кнделікті мірдегі тжірибе сияты крініс тапан. Ал азастанда білім беруді апаратты жйесі арынды дамып келеді. азіргі тада азастан мектептерінде 16 балаа 1 компьютерден келеді. Мектептерді 98 пайызы, ал ауыл мектептеріні 91 пайызы аламтор желісіне осылан. Білім беру ошатарыны 43,1 пайызына ке жолаты аламтор тартылан. Ал 459 мектеп лингафонды жне мультимедиялы кабинеттермен жабдыталан.

Е-learnіng жйесінде ала ілгерілеу шін «азастан тарихы» пні бойынша 5-11 сынып оушыларына арналан аза жне орыс тілдерінде жздеген санды білім беру ресурсы, соны ішінде аза тілінде, орыс тілінде ресурс зірленген. азіргі тада республикалы жоары оу орныаралы электронды кітапхана рыланы белгілі. Оны рамына азастанны 38 жоары оу орны кіреді. Жоары оу орныны кітапханаларында 90 мынан астам оулы, миллиона жуы маала мен оу ралдары жинаталан.

Е-learning технологияларыны кмегімен педагогикалы рдісте олданылатын келесі дістерді блуге болады:

Виртуалды топты жмыс – бл бір берілген тапсырма бойынша жмыстанатын топта оитын оушыларды біріккен жмысы, олар з беттерінше немесе кеесшіні кмегімен хабар алмасу жне рекеттесу нормаларын белгілейді, виртуалды ортада з жмыстарыны баыттарын жне оан жету жолдарын тадайды. Мысал ретінде синхронды форматтаы (уаыты алдын-ала белгіленеді) жне асинхронды форматтаы сауалнама жргізу, маліммен сыныптастарыны алдында дайындаан жмысынды орау (чат-конференцияларды кмегімен). Оытуды бл дісі оушыны зіндік жмысын жетілдіруді йымдастыруда осымша ресурс ретінде бола алады. Виртуалды сыныптарды техникалы ммкіндіктері азіргі уаыт режимінде оытуды барлы субъектілеріне бейнероликтерді , презантация слайдтарын , лкен кіл блетін жерлері бар ртрлі жаттарды крсету, алмасу жне з файлдарын пайдалануа рсат беру, электронды татаны олдану, барлы атысушылардан андай да бір сра бойынша азіргі уаытта апарат жинау, дауыс беру жне сауалнама ткізу; тез арада хабарламалар алмасуа (барлы оитындара немесе жеке адамдара рсат беру) ммкіндік береді. Хабарламаларды кру шегі барлы субъектілермен виртуалды рекеттесу арылы аныталады. Аудиобайланыс арылы да байланыса шыуды йымдастыруа болады. Кейбір виртуалды сыныптар жаттармен біріккен жмыстар жасауа, виртуалды ол ктеру немесе эмоцияларды крсету арылы кіл аудару механизмдерін пайдалануа, сыныптаы виртуалды кездесулерді жазуа жадай туызады.

Бейнедіс – бл апаратты крнекіліктер арылы абылдайтын діс (оу бейнефильмдерді пайдалану, бейнетренингтер, аудиториядаы лекция жне практикалы жмыстарды бейнежазбалары, бейнеэкскурсиялар, эксперт-мамандарды видеожазбалары жне т.б). Бейнедіс келесі міндеттерді атара алады: білімділік, баылаушылы, орытындылау, жйелілік. Оу масатында бейнежазбаларды пайдалануды екі тсілі олданылады: дайын бейнематериалдарды крсету жне кері байланыс жасау немесе талылау масатында есептерді (жобаларды, тренингтерді жне т.б.) шыару барысында жазбаны пайдалану. Кері байланыса шыуды пайдалану барысында арауа жне таылау негізіне бейне форматта жазылан сол атысушыларды іс-рекеттері алынады.

Блог-діс – бл мтін, суреттер, мультимедиа, соны ішінде авторлы жазулар (посттар) рауа ммкіндік беретін оушыны оу-танымды ызметіні дісі. Бл ызмет іздеуден, белгілі бір таырып бойынша апарат жинаудан трады. Оытуды дстрлі дістерін олданумен атар малімдермен оушыларды рекеттесуіне йымдастырушылы-педагогикалы жадай жасайтын арнайы интерактивті педагогикалы технологияларды пайдалану ажетті. Сондытан, e-learning электронды білім беруді енгізу оу негізінде педагогикалы рдісте маызды рал болып табылады. Мндай форматта оыту интерактивті болуда, ал ал оу рдісі перманенттіге айналуда.

Оушы автоматтандырылан жйеде зіні жеке портфолиосын, кнтізбесін, кнделігін жргізеді. Ал малім кнтізбелік-таырыпты жоспары бар электронды дптерді, сынып журналын, хабарландыру ызметін (алда болатын жоспарлы жне жоспардан тыс жиналыстар мен кездесулер туралы оушыларды ата-аналарына e-mail немесе sms-хабарламалар, есептелік жне т.б. жіберу) толтыратын болады. Ата-аналар ауымы трбие мселелері бойынша кеестер алу, сондай-а ашытытан баласыны сапалы орта білім алуы мен жетістіктері туралы апаратты хабарлама алу ммкіндігіне ие болады. Оытушылы жктемені, саба кестесін, лгерім мониторингі мен оушыларды сабаа келуін, педагогті ызметін, есептілікті директорды орынбасары жзеге асырады. Жйе кімшісі жергілікті жне аламды есептеу желісін, телефон жйесін немесе дауыс поштасы жйесін оса аланда, кп олданыстаы компьютерлік жйені жмыс істеп труына жауапты болады.

Сонымен бірге осы бадарламаны артышылыы – осымша апараттар арылы мектепті порталын /сайтын/ ашып, мектепті тарихы, оушы, малім рейтингісі, рмет татасы, ТБ-а дайындыы, ашытытан оыту курстары, ата-аналар комитеті, сынып жетекшілігі, т.б. мліметтерді автоматты трде енгізуге болатындыы.

азастан Республикасы «Білім туралы» Заыны 8-бабында «Білім беру жйесіні басты міндеттеріні бірі – оытуды жаа технологияларын енгізу, білім беруді апараттандыру, халыаралы аламды коммуникациялы желілерге шыу» деп атап крсеткен. Елбасымыз Н.. Назарбаев жолдауында айандай: «Болашата ркениетті дамыан елдерді атарына ену шін заман талабына сай білім ажет. азастанды дамыан 50 елді атарына жеткізетін, терезесін те ететін – білім». Сондытан, азіргі даму кезеі білім беру жйесіні алдында оыту рдісіні технологияландыру мселесін ойып отыр. Оытуды ртрлі технологиялары сарапталып, жаашыл педагогтарды іс – тжірибесіне, мектеп міріне енуде.

«Е-learning –оу процесін сапалы йымдастыру шін компьютерлік технологияларды рылымдас масатты баытпен олдану» жне «Е-learning –Интернет жне мультимедиа кмегімен электронды оыту форматында білім алуа негізделген жаа білім жобасы» деген тжырымдамамен бастаым келеді. Білім беруді апараттандыруды жаа кезеі е-learning – электронды оытуды енгізумен байланысты. E-learning – білімді дамытуды жне кптеген дамыан елдерде экономиканы ктеруді негізгі ралы болып отыр.

Елімізде білім беруді дамытуды 2020 жыла дейінгі мемлекеттік бадарламасыны басым баыттарыны бірі – “e-learning” электронды оыту жйесін енгізу. Жаа бадарламаны ерекшелігі – жаашылдыы. Атап айтса, бадарламада білім беру саласына электронды оыту жйесін енгізу жеке бір баыт ретінде арастырылан. 2020 жыла дейін еліміздегі мектептерді 90 пайызы электронды оыту жйесіне ауыстырылады деп ктілуде. Оушылар кез келген білім беретін мліметті алаан уаытта алуына ол жеткізбек. Электронды оыту жйесі арылы ауыл жне ала мектептеріндегі білім дегейлерін теестіріп, ойлау абілеті жоары жне технологиялы жаынан сауатты оушыларды дайындай аламыз. Малімдер мен оушылар е здік лемдік білім ресурстарын пайдалану ммкіндігіне ие болады.

Е-Learning – бл оу рдісін йымдастырудаы халыаралы стандарттар мен принциптерін олдайтын, барлы заманауи талаптара сйкес келетін, электронды жне ашытытан оыту. Оытуды аталмыш жйесі білім беру саласын тбегейлі згертеді. Яни, малім мен оушыны арасындаы байланыс згереді. Мселен, «малім апаратты коммуникациялы техникалармен аншалыты жмыс істей алады, стаз бен оушыны арасындаы байланыс згере ме?» деген сратара жауап аламыз. Апаратты технологияларды арасында саба беру дісі жааланып, білім беру рдісіне атысушыларды міндеті згереді. Электронды оыту жйесі стаздара білім берудегі жаа баытты йретеді. Оны стіне, азастанда электронды оыту жйесін енгізу арылы ЮНЕСКО-ны «барлыына олжетімді білім беру» жне «бкіл мір бойына білім алу» сияты ХХІ асырдаы білім беру негізі жзеге асырылады. Электронды оыту жйесі - білім беруді барлы дегейін амтитын жалпыжйелік дістемені айындайтын бірден-бір жаа баыт. Сондытан электронды оыту жйесіні бгінгі білім беру саласына берері мол.

E-learnіng жйесі бгінгі тада лемні кптеген елдеріні білім беру жйесіне лкен арынмен енгізіліп жатан алдыы атарлы лгілерді бірі болып табылады. Электронды білім беру бойынша жзеге асырылатын ауымды жоба азастанны білім беру жйесін апараттандырудаы серпіліс болады деген сенімдемін