Сра. Дстрлі іс жргізуден электронды жат айналымына дейін:даму рдістері

1970-1980 жылдары іс жргізуде белсенді дамыан, жаттармен амтамасыздандыру аумаындаы теориялы жне олданбалы зерттеулер болып табылады. Дл осы жылдары “жатпен амтамасыздандыру басармасы тжырымдамасыны алыптасуы ” жне ”жатпен амтамасыздандыру басармасыны бірттас мемлекеттік жйесі” жобалары зірленді. 1970-2000 жылдары басару жаттарыны стандарттау жне унификациялау жмыстары дамыды жне олар жаттармен жмыс жасайтын йымдара жне жаттауа тікелей серін тигізді. Баытталан, жйелік зерттеулер жаттану саласында теориялы жне дістемелік трлері дамыды. Е маызды ереже, яни, ”іс жргізудегі бірттас мемлекеттік жйе” CCCР ылым жне техника комитетіні бйрыымкен 1973 жылы ыркйекте абылданды. азастандаы барлы йымды-ыты нысандардаы бірлестіктерінде (ксіпорындарынды), мекемелері мен йымдарында жаттауды жне жаттама басаруды негізгі ережелері бекітілді. Нігеізгі ережелер барлы йымдарда ресми жаттарды жасау жне олрмен жмыс істеуді йымдастыру, оларды ішіндде есептеу техникасы мен репрография ралдары жасайтын жаттар шін міндетті орта талаптарды белгілеп, йымдарда жасалатын жаттарды рамы, бірізделуі мен стандартталуы, ресми жаттарды хаттауа ойылатын талаптар мен жаттаманы басаруды йымдастыру ережелерн бекітті.Осы он жыл ішінде е алаш рет іс жргізуді кешенді жйесі рылды, алайда, кінішке орай оны ресми атауы болмады. 1980 жылы СССР бас мрааты оны екінші редакциясын ”жатпен амтамасыздандыру басарасыны мемлекеттік жйесін” абылдады. Бл жйені ережелері жаттауды барлы жйелерін олданды, сонымен атар, таы бір маызды баыт іс жргізудегі унификация мен стандарттау жне басару жаттарыны рсімделу ережелеріні рылуы, 1970 жылдан бастап белсенді дами бастады. 1991 жылы 16 желтосанда азастан з туелсіздігін алады. 1998 жылы 22 желтосанда іс жргізу мен мраат ісі тарихында алашы Р-ны ”лтты мраат оры жне мрааттар” Заы абылданды. Апарат технологияларыны жедел дамуы мен жетілдірілуі апаратты тасушыларды жаа трлеріні пайда болуына келді.Нтижесінде ааз жаттарымен атар олданыса енген электронды жаттар жне олармен жмысты жаа баыты электронды жат айналымы алыптасты. Осы электронды жат айналымына атысты За абылданды. Р-ны Президентіні 2001 ж. 16 наурыздаы “Р-ны лтты инфрарылымын алыптастыруды жне дамытуды мемлекеттік бадарламасы туралы” № 573 жарлыына сйкес жне 2001-2003 жылдары арналан Мемлекеттік бадарламаны жзеге асыру жніндегі шаралар жоспарын бекіткен Р кіметіні 2001 жылы 21 мамырдаы аулысы бойынша электронды жат айналымы біріай жйесіні бірінші кезегі зірленді. За электронды цифрлы олтабалар арылы куландырылан, ыты атынастарды орнатылуын, сондай-а азаматты-ыты млімет жасауды оса аланда, электронды жат айналымы саласында туындайтын ытары мен міндеттерін реттеуге баытталды.

27сурак. Орыс жазуы мен жаттамасыны пайда болуы?

Орыс тіліні шыу тарихын 2 кезенге блуге болады. Олар: ерте замана (ХІ дейін) жне ерте заман (ХІ азіргіге дейін) деп блеміз. Ерте заманы кезендерде ХІ бастап шыыс славян тілдері дамыды. Ерте кезен даму тарихын келесідей бірнеше кезендерге бліп арастыруа болады.

1. шыыс славяндар орта тілі (кнеславян тілі – ХІ дейін)

2. Жазуды пайда болан кезені (ХІ-ХІ )

3. лы орыс тілі кезені (Х-ХІ)

4. орыс тіліні лтты тілі (ХІІ-ХІХ )

5. заманауи орыс тілі (Пушкиннан азіргіге дейін)

Орыс тілі тарихын зерттеуде негізінен кне олжазба ескерткіштері кмектеседі. Русьте хата жазу ашан пайда боланы белгісіз, лі толыанды шешілген жо. Тарихшыларды пікірінше Русьте хат тану (письменность) христиан діні абылдаанна кейін, яни Х асырда пайда болды деген тжырымдама бар. (Алайда шыыс славяндарды еретеркте Русьті христиан дініне кірместен брын оларда жазу ріптері боландыы туралы айатайтын деректер табылды). Русь христиан дініне кіргеннен кейін олжазбалар кне салвян тілдерінде жазылды (Византиядан Болгарияа келінді). Кейінірек кне орыс кітаптары кне славян ріптеріні негізінде жасалды, кейінрек орыстар отстік славяндардан ліппе (азбука) алып, оны іс жргізуге пайдаланды. Славяндарда сол кезде 2 жазу жолдары болды:

1. Глогалица

2. Кириллица

Глаголица – славянша (глаголати – сйлеу) сзінен шыан.

Кириллица – оны славяндарды аартушыларыны бірі Кирилді рметіне арнап атады. Олар азіргі Болгария жерінде ІХ асырда мір срген. Е алашы славян ріптерін ойлап тапан.

Кне орыс олжазба кітаптары - нер туындысы, те демі, шеберлікпен безендірілген.

31сурак 1920-1930 жылдардаы іс жргізуді занамалы негіздеріні мазмны мен сипатын ашыыз?

Мемлекетті кез келген даму кезеінде іс жргізу жйесі мемлекеттік басаруа туелді боланы млім. рі оамдаы ірі саяси, леуметтік, экономикалы реформалар мемлекеттік басару жне мемлекеттік іс жргізу салаларындаы айта рулармен тыыз байланысты болды.Бл азастанны XX . 20-30 жылдарындаы мемлекеттік жйені даму тарихынан да аны байалады. 1920 ж. азастанда енгізілген кеестік басару институты мен мемлекеттік мекемелер жйесі кеестік лгідегі мемлекеттілікті негізін алады. Осы рдіспен атарласа іс жргізу формасы да згеріске шырады. Мемлекеттік іс жргізу бкіл басару жйесін бекітті жне оны буындары ызметіні наты крінісі бола алды. Іс жргізу кеестік орталы басару органдарында, тменгі кеес аппараттарында жеке дербес рылым болып йымдастырылды. Онда іс жргізумен айналысатын ызметкерлер тобы –шенеуніктер пайда болды. жат олар шін ксіби ызметіні ралы саналды. Мемлекеттік басару жйесінде з ызметін жаттау жне оны тиімділігін арттыру шін трлі жаттарды жиынтыы алыптасты. Сондытан іс жргізуді жйе ретінде мемлекеттік аппараты алыптасуымен бірге пайда болуы задылы еді. Сонымен XX. азастанда іс жргізуді йымдастыру шаралары лтты мемлекетке тн ерекшеліктерімен ола алынды. 1923 жылы 20 шілде азатком арамаында йымдастырылан азАКСР-нда іс жргізуді аза тіліне кшіру туралы Ерекше кеестік мжіліс тті.Онда бірінші кезекте уездерді азаша іс жргізуге кшіру мселесі аралды. Осы мжілісте уездердегі азатарды орналасуы жніндегі статистикалы мліметтер келтіріледі. Орталы іс жргізу комиссиясы зі туралы жне губкомиссиялар туралы ережелерді, азАКСР мемлекеттік органдары іс жргізуін аза тіліне кшіру туралы азаткомны декретін зірлейді. Декрет 1923 жылы 22 арашада абылданады. Дегенмен азамат соысынан кейінгі уаыттаы ауыр экономикалы жадай, сіресе аржы тапшылыы осы саланы зге салалар секілді тежеп ойды. Жергілікті жерлерде кадр тапшылыы атты сезілді. Бл мселені дербес шешу шін губернияда курстарды йымдастыру ола алынады. Мселен, 1924ж. Губерниялы курстар туралы мліметтерге сйенсек, Семей,Амола,останай губернияларында ана курмстар йымдастырылып, барлыы 182 курсант бітіріп шыан. Алайда курстарды бітіргендер саныны аздыы барлы жергілікті органдарды сраныстарын анааттандыра алмады. Губкомиссиялар осыан орай курстарды жоспарлы трде айтадан йымдастырма боланмен, жергілікті бюджет тапшылыынан жне мемлекеттік бюджеттен аражат блінбеуінен бл шара жзеге аспады.