сурак. ресейдегі приказды жне алалы іс жргізуді салыстырып, талдаыз?

Приказды іс жргізу тртібі бойынша мынадай сатылардан тті: жат приказа тсті – оны арауа жіберді - «баяндауа» дайындады – жатты (рассмотрения) – жатты рсімдеу.

Х асырда пергаментті орнын ааздар алмастырды. Ресейде ааз дайындау ХІІ асырда ала ойылды. Ендігі кезде пергаментпен емес, аазбен жазу рістеді.

жаттармен жмыс істеу приказды іс жргізуді мынандай сатылардан трды.

1. жатты дайындалуы.

2. жат арастырылуа тседі. Жне ол тіреуге алынады. (жатты датасы ойылады)

3. жат баяндауа дайындалады (жатты дайындалуы аа дьяккке беріледі)

4. істі арастыру жне шешім абылдау. «Отпуск» - шеім абылдау.

5. жатты аяталуы яни жата ол ою. Немесе жатты расталуы. жатты растау аа дьяк айналысты.

Іс жргізу элементтері

Грамоталар – белгілі бір мселерге байланысты айтылатын салтанатты млімдейтін жат. Трлі жер сауда-сатты, трмыс, ебекті жалдау мселелеріне байланысты грамоталар дайындалды. Бдан баса храмдарда сот істері жргізілді осыан байланысты, біреуді жазалак, дара асу. Ірі алардаы шіркеулерде сауда операцияарына байланысты кітаптар жазылды. Мртебесі жоары храмдарда жаттар дайындайтын адамдар – патрионал деп атады.

Х асырда іс жргізу байланыс «дъяк» атауы – столда отырып жазу жазатын, іс жргізуші адам дегенді білдіреді. Дъяктара крсетілетін рал дайындауды – формулярник деп аталды.белгілібір жаттарды дайындау лгісі. Ежелгі славян тілінде жазылды. Ол кезде кішкентай ріп болан жо. азргі кезде ткен асырды 70-80 жж айы абыынан жасалан жаттар табылды. Себебі бл жаттарааштан жасалан сандыта саталан. жаттар ара сиямен жазылып алдымен жатты шимай трі дайындалды. Одан кейін Беловка таза тріне кшірілді. жаттар мрменен бекітілді немесе расталды. жаттар кбеген сайын 2 ге тесіп металмен бекітілді. Кбінесе кміс металы. Ежелгі Русьте тігіліп саталан жаттар ларникте саталды. Е алашыда Ларник санды трде ашылды. Ларниктердегі жаттарды кбі ажет емес жадайда кугерлерді кмегімен жойылып отырды. Аса маызды жаттар жойылмай олар ары саталан. Егер жоятын жаттартар кп болан жадайда алалы Речье комиссия рып бкіл адамдарды лдында салтанатты трде ртеп отыран. Жекелеген адамадра атысты жаттарды \2

\ айтарды. Тріктер сияты пергаментке жазылан жазбалар жуылып айтадан жазбалар жазан. жат олдан жасамас шін, сіресе грамоталара згелер байай бермейтін белгілер ойылды. Пергаменттер кбіне Грекиядан сатып алынды кбінесе ені 3,5 вершок, з 15-17 см пергамент пайдаланылды.

Алалы іс жргізу (коллегия)

ХІІІ басында Ресейде І Петрды йымдастыруымен кімшлік реформалар жргізілді. Соны нтижесінде алалы іс жргізу пайда болды. Жоары билік – сенат, жоары шіркеу билігі – Синод болды. Енді приказдар коллегиялармен алмастырылды. ХІІІ іс жргізуде коллегиялы іс жргізу пирниципі алыптасты. Алалы іс жргізуді приказды іс дргізуден басты айырмашылыы – оларды іс ааздары задастырылды (регламентирование законодательством). Алалы іс жргізуді басты регламенті ретінде «Генеральный регламент» атты 1720 жылды 28 апанында шыан за жатады. Алалы іс жргізуді таы бір ерекшелігі – концеляриямен жмыс істеді. Концелярияда басты ызметкер ретінде – хатшы жмыс істеді. Кеседе – сенаттаы болып жатан барлы іс ааздарын адаалады, кіріс жне шыыс жаттарын тіркеді, кесеге тскен барлы жаттарды сатады, кеін архив пайа болды.

59. Іс жргізу тарихыны кезедерін атап крсетііз.

Іс жргізу тарихы р елде р трі кезендермен жріп отыран. Ал жалпылама іс жргізу тарихын 4 кезенге блуге болады.

1- ші кезен: папириуса, таса жазылан табалар кезі деуге болады. Демек алашы ркениетті елдер Египет, Византия, ытай елдеріндегі іс жргізуді алашы лгілері крсетілген.

2- Кезен: дамыан орта асырлар кезіндегі іс жргізулер.

3- ші кезен: Министрлік немесе приказды іс жргізуге байланысты пайда болан іс жргізулер.

4- ші кезен: ХХ бастап азіргіге дейін. Себебі: бл кезенде жазу машинкелері, диктофон, телграмма, телефнограмма пайда болды.

Ал азастандаы іс жргізу тарихы 6 кезенге блінеді.

1. Ерте трік кезені – (-ХІІ )

2. Алтын Орда мемлекеті пайда болу кезені – (ХІІІ-Х )

3. Алтын Орда мемлекеті ыдырап, аза хандыыны рылу кезеніндегі іс жргізу - (ХІ-ХІІІ )

4. Министрлік іс жргізу – (ХІХ-ХХ басы)

5. Кеестік іс жргізу – (ХХ басы – ХХ аяы)

6. Туелсіз азастандаы іс жргізу кезені – 1991 жылдан бері арай.

р кезенні зіні даму тенденциясы бар. Мысалы жазу материалдары алай дамыандыы, іс ааздарын жрізуде андай ерекшеліктер пайда боландыы жайлы айтуа болады.