Дау-дамайды пайда болуы

Дау-дамай себептеріні жіктелуі:

1) ресурсты жеткіліксіз, шектеулі болуы, оларды санды жне сапалы жатары;

2) масаттар арасындаы айырмашылытар;

3) ндылытардаы, мінез-лытаы, трбиедегі айырмашылытар;

4) анааттандырылмаан коммуникация;

5) атыыса атысушыларды жеке ерекшеліктері.

Бл жіктеулерді жасы жаы бар, ол дау-дамайды айнар кзі мен олданылу сферасын ажыратуа ммкіндік береді. В.Линкольн дау-дамайды талдай отырып, оларды себепті факторларын анытап, 5 типін крсеткен:

1. Апаратты факторлар:

толы емес, наты емес фактілер;

дезинформация;

уаытынан ерте немесе кеш жеткізілетін апараттар;

2. Мінез-лыты факторлар;

3. арым-атынас факторлары:

мртебе бойынша айырмашылы;

ндылыты факторлар;

рылымды факторлар: бізді тілегімізден тыс обúективті жадайлар, оларды згерту те иын, т.б.

Тлааралы дау-дамайларды бірнеше белгілер бойынша жіктеуге болады:

• іскерлік (басшы, баынушы);

• отбасылы;

• мліктік;

трмысты, т.б.

1.Коммуникация мселелеріКоммуникациялы процесс - бл екі немесе оданда кп адамдар арасындаы млімет алмасу, рі оны негізгі масаты мліметті тсінікті болуын амтамасыз ету. Коммуникация-бл крделі процесс жнеде оны жасы тсіну шін процесс сатыларын білу ажет.Мліметті жіберуші идеяны орытушы немесе мліметті жинаушы жне оны таратып беруші болып саналады.
символдар кмегімен кодталан мліметті зін хабарлау.
канал, мліметті беру ралы.
алушы, бл мліметті ажет ететін адам.

Баса адамдарды матай білу

Есіізде сатаыз:

1)Брі де шын кілден болу керек.Егерде сізді шын ойыыздан шыпаса,матауды ажеті жо

2)Адамды ісіне арай баалау керек

3)Матау екі жаты болу керек

Коммуникаторды сенімділігін абылдау

Коммуникация процесінде тек млімет алмасу ана емес, оны партнерлерді бірдей тура тсінуі ажет. Яни коммуникация процесінде келіп тскен мліметті дрыс тсіну (интерпретация) проблемасы туындайды. Біріншіден, мліметті формасы мен мазмны коммуникаторды жеке даралы ерекшелігі, реципиент туралы кзарасы, ол туралы зіні пікірі жне арым-атынас процесіндегі жадайлара байланысты. Екіншіден, оны жіберген мліметі реципиентті жеке-дара психологиялы ерекшеліктеріне, кзарасы, пікірлеріне, жадайа байланысты згеріске тседі. Мселен, бастыы мен зіні лынан естіген бір млімет екі трлі психологиялы реакцияа келеді. (Бастыты айтанын зейінмен тыдаса, баласыныкіне ашулануы ммкін). Мліметті р трлі абылдау бірнеше себептерге байланысты. Соларды ішінде маыздысы – коммуникативтік барьерді болуы (тсініспеушілікке келетін тосауыл), ол – коммуникативтік процесті екінші ерекшелігі. Тсініспеушілік барьері, леуметтік-мдени барьер, арым-атынас барьерлері болуы ммкін.

Адамдарды абылдау мен оларды дрыс баалауа кедергі жасайтын факторлар

Адамдарды абылдау мен оларды дрыс баалауа кедергі жасайтын факторлар:адамды абылдаудан жне оны баалаудан брын алыптасан ойлар, кзарастар, бадарлар;алыптасан стереотиптер;тла туралы тез орытынды жасауа мтылу;белгілі бір тлалы білімдерді ттас бейнеге бірігуі;“ореол” эффектісі - адама деген алашы кзарасты тланы ттас бейнесіне сер етуі жне тла туралы жалпы ойды оны жекелеген асиеттеріне сер етуі. Мысалы, адам туралы жасы ой алыптасса, оны жасы асиеттерін тым жоарылатып жіберу, ал жаман асиеттерін елемеу немесе керісінше, адам туралы жаман ой алыптасса, оны жасы асиеттеріне кз жму;“проекция” эффектісі - адамны баса адамдара зіні асиеттері мен эмоционалды кйін проекциялауы, басаша айтанда, адамны зінде бар асиеттерді баса адамдарды бойынан круі, адамны басаларды зі сияты баалауы;“алашы” эффект – адам туралы алашы кргендегі немесе естігендегі ой-пікірлерді оны абылдауа сер етуі;баса адамны ой-пікіріне ла салмау, тек з ойы мен кзарасына сйену;уаыт те келе адамдарды абылдау мен оларды баалауды згеруі“соы апарат” эффектісі - соы алан апаратты алдыы ойа сер етуі

1.леуметтік ірі топтарды йымдастырылуы леуметтiк топ мшелері здерін осы топа жатызады жне де басалар да оларды сол леуметтік топты мшесі ретінде мойындайды (Р. Мертон). леуметтiк топ санына арай лкен жне кіші; рекет етуді йымдасуы мен реттелуіне арай ресми жне бейресми болып блінеді.1. лкен леуметтік топтара халыты амтитын бірлестіктер кіреді, яни олар: сословиелер, таптар, леуметтік жіктер, жынысты, жас ерекшелігі бойынша, этникалы, діни жне т.б. топтар. лкен топтар елеулі саяси ыпала ие боландытан р трлі леуметтік озалыстарды базалы негізі болуы ммкін.2. Орташа топтар ндірістік, ауматы бірлестіктерден рылады, оларды арасында р трлі мдделер мен саяси бсекелестік болуы ммкін.3. Кіші топтара, е алдымен, мдделер ортатыы негізінде пайда болатын траты немесе уаытша ассоциациялар жатады. Отбасы, шаын ндірістік бірлестіктер, оамды мірді р трлі йымдары кіші топтар трлері ретінде есептеледі.Аталмыш барлы топты бірлестіктер андай дрежеде болмасын оамны саяси міріне атысып, саясат субьектісі бола алады. Осы топтарды ішінде лкен топты ызметі ерекше.

2.арым-атынас рлымы жне функциялары арым-атынасты рылымы мен атаратын функциясыны крделілігі арым-атынасты зара байланысты ш жаынанбайалады. Олар:– апаратты (немесе коммуникативтік), арым-атынаса тсетін адамдар арасында апарат алмасу жреді;– зара рекеттесу (немесе интерактивтік) арым-атынас жасаушыларды білім, идея, жай-кй ана емес рекет алмасуларымен ерекшеленеді.– тсінісу (немесе перцептивтік), арым-атынастаы серіктестерді бір-бірін абылдауы, баалауы жне тсінуі болып табылады. Коммуникативті жаы- апарат алмасуда, интерактивті – арым – атынас серіктеріні арым – атынасыны табалы жйелерін кодтау, зара рекеттерін реттеуде, перцептивті - гімелесушіні салыстыру, сйкестендіру, апперцепция, рефлексия сияты механизмдерді кмегімен «оу» кезінде бір-бірімен байланысты жзеге асырылады. арым атынас – а) Бірігіп рекет ету ажеттілігінен туындайтын, рамына апарат алмасу, зара рекеттесуді бірттас стратегиясын жасау, зге адамды абылдау жне тсіну, адамдар арасындаы байланысты орнауы мен дамуыны крделі, кп масатты процесі; б) Субъекттерді белгілілік ралдармен жзеге асырылатын, бірігіп рекет ету ажеттілігінен туындаан жне серіктесіні жай-кйін, мінез-лы мен тлалы-маыздылы рылымын згертуге баытталан зара рекеттесуі.арым-атынаста біріні рекеті екіншісіні рекетіне бейімделуіне ол жететін кемінде екі адамны леуметтік коммуникациясыны не арым-атынасыны формасы - леуметтік рекеттестік болып табылады. Тла диспозициясы – рекетті белгілі бір жадайлары жне осы жадайлардаы белгілі бір мінез-лыты абылдауа деген бейімділіктерді жйесі.леуметтік институт – адамдар бірігіп рекет етуін йымдастыруды тарихи алыптасан, траты формалары. мір салты – адамны тарихи наты леуметтік атынастары типтік болып табылатын мір сру формасы. Фактілік атынас – коммуникативтік ралдарды тек атынас процесін олдау масатында ана пайдаланатын атынас.леуметтік-психологиялы біліктілік – индивидті зін оршаан адамдармен тлааралы атынастар жйесінде тиімді рекеттесе алу абілеті.

3.Тланы асоциализациялануыТланы асоциализациялануы леуметтенудегі сияты хронологиялы кезедерде (балалы, жеткіншектік, жасты ша) болып отырса, десоциализация ересек жаста да болуы ммкін. °рине, бл жадайда гіме тла оаммен, мемлекетпен бір немесе бірнеше байланысын зіп, аландары позитивті трде болатын шаын десоциализация туралы болып отыр. Мысалы, жасырын ылмыскерлер тобыны серімен мемлекеттік млік рлау жолына тскен ересек жастаы адам бір мезгілде жаняда жасы, мдениетті, сыпайы болып, баса да барлы леуметтік рлдерді алыпты орындауы ммкін. Бл туралы К.Маркс зіні ертеректегі бір ебегінде: “°рбір адам мемлекетпен мыдаан мірлік жйелермен байланысан жо па жне мемлекет осы адам з бетінше бір жйені кесіп тастады деп бл жйелерді барлыын кесіп тастауа ылы ма? Мемлекет ылмыскерді де Отанын орауа тиіс жрегінде ан ойнап тран солдат, пікіріне сот ла асатын кугер, оамды ызмет атаратын ауымдасты мшесі, асиетті жаня басы жне е бастысы мемлекет азаматы ретінде мемлекетті тірі блшегі круі тиіс. Мемлекет зіні бір мшесін бл ызметтерді барлыынан жеіл трде ажырата алмайды, ондай болса, мемлекет рбір азаматы ылмыс жасаан сайын зінен тірі блшектерді кесіп тастаандай болады”.

4. оамды арым-атынас. оам - жалпы маынасында, мдениеті орта, белгілі бір аумата тратын жне здерін бірттас, згеше бірлестік деп білетін адамдар тобы; тар маынасында брыннан немесе жасы танымал лтты бірлестік. оамды атынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады:1) оама ажетті атынас трлері болады;2) субьект (жеке адам, адамдар) топты сипатта болады;3) оамны обьективтік сипаты болады, яни оам адамдар сол атынаса енгісі келе ме жо па, оан арамастан мір среді.

10.