Энергетикалы шаруашылыы

осалы ндiрiсте е маызды ролi энергошаруашылы атарады. нерксiптi ксiпорындар - ртрлi энергияны (электроэнергия, оты, ысты бу, газ, ысым ауа т.б.) iрi ттынушылар болып табылады.

Энергетикалы ызметтi рылымы:

· жылу-кш шаруашылыыны котельныйлар (азандар), ауа ысаты рылылар (компрессорлар), сумен амтамасыз ету жне канализация бырлары, бу жне уе тораптары;

· газ шаруашылыыны газ торабы, мзодырылар, нерксiптiк ауа айдаушылар (промвентиляция);

· электрокш шаруашылыыны подстанциялары, электротораптары, трансформаторлы шаруашылытары;

· пеш шаруашылыы – (жылыту, терминдiк);

· байланыс ызметi – АТС, диспетчерлiк, сотовая, факсимильді, пейджинг, электронды (интернет), радиоторабы жне т.б.

Энергошаруашылыыны негiзгi функциялары:

· пайдаланатын энергия трлерiн сырттан алу (амтамасыздандыру);

· энергияны ерекше (блек) трлерiн ндiруiн йымдастыру (бу, ысты су, ысым ауа);

· энергияны згерту (алпына келтiру) жне оны пайдалануа дайындау;

· энергияны блу жне оны ттынушылара жеткiзу;

· энергияны ттынуда йымдастыру жне энергоондырылармен тораптарды байау жргiзу.

Энергошаруашылыты бас энергетик басарады. Ол бкiл энергорылымдар мен коммуникацияларды ттынуда басарып, энергоабылдаушыларды жмысы мен жадайын баылайды. Сондай-а, энергия шыысыны лесi млшерлерi зiрлейдi, энергияны ттыну мен ндiруiн жоспарлайды, цехтарды жмыс нтижесi здiксiз жоарлатуын амтамасыз етедi.

Клiк шаруашылыы – транспортты ызмет ету

Технологиялы ызмет ету – бл ызмет мнай мен табии газды ндiру, ыны брылау процестерiнде арнайы рал-жабдытарды талап ететi белгiленген дербес технолоралдарыны типi ызмет ететi ндiрiстi техникалы, табии жне йымдасты ерекшелiктерiне сйкес болу керек.

 

Дріс 10. Материалды-техникалы жабдытауды жоспары

Ндірісті материалды техникалы амтамасыз етуді мні мен міндеті.

Ндірісті материалды техникалы жабдытауды жне ткізуді жоспарлауды жасарту жолдары

Материалдара ажеттілікті есептеу

 

1.Материалды техникалы жабдытау (МТЖ)

Жабдытау –ксiпорынны ндiрiс рал-жабдытарыны, материалдарды жарлы трлерiмен амтамасыз ету.

МТЖ блiмiнi мiндетi –жабдытау жоспарын жасау, жасалан шарттар бойынша блiнген орларды амтамасыз ету жне баылау мезгiлiнде iске асыру, жабдытау йымдарыны базаларымен оперативтiк байланыс жасау.

Атару йымдары –территориялы базалар ПТОК - Промышленно-технические отделы комплектования (нерксiптiк-техникалы жабдытау блiмшiлерi), УПТК - Управление промышленно-технической комплектации (нерксiптiк-техникалы жабдытауды басармасы). Базаларды рамына территориялы материалды оймалар кiредi.

МТЖ-ды негiзгi блiгi –жеткiзiп берушiлерге бекiту. Халы шаруашылыында жеткiзушiлердi бекiтудi бiрнеше трi олданылады. Е тиiмдi трi – ксiпорын-ттынушыны тiкелей завод-жеткiзушiлерге бекiту.

Ттынушыларды белгiлi жеткiзушiлерге бекiту туралы наряд-тапсырма-лар аланнан кейiн нiм жеткiзу шiн шаруашылы шарттар жасалады. Шарттарда нiмнi аты ГОСТ бойынша, жеткiзiлетi нiмнi саны жне тр-трi ассортиментi, нiмнi сату баасы, сапасы жне шарт жадайыны бзыландаы санкциясы крсетiледi.

Материалды жабдытауды екi трi болады:

· транзиттiк – жктердi немесе баалы материалдарды жнелтiлген жерден (жеткiзушiлерде) жеткiзiлетiн жерге дейiн (ттынушылара) аралы бекеттерде айта тиемей тасымалдау, яни тiкелей жеткiзу;

· оймалы – ктерме сауда тауар айналымыны трi, мнда ктерме сауда базасы з оймаларына тауарлар келедi, мнда тауарлар топтары ндеп, сорттап жне оймаларда тауарларды блшек сауда топтарына жнелтедi. Яни, тауар сатушыда ттынушыа жету шiн консигнациялы оймаларда туге тиiс.

Консигнациялы сауда – тауарлар иесiнi тапсырмасымен оларды шетелдегi оймадан сату. Консигнация шарттарында консигнантты консигнатора шетелдердi территориясында сауда жргiзу ыы беруi кзделедi.

Консигнатор – жнелтiлген (отгруженная) тауарды атауы, оны баасы, тлем мерзiмi, т.б. крсетiлетiн тиiстi шартпен тптiштелетiн (регламентируемых) белгiлi бiр талаптар негiзiнде тауар ткiзу масаты-мен экспортшыдан (консигнанттан) з оймасына тауар алушы делдал.

азiргi нары жадайында ндiрiстiк запастарыны тиiмдi млшерi бiлудi маызы те зор. МГ ксiпорындар ндiрiс процестi здiксiз жне мiттi ткiзу шiн материал-техникалы ресурстарды запас млшерi жеткi-лiктi болу ажет. МТР жетiспеушiлiк болан жадайда, П-iнi бзылуды ытималдылы жоарлайды, ал МТР-ды арты жне кп боланы – оам-ды нiм блiгiнi егiзiлмей алаты жадайды тызады, жнеде оларды сатып алуа да, сатауа да аша аражаттарды осымша жоалтулар пайда болады. Сондытан, МТР-ды запас млшерi оптималды болу керек, яни П минималды шыындармен ткiзуiне жне тиiмдi боланына жоспарлап жеткiзiледi.