ИНКОТЕРМС - 2000 базистік шарттары

Халыаралы тжiрибеде шетелден жне/немесе жаын мемлекеттерде рал-жабдытарды немесе басада негiзгi активтердi сатып алу жадайында оларды жеткiзудi базистiк шарттар зiрленiп жне оан “Инкотермс-2000” атауы берiлген. Ережелер жиыны тауарлар жеткiзiлiмiнi базистiк жадайын арастырады.

Тауар озалысыны трлi кезедерiнде оны жеткiзушi оймасынан аларман оймасына дейiн тасымалдаун амтамасыз ету жнiндегi екi жаты мiндеттемесi, сатушы мен сатып алушы арасындаы клiктiк, сатандыру жне баса iлеспе шыындарын блiсу тртiбiн, тауарды меншiктеу ыыны, оны бара жатан жолында кездейсо опат болуы немесе заымдалу атерiнi сатушыдан сатып алушыа кшуi жадайын арастырады:

· Франко

“Франко” италия тiлінен “бос”- «еркін» деп аударылады.

- тауарды жеткiзу жне аысын тлеу талаптары, клiктiк жк тсiру жмыстарына, сатандыруа жмсалатын шыындарды бааа шаып есептеу осы талаптара байланысты.

· Франко – завод

Аылшын тiлінен аударанда “заводтан бос” – “свободен с завода”

- тауарлар жеткiзiлiмi базистiк жадайыны лгiсi, мнда сатып алушыа тауарды тiкелей зiнi оймасында (яни ксiпорында) сынып, табыстау сатушыны мiндетi болып табылады.

- Сатып алушы тауарды клiк ралына тиеудi зi амтамасыз етедi жне тауарды сатушы оймасынан жеткiзiлетiн жерге дейiн жеткiзiлiуне байланысты барлы шыын мен туекелдiктi мойнына алады.

 

· Франко – вагон

Аылшын тiлінен аударанда “темiр жолда бос” – “свободен на ж/д”

- тауарлар ткiзiлiмi базистiк жадайыны лгiсi, ол темiр жол тасымалында олданылады. Сатушыны мiндетiне тауарды жнелтiлетiн (установленной станции отправления) шартты станцияда темiр жола табыстау жатады.

- Сатушы тауарды темiр жолдын арамаына табыстау стiне дейiнгi шыынды жне туекелдiлiктi ктередi, ал сатып алушы осы сттен бастап кейiнгi кезедегi шыын мен туекелдiлiктi мойнына алады.

· FAS –ФАС

Аылшын тiлінен аударанда “кеменi асында бос” – “свободен вдоль борта судна” (жкті тсіру портын крсету керек)

- Тауар баасына оны кеме бордына (бйiрiне) жеткiзу ны осыландаы су жолымен тауар жеткiзуге байланысты сатып алу – сату жнiндегi сырты сауда келiсiм шартыны трi.

· «FOB» – ФОБ

Аылшын тiлінен аударанда «кеменi бйiрiнде бос» - свободен на борту судна (жкті тсіру портын крсету)

- Халыаралы саудада тауарлар жеткiзiлiмi талаптарыны бiрi, мнда сатушы жк тиелетiн келiсiлген портта сатып алушы жалдаан кеменi бортына тауарды белгiлеген мерзiмде зiнi есебiнен жеткiзуге жне сатып алушыа коносамент тапсыруа мiндеттi.

- Коносамент – теiз тасымалы шартыны талаптары баяндалан жат.

- Сатып алушы кеменi зiнi есебiнен жалдауа жне тиелетiн мерзiмi мен орнын, кеменiн атауын, келетiн уаытын, тиеу кезiн де хабарлауа тиiс.

· «CFR» - «КАФ» - таайындалан портты крсету керек.

Стоимость и фрахт - “баа мен ны”

Сырты саудадаы сатып – сату шартыны бiр трi, мнда тауарды баасына оны тиiстi порта дейiнгi теiз тасымалыны (фрахтыны) ны осылады.

· «CIF» – СИФ – таайындалан портты крсету керек.

 

Аылшын тiлінен аударанда “сатандыруды ны жне фрахт”

Сатушыны мiндетi:

- фрахты тлеп бередi;

- тауарды кемеге тиеп бередi;

- теiз тасымалдауды туекелдiлiктен сатандыру тлемдерiн жасайды.

· «EXS – с судна» - «Кемеден»

- Келiсiлген портта тауарды кеменi бордына (бйiрiне) сатушы тапсыру мiндеттi. Мнда келiсiлген порта дейiн тауарды жеткiзуге кеткен шыындарды сатушы мойындайды.

· «EXQ – с пристани» - «Айлатан»

- Келiсiлген портты айлаында сатушы тауарды тсiрiп бередi.

Сатушыны мiндетi:

- тауарды кеде “тазалыынан” ткiзедi;

- кеде баждарын тлейдi;

- импорт лицензиясын шетел – сатып алушыдан алып бередi.

- Импорт лицензиясын сатушымен сатып алушы есебiмен алынады.

· «DAF - ДАФ» - «доставка до границы»

Шекараа дейiн сатушы бкiл шыындарды мойындайды:

- кеде баждары тлейдi;

- тауар сатып алан елден салытар мен мiндеттi жинауларын тлеп бередi.