Аламат алым. ажайып йел.
Мария Кюри ( Склодовская) 1867 жылды 7 ноябрінде Варшада интеллигенттер семьясында туды. Оны ке- шешесі білімді, парасатты адамдар болан. Анасы мектеп директоры, ал кесі Владислав физика жне математика пндеріні малімі.
Мари алдына масат оя білді. 1893 жылы физика ылымдарыны дипломын, 1894 жылы математика ылымдарыны дипломын алды.
Пьер Кюри 1859 жылды 15 майында Парижде туды. Оны кесі мен атасы - дрігерлер.Аайынды Жак пен Пьер жас кндерінен бастап – а ылыма ынталы жандар болыпседі. Пьерді біліммен шылдануына кесіні зор ыпалы тиеді.
1895 жылды 26 июлінде ылым тарихында сирек кездесетін ода рылды : Пьер мен Мари йренді. Екі тамаша алым, екеуі де Нобель сыйлыыны лауреаты атаын аландар. Бл кезде Пьер физика жне хемия институтыны профессоры, ал Мари Кюри осы институтта ебек ететін.
Пьер мен Мария Кюри замандастарына лшына жмыс істейтінтерімен оса з денсаулаын аса бір жауапкершілікпен арайтындыы жне де демалыс кндерін тиімді пайдалана білетіндіктерімен естерінде алан.
Ерлі –зайыптылар шін демалу – ол Севеннаны велосипедпен шарлау еді.Олар Ла-Маншты бар жаалауын ,Нуармутье аралдарын аралады.
Кейін, Пьер айтыс боланнан кейін де Мария Кюри екі ызымен кез-келген ауа-райында жаяу серуендеп, Кнделікті дене жаттыуларын жасауды тотатпады.
Алашы жылдары олар минералдардан радиоактивті заттарды бліп алады, содан со оларды сулелеріні кшін лшейді.
Біра радий зіні сырын ашысы келмеді, зіне кштар жандармен танысуа ешбір ыай крсетпеді. Жмыс кндері айлара, айлар жылдара созылды.
1902 жылы, радийді барлыы туралы айтылан болжамнан кейіе ыры сегіз ай ткен со , Мари аыры жеіске жетті. Ол таза радийді бір дециграмын алды жне оны атомды салмаыны 225 екендігін анытады.
- «Оны» трі андай болар екен деп зіме кейде сауал оямын. Пьер, сені ойыша, ол андай болар екен?- деді бір кні Мари.
- Кім білсін.... - деп жауап береді лы физик Пьер салмапен, - Мен ол те демі болса екен деп тілеймін. .
Тамаша радий! Оны суле шыаруы ураннан екі миллион есе кшті. Радийге жолап кеткен заттарды здері де радиоактивті заттара айналады. Ешандай толусыз-а Пьер оны серін з организмінде байады. Ол теріні кйдіреді екен.
Радий дниедегі е ымбат зат болды. 1грамм радий 750мы франкке бааланды.
1903жылы Пьер, Мария Кюрилер Беккерельмен бірге радиоактивтік былысы шін Нобель сыйлыын алды
1906 жылды 19 апрелі. Жабырлы кн
Таертегі сапарылыста жбайлар бір – бірімен оштасып та лгере алмады.
Пьер з жмыстарын бітіріп, Франция астанасыны е бір у-шу кшесінен тпек болды. з ойымен болып келе жатан алым екі арбакешті арасына алай тсіп аланын білмей алды.
лемні е асылдарыны бірі адамзатты шпес матанышы Пьер Кюри кенеттен апата душар болды, ол лезде жан тапсырды.
атты айы Мариді ішкі дниесін ткеріп тастады.Осы кннен бастап ол бкіл лемде жалыз аландай болды. Мари айысып барып алпына келді.
1906 жылды 6 мамырында Мариге ”профессор” атаы беріліп, ол Пьер шін ашылан кафедраны басаратын болды..
Мария , Пьер Кюрилерді ата-аналары балаларыны ылыммен айналысуына жол салан адамдар.
Ал оларды ыздары Ирен Жолио-Кюри (1897–1956) — Нобель сыйлыына кйеуі Фредерик Жолио-Кюримен бірге жасанды радиактивтік ашаны шін ие болан.
Ал екінші ызы Ева Кюри (1904–2007) — журналист, анасы туралы «Мария Кюри» атты кітапты авторы. Генри Ричардсон Лабуасса трмыса шыан.
Ирен мен Фредерикті ызы Элен де атомды физикамен айналысты, ал лы Пьер биологияны тадады.
Мария Кюри сияты ешандай йел –алым танымал болып крген емес.Ол 10 премия мен 16 медальа ие болан.Мария Кюри 106 ылыми мекемелер мен академияларды, оамдарды рметті мшесі болып сайланан.
Париж университетінде профессор болып сайланан алашы йел адам. 1914 — 23 ж. Париждегі Радий университетінде физика-химия блімін басарды.
Нобель сыйлыымен екі рет (1903 ж. физика, 1911 ж. химия салалары бойынша) марапатталды.
Дниені др сілкінткен тарихта аты алтын ріппен жазылан алым.
Мадам Кюри кйеуі мен зі ашан радиактивті заттармен за мерзімді байланыста болан рбандарды бірі еді. Ол 1934жылы 4 шілдеде дние салды .
Институтты тотап алан приборларыны жанында жас алымдар жылады. Мариді е сйікті шкірттеріні бірі Жорж Фурнье “Біз брін жоалтты” деді.
Сезімні аыры шапаы з мірін сарп еткен ылыма арналды: “Тарауларды сас ету керек... Мен оны басылып шыуын ойлаймын...”