Маман психодиагноста ойылатын негізгі талаптар.

Маман психодиагноста ойылатын негізгі талаптар: ол адамдарды зіне тарта білуі, оларды сеніміне ие бола білуі жне жауаптарды шынайы болуына ол жеткізе білуі тиіс. Арнайы теориялы білімдерсіз, практикалы психодиагностика жоары дрежеде жзеге асырылмайды. Себебі, біріншіден психодиагностикалы тесттерді кпшілігі адам санасына баытталан сратар тізімін енгізген бланкілік дістемелерді білдіреді. Сондытан егер де, сынаудан тіп жатан адам психологиялы трыдан ашы болмаса жне де психолога деген сенімі болмаса, ол ойылан тиісті жауаптара жауап бермейді. Ал егер де одан зге жадайда мселен, ол зіне деген атынастын салынанды екенін сезсе ойылан сратара жауап беруден тіптен бас тартуы ммкін немесе тіптен тжірибе жргізушіні уре сарсаа салатындай жауаптар беруі ммкін.

Психодиагностиканы ксіптік – этикалы баыттары (аспектілері).

Кез келген салада ызмет ететін психолог психологиялы кмек крсету барысында этикалы принциптерді олда-нады. Психологиялы кмек крсету бары-сындаы «психодиагностика» баыты елеулі орына ие. йткені, зерттеуді йымдастыру жне жргізу барысында этикалы принциптерге арау артпаса, онда психолог психодиагностикалы жмысы-ны адекваттылыына ешандай кепілдік бере алмаймыз.

Сондытан да психологиялы диаг-ностиканы этикалы-ыты аспек-тілері психологты назарын талап ететін зекті мселелерді бірі болып саналады.

Жалпы аланда, психодиагностика - жеке адамны даралы-психологиялы, даралы-психофизиологиялы ерекшелік-терін тану жне баалауды жолдары мен тсілдерін зерттейтін психологияны бір саласы болма жне психологиялы диаг-ноз оюды ылымы мен практикасы бо-лып табылады.

Психодиагностик ксіби іс-рекеті этика-лы нормалар мен талаптар аясынан шыпауы керек. Яни, психолог психоло-гиялы зерттеу дістерін жне дісте-мелерін жасы білуі ажет жне оларды тжірибеде олдануда ксіби-этикалы принциптерді білуі жне сатауы маызды.

Білім саласындаы психологты мін-деттері жне ытары мынадай:

- Баланы ызыушылытарын бел-сене орау;

- зіні зыреттілігі негізінде ксіби шешімді збеттілік абылдау;

- Егер балаларды оыту жне трбиелеу дістері баланы ызыушы-лытарына сйкес келмесе рі зиян келтіретін болса, онда араласуа міндетті;

Психодиагностиканы оыту пні.

Психодиагностика - психологиялы ылымны бір саласы жне сонымен атар практикалы психологияны негізгі формасы болып табылады. Практикалы психология адамны жеке психологиялы ерекшеліктерін тануды ртрлі дістерін жасауы жне олданылуымен байланысты. азіргі жалпы ылыми кзараса сйенсек, «диагностика» дегеніміз- белгілі бір обьектіні ахуалын танып білу немесе оны тртібіні болжауы мен сол тртібіне сер етуіні ммкіншіліктері туралы шешім абылдау масатында сол обьектіні негізгі параметрлерін тез тіркеу жолымен содан кейін оны белгілі бір диагностикалы категорияа жатызу жйелерін тану болып табылады. Сондытан, психодиагностика деген кезде, біз диагностикалы танымны белгілі бір обьектілер,яни психикасы бар наты адамдар туралы айтамыз.

Психодиагностика бір жаынан ылыми-теоретикалы пн, сонымен оса психолог атаратын дстрлі тжірибелік рекеттерді бірі. Яни, психодиагностика теория мен практиканы, тла туралы академиялы концепциялар мен оларды іс жзінде зерттеуді байланыстыратын «кпір» деп айтуа болады. Осы жайлы Шмелев А.Г. былай деп жазады: «Психодиагностика- бл ылым саласы жне адамны жеке дара ерекшеліктерін айындау дістерін жасап шыаратын жне олданатын психологиялы тжірибені те маызды формасы». Психодиагностиканы психологиялы тжірибе трі ретінде масаты – адамны жеке дара психологиялы ерекшеліктерін айындап, лшеу боландытан, психодиагностиканы дифференциалды психологиямен байланысы тсінікті.

Билет

1.В. К. Гайде, В. П. Захаров бойынша психодиагностикалы дістер топтамасы:

1. Сапалы крсеткіштеріне арай: стандартты жне стандарт- ты емес. 2. олданылу мазмнына арай: - жалпы диагностикалы (Р. Кеттелл жне Г. Айзенк жеке адам типін зерттеу тесті; интеллектіні зерттеу тесті); - ксіби олайлылы тесті; - арнайы абілеттілікті зерттеу тестері (техникалы, уендік, шыштара арналан тестер); - жетістіктерді зерттеу тестері; 3. Зерттенушіні тірек материалдары бойынша: - бланктік; - затты (КООС кубиктері, «Векслер жинаындаы пішіндерді жинау»); - аппаратты (зейін ерекшеліктерін зерттеуге арналан ралдар). 4. Зерттеушілерді санына байланысты: дара жне топты. 5. Жауап беру формасы арай: жазбаша, ауызша 6. Баыт-бадарды тексеруге байланысты: жылдамдыты, кшті анытауа арналан тесттер, аралас тесттер. Тесттегі тапсыр- малар крделі жне оны орындау уаыты шектеусіз; зерттеушіні жетістікпен атар, тапсырманы орындау тсілі де ызытырады. 7. Тапсырманы біртектілігіне байланысты: гомогенді жне гетерогенді (гомогенді тапсырмалар бір-біріне сас, белгілі бір тлалы жне даралы асиеттерді лшеуде олданылады). 31 Гетерогенді тест тапсырмалары ртрлі интеллект сипаттарын анытауа арналан. 8. Жинатылыы жаынан: ошаулаан тесттер жне тесттер жинатары. 9. Тапсырмалара жауап беру асиеті бойынша: жауаптары бар немесе еркін жауап айтаруа болатын тесттер. 10. Психиканы амту ауданы: жеке тлаа баытталан жне аыл-ой тесттері. 11. Аыл-ой рекеті сипаты бойынша: вербалды, вербалды емес.