Тлемаы дегеніміз не, оны андай трлері бар?

Тлемаы дегеніміз — белгілі бір ызмет трін пайдаланан кезде тленетін міндетті тлем.

азастан Республикасында азір мынадай:

жер учаскесін пайдалананы шін;

стігі кздерден су ресурсын пайдалананы шін;

оршаан ортаа эмиссия шін;

жануарлар лемін пайдалананы шін;

орманды пайдалананы шін;

ерекше оралатын табии ауматы пайдалананы шін;

радиожиілік спектрін пайдалананы шін;

алааралы жне (немесе) халыаралы телефон байланысын, сондай-а ялы байланысты бергені шін;

кеме жзетін су жолдарын пайдалананы шін;

сырты (крінетін) жарнаманы орналастыраны шін тлемаылар олданылады.

31. Жер учаскелерiн пайдалананы шін тлемаы (бдан рi – тлемаы) мемлекеттi жер учаскелерiн темiн тлеп уаытша жер пайдалануа (жала) бергенi шiн алынады.
Жер учаскелерiн темiн тлеп уаытша жер пайдалануа (жала) беру тртiбi азастан Республикасыны Жер кодексінде белгiленедi.
Жер атынастары жнiндегi укiлеттi мемлекеттік органдар, ал арнайы экономикалы айматарды ауматарында жергілікті атарушы органдар немесе арнайы экономикалы айматарды кімшіліктері тосан сайын, есептi тосаннан кейiнгi айды 15-інен кешiктiрмей зiнi орналасан жерi бойынша салы органдарына укiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша тлемаы тлеушілер мен салы салу объектілері туралы млiметтерді табыс етедi.
Жер учаскесiн темiн тлеп уаытша жер пайдалануа (жала) алан жеке жне зады тлалар тлемаы тлеушiлер болып табылады

32. Жер стi кздерiнi су ресурстарын пайдалананы шiн тлемаы (бдан рi – тлемаы) жер стi кздерiнен суды ала отырып немесе оны алмай, арнаулы су пайдалануды барлы трлерi шiн алынады.
Арнаулы су пайдалану су орын пайдалану жне орау саласындаы укiлеттi мемлекеттік орган беретiн рсат беру жатыны негiзiнде жзеге асырылады.
1) жер стi кздерiнен жне теіз суларынан механикалы жне зі аып жатан суды алу жніндегі стационарлы, жылжымалы жне жзбелі рылыларды пайдалана отырып;
2) гидравликалы электр станцияларын пайдалана отырып;
3) балы шаруашылыын жргізу шін су шаруашылыы рылыларын пайдалана отырып;
4) балы ресурстарын ндіру шін;
5) су клігі мтаждары шін жер стi кздерiнi су ресурстарын пайдалануды жзеге асыратын жеке жне зады тлалар (бдан рі – бастапы су пайдаланушылар) тлемаы тлеушілер болып табылады.
Тлемаы ставкаларын облысты (республикалы маызы бар аланы, астананы) жергiлiктi кiлдi органдары су орын пайдалану жне орау саласындаы укiлеттi мемлекеттік орган бекіткен тлемаы есеп-исабыны дістемесі негізінде белгiлейдi.

33.оршаан ортаа эмиссия шiн тлемаы (бдан рi – тлемаы) оршаан ортаа эмиссия шiн арнайы табиат пайдалану тртiбiмен алынады.
Арнайы табиат пайдалану оршаан ортаны орау саласындаы укiлеттi мемлекеттік орган немесе облыстарды, республикалы маызы бар аланы, астананы жергілікті атарушы органдары (бдан рі – рсат жатын беретін орган) беретiн экологиялы рсат (бдан рі – рсат жаты) негiзiнде жзеге асырылады.
азастан Республикасыны аумаында ызметiн арнайы табиат пайдалану тртiбiмен жзеге асыратын жеке жне зады тлалар тлемаы тлеушiлер болып табылады.
оршаан ортаа эмиссияларды:
1) ластаыш заттар шыарындыларыны;
2) ластаыш заттар тгінділеріні;
3) ндіріс пен ттынуды орналастырылан алдытарыны белгiленген нормативтерi шегiндегi жне (немесе) одан арты оршаан ортаа эмиссияларды наты клемi салы салу объектiсi болып табылады.
Тлемаы ставкалары тиісті аржы жылына арналан республикалы бюджет туралы зада белгіленген айлы есептік крсеткіш (бдан рі – АЕК) млшерін негізге ала отырып айындалады.

34. Жануарлар дниесiн пайдалананы шiн тлемаы (бдан рi – тлемаы) жануарлар дниесiн арнайы пайдалану тртібімен жануарлар дниесiн пайдалананы шiн алынады.

Жануарлар дниесiн арнайы пайдалану жануарлар дниесiн орау, сімін молайту жне пайдалану саласындаы укiлеттi мемлекеттік орган беретiн жануарлар дниесiн пайдалануа рсатты (бдан рi – рсат) негiзiнде жзеге асырылады.

Жануарлар дниесiн пайдалану трлері азастан Республикасыны занамалы актісінде белгіленеді.

Сирек кездесетiн жне жойылып кету аупi тнген жануарлар трлерiн пайдалану шiн тлемаыны рбiр жекелеген жадайда осы жануарларды табии ортадан аулауа рсат беру кезiнде азастан Республикасыны кiметi белгiлейдi.

Жануарлар дниесiн орау, сімін молайту жне пайдалану саласындаы укiлеттi мемлекеттік органны ауматы блiмшелерi зіні орналасан жері бойынша салы органдарына укiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша тлемаы тлеушілер мен салы салу объектілері туралы млiметтерді тосан сайын, есептi тосаннан кейiнгi айды 15-інен кешiктiрмей табыс етедi.

азастан Республикасыны занамалы актісінде белгіленген тртіппен жануарлар дниесiн арнайы пайдалану ыын алан жеке жне зады тлалар тлемаы тлеушiлер болып табылады.

Тлемаы ставкалары тиісті аржы жылына арналан республикалы бюджет туралы зада белгiленген айлы есептік крсеткіш млшері негізге алына отырып айындалады.

35. Орманды пайдалананы шiн тлемаы (бдан рi – тлемаы) мемлекеттік орман орыны учаскелерінде орманды пайдалануды мынадай трлерi шін алынады:

1) ааш дайындау;

2) шайыр жне ааш шырындарын дайындау;

3) осалы ааш ресурстарын (ааштар мен бталарды абытарын, бтатарын, томарларын, тамырларын, жапыратарын, бршiктерiн) дайындау;

4) орманды жанама пайдалану (шп шабу, мал жаю, марал шаруашылыы, а шаруашылыы, ара ялары мен омарта орналастыру, ккніс шаруашылыы, баша шаруашылыы жне зге де ауыл шаруашылыы даылдарын сiру, дрілік сiмдiктер мен техникалы шикiзаттар, жабайы сетiн жемiстер, жаатар, саыраулатар, жидектер жне баса да таамды нiмдер, мк, орман тсемдерi мен тскен жапыратар, амыс дайындау жне жинау);

5) мемлекеттiк орман оры учаскелерiн:

мдени-сауытыру, рекреациялы, туристiк жне спорт масаттары;

ашылы шаруашылыы ажеттерi;

ылыми-зерттеу масаттары шін пайдалану.

Мемлекеттiк орман оры учаскелерiнде орман ресурстарын пайдалану тртібі азастан Республикасыны орман занамасында белгiленеді.

Мемлекеттiк орман оры учаскелерiнде орман пайдалану ыы азастан Республикасыны орман занамасында белгiленген тртiппен жне мерзімдерде берiлетін ааш кесу билетi мен орман пайдалану билетiнi (бдан рі - рсат жаты) негiзiнде берiледi.

Мемлекеттiк орман иеленушiлер тосан сайын, есептi тосаннан кейiнгi екiншi айды 15-iнен кешiктiрмей зiнi орналасан жерi бойынша салы органдарына укiлеттi орган белгiлеген нысан бойынша тлемаы тлеушілер мен салы салу объектілері туралы млiметтер бередi.

Мемлекеттiк орман иеленушiлер, азастан Республикасыны занамалы актiсiнде белгiленген тртiппен орман пайдалану ыын алан жеке жне зады тлалар тлемаы тлеушiлер болып табылады.

азастан Республикасыны Жер кодексіне сйкес орман сіру шін нысаналы масатта з меншігіндегі немесе за мерзімді жер пайдалану ыындаы жеке орман орыны учаскелерінде орман пайдалануды жзеге асыратын жеке орман иеленушiлер тлемаы тлеушiлер болып табылмайды.

Тлемаы ставкаларын орман шаруашылыы саласындаы укiлеттi мемлекеттік орган айындаан тртіпке сйкес жергiлiктi атарушы органдар жасаан есеп-исаптар негiзiнде облысты (республикалы маызы бар аланы, астананы) жергiлiктi кiлдi органдары белгiлейдi.

36. Ерекше оралатын табии ауматарды пайдалананы шiн тлемаы (бдан рi – тлемаы) мемлекеттік табии ескерткіштерді, мемлекеттік табии аумалдарды, мемлекеттік орыты айматарды ауматарын оспаанда, азастан Республикасыны ерекше оралатын табии ауматарын «Ерекше оралатын табии ауматар туралы» азастан Республикасыны Заында айындалан ылыми, экологиялы-аарту, мдени-аарту, оыту, туристiк, рекреациялы жне шектеулi шаруашылы масаттарда пайдалананы шiн алынады.

Табиат орау йымдары тосан сайын, есептi тосаннан кейiнгi айды 15-інен кешiктiрмей зiнi орналасан жерi бойынша салы органдарына укiлеттi орган белгілеген нысан бойынша тлемаы тлеушілер мен салы салынатын объектілер туралы млiметтер бередi.

азастан Республикасыны ерекше оралатын табии ауматарын пайдаланатын жеке жне зады тлалар тлемаы тлеушiлер болып табылады.

Республикалы маызы бар ерекше оралатын табии ауматы пайдалананы шін тлемаы ставкасы тиісті аржы жылына арналан республикалы бюджет туралы зада белгіленген 0,1 айлы есептік крсеткіш есебінен ерекше оралатын табии аумата болан рбір кн шін айындалады.

Жергілікті маызы бар ерекше оралатын табии ауматы пайдалананы шін тлемаы ставкаларын облыстарды (республикалы маызы бар аланы, астананы) жергілікті атарушы органдарыны сынысы бойынша облыстарды (республикалы маызы бар аланы, астананы) жергілікті кілді органдары белгілейді.