Экологиялы факторлар жне оларды азаа рекетіні жалпы задылытары.
Оытушыны жетекшілігімен студентті з бетінше атаратын жмысына арналан дістемелік сыныс
растыран:б..д., аа оытушыМолдаарызова А.Ж.
Алматы, 2016 ж.
Кафедра мжілісінде бекітілді
Хаттама № _____ __________2016 ж.
Кафедра мегерушісі, профессор Кенесариев У.И.
Таырыбы: Экология пніні зерттеу міндеттері мен нысандары. Экологияны даму тарихы.
2. Масаты: табии орта мен тірі азаларды бір бірімен байланысыны негізгі станымдары туралы тсінік беру.
3. Оыту масаты:
1. Пнні масаты, міндеттері, экологиядаы зерттеу дістері жне баса ылымдармен байланысы туралы білімдерін алыптастыру;
2. Экологиядаы табиатты орау жне тымды пайдалануды теориялы негіздері туралы білімдерін алыптастыру;
3. Б.Коммонерді негізгі задары мен оларды принциптері туралы білімдерін алыптастыру;
4. Шектеуші экологиялы факторларды, «эмердженттілік» принципін жне В. Шелфордты толерантты заын анытай білуін дадыландыру.
5. Экология жне табии ресурстарды пайдалану бойынша Р кодексы мен задарын олдану дадылары жнінді білімін алыптастыру;
6. Ксіби дебиеттермен жмыс істеу кезінде студенттерді талдау абілеттілігін алыптастыру жне жетілдіру.
4.ткізу трі: (кесе) кеес беру
5. Таырып бойынша тапсырма:
№1. азіргі экология рылымы, Б.Коммонерді негізгі задары, оларды принциптері, экология жне табиатты тиімді пайдалану бойынша Р кодекстері жне задарымен танысу
№2 . Шектеуші экологиялы факторлар, «эмердженттілік» принципі жне В. Шелфордты толерантты заымен танысу
№3.Таырыпты негізгі сратары бойынша сзжмба растыру, азіргі экология рылымын слба трінде сызып крсету
5. Таратылатын материал:Б.Коммонерді заы бойынша кесте, экология жне табиатты рационалды пайдалану бойынша Р задар мен кодекстер.
6. дебиеттер:
Экология: учеб. пособие/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 5-15.
1. Экология в вопросах и ответах: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2009.-378с, стр. 5-20.
2. Учение об окружающей среде: учеб. пособие/ Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153с., стр 5-10.
3. Экология и устойчивое развитие. учеб. Для вузов/ Аскарова У.Б., Аскаров Н.Б., Алматы, 2014 г., -190 с., стр 4-9.
4. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, аза университеті, 2012 -133 с., стр. 3-6.
5. Экология: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315с, стр. 5-14.
7. Баылау (сратар): (ауызша срау, білім беру зіреттілігі):
1.Экология ылымы нені зерттейді жне оны негізгі міндеттері?
2. ылым ретінде заманауи экологияны рылымы андай?
3. Экология ылымыны тарихи даму жолы андай?
4. Б. Коммонер заына анытама берііз
5.Жалпы экология нені зерттейді?
5.олданбалы экология нені зерттейді?
6. Адам экологиясы нені зерттейді?
7. Жалпы экология тарауын атаыз?
Таырып Аза бтін тірі жйе ретінде.
Масаты: мір сру ортасы туралы, экологиялы факторлар жне тірі азаларды йымдастыру дегейлері туралы тсінік беру. Аза мен ортаны зара серлері жнінде білімін алыптастыру
3. Оыту міндеттері:
- Тірі жйе дегейлері нінде, экологиялы факторлар мен оларды ерекшеліктері жніндегі білімдерін алыптастыру.
- Тірі азаларды тіршілік ету ортасын анытайтын негізгі задылытар жніндегі білімдерін алыптастыру
- Шектеуші экологиялы факторларды, «эмердженттілік» принципін жне В. Шелфордты толерантты заын анытай білуін дадыландыру.
4. ткізу трі: (кеес) кеес беру
5.Таырып бойынша тапсырма:
№1.Шектеуші экологиялы факторлар, «эмердженттілік» принципі жне В. Шелфордты толерантты заымен танысу)
№2.Таырыпты негізгі сратары бойынша сзжмба растыру,
№3Ситуациялы есептер специальностей ОМ и
6. Таратылатын материал:оршаан ортаны экологиялы факторлары бойынша кесте
7.дебиеттер:
1. Экология: учеб. пособие/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 5-15
2. Экология в вопросах и ответах: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2009.-378с, стр. 5-20.
3. Учение об окружающей среде: учеб. пособие/ Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153с., стр 5-10.
4. Экология и устойчивое развитие. учеб. Для вузов/ Аскарова У.Б., Аскаров Н.Б., Алматы, 2014 г., -190 с., стр 4-9.
5. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, аза университеті, 2012 -133 с., стр. 3-6.
6. Экология: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315с, стр. 5-14.
8. Баылау ( сратар,тапсырмалар):
1. Тіршілік ету ортасы жне экологиялы факторлар дегеніміз не?
Экологиялы факторлар жне оларды азаа рекетіні жалпы задылытары.
3. Абиотикалы факторлары алай аталады?
4. Биотикалы факторлары алай аталады?
5. Антропогенді факторлар алай аталады?
6. Азаны бейімділігі дегеніміз не жне ол немен амтамасыз етілген?
7. Лимиттеуші факторларды маызы андай жне толеранттылы заыны мні неде?
Ситуациялы есептер
№1 есеп.
Жер-уе ортасы тмен тыыздыпен, температураны лкен тербелісімен (жылды, 100оС дейінгі амплитуда), ауаны жоары озалысымен, оттегімен жасы амтамасыздалуымен сипатталады.
Сратар:
1. Жер-уе ортасыны лимиттеуші факторларын атаыз.
2. Жер-уе ортасына андай мекендеушілер тн – гомойотермді немесе пойкилотермді ме жне неге?
3. Жер-уе ортасыны мекендеушілеріні температуралы фактора экологиялы толеранттылыы андай?
4. Жер-уе ортасыны мекендеушілеріні температура факторларына жне су рамына негізгі йрену жолдарын атаыз.
5. Жер-уе ортасындаы мекендеушілерге сер ететін периодты емес факторлара мысал келтірііз.
6. Жары, азаларды андай йренгіштігіне келеді?
7. Бір фактор экстремалды (кйзелісті) болан жадайда екінші факторды толерантты шегі алай згереді?